Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

Ov, Mwom Ukuchirik Kand Muwading? Mutapu Ukutwishay Bibil Kutukwash mu Mangand Minam Maswimpina ni Chipupu

Ov, Mwom Ukuchirik Kand Muwading? Mutapu Ukutwishay Bibil Kutukwash mu Mangand Minam Maswimpina ni Chipupu

 Angela Merkel, chancelière wa ngand ya Alemany walonda anch: “Etu awonsu tukatin ing mwom wachirikang muwading pakur.”

 Chimeken anch niyey witiyin mazu minam, mulong chipupu cha Covid-19 chidandamedin kwikal ni usu pa mangand mawonsu. Pakwez dizu “muwading” dirumburikin ik? Yom ik yichingejinau antu?

  •   Kuchirikin mashakamin mau madingau nich pakur. Antu amwing akwet kuswir kwa kusutish chisu nau akwau, kubwikatijan, kulangwishijan mu makas, ni kusal kand maweny. Dokter Anthony Fauci a ulondin anch antu inay atongin anch “kuchirikin mashakamin madingau nich pakur” kurumburikin “kuya mu marestorang, mu tupalakany twa kwipuwangejin, yom ya mutapu winou”.

  •   Kwikal ni mashakamin mawamp nakash. Antu amwing amen anch winou ud mutapu wa kuswimp mashakamin mau chakwel mawap nakash kusutamu mutapu mading kurutu kwa chipupu kusambish. Atongin anch kud yom yivud yifanyidina kuswimp, mud midimu yisendina chisu chivud ni usu nakash, mutapu wa kuyisadin antu mulong wa ulombu wau wa chikit ap ndond yikwetau, ni mayej makweta usu pa mutapu wetu wa kutong. Klaus Schwab muntu wasambisha Chisak cha pa Mangand Mawonsu cha Kushinshikin Milong ya Nfalang ulondin anch: “Chipupu chinech chatwinkish kal mutapu wa pakampwil, pakwez utwakad pamwing ap kwez kuman kand, wa kutongijokin piur pa mwom wetu ni mutapu tukatina anch ing mangand mikalang, ni kupwa kuswimp mangand.”

 Antu amwing amen anch mwom ukezap kand kachirik “muwading” mulong chipupu chinech chaletish kal yakamish yivud nakash. Chilakej, antu avud ashadishin midimu yau, yikumbu yau, mijumbu yau yikasikenap kand, ni chipandakena kuyip, afishin akatish nau.

 Chakin kamu, kwikil muntu ukutwisha kulejan nich kashinsh mutapu mwom ukwikala kupwa kwa chipupu. (Mulej 9:11) Pakwez, Bibil ukutwish kutukwash kwikal ni chitongijok chisikena piur pa yom tuchingejina ni kutukwash kurish nich yom yawonsu yikushikena. Chikwau kand, Bibil ulejen yom yikusadika mu machuku ma kurutu, yikuwanyina chakin kamu, yawakad kal pamwing ap kutonginangap.

Man chipupu cha Covid-19 mu mutapu uwamp

 Kudiosh pakur, Bibil wasambela kulejan anch kukez kikal “yipupu” ku “disudiel dia mangand.” (Luka 21:11; Mateu 24:3) Kwijik mwamu kukutukwash kuman chipupu cha Covid-19 mud chid pakach pa yinship yijim yivud yasambelau kulejan mu mauprofet ma Bibil, kuwejaku ni njit, kuzal kwa dizu, ni kamungun.

 Kwijik yom yiney kukutwish kutukwash mutapu ik?: Ap anch chipupu chinech chapwa, pakwez Bibil utulejin anch tushich mu “machuku ma kwinsudiel . . . ma mar nakash.” (2 Timote 3:1) Kwijik mwamu kukutwish kutukwash kwikal isikena piur pa yom tuchingejina mu mangand minam.

 Bibil utukwashin kuman yom mu mutapu uwamp: Mangand minam mudia mwom wa mar nakash makuswimp chipandakena piswimp ap. Kuswimp mutapu ik?

Machuku ma kurutu mawakad pamwing ap kutongin

 Bibil kasambelap kwend kulejan ching milong turishina nich katat, pakwez walejana kand yom yiwamp yikusadika piswimp ap. Ulejen yom yiwamp ya machuku ma kurutu yisutinamu yom yin yawonsu yitongina maguvernema ma antu kusal, yid yom yikutwishay kuwanyish ching kusu Nzamb amwinend. Nzamb “ukez kayikuswol [antu] mansoj mawonsu ku mes mau. Kukez kikalap kand rufu, ap madil, ap kwishikokin, ap kusansan.”​—Kujingunik 21:4.

 Yehova b Nzamb ukanin anch: “Katat nikat kusal yom yawonsu yisu!” (Kujingunik 21:5) Ukupwish milong ya mangand minam, kuwejaku ni yiwejina kand mulong wa chipupu. Ukanin:

  •   Kutwinkish mijimbu yiwamp, yakad kuyel ap kufa.​—Isay 25:8; 33:24.

  •   Kutwinkish midumu yiwamp yiletina musangar wakin, kadiap midimu yikash yiletina ujim ni yiziyishena nakash.​—Isay 65:22, 23.

  •   Kutwinkish mwom uwamp, wakad uzwendj ap nzal.​—Kuseng 72:12, 13; 145:16.

  •   Kutukwash kuvuramen yom yikur yatwovishang nayimp, ni kuyiman kand akatish netu afila kal pakuyivumbulay.​—Isay 65:17; Midimu 24:15.

 Kwijik yom yiney kukutwish kutukwash mutapu ik?: Bibil ulondin anch: “Tukat kwikangil mu ruchingej riner mulong rikat kuchidij michim yetu.” (Hebereu 6:19) Ruchingej ra yom yiwamp mud riner rid ra usey nakash. Rikutwish kutukwash kurish ni milong yetu nlel, kukepish yakamish, ni kulam musangar wetu.

 Pakwez, ov, ukutwish chakin kamu kuchingejin yom yikaninay Bibil? Tal mutu wa mulong “Bibil Udi Musul wa Kuchingejin wa Uyakin.”

Mbil ja Bibil jikutwisha kukukwash pauchingedina kupwa kwa chipupu

  •   Kwat mwom nich usey

     Mufund: “Manangu makutwish. . . kukuchidij.”​—Mulej 7:12.

     Kurumburik: Kwat mipak ya manangu mulong wa kwipuk kukwachik mayej. Ijik mutapu udia yom mwi ndond ushicha. Sal usu wa kwijik mbil jitekinau antakel mulong wa kwiking, uvud wa antu akwachikina, ni uvud wa antu achandjinau kal mwi ndond ushicha.

  •   Babal chisu chawonsu

     Mufund: “Mwin manangu ukat kwov wom ni kudiokal ku kuyip, pakwez chisup ukat kwibaz ni kwichingejin.”​—Jinswir 14:16.

     Kurumburik: Dandamen kusal usu wa kwichidij. In kwilej milong ya yipupu alejen anch coron ukudandamenaku mu chisu kanang.

  •   Kimb jinsangu ku misul ya kuchingejin

     Mufund: “Muntu wamwamu ukat kwitiy mazu mawonsu, pakwez muntu ubabela ukat kushinshik kuyilay.”—Jinswir 14:15.

     Kurumburik: Tond nawamp yiyul ufanyidina kusadin, mulong ukutwish kutek mwom wey mu ubaj anch wakwat mipak yimedina pa jinsangu jakad kwikal jakin.

  •   Man yom mu mutapu uwamp

     Mufund: “Kangal walond anch: ‘mulong wak machuku masutila mading mawamp kupandakan ma katat?’ Mulong kwinoku kudiap kwipul kwa manangu.”—Mulej 7:10.

     Kurumburik: Kwat mupak wa kushinshikin pa yom yiwamp ukweta katat yikutwisha kukukwash kwikal ni musangar. Ipuk kubaz kusut chipim mashakamin wading nich kurutu kwa chipupu, ni lik kudandamen kushinshikin pa yom ukangenya kusal mulong wa chipupu.

  •   Yilimisha akwen

     Mufund: “Yilimishany antu awonsu.”—1 Pita 2:17.

     Kurumburik: Muntu ni muntu ukwet mutapu wend wa kuman yom piur pa chipupu ni yibudikin yach. Limish yitongijok yau, pakwez, kangal waswimp mipak yey yiwamp wakwatina kal. Yitongina, ni kangal wayitek mu ubaj antu akadiau kal kuchandj, amapal, ap akweta mijimbu yiziyina mulong wa mayej.

  •   Shimpish muchim

     Mufund: “Rukat rikat kushimpish muchim, rudimukin kand.”—1 Korint 13:4.

     Kurumburik: Sal usu wa kuyitesh antu alondina anch iyakamishin pa kuchirikin midimu yasalangau pakad chakamish kurutu kwa chipupu. Payila mu kukep chipupu, anch chakukasiken kuchirikin nawamp yom wasalang pakur, ishimpishinaku muchim.

Bibil uyikwashin antu kurish ni chipupu

 Ruchingej ra machuku ma kurutu makwikala mawamp nakash rikat kuyongoj Atuman a Yehova ni kuyikwash kulik kushinshikin pa chipupu. Akat kukwashijan kand umwing ni mukwau kusutil kuziyil mbil ya Bibil yitwitina kukumangan pamwing mulong wa kumwifukwil Nzamb. (Hebereu 10:24, 25) Muntu win mwawonsu ukutwish kukumangan ku yikumangan ya Atuman a Yehova, yisadikina kusutil videokonferans pa chirung chinech cha chipupu.

 Antu akwau itiyijin anch kukumangan pamwing nau Atuman a Yehova mulong wa kwifukwil kuyikwashin nakash pa chirung chinech chikash. Chilakej, mband umwing wakwachikina Covid-19 witiya diladikij mulong wa kukumangan nau Atuman a Yehova kusutil videokonferans. Yikumangan yiney yamukwasha nakash ap anch wading udandamedin kurish ni mayej. Walonda anch: “Niyovil mud niyam nid wa mu dijuku dined. Kutang Bibil kukat kwinkwash kulik kuzazat ni kukat kwinginkish chisambu cha mu manangu. Kwinkwashin kand kushinshikin pa ruchingej ra machuku ma kurutu pa ndond pa kushinshikin pa milong yam. Wajikitany nakash mulong wa kwinkwash kwikal piswimp ni Nzamb, chom nading kukimbang mu mwom wam wawonsu.”

a Direkter wa Institut national des allergies et des maladies infectieuses ku États-Unis.

b Yehova diawiy dijin dia Nzamb dilejenau mu Bibil.—Kuseng 83:18, NWT.