Yang pafundinau anch yidiamu

Rusangu ra Nowa ni ra Mabeb Majim—Ov, Ridi Kwau Ringany Anch Win Yakin?

Rusangu ra Nowa ni ra Mabeb Majim—Ov, Ridi Kwau Ringany Anch Win Yakin?

Chakul cha Bibil

 Mabeb chidi kamu chom chasadika. Nzamb wamaletisha mulong wa kushesh antu ayimp, pakwez wamuleja Nowa kusong waat mulong wa kupandish antu awamp ni annam. (Disambishil 6:11-20) Tukutwish kwitiyij anch Mabeb masadika mulong amafundin mu Bibil, ‘wapepilau kudi Nzamb.’​—2 Timote 3:16.

 Win yakin anch ringany?

 Bibil ulejen anch Nowa wading muntu wadingaku kamu ni anch Mabeb chidi chom chashikena chakin, kadiap ringany ap chishimu.

  •   In kufund a Bibil atiyija anch Nowa udi muntu wadingaku. Chilakej, in kufund Bibil, Esidera ni Luka akimbijola nakash mulong wa kufund jinsangu jakin. Chawiy mulong amujimbwil Nowa mu list wa majuku ma in Isarel, chinech chimekeshin anch wadingaku. (1 Jinsangu 1:4; Luka 3:36) In kufund Evanjil Mateu ni Luka afunda yom yalonday Yesu piur pa Nowa ni Mabeb.​—Mateu 24:37-39; Luka 17:26, 27.

     Chikwau kand, muprofet Ezekiel ni kambuy Paul amujimbula Nowa mudi chilakej cha ritiy ni kutentam. (Ezekiel 14:14, 20; Hebereu 11:7) Ov, chikutwish kwikal cha manangu kudi in kufund inay kwisambin kwau piur pa muntu walika kwikalaku mudi chilakej cha kwimburij? Chakin kamu, Nowa ni amakundj nau amband akwau ading ni ritiy adi yilakej ya kwimburij mulong adi antu adingaku kamu.​—Hebereu 12:1; Jakobu 5:17.

  •   Bibil ulejen tuyom tukemp tukemp piur pa Mabeb. Rusangu ra Bibil piur pa Mabeb risambishinap ni mazu mudi “Chisu chimwing kwading,” mudi kulond kwau anch ridi ringany. Pakwez, Bibil ulejen muvu, ngond ni dichuku diashikena Mabeb. (Disambishil 7:11; 8:4, 13, 14) Ulejen kand kujimb kwa waat wasongay Nowa. (Disambishil 6:15) Tuyom tukemp tukemp twinetu tumekeshin anch Bibil kalejenap Mabeb mudi ringany, pakwez mudi chom chashikena kamu.

 Mulong wak Mabeb meza?

 Kukwatijan ni Bibil, kurutu kwa Mabeb kwez “kuyip kwa antu kwavulijan[a].” (Disambishil 6:5) Uwejidinaku anch “ngand yayipa nakash kurutu kwa Nzamb” mulong yizula too nich chisum ni yisal ya masandj.​—Disambishil 6:11; Jud 6, 7.

 Bibil ufundishin anch angel ayimp awiy aletisha kanvundangesh kinak padiokalau mwiur mulong wa kwez kulalijan nau amband. Angel inay avala an atazukau anch Anefilim, aletishang kanvundangesh pakach pa antu. (Disambishil 6:1, 2, 4) Nzamb wakwata mupak wa kutokish divu mu kudiosh uyimp ni kusal anch antu awamp ashakamap kand.​—Disambishil 6:6, 7, 17.

 Ov, antu ading ij anch kukwez Mabeb?

 Inge. Nzamb wamuleja Nowa yom yafanyina kushiken ni wamuleja kusong waat mulong wa kupandish dijuku diend ni annam. (Disambishil 6:13, 14; 7:1-4) Nowa wayibabesha antu piur pa disheshik diading diezina, pakwez awiy alika kwau kumutesh. (2 Pita 2:5) Bibil ulondin anch: ‘Awiy kijikap chom chikushika djat ni pezina mabeb mayijiyish awonsu shitit.’​—Mateu 24:37-39.

 Waat wa Nowa wading ufanaken ni chom ik?

 Waat wading mudi mushet ujim nakash, ukweta kulep kwa ametre 133, ametre 22 pa kujimb ni ametre 13 pa kulep kwa kuya piur. a Waupampa nich mabay mawamp, ni waushinguna mukach ni pol nich ulaj wa kaudimbu. Wading ni ma etaj masatu ap anch yilal, ni tupalakany tuvud mukach. Kwading chis kwimbet kwa waat ni chimeken anch kwading madididish ushad ni ushad. Ni chimeken anch wading usomburikin pakemp mulong wa kusal anch mem masukumuka nawamp.​—Disambishil 6:14-16.

 Nowa wasala mivu yinch mulong wa kusong waat?

 Bibil kalejenap mivu yasalay Nowa mulong wa kusong waat, pakwez chimeken anch wasala makum ma mivu. Nowa wading ni mivu 500 ni kusut chisu chamuvalay mwanend wa kusambish ni wading ni mivu 600 chisu cheza Mabeb. bDisambishil 5:32; 7:6.

 Chisu chamulejau Nowa kudi Nzamb kusong waat, anend amakundj asatu ading apamin kal ni ading aten kal, chimeken anch yom yiney yasala mivu 50 ap 60. (Disambishil 6:14, 18) kukwatijan ni kutong kwinoku, choviken kulond anch chita mivu 40 ap 50 mulong wa kupwish kusong waat.

a Bibil ulejen kujimb kwa waat mu kulep kwa ulal wa chikas. “Ulal wa chikas wa in Hebereu wading ni kulep kwa asentimetre 44,45.”—The Illustrated Bible Dictionary, Dichap Diachirikinau, Chikunku cha 3, paj 1635.

b Piur pa kulep kwa mwom wa antu mudi Nowa, tal mutu wa mulong ulondina anch Vivait-on si longtemps à l’époque biblique ? mu Chinong cha Kalam cha 1 Ngond wa 12, 2010 mu Français.