1-3. I xivoniso muni lexi Petro a kombiwiki xone nakone ha yini hi fanela ku twisisa ntlhamuxelo wa xone?

 HI LE ka lembe dzra 36 N.Y. I ku hela ka malanga na ku nghena wuxika, Petro a le henhla ka yindlu a ku khongoteni, ka muti wa kukazri lowu nga nkingeni wa lwandle a doropeni dzra le Yopa. Ku khalutanyana masiku ya ku hlawa na Petro a yendzrele mutini wolowo. Ku va Petro a li mutini wolowo, hi ndlela ya kukazri swi hi byela leswaku a nga na xihlawuhlawu. A n’winyi wa muti i Simoni, muzrungi wa swikhumba. A hi Vayuda vangani lava a va ta pfumela ku tsrhama kaya ka wanuna lweyi ntizro wake a nga wa ku zrunga swikhumba. a Nambitanu, Petro a kusuhi ni ku susa dondzro ya lisima mayelanu ni ku kala xihlawuhlawu ka Yehovha.

² A nkama a khongotaka, Petro a tikuma na ingiki o lozra. A xivoniso lexi Petro a xi vonaka xi nga yentxa Muyuda mun’wana ni mun’wana a pfilunganyeka a pfumala ni xa ku xi yentxa. A vona panu ya yikulu na yi xika hi le tilweni, a henhla ka yone ku ni swihazri swa ku kala swi nga basanga hi ku ya hi Nawu. Loko a twa zritu na dzri mu byela leswaku a dlaya ni ku da swihazri swoleswo, Petro a hlamula a ku: “A ni ngi ngi da ntxhumu lowu nyamiki nakone wu kalaka wu nga basanga.” Swi ze swi ku kazrazru na Petro a twa zritu dzri mu byela swo swa swin’we dzri ku: “Tsrhika ku hlaya mintxhumu leyi Xikwembu Nkulukumba a yi basisiki u ku yi nyamile.” (Mint. 10:14-16) A xivoniso lexi xi yentxa Petro a pfilunganyeka, kambe a swi nge ti teka nkama wa ku leha.

³ Xi tlhamuxela yini xivoniso lexi Petro a kombiwiki xone? I swa lisima ku twisisa ntlhamuxelo wa xone, hikusa xi hi dondzrisa ntiyiso wa  ku yenta mayelanu ni leswi Yehovha a va vonisaka xiswone vhanu. Swanga vakriste va ntiyiso, a hi nge swi koti ku nyikela wumboni lebyi heleliki mayelanu ni Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba loko hi nga na vonela dzra ku fana ni dzra Xikwembu Nkulukumba hi vhanu. Akuva hi twisisa ntlhamuxelo wa xivoniso xa Petro, a hi kambisiseni swiyentxakalu swa kukazri leswi yelanaka na xone.

4, 5. A a li mani Korneliyu nakone i yini leswi yentxekiki loko a li ku khongoteni?

⁴ Petro a a nga swi tivi leswaku hi tolo ka kone, a Khezariya, kolomu ka 50 wa makilometru ku ya n’walungu, wanuna lweyi a vitaniwaka Korneliyu na yene a ve ni xivoniso xa kukazri. Korneliyu, muzrangeli wa masotxha ya Varoma, a a li wanuna lweyi “a a txhava Xikwembu Nkulukumba”. b A a tlhela a va nhloko ya ndangu leyi nga xikombiso lexinene hikusa “a a txhava Xikwembu Nkulukumba . . . yene ni ndangu wake hinkwawu”. Korneliyu a a nga li muprozelita, kambe a a li wa Matiko lweyi a a nga sokanga. Nambitanu, a a va twela wusiwana Vayuda lava a va li swisiwana a tlhela a va pfuna hi leswi a va swi vilela. Wanuna lweyi wa mbilu leyinene “a a khongota Xikwembu Nkulukumba minkama hinkwayu”.—Mint. 10:2.

⁵ Kolomu ka ma 15 wora, Korneliyu a a li ku khongoteni loko a kombiwa xivoniso lani ka xone a ntsrumi ya kukazri yi mu byeliki leswi: “Xikwembu Nkulukumba a swi vonile a tlhela a swi hlayisa miyanakanywini swikhongoto swaku ni mintizro leyi u yi yentxelaka swisiwana.” (Mint. 10:4) Hi ku kongomisiwa hi ntsrumi, Korneliyu a zrume vavanuna kuva va ya vitana mupostola Petro. Swanga wa Matiko  lweyi a kalaka a nga sokanga, Korneliyu a a li kusuhi ni ku nghena hi nyangwa lowu a wa ha pfaliwile ka vhanu va ku fana na yene, Korneliyu a a ta yamukela dzrungula dzra ku huluxiwa.

6, 7. a) Dzrungula mfambu lowu kombisaka leswaku Xikwembu Nkulukumba awa swi hlamula swikhongoto swa vhanu va timbilu letinene lava djulaka ku tiva ntiyiso mayelanu na yene. b) He byini wugamu lebyi hi nga byi tlhaselaka ka swiyimu swa ku fana ni leswi?

⁶ Xana namunhla Xikwembu Nkulukumba awa swi hlamula swikhongoto swa vhanu va timbilu letinene lava navelaka ku tiva ntiyiso mayelanu na yene? Vona xikombiso lexi landzrelaka: Wansati wa kukazri wa le Albânia a pfumele ku yamukela Xihondzro Xa Ku Zrindzra lexi a xi khanela hi ndlela ya ku kulisa vana. c Wansati lweyi a byele makwezru lweyi a nga mu bela xipfalu a ku: “U nga kholwa leswaku na ha ku khongota ka Xikwembu Nkulukumba ni kombela leswaku a ni pfuna ku wundla swin’hwanyatana swanga? Phela hi yene a ku zrumeliki lani! Leswi u ni byeliki swone ko va leswi a ni vilela ku swi yingela!” Wansati lweyi kun’we ni vanake va sungule ku dondzra Bibele, nakone hi ku famba ka nkama nuna wake na yene a sungule ku patsreka ka xidondzro.

⁷ Xana leswi swe yentxeka ntsena ka wansati lweyi? Nikutsrongo! Swiyimu swa ku fana ni leswi swa yentxeka hi makhambi ya ku siyanasiyana a misaveni hinkwayu lakakuva a swi nge twali ku hlaya leswaku swo kotlana. Kutani, he byini wugamu lebyi hi nga byi tlhaselaka? Xa ku sungula, Yehovha awa swi hlamula swikhongoto swa vhanu lava nga ni timbilu letinene lava djulaka ku mu tiva. (1 Tih. 8:41-43; Amaps. 65:2) Xa wubidzri, a tintsrumi ta hi seketela a ntizrweni wa ku zrezra.—Mpful. 14:6, 7.

8, 9. I yini leswi moya wa ku xwenga wu swi byeliki Petro, nakone a yangulise kuyini?

⁸ Na a ha li henhla ka yindlu, “Petro a ha kazratekile” mayelanu ni ntlhamuxelo wa xivoniso lexi a viki na xone, nakasi hi hala tlhelo vavanuna lava zrumiwiki ha Korneliyu va ya va tlhasa ka muti lowu Petro a nga ka wone. (Mint. 10:17) Ntsrhaku ka loko swi ze swi ku kazrazru na Petro a yala ku da nyama leyi a yi nga basanga hi ku ya hi Nawu, xana a a ta pfumela ku famba ni vavanuna lava leswaku a ya kumana ni wanuna lwiyani wa Matiko? A moya wa ku xwenga wu kombe Petro ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba a mhakeni leyi, wu te: “Wa swi twa! Ku ni vavanuna vazrazru va ku djuletelaka. Xileswo xika u famba na vone, u nga ganaganeki nikutsrongo, hikusa hi mine ni va zrumiki.”  (Mint. 10:19, 20) Handle ka ku ganaganeka a xivoniso xa swihazri leswi kalaka swi nga basanga lexi Petro a kombiwiki xone xi mu lulamisele kuva a yamukela minkongomiso ya moya wa ku xwenga.

⁹ Hi ku tiva leswaku Korneliyu a a leletiwe ha Xikwembu Nkulukumba akuva a ta ta mu vitana, Petro a zrambe vavanuna lava va Matiko akuva va nghena ndlwini “va tsrhama swanga vayeni vake”. (Mint. 10:23a) Mupostola lweyi wa ku yingiseta a a sungula ku titwananisa ni swiyentxakalu leswi a swa ha ku yentxeka mayelanu ni ku hetiseka ka ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba.

10. Xana Yehovha a va kongomisa hi ndlela yini vhanu vake, nakone he swini swivutiso leswi hi fanelaka ku tihamba swone?

¹⁰ Ku ta tlhasa namunhla, Yehovha a ha tama a vaningela vhanu vake ha katsrongokatsrongo. (Amapr. 4:18) Hi ku tizrisa moya wake wa ku xwenga, Yehovha a kongomisa vhanu vake hi ku tizrisa “nandzra wa ku dumbeka ni ku tlhazriha”. (Mat. 24:45) Minkama yin’wana ku nga ha yampswisiwa matwisisela ya Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba kumbe ku va ni ku txintxa ka kukazri ka ndlela leyi nhlengeletanu yi fambaka ha yone. Loko leswo swi yentxeka hi fanela ku tivutisa leswi: ‘Ni yangulisa kuyini ka ku txintxa loku, xana na landzra minkongomiso ya moya wa Xikwembu Nkulukumba a mhakeni leyi?’

11, 12. I yini leswi Petro a swi yentxiki loko a tlhasa Khezariya nakone i yini leswi a swi dondzriki?

¹¹ Ka siku ledzri landzreliki, ntsrhaku ka loko a kombiwe xivoniso, Petro, kun’we ni vavanuna lava va 9, ku nga vavanuna vazrazru lava zrumiwiki ha Korneliyu, kun’we ni 6 wa vakriste va le Yopa, va ye Khezariya. (Mint. 11:12) Leswi Korneliyu a a ku yimele hi manyawu ku tlhasa ka Petro, “a zrambe maxaka ni vanghanu vake lavakulu” nakone swi tikomba na hinkwavu a va li Vamatiko. (Mint. 10:24) Loko a tlhasile, Petro a yentxe ntxhumu lowu a a nga yanakanyi leswaku a nga txhuka a wu yentxa, a nga ku nghena kaya ka wanuna wa Matiko wa ku kala a nga sokanga. Petro a va byele a ku: “Ma swi tiva leswaku swa yila kuva Muyuda a tipatsra kumbe ku tsrhindzrekelela mhunu wa lixaka dzrimbeni, nambitanu Xikwembu Nkulukumba a ni kombise leswaku ni nga hlaye ni byela mhunu ni ku a nyamile kumbe a nga basanga.” (Mint. 10:28) Hi nkama lowo Petro kutani a a swi twisisa ha hombe leswaku a dondzro ya xivoniso lexiyani a yi nga gameli ntsena ka leswi mhunu a a fanela ku swi da kumbe a nga swi di. A dondzre leswaku a a nga fanelanga ku ‘byela mhunu [nambi o va wa Matiko] a ku a nyamile’.

¹² Ntlawa wa vhanu lowu nga ni tozra dzra ku yingela madzrungula lamanene a wu yimele Petro. Korneliyu a te “hinkwezru hi lani mahlweni  ka Xikwembu Nkulukumba akuva hi yingela hinkwaswu leswi Yehovha a ku leletiki akuva u ta hi byela swone”. (Mint. 10:33) Yanakanya ndlela leyi a wu ta nyonxa ha yone loko mhunu lweyi a nyonxelaka madzrungula ya Xikwembu Nkulukumba o ku byela mazritu lawa! Petro a sungule wukaneli byake hi mazritu ya ntamu swinene lama liki: “Swoswi ni swi twisisa ha hombe leswaku Xikwembu Nkulukumba a nga na xihlawuhlawu, kambe a matikweni hinkwawu mhunu mun’wana ni mun’wana lweyi a mu txhavaka nakone a yentxaka leswi lulamiki awa yamukeleka kwake.” (Mint. 10:34, 35) Petro a dondzre leswaku a vonela dzra Xikwembu Nkulukumba hi vhanu a dzri yi hi nhlonge, tiko ledzri va pswaleliwiki ka dzrone kumbe ntxhumu wun’wana lowu vonekaka hi le handle. Ntsrhaku ka leswo Petro a nyikele wumboni mayelanu ni wutizreli, lifu ni ku pfuxiwa ka Yesu.

13, 14. a) Xana ku ndzruluka ka Korneliyu ni vhanu van’wana Vamatiko hi 36 N.Y. swi funge ku sungula ka yini? b) Ha yini hi nga fanelanga ku yavanyisa vhanu hi ku ya hi ndlela leyi va langutekaka ha yone?

¹³ Na swi nga yimeliwanga ku humelele ntxhumu wa ku hlamalisa. “Na Petro a ha vulavula” a moya wa ku xwenga wu txhululiwe ni le ka “vhanu va matiko”. (Mint. 10:44, 45) O va xiyentxakalu lexi ntsena lexi tsraliwiki Bibeleni, lani ka xone moya wa ku xwenga wu txhululiwiki ka vhanu na va nga si na babatisiwa. Hi ku vona leswaku leswo a swi tlhamuxela ku yamukeliwa hi Xikwembu Nkulukumba, Petro a lelete leswaku vhanu lavayani Vamatiko “va babatisiwa”. (Mint. 10:48) A ku ndzruluka ka vhanu Vamatiko hi 36 N.Y., ku ve xikombiso xa ku hela ka xipfumelelanu xa ku hlawuleka lexi Xikwembu Nkulukumba a xi yentxiki ni Vayuda. (Dan. 9:24-27) Hi ku tizrisa wulawuli byake ka xiyentxakalu lexi, Petro a a li ku tizriseni ka mpfungulu wa wugamu ka “mimpfungulu ya Mfumu”. (Mat. 16:19) Mpfungulu lowu wu pfule xipfalu xa kuva Vamatiko lava kalaka va nga sokanga va ndzruluka vakriste lava totiwiki hi moya wa ku xwenga.

¹⁴ Swanga vazrezri va Mfumu namunhla, ha swi tiva leswaku  “Xikwembu Nkulukumba a nga na xihlawuhlawu”. (Rom. 2:11) Yene a navela kuva “vhanu va tinxaka hinkwatu va huluxiwa”. (1 Tim. 2:4) Hi ndlela leyo, a hi fanelanga hi yavanyisa vhanu hi ku ya hi leswi va vonekisaka xiswone hi le handle. Xezru i ku nyikela wumboni lebyi heleliki hi Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba, leswo swi patsra ku zrezrela vhanu hinkwavu swi nge na mhaka leswaku i va nhlonge muni, tiko dzrini, ndlela leyi va langutekaka ha yone kumbe wukhongoti byavu.

15, 16. Ha yini vakriste van’wana va Vayuda va holovise Petro, nakone yene a yentxe yini?

¹⁵ Swi tikomba na Petro a ye Yerusalema na a ni manyawu ya ku ya va dzrungulela leswi yentxekiki. Swi tikomba na dzrungula ledzri, dzra kuva Vamatiko va ku kala va nga sokanga “va yamukele zritu dzra Xikwembu Nkulukumba”, dzri tlhase Yerusalema na yene a nge si tlhasa. Ntsrhakunyana ka loko Petro a tlhase Yerusalema, “lava a va seketela ku soka va sungula ku mu holovisa”. A Vayuda a va pfilunganyeke ngopfu hikusa Petro ‘a ye nghena ndlwini ya vhanu lava kalaka va nga sokanga a tlhela a da na vone swakuda’. (Mint. 11:1-3) Lexi a xi va kazrata a ku nga li kuva Vamatiko va ndzruluka valandzreli va Kriste, kambe vadondzrisiwa lavayani va Vayuda a va sindzrisa leswaku Vamatiko a va fanela ku landzra Nawu lowu a wu patsra ku soka akuva wugandzreli byavu byi ta yamukeleka ka Yehovha. Swi le livaleni leswaku vadondzrisiwa van’wana va Vayuda a swi va kazratela ku pfumela leswaku Nawu wa Moxe kutani a wu nga ha tizri.

¹⁶ Xana Petro a yentxe yini? Hi kuya hi Mintizro 11:4-16, Petro a longoloxe mune wa wumboni lebyi a byi kombisa leswaku loko a a li ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba: 1) Xivoniso lexi a kombiwiki xone (Tindzrimana 4-10); 2) Xileleto lexi a nyikiwiki xone hi moya wa ku xwenga (Tindzrimana 11, 12); 3) Kuva ntsrumi yi yendzrele Korneliyu (Tindzrimana 13, 14); ni 4)  Kuva moya wa ku xwenga wu txhululeliwe vamatiko. (Tindzrimana  15, 16) Petro a gimete hi xivutiso lexi a xi nga siyi ku ganaganeka, lexi liki: “Kutani loko Xikwembu Nkulukumba a va nyike nyiko ya mahala [Vamatiko lava yamukeliki dzrungula] ya ku fana ni leyi a yi nyikiki hine [moya wa ku xwenga] lava pfumeliki ka Hosi Yesu Kriste [Vayuda], ni mani mine akuva ni nga kota ku sivela Xikwembu Nkulukumba?”—Mint. 11:17.

17, 18. a) A wumboni lebyi Petro a byi nyikeliki byi pfuxe xivutiso xini makazri ka vakriste va Vayuda? b) Ha yini swi nga ha kazrataka ku bekisa wumun’we bya bandla, nakone hi fanela ku tivutisa yini?

¹⁷ A wumboni lebyi Petro a byi nyikeliki ka vakriste lavaya va Vayuda byi pfuxe xivutiso xa lisima. Xana a va ta swi kota ku tsrhika xihlawuhlawu  ni ku yamukela Vamatiko lava a va ha ku babatisiwa swanga vamakwavu hi tlhelo dzra moya? A dzrungula dzri li: “Loko [vapostola ni vakriste van’wana va Vayuda] va twa leswo, va yima ku mu holovisa va va va dzrumisa Xikwembu Nkulukumba va ku: ‘Ahamm! Leswo swi hlaya leswaku Xikwembu Nkulukumba a nyike ni vhanu va matiko mukhandlu wa kuva va tisola, akuva va ta kota ku kuma wutomi.’” (Mint. 11:18) Langutela ledzro ledzrinene dzri bekise wumun’we bya bandla.

¹⁸ Namunhla, swi nga ha kazrata ku bekisa wumun’we bya bandla swanga hi leswi vagandzreli va ntiyiso va nga va “matiko hinkwawu, tinxaka hinkwatu, tinhlonge hinkwatu, kun’we ni tindzrimi hinkwatu”. (Mpful. 7:9) Xileswo, ka mabandla manyingi hi kuma vhanu va tinhlonge, tidondzro ni lava kulisiwiki hi tindlela ta ku hambanahambana. Xileswo swi nga va swinene kuva hi tivutisa leswi: “Xana ni swi kotile ku tsruvula xihlawuhlawu hinkwaxu mbilwini yanga? Xana ni tiyimiselile kuva ni nga pfumeleli leswaku mintxhumu leyi vangaka ku yavana makazri ka vhanu, ya ku fana ni ku tibyela hi tiko dzranga, lixaka dzranga, ndlela leyi ni kulisiwiki ha yone ni nhlonge yanga, yi kutxetela ndlela leyi ni va khomaka ha yone vamakwezru a bandleni?” Dzrimuka leswi yentxekeliki Petro (Kayafasi) malembenyana ntsrhaku ka loko Korneliyu ni Vamatiko van’wana va ndzrulukile. A pfumelele nkutxetelo wa xihlawuhlawu xa van’wana wu mu yentxa “a titsravukanisa” ni vakriste Vamatiko, leswi yentxiki Pawulo a mu kawuka. (Gal. 2:11-14) A hi tsrhameni na hi tivonela ka ntlhamu wa xihlawuhlawu.

19. A vakriste va Vayuda va sungule ku zrezrela vamani a Antiyokiya nakone ma ve wani mabindzru ya leswo?

¹⁹ Xana valandzreli va Kriste va sungule ku zrezrela Vamatiko lava kalaka va nga sokanga? Vona leswi yentxekiki hi ku famba ka nkama a Antiyokiya wa Siriya. d Ka doropa ledzro a ku ni muganga wa wukulu lani Vayuda ni Vamatiko a va hanyisana. Xileswo, a Antiyokiya a a li doropa dzrinene akuva ku zrezreliwa Vamatiko. A ve ka doropa ledzro lani vadondzrisiwa va Vayuda va sunguliki ku zrezra madzrungula lamanene ka “vhanu lava a va vulavula Xigriki”. (Mint. 11:20) Madzrungula lawa a ma nga zrezreliwi Vayuda lava a va vulavula Xigriki ntsena, kambe ni Vamatiko lava kalaka va nga sokanga. Yehovha a tovokise ntizro lowo nakone “vanyingi va ndzruluke vapfumeli”.—Mint. 11:21.

20, 21. Xana Barnaba a kombise ku dzringanisela hi ndlela yini, nakone hine hi nga mu yetisela hi ndlela yini a ntizrweni wa ku zrezra?

²⁰ Hi nkongometo wa ku hisekela nsimu leyi a yi li kusuhi ni ku tsrhoveliwa, a bandla dzra Yerusalema dzri zrume Barnaba a Antiyokiya.  Swi tikomba a ku ni vhanu vanyingi lava a va nyonxela, lakakuva Barnaba a a nge te swi kota ku va zrezrela wuswake. Xileswo ku zrumeliwe Sawulo, lweyi hi ku famba ka nkama a a ta tiviwa swanga mupostola wa matiko, akuva a ya mu pfuna. (Mint. 9:15; Rom. 1:5) Xana Barnaba a a ta vona Sawulo swanga nala? Nikutsrongo! Ku hambana ni leswo Barnaba a ve ni ku dzringanisela. A teke gwansu dzra ku ya Tarso a ya djuletela Sawulo a mu buyisa a Antiyokiya leswaku a ta mu pfuna ka ntizro lowu wa ku zrezra. Ha wubidzri byavu va hete lembe na va tiyisa vadondzrisiwa ka bandla dzra doropa ledzriyani.—Mint. 11:22-26a.

²¹ Xana hine hi nga kombisa ku dzringanisela a ntizrweni wa ku zrezra hi ndlela yini? Ku dzringanisela swi patsra ku pfumela leswaku a u koti ku yentxa hinkwaswu. Hinkwezru ku ni leswi hi swi kotaka ku yentxa ha hombe nakone hi ni wuswikoti bya ku hambana ni bya van’wana. Hi xikombiso, van’wana swi nga yentxeka swi va nabyalela ku nyikela wumboni bya xitxhuketa kumbe bya muti ni muti kambe swi va kazratela ku hamba timpinda kumbe nambi ku sungula swidondzro swa Bibele. Loko ku ni xa kukazri lexi u navelaka ku xi yampswisa a ntizrweni wa ku zrezra, swi ngo yini u kombela mpfunu? Ku yentxa leswo swi nga ku pfuna ku va ni mabindzru lamanene ni ku va ni ku nyonxa lokukulu a ntizrweni wa nsimu.—1 Kor. 9:26.

22, 23. Xana vakriste va Antiyokiya va kombise lizrandzru dzra wumakwavu hi ndlela yini, nakone vhanu va Xikwembu Nkulukumba namunhla va yentxa leswi fanaka hi ndlela yini?

²² A Antiyokiya hi kone lani “vadondzrisiwa va sunguliki ku vitaniwa vakriste hi ku kongomisiwa hi Xikwembu Nkulukumba”. (Mint. 11:26b) Vito ledzri, ledzri pfumeleliwiki ha Xikwembu Nkulukumba, dzri va tlhamuxela ha hombe lava yetiselaka mahanyela ya Kriste. Ku nga va leswaku nkama lowu Vamatiko a va ya va ndzruluka vakriste, Vayuda ni Vamatiko a ndzreni ka bandla a va hanyisana swanga vamakwavu hi tlhelo dzra moya? Vona leswi yentxekiki loko ku ve ni ndlala leyikulu kolomu ka lembe dzra 46 N.Y. e Hi nkama luwa a ndlala a yi hlasela ngopfu swisiwana leswi a swi nga na swakuda matsrhaleni nambi mali ya ku xava swakuda leswo. Swi tikomba na vakriste vanyingi lava a va tsrhama Yudeya a va li swisiwana. Xileswo hi nkama lowo wa ndlala a va vilela swakuda. Loko vakriste va le Antiyokiya ni vakriste Vamatiko va yingela leswo, va “zrumela xipfunu ka vamakwezru lava tsrhamaka Yudeya”. (Mint. 11:29) Lexo a ve xikombiso xa lizrandzru dzra wumakwezru!

 ²³ Swi hi lani ku fanaka ni ka vhanu va Xikwembu Nkulukumba namunhla. Loko hi yingela leswaku vamakwezru a tikweni dzrin’wana kumbe lomu hi tsrhamaka kone va vilela mpfunu, hi djuletela tindlela ta ku va pfuna na swi pfela mbilwini. Swihubyana Swa Zrwavi hi ku kahlula swi vumba Swihubyana Swa Ku Lamulela Timhangu akuva swi pfuna vamakwezru lava swi nga yentxekaka va weliwe hi timhangu ta ntumbuluku ta ku fana ni swidzedze leswikulu, ku tsrekatsreka ka misava ni matsunami. f Minzamu hinkwayu leyo ya ku pfuna vamakwezru yi kombisa leswaku hi ndangu lowu nga ni lizrandzru dzra ntiyiso.—Yoh. 13:34, 35; 1 Yoh. 3:17.

24. Xana hi nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku hi wu nyika lisima ntlhamuxelo wa xivoniso lexi Petro a kombiwiki xone?

²⁴ Swanga vakriste va ntiyiso, hi wu nyika lisima ntlhamuxelo wa xivoniso lexi Petro a kombiwiki xone a dzaneni dzra ku sungula na a li henhla ka yindlu a doropeni dzra Yopa. Hine hi gandzrela Xikwembu Nkulukumba lweyi a nge ke na xihlawuhlawu. Yene a djula leswaku hi nyikela wumboni lebyi heleliki mayelanu ni Mfumu wake, leswi patsraka ku zrezrela vhanu swi nge na mhaka ni nhlonge yavu, tiko dzravu kumbe xiyimu xavu xa timali. Xileswo a hi tiyimiseleni ku zrezra madzrungula lamanene ka vhanu hinkwavu lava tiyimiseliki ku ma yamukela.—Rom. 10:11-13.