1, 2. Xana hi fanela ku twisisa yini mayelanu na Sathana ni mademona?

KU HANYA a misaveni leyimpshwa ya Yehovha swi ta nyonxisa. A ku heteleleni, hi ta hanya wutomi lebyi Xikwembu Nkulukumba afa a hi bekisele byone. Kambe swoswi hi hanya a misaveni leyi fumiwaka ha Sathana ni mademona yakwe. (2 Ba-le-Korinte 4:4) Nambi leswi hi nga va voniki, va kone mfuzri va ni ntamu swinene.

² Ka ndzrima leyi, hi ta kambisisa tindlela ta ku tsrhama kusuhi na Yehovha ni ta ku tisizrelela ka Sathana. Yehovha a dumbisa ku hi pfuna. Kambe hi fanela ku twisisa tindlela leti Sathana ni mademona yakwe va hi kanganyisaka ni ku hi hlasela ha tone.

3. Xana Sathana a djula ku hi yentxa yini?

³ Sathana a hlaya leswaku a vhanu va gandzrela Yehovha hi leswi va djulaka swa kukazri, ni leswaku va nga tsrhika ku Mu tizrela loko va tlhangavetana ni swikazratu. (Dondzra Yob 2:4, 5.) Loko mhunu a kombisa leswaku a djula ku tiva Yehovha, Sathana ni mademona va swi xiya, kutani va zama ku mu sivela. Va hlundzruka loko mhunu a tinyiketela ka Yehovha a tlhela a babatisiwa. Bibele dzri fananisa Diyavulosi ni ‘ndzrawu kumbe nghonyama leyi dzrumaka, yi djula lweyi yi nga mu daka’. (1 Petros 5:8) Sathana  a djula ku helisa wuxaka byezru na Yehovha.​—Amapsalma 7:1, 2; 2 Timoteo 3:12.

4, 5. a) I yini leswi Sathana a nga swi kotikiki ku swi yentxa? b) Xana swi hlaya yini ku ‘yalela Diyavulosi’?

⁴ Kambe a swi sindzrisi kuva hi mu txhava Sathana ni mademona yakwe. Yehovha a hikile leswi va nga hi yentxaka swone. Yehovha a dumbisa leswaku ‘a xitsrhungu lexikulu’ xa vakriste va ntiyiso xi ta huluka a ‘nhlomulweni lowukulu’. (Apfuletelo 7:9, 14) A xi kone lexi Diyavulosi a nga xi yentxaka leswaku a sivela leswo hikusa Yehovha a sizrelela vhanu Vakwe.

⁵ Loko hi tsrhama kusuhi na Yehovha, Sathana a nge  tsrhovi wuxaka byezru na Yehovha. Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri hi dumbisa leswi: ‘Yehovha a na n’wine loko n’wi na yene.’ (2 Makronika 15:2; dondzra 1 Ba-le-Korinte 10:13.) Vavanuna ni vavasati va lipfumelo va khale, ku fana na Abele, Enoki, Nowa, Sara na Moxe, va kote ku yalela Diyavulosi hi ku tsrhama kusuhi na Yehovha. (Ba-Heberu 11:4-40) Hi nga swi kota ku yentxa leswi fanaka. Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri dumbisa leswi: ‘N’wi yalela Diyavulosi; a ta suka ku n’wine.’​—Yakob 4:7.

6. Xana Sathana a hi hlaselisa kuyini?

⁶ Nambi leswi Sathana a swi tivaka leswaku Yehovha a mu pimelile leswi a nga kotaka ku hi yentxa swone, a ha ta zama hinkwaswu leswi a nga swi kotaka leswaku a tsranisa wuxaka byezru na Xikwembu Nkulukumba. Namunhla, Sathana a hlasela hi tindlela tinyingi ta ku hambana-hambana, mfuzri a tizrisa mazrengu lawa a buyaka na a ma tizrisa ku sukela khale ka malembe. He wani man’wana ya wone?

7. Ha yini Sathana a hlasela vhanu va Yehovha?

⁷ Mupostola Yohane a tsrale leswi: ‘Ha swi tiva leswaku hi va Xikwembu Nkulukumba hine, ni leswaku a misava hinkwayu mi tsrhame kumbe mi fumiwa hi lwemfani.’ (1 Yohan 5:19) I Sathana a fumaka misava leyi ya ku biha, mfuzri a navela ku fuma ni vhanu va Yehovha. (Mika 4:1; Yohan 15:19; Apfuletelo 12:12, 17) Diyavulosi awa swi tiva leswaku a salele hi nkama wutsrongo, xileswo a kama mun’wana ni mun’wana wezru leswaku a tsrhika ku dumbeka ka Xikwembu Nkulukumba. Diyavulosi a nga ha tizrisa minhlaselo ya ku kongoma, kambe yimbeni yi tumbelile swinene.

8. I yini lexi mukriste mun’wana ni mun’wana a fanelaka ku xi twisisa?

⁸ Ka Ba-le-Efesa 6:12 hi dondzra leswi: ‘Hi . . . lwa ni  vafumi, ni mintamu, ni tihosi ta munyama, ni mimoya lemimfani ya le henhla.’ Mukriste ha mun’we-mun’we a lwisana na Diyavulosi ni mademona. Hi fanela ku twisisa leswaku hinkwavu lava va tinyiketelaka ka Yehovha va le yimpini leyo. Ka papela ledzri yaka ka va le Efesa, mupostola Pawulo a kutxe vakriste kazrazru leswaku va va ni “ntamu wa ku yima” va tiya.​—Ba-le-Efesa 6:11, 13, 14.

9. Xana Sathana ni mademona va zama ku hi yentxa yini?

⁹ Sathana ni mademona va dzringisa ku hi kanganyisa hi tindlela tinyingi. Ku va hi kote ku hlula Sathana hi ndlela yin’we a swi hlayi leswaku a nge hi hluli hi ndlela yimbeni. Sathana a zama ku gungula lomu hi tsraniki kone akuva a hlawula ntlhamu wa ku hi phasa ha wone. Kambe a swi vileli hi phasiwa hikusa a Bibele dzra hi dondzrisa mayelanu ni mintlhamu ya Diyavulosi. (2 Ba-le-Korinte 2:11; yana ka “Dondzra Swin’wana”, 31.) Wun’wana wa yone i wudemona.

10. a) I yini wungoma? b) Xana Yehovha a byi vonisa kuyini wungoma?

¹⁰ Wudemona kumbe wungoma byi patsra mintxhumu leyi nga liki ya ntumbuluku leyi yentxaka mhunu a tizrisana ni mademona, ku fana ni ku pfhumbata wumundzruku, wuloyi, kumbe ku dzringisa ku khanela ni vafi. Bibele dzri hi byela leswaku wungoma i ‘likasi kumbe ntxhumu lowu nyenyentsaka’ ni leswaku a hi nge swi koti ku tipeta ka wungoma hi tlhela hi gandzrela Yehovha hi nkama wun’we. (Deuteronoma 18:10-12; Apfuletelo 21:8) Vakriste va fanela ku fulazrela xini na xini lexi fambisanaka ni wungoma.​—Ba-le-Roma 12:9.

11. Xana ku hlomela-hlomela timhaka ta wungoma swi nga hi peta kwini?

¹¹ Sathana awa swi tiva leswaku loko hi wongiwa hi mintxhumu  leyi nga liki ya ntumbuluku, swi ta mu nabyalela kuva a hi kokela ka wungoma. Muxaka wini na wini wa wungoma wu nga hona wuxaka byezru na Yehovha.

12. Xana Sathana a navela ku ma kutxetelisa kuyini mapimisela yezru?

¹² Sathana a zama ku byala mpfilumpfilu ka mimpimiso ya vhanu. Ha kutsrongo-kutsrongo a byala ku ganaganeka, lakakuva a vhanu va za va pimisa leswaku leswinene swi bihile, leswi bihiki i swinene. (Ezaya 5:20) Diyavulosi a kutxetela miyanakanyu ya leswaku a swilayu swa Bibele a swi pfuni ntxhumu ni leswaku afa hi ta hanya wutomi byinene loko a ho fulazrela milawu ya Xikwembu Nkulukumba.

13. Xana Sathana a dzringetisa kuyini ku byala ku ganaganeka?

¹³ Ku byala ku ganaganeka i wun’wana wa mintlhamu ya Sathana leyi phasaka swinene. I malembe na a wu tizrisa ntlhamu lowo. A xizrambeni xa Edeni, a zame ku byala ku ganaganeka hi ku vutisa Evha a ku: ‘Xana [ha kunene i ntiyiso leswaku] Xikwembu Nkulukumba a te: N’wi nga ve da muzri ni mun’we wa xizramba xana?’ (Genesis 3:1) Ni le minkameni ya Yobe, Sathana a vutise Yehovha a mahlweni ka tintsrumi: ‘Xana Yob a txhava Xikwembu Nkulukumba [swa ntsena] ntsena xana?’ (Yob 1:9) Loko Yesu a huma ku babatisiweni, Sathana a mu tlhontlhe a ku: ‘Loko u li N’wana wa Xikwembu Nkulukumba, hlaya leswaku a mazribye lawa a ma ndzruluki makati.’​—Mattheo 4:3, Testamente Ledrimpswha ni Mapsalma.

14. Xana Sathana a nga va yentxisa kuyini vhanu va ganaganeka leswaku a wungoma byi bihile?

¹⁴ Namunhla, Sathana a ha ya mahlweni a byala ku ganaganeka. A wa a pfuka leswaku a yentxa vhanu va tivutisa kumbe ha kakunene a wungoma byi bihile, hi ku yentxa  mixaka yimbeni ya wungoma yi voneka ingiki i yinene. Nambi vakriste vambeni va hlulekile ku vona khombo dzra kone. (2 Ba-le-Korinte 11:3) Kutani ke, hi nga yentxa yini akuva hi tisizrelela? Hi nga tiyiseka hi ndlela yini leswaku a hi pfaliwi matihlu hi mazrengu ya Sathana? A hi kambisiseni swiyenge swibidzri lomu hi nga ha phasiwaka kone: ka swihungatiso ni ka madahela.

15. Xana swihungatiso swi nga hi peta ka wungoma hi ndlela yini?

¹⁵ Namunhla, ma-filme manyingi, ma-vídeo, mintlangu ya televhizawu, majogu ya komputadori, ni mapajina mambeni ya internet swi kombisa wungoma, masalamusi ni mintamu leyi nga liki ya ntumbuluku. Vanyingi va vona mintxhumu leyo na yi li swihungatiso leswi nyonxisaka; a va dzri voni khombo dzra ku pfulela mademona swipfalu swa ku nhingena a wuton’wini byavu. A mhunu a nga ha tlhela a tipeta ka wungoma hi mintxhumu ya ku fana ni ntizro wa ku hangalasa xikuma, ku hamba xidzrilo, ku phahla kumbe ku hamba timhamba, ku yambala ni ku susa malopa, muzrindzrelo, ku khendla ni swimbeni. Sathana a fihla khombo dzra kone a tlhela a yentxa swimbeni swa kone swi nyonxisa ni ku hlamalisa. Mhunu a nga ha pimisa leswi: A ku na xa ku biha hi ku hlalela leswi fambisanaka ni mademona kumbe mintamu leyi nga liki ya ntumbuluku, a xikulu i kuva ni nga hlahluvi. Ha yini mimpimiso leyo yi ni khombo?​—1 Ba-le-Korinte 10:12.

16. Ha yini hi fanela ku fulazrela swihungatiso leswi swi kombisaka mintamu leyi nga liki ya ntumbuluku?

¹⁶ Sathana ni mademona a va swi koti ku vona mimpimiso yezru. Kambe va nga xiya ku navela kwezru ni lomu mimpimiso yezru yi taleliki kone, hi ku vona leswi hi tihlawulelaka  swone kun’we ni ndangu wezru, ku patsra ni swihungatiso. Loko hi hlawula ma-filme, tinsimu, kumbe mabuku lama khanelaka hi wungoma, masalamusi, wuloyi, mavhampiru, swipoko kumbe swa ku fana ni swoswo, Sathana ni mademona va nga swi vona leswaku hi djula ku va hlomeletela. Kolanu, va nga ha zama ku hi kokela wungomeni hi ndlela leyi yentiki.​—Dondzra Ba-le-Galatia 6:7.

17. Xana Sathana a nga londzrovotisa kuyini ku navela kwezru ku va ni lihanyu dzrinene?

¹⁷ Sathana a nga ha tlhela a londzrovota ku navela kwezru ku va ni lihanyu dzrinene. Namunhla, vanyingi va xanisiwa hi mavabyi. Swi nga yentxaka a mhunu a dzringise ku dahiwa hi tindlela tinyingi, kambe swi yala. (Marka 5:25, 26) A nga ha helela hi dumbo kutani a sungula ku navela ku  kambeta xin’wana ni xin’wana. Kambe swanga vakriste, hi fanela ku tivonela leswaku hi nga hlawuli madahela lawa ma patsraka ‘ku somboloka’ kumbe masalamusi.​—Ezaya 1:13.

18. I madahela muni lawa mukriste a fanelaka ku ma bakanya?

¹⁸ A israyeleni wa khale, vambeni afa va tizrisa masalamusi. Yehovha a va byele leswi: ‘Ni loko n’wi tlakuxela mavoko yenu ku mine, ndzri n’wi fihlela mahlu yanga; nambi n’wi yandzrisa swikhongoto, ndzri nga n’wi yingeli.’ (Ezaya 1:15) Pimisa hi leswi​—Yehovha afa a nge ti yingiseta nambi swikhongoto swavu! A hi djuli ku yentxa ntxhumu lexi nga honaka wuxaka byezru na Yehovha, xi mu sivela ku hi pfuna, ngopfu-ngopfu loko hi vabya. (Amapsalma 41:3) Kutani ke, hi fanela ku zranga hi kambisisa madahela lawa hi ma hlawulaka kumbe a ma fambisani hi ndlela ya kukazri ni wungoma kumbe mintamu leyi ngeke ya ntumbuluku. (Mattheo 6:13) Loko ku ni xa kukazri lexi fambisanaka na wone, hi fanela ku ma bakanya!​—Yana ka “Dondzra Swin’wana”, 32.

19. Xana Diyavulosi a txhavisa vhanu vanyingi hi ndlela yini?

¹⁹ Ku ni vhanu lava va pimisaka leswaku Diyavulosi ni mademona a hi va ntshima, kambe vambeni va swi tiva leswaku i va ka kunene hi kola ka leswi swi va humeleliki. Vhanu vanyingi va hanya na va ni wutoya bya mimoya ya ku biha, xileswo va ndzruluka swikazrawa swa swihila. Vambeni va txhavisa vhanu hi mademona hi ku va dzrungulela swihitana leswi txhavisaka mayelanu ni leswi ma swi yentxaka vhanwini. Minkama yinyingi vhanu va hlamalisiwa hi swihitana leswo va tlhela va nyonxela ku swi dzrungulela vambeni. Swihitana leswo swi talisa ku yentxa vhanu va txhava Diyavulosi.

20. Xana hi nga hangalasa madzrimi ya Sathana hi ndlela yini?

 ²⁰ Pimisa hi leswi​—Sathana a djula kuva vhanu va mu txhava. (2 Ba-le-Thesalonika 2:9, 10) I muhembi lweyi a tivaka ndlela ya ku kutxetela mimpimiso ya lava va nyonxisiwaka hi wungoma ni ku va yentxa va kholwa leswi nga liki ntiyiso. Vhanu lavo va nga ha dzrungula swihitana swa leswi va pimisaka leswaku va swi vonile kumbe ku swi twa. Loko vhanu va tama va dzrungula swihitana leswo, hi lani swi yaka swi tatisa mhaka. A hi swi djuli ku pfuna Sathana ku hangalasa ntxhavu hi ku tsrhamela ku dzrungula swihitana leswo.​—Yohan 8:44; 2 Timoteo 2:16.

21. A matsrhan’wini ya ku dzrungulela vhanu a swihitana swa mademona, xana hi nga vulavula hi yini?

²¹ Loko mun’wana wa Timboni Ta Yehovha a same a vona mintizro ya mademona, a nge ti swi yentxa xihitana, a dzrungulela vambeni. Vhanu va Yehovha a va na xivangelo xa ku txhavisiwa hi leswi Diyavulosi ni mademona yakwe va nga swi yentxaka. A matsrhan’wini ya leswo, hi fanela ku kongomisa miyanakanyu yezru ka Yesu ni ntamu lowu Yehovha a mu nyikiki wone. (Ba-Heberu 12:2) Yesu a nga hungatisanga vadondzrisiwa vakwe hi swihitana swa mademona. Afa a khomeke hi ku zrezra dzrungula dzra Mfumu ni ‘timhaka letikulu ta Xikwembu Nkulukumba’.​—Amintiṛo 2:11; Luka 8:1; Ba-le-Roma 1:11, 12.

22. Xana u tiyimisele ku yentxa yini?

²² Hi nga dzrivaleni leswaku a kungu dzra Sathana i ku hohlota wuxaka byezru na Yehovha. A ta zama hinkwaswu akuva leswo swi koteka. Kambe ha ma tiva mazrengu ya Sathana, mfuzri hi tiyimisele ku yalela mixaka hinkwayu ya wungoma. Hi nge ti ‘nyika Diyavulosi a nkama’ wa ku titimetisa ku tiyimisela kwezru. (Dondzra Ba-le-Efesa 4:27.) Ina, loko hi yalela Diyavulosi, hi ta huluka ka mazrengu yakwe hi va hi hlayiseka hi ku sizreleliwa ha Yehovha.​—Ba-le-Efesa 6:11.