Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE 111

Atwimbuy Ipwil Mulong wa Kwijik Chijingidij

Atwimbuy Ipwil Mulong wa Kwijik Chijingidij

MATEU 24:3-51 MARKO 13:3-37 LUKA 21:7-38

  • IN KWILEJ ANYING AKAT KWIPUL MULONG WA KWIJIK CHIJINGIDIJ

  • KUWANYIN KWA UPROFET MU MIVU CHITOT YAKUSAMBISH NI MIVU YIKULONDULAKU

  • TUFANYIDIN KUCHA KU MES

Diakad urel, dichuku dia 11 ngond wa Nisan didi piswimp ni kupwa. Diading kand dichuku dia nsudien diasalay Yesu mudimu nakash padingay pa divu. Pa dichuku dinidia wafundisha mu tempel ni kupwa waya kulal pol pa musumb. Kwading antu avud asangera kumutesh, chawiy “eza pamanch mu tempel mulong wa kumutesh.” (Luka 21:37, 38, TMK) Katat kwajal kal, Yesu udi pa Mukandu wa Mitond mudi ya Mpach pamwing nau atwimbuy end anying—Pita, Andare, Jakobu ni Yohan.

Atwimbuy inay anying eza kumutal Yesu ku ujindj. Awiy ading atongijokidin piur pa tempel mulong Yesu wasambela kulond anch kwikil diyal dikeza kushal pa diyal dikwau. Atonga nakash pa mulong winou. Yesu wading wayibabesha kal anch: “Chifanyidin wirijekany kand, mulong Mwan a muntu ukwez kwa kukashimuk pa chisu chiwakadiany en kwijik.” (Luka 12:40) Ndiy wisambina kand piur pa “dichuku dikwezay Mwan a muntu.” (Luka 17:30) Kukwatijan ni mazu minam, ov atwimbuy atonga anch Yesu wading wisambidin piur pa tempel? Atwimbuy akimba kwijik yom yiney. Chawiy amwipula anch: “Ov, chisu ik chikeza kushik yom yiney ap chijingidij ik chikeza kulejan chisu cha kushik kwey, ni cha disudiel dia ditenchik dia [yom yiney]?”—Mateu 24:3.

Awiy ading kutongin pa kusheshik kwa tempel kukumanau pakad kulab. Chawiy ipula kand piur pa kwez kwa Mwan a muntu. Avurika chishimu chisambinay Yesu cha “muntu mujim” ‘waya kwi ngand ya kulemp chakwel akamudisha want, chad wading uchingejin anch ukuchirik kand kwol kwend.’ (Luka 19:11, 12) Kupwa iyipula mutapu ukushikena “disudien dia yom yiney.”

Parumburilay Yesu yom yiney, wamekesha patok chijingidij chikumekesha chisu chafanyina kusheshik ditenchik dia yom dia in Yuda ni kusheshik kwa tempel. Pakwez ndiy wisambina yom yikwau kand. Chijingidij chinech chafanyina kuyikwash in Kristu a mu machuku ma kurutu kwijik anch ashich mu chirung cha “kwez” kwend ni cha nsudien dia ditenchik dia mangand mawonsu.

Pading pasutina mivu, atwimbuy ading kushinshikin kuwanyin kwa uprofet wa mazu malonday Yesu. Chakin kamu, yom yivud yalonday Yesu yasambisha kuwanyin padingawaku. Chawiy in Kristu acha ku mes adingaku mu mivu 37 yalondulaku, mu muvu wa 70 C.C., irijeka mulong wa kusheshik kwa ditenchik dia in Yuda ni dia tempel diaseja piswimp. Pakwez kadiap mazu mawonsu malonday Yesu mawanyina mu muvu wa 70 C.C. Chad, chijingidij ik chafanyina kumekesh kwez kwend mu Want wa dikand? Yesu wayileja patok atwimbuy end.

Yesu wasambela kulond anch kukez kwikal “jinjit ni jinsang ja njit” ni “muchid ukez karish ni muchid ukwau ni want ukez karish ni want ukwau.” (Mateu 24:6, 7) Walonda kand anch “kukez kwikal kuzal kwa divu, mu jindond jimwing jikwikal ni tumungun ni yipupu.” (Luka 21:11, TMK) Yesu wayibabesha in kwilejend anch: “Akez kukukwatany ni kukuzengolany.” (Luka 21:12) Kukez kikal aprofet a makasu akuyidimba antu avud. Kuyip kukez kuvulijan, chad rukat ra antu avud rukez kukep. Kupwa kand walonda anch “rusangu ruwamp ra Want wa Nzamb akez karulejan bil ku mangand mawonsu ni kwikal uman kudi antu a michid yawonsu, chad lel disudiel dieza.”—Mateu 24:14.

Ap anch mazu mamwing ma uprofet malonday Yesu mawanyina pa chirung chasheshau Yerusalem kudi in Rom, ov, yom yikwau yalonday Yesu yikusadika mu machuku ma kurutu yawanyina pa chirung chinicha? Ov, umen uman umekeshina patok anch mazu mamwing ma uprofet malonday Yesu mawanyidin mu chirung chetu?

Chijingidij chimwing chikumekesha patok kwez kwend chidi ‘chom chitakanena chiletishina ushon ukash.’ (Mateu 24:15) Mu muvu wa 66 C.C., chom chinech chitakanena chamekana chisu “chanyingumukau amasalay” a in Rom, ading ni akish ni mabendel mifukwilangau. In Rom anyingumuka musumb wa Yerusalem ni aumbola mbumbu jimwing. (Luka 21:20) Chawiy, “chom chitakanena chiletishina ushon ukash” chimana pa ndond pa chakad kufanyin kwiman, ndond yamanangau kudi in Yuda anch “ndond yitumbila.”

Yesu wasambela kand kulond anch: “Kukez kwikal mar mapandakena kujimb, mar minam kandikal mamekanagap kudiokal kwinsambishin kwa mangand ni katat bwat, ap kurutu kukwikalap kand mar ma mutapu mudi winou.” Mu muvu wa 70 C.C., in Rom ashesha musumb wa Yerusalem. Kusheshik kwinoku kwa Yerusalem ‘musumb utumbila’ wa in Yuda pamwing ni tempel wadingamu, kwamekesha mar mapandakena kujimb mulong tunan twa antu twafa ku disheshik dined. (Mateu 4:5; 24:21) Chikasiken kwisikej mar minam mapandakena ni mar min mawonsu mamanau in Yuda, ni mar minam mawiy masala anch ashesha chikupu ditenchik dia difukwil dia in Yuda mu mivu yalondulaku. Chakin kamu, kupwa kwa yiney, mazu ma uprofet malonday Yesu madandamena kuwanyin.

KWIKAL NI RUCHINGEJ MU MACHUKU MINAM MA NSUDIEN

Yesu wisamba pamwing ni atwimbuy end pa mulong utadina chijingidij cha kwez kwend mu Want wa dikand ni disudien dia ditenchik dia yom yiney. Chawiy Yesu wayibabesha mulong wa kulik kulondul “Akristu amakasu ni aprofet a makasu.” Mulong wa yoziu yikwikalaku Yesu walonda anch, “akez kupakish kayipumbul ap antu atondau.” (Mateu 24:24, NWT) Pakwez antu atondau kakezap kuyipumbul. Akristu amakasu akez kumekan ku mes ma antu. Pakwez kwez kwa Yesu kakezap kukuman kudi antu.

Pisambinay mulong wa mar mapandakena kujimb makeza kushesh ditenchik dia yom yiney, Yesu walonda anch: “Muten ukez kujal, ni ngond kakez kumunyikap kand. Atutumbu akez kudiokal mwiur, apalik, ni ukash ulamina yom ya piur ukez kunyikek.” (Mateu 24:29) Atwimbuy atesha mazu minam movishena wom kijikap kamu nawamp yom yikushikena, pakwez ading ni kashinsh anch yom yiney yikushiken.

Yom yiney yovishena wom yikwikal ni chibachikin ik padi antu? Yesu walonda anch: “Antu akez kufa mutentu pakuchingelau yom yikeza kushik pa mangand mawonsu, mulong ni ukash ulamina yom ya piur ukez kunyikek.” (Luka 21:26) Chakin kamu Yesu warumburila patok mutapu ukezau kikal antu mu chirung cha mididim yikurikina.

Yesu wayikasikesha kamu atwimbuy end anch kadiap antu awonsu akeza kwinan pa chisu chikwezay ‘Mwan a muntu nich ukash ni uyaj ujim.’ (Mateu 24:30) Ndiy wasambela kulond kand anch Nzamb ukez kuyikamunin pa ‘kukepishay kuvul kwa machuku minam mulong wa antwend atonday.’ (Mateu 24:22) Chawiy, mutapu ik wafanyinau kusal in kwilej inay ashinshamena pakudandamena kusadik yom yiney yovishena wom yayilejau kudi Yesu? Yesu wayikasikesha in kwilejend anch: “Piyikusambisha kumekan yom yiney, imanany piur, zambulany mes, mulong dipandish dien diez kal piswimp.”—Luka 21:28.

Mutapu ik in kwilej a Yesu ashicha pa chirung chinech chasambelau kulejan mukutwishau kwijik anch adi piswimp ni disudien dia ditenchik dined? Yesu wisambina chishimu cha mutond wa nfung: “Anch mitiy yau yasambish kufufumwok, chad yasapuk mayij, en ukat kwijikany anch, chirung cha ruvul chidi piswimp. Chawiy chimwing kand, anch wamanany yom yiney yawonsu yikat kushik, ukez kwijikany anch, Mwan a muntu udi piswimp, udi kamu ku chis. Chakin kamu, nakulejany anch, antu adia aom a [chirung] chinech kakufap awonsu wakad yom yiney yawonsu kumekan.”—Mateu 24:32-34.

Chawiy, anch in kwilej aman yom kushalijan ya chijingidij yasambish kuwanyin, afanyidin kwijik anch disudien didi piswimp. Chikwau kand, mulong wa kuyibabesh in kwilej akwikala pa chirung chinech chovishena wom, Yesu walonda anch:

“Kwikil muntu wija kushik kwa dichuku dinidia ap kwa chisu chinicha. [Agel] a mwiur kijap, ap Mwan, ching kusu Tatuku ndiy wija amwinend. Yom yasuta pa chirung cha Nowa, yawiy kand yikeza kusut pa chirung cha Mwan a muntu. Mu machuku mading mabeb kand kal mashika, antu ading ni kudiang ni kuna, amakundj ni amband atijananga djat ni ku dichuku diandamay Nowa mu waat. Awiy kijikap chom chikushika djat ni pezina mabeb mayijiyish awonsu shutit. Yom yiney yikez kwikal kand mwamu pa dichuku dikez kwezay Mwan a muntu.” (Mateu 24:36-39) Yesu wasadina chilakej cha yom yasadika ya chilik chimwing ni yikusadika—rusang ra Mabeb ma Nowa—masadika pa mangand mawonsu.

Atwimbuy amutesha Yesu padingau pa Mukandu wa Mitond mudi ya Mpach afanyina kwijik usey wa kucha ku mes. Yesu walonda anch: “Babalany, kangal michim yen yachinchik mulong wa kwifund kudia, ap kukwachik maar, ap mulong wa yakamish ya mwom wa ngand yiney, chamwamu, dichuku dinidia dikez kukukashimwishany mudi mupit. Mulong dichuku dined dikat kwez kudi antu awonsu a pa mangand. Chishany ku mes, lembilany yisu yawonsu chakwel wez urezikanyaku ku yom yiney yawonsu piyikumekana, chad wez wimanany kurutu kwa Mwan a muntu.”—Luka 21:34-36.

Yesu wamekesha kand anch yom yasambelay kulond yikez kusadikinap ching ndond yimwing kusu. Walonda anch mazu ma uprofet minam makezap kuwanyin ching kusu mu mivu yikemp ap makezap kuwanyin ching kusu mulong wa musumb wa Yerusalem ap mulong wa muchid wa in Yuda. Pakwez walonda anch mazu ‘minam makez kuwanyin pad antu awonsu a pa mangand.’

Walonda anch in kwilejend afanyidin kubabal, kucha ku mes ni kwikal irijekina. Yesu wakasikeshina pa dibabesh dined pisambinay chishimu chikwau chilondina anch: “Anch mwin chikumbu wadi wij chisu chikwezay mwij, ing ndiy wakera tul mulong wa kumukangesh mwij kubuz chikumbu ni kwandam. Chawiy chifanyidin kand niyen kwirijek yisu yawonsu, mulong Mwan a muntu ukwez pa chisu chiwakadiany en kwijik.”—Mateu 24:43, 44.

Yesu wayikasikesha in kwilejend ikala ni kashinsh ka yom yiney. Wayileja anch chisu chikusambisha kuwanyin mazu ma uprofet malonday, kukez kwikal “kashalapol” uchila ku mes ni ubabela. Yesu wisambina chilakej chimwing chafanyina kuyikwash in kwilejend kuchitesh nawamp palonday anch: “Ov, nany kashalapol [ushinshamena ni kubabal]? Ndiy kamu ukwinkishau mudimu wa kulam atushalapol akwau ni kuyangen yakudia pa chisu chiwanyidina. Wayuk kwend kashalapol pakuchirikay mwant wend, anch wamutan ukat kusal mudimu winou! Nakulejany chakin kamu, mwant ukumwinkish kashalapol winou ukurump wa kulam yom yend yawonsu. Pakwez ndiy anch udi kashalapol muyimp, ukutong anch: ‘Mwant wam kakuchirikap kwend swa.’ Chad ukusambish kuyibul atushalapol akwau, wasambish kudia ni kuna nau in kukwachik maar. Chawiy mwant wend ukez kumukashimwish chisu chakadiay ndiy kwijik. Chad mwant wend ukez kumufish nich kwa kumujip.”—Mateu 24:45-51; isikej ni Luka 12:45, 46.

Yesu kalondap anch kachisak ka in kwilejend kakez kukudish mwikadil uyimp. Ov, dilejan ik dakimbay Yesu kuyifundish in kwilejend? Ndiy wakata anch in kwilejend adandamen kucha ku mes ni ababala, chawiy chisambinay chishimu chikwau.