Yang pafundinau anch yidiamu

Yom ik Yilondinay Bibil Piur pa Kupan cha Dikum?

Yom ik Yilondinay Bibil Piur pa Kupan cha Dikum?

Chakul cha Bibil

 In Isarel a pasak ayileja kupan cha dikum, a chadiokilanga ku difut dia midimu yau mulong wa kukwash difukwil diakin. Nzamb wayileja anch: “Ukez kudioshany chadikum cha mbut jen jawonsu jikata kusong mu chir chen pa muvu ni muvu.”​—Kuvurik Yijil 14:22.

 Chijil cha kupan cha dikum chading pakach pa Chijil cha Moses, chijil chapanay Nzamb kud in Isarel a pasak. Mulong in Kristu kayitinap kuziyin kand ku Chijil cha Moses, chawiy kayitinap kwau kupan cha dikum. (Kolosay 2:13, 14) Pakwez, mwin Kristu mwawonsu ukat kupan nfalang jend “mudi mutongilay amwinend wakad kupan nich ushon ap kupan kwa kumubachik nich usu. Mulong Nzamb ukatil muntu ukata kupan nich musangar.”​—2 Korint 9:7.

 Kupan cha dikum—Mu “Mansuk Makur”

 Cha dikum achijimbwil tupamp tuvud mu chikunku cha Bibil chitazukinau antu avud anch Mansuk Makur. Yisu yivud, achisambidin kupwa kwa Nzamb kuyinkish in Isarel Chijil cha Moses. Pakwez, achisambidin tupamp twaad kurutu Nzamb apana Chijil cha Moses.

Kurutu kwa Kupan Chijil cha Moses

 Muntu wa kusambish ulejenau wapana cha dikum ud Abram (Aburaham). (Disambishil 14:18-20; Hebereu 7:4) Chimeken anch Abram wamwinkisha mwant mwin kupesh wa Salem chipan cha dikum kapamp kamwing. Kwikil chom chikwau chimekeshina mu Bibil anch Aburaham ap anend asala kand mwamu kapamp kakwau.

 Muntu wa kaad ulejenau mu Bibil wapana cha dikum wading Jakob, mwijukurend a Aburaham. Washilamu anch ang Nzamb wamuyukish, ukumwinkish “chadikum” cha yom yawonsu yikezay kutambull. (Disambishil 28:20-22) Kukwatijan nau in kwilej amwing a Bibil, chimeken anch Jakob wapana cha dikum chinech mud annam a kupesh. Ap anch Jakob walimisha machip mend ni kupan cha dikum, kayishindilap antu a mu dijuku diend niyau kupan cha dikum.

Mu Chijil cha Moses

 In Isarel a pasak ayileja kupan cha dikum mulong wa midimu yasadikang mu difukwil diakin.

  •   Cha dikum chayikwashang antu asalang mudimu chisu chawonsu, mud in Levi, kuwejaku nau in kupesh​—mulong kadingap ni jingand jau ja kudim. (Kuchind Michid 18:20, 21) In Levi adinga akad kwikal in kupesh atambulang cha dikum chaletangau antu ni ayitang niyau kupan kud in kupesh “cha dikum” chadioshangau ku cha dikum chinech.​—Kuchind Michid 18:26-29.

  •   Chimeken anch ayitang kand antu kupan cha dikum chikwau cha pa muvu, mulong wa kuyikwash nich in Levi ni antu akwau akad kwikal in Levi. (Kuvurik Yijil 14:22, 23) Majuku ma in Isarel masadinang yom yiney yatekangau kuns mulong wa misambu ya pakampwil, ni yisu yimwing pa muvu ayipanang kud atuzwendj nakash mulong wa kuyikwash kuwanyish maswir mau.​—Kuvurik Yijil 14:28, 29; 26:12.

 Mutapu ik wachindangau cha dikum? In Isarel afanyinang kupan cha dikum chadiokalang ku yom yangulangau muvu ni muvu. (In Levi 27:30) Anch atond kupan nfalang pa ndond pa yom yangulangau, afanyina kuwejinap uvud wa nfalang 20 pa chitot. (In Levi 27:31) Ayileja kand kupan “chadikum chawonsu cha angomb, ni cha amikoku.”​—In Levi 27:32.

 Mulong wa kwijik uvud wa cha dikum cha annam, in Isarel atondang nnam umwing pakach pa annam dikum a mu matang mau. Chijil chalejana anch kafanyinap kuyishinshikin ap kuyiswimp annam inay atondau, ap kupan nfalang mud cha dikum pa ndond ya annam inay. (In Levi 27:32, 33) Pakwez, afanyina kuswinkesh nich nfalang cha dikum chikwau chapanangau ku misambu ya muvu ni muvu. Nfalang jinej jafanyina kuyikwash in Isarel ading afanyidina kusal weny ulemp mulong wa kwez ku misambu yiney.​—Kuvurik Yijil 14:25, 26.

 In Isarel apanang cha dikum tupamp twinch? In Isarel apanang cha dikum muvu wawonsu. (Kuvurik Yijil 14:22) Pakwez, kapanangap muvu wawonsu wa sambwad. Muvu winawa wading wa sabat, ap muvu wa kwiswedish, muvu winawa in Isarel kadimangap. (In Levi 25:4, 5) Mulong muvu winawa wading wa pakampwil, kapanangap cha dikum chisu cha kwangul. Mu chikunku chinacha cha mivu sambwad, mu muvu wa kasatu ni wa musamban, in Isarel apanang cha dikum chikwau cha pa muvu mulong wa kuyikwash atuzwendj ni in Levi.​—Kuvurik Yijil 14:28, 29.

 Mutapu ik wayipupangau in Isarel alikang kupan cha dikum? Chijil cha Moses chalejenap mutapu wa kuyipup antu alikang kupan cha dikum. Apanang cha dikum mulong ading ij anch chiwapin kusal mwamu, kadiap mulong wa wom wa dipup diafanyinau kutambul anch alik kusal mwamu. In Isarel afanyina kulond kurutu kwa Nzamb anch apanin kal cha dikum ni kumwit Nzamb ayiyukisha mulong apanang. (Kuvurik Yijil 26:12-15) Nzamb wamanang anch kulik kupan cha dikum kud kumwiy.​—Malakiy 3:8, 9.

 Ov, kupan cha dikum chading chisend chilimina nakash? Bwat. Nzamb wayishilamu in Isarel anch ang apan cha dikum, wafanyina kuyiyukish nakash kamu ni kelap kuburen chom ap chimwing. (Malakiy 3:10) Ku mutambu ukwau, in Isarel afanyina kuman mar anch alik kupan cha dikum. Nzamb kafanyinap kuyiyukish. Chikwau kand, in kupesh nau in Levi afanyina kusutish chisu chivud mu kusal midimu yau ya ku mujimbu ni kulik kushinshikin pa kuyikwash in Isarel chakwel amwifukwila Nzamb.​—Nehemiy 13:10; Malakiy 3:7.

 Kupan cha dikum—Mu “Mansuk Masu”

 Chisu chadingay Yesu pa divu, Nzamb wading uchidandamedin kuyit atushalapol end kupan cha dikum. Pakwez, chijil chinech chafa kupwa kwa rufu ra Yesu.

Pa chirung cha Yesu

 Chikunku cha Bibil chitazukinau anch Mansuk Masu, Bibil umekeshin anch in Isarel adandamena kupan cha dikum chisu chadingay Yesu pa divu. Yesu wading wij anch chifanyidin kupan cha dikum, pakwez wayifisha nich amakurump a chirelijon ashinshikinang nakash pa kupan cha dikum, pakwez ading kulikang “kuziyil ku malejan mapandakena kujimb ma Yijil mudi dirumburish ditentamina, ni riy, ni uyakin.”​—Mateu 23:23.

Kupwa kwa rufu ra Yesu

 Chadingap kand chitina kupan cha dikum kupwa kwa rufu ra Yesu. Difut dia Yesu diajipa Chijil cha Moses, kuwejaku ni ‘chijil cha kupan cha dikum.’​—Hebereu 7:5, 18; Efes 2:13-15; Kolosay 2:13, 14.

a Cha dikum “chid chipan chadiokalanga ku difut dia midimu ni achitekang kuns mulong wa kuchisadin mu mutapu wa pakampwil . . . Yisu yivud, cha dikum chilejenau mu Bibil achipanang mulong wa yom ya chirelijon.”—Harper’s Bible Dictionary, paj 765.