1. Xana mupostola Pawulo a a ma vonisa kuyini malandzra ya wutizreli?

 MALANDZRA ya wutizreli ma pfuna ngopfu a bandleni. Mupostola Pawulo a a va nyika lisima vavanuna lava va ku dumbeka. Hi xikombiso, loko a tsralele vakriste va le Filipiya, a lose malandzra ya wutizreli hi ku kongoma kun’we ni vakulu.—Filp. 1:1.

2. Xana makwezru Luis a titwisa kuyini hi ku tizra swanga nandzra wa wutizreli?

² Vamakwezru vanyingi va tintanga ta ku hambanahambana, va nyonxa ngopfu hi ku tizra swanga malandzra ya wutizreli a bandleni. Hi xikombiso, Devan a yaveliwe ku tizra swanga nandzra wa wutizreli na a ni 18 wa malembe. Kasi Luis a yaveliwe ku tizra swanga nandzra wa wutizreli na a ni ku tlula 50 wa malembe. Yene a li: “I tovoko dzrikulu kwanga kuva ni tizra swanga nandzra wa wutizreli a bandleni, ngopfungopfu loko ni yanakanya hi lizrandzru ledzri vamakwezru va ni kombaka dzrone!” Malandzra manyingi ya wutizreli ma titwa hi ndlela leyi fanaka.

3. Hi ta vona yini ka xidondzro lexi?

³ Loko u li makwezru wa xinuna lwa babatisiwiki nakone a u si va nandzra wa wutizreli, xana u nga tikazratela ku tlhaselela kungu ledzro? I yini lexi nga ku kutxaka ku yentxa leswo? I yini leswi Bibele dzri hlayaka leswaku u fanela ku swi yentxa akuva u va nandzra wa wutizreli? Ka xidondzro lexi, hi ta kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi. Kambe ku sungula, hi ta kambisisa mintizro leyi malandzra ya wutizreli ma yi yentxaka.

I YINI LESWI MALANDZRA YA WUTIZRELI MA SWI YENTXAKA?

4. He yini mintizro leyi malandzra ya wutizreli ma yi yentxaka? (Tlhela u vona ni mufoto.)

⁴ Man’we ya malandzra ya wutizreli ma vonelela materitoriyu ni mabuku lawa hi ma tizrisaka nsin’wini. Malandzra man’wana ma pfunisa ka ku basisa ni ku pfuxeta Yindlu ya Wugandzreli. Va  tlhela va tizra swanga vazrindzri ni ku tizra ka mpfumawulo ni ku kombisa mavhidiyu a mintlhanganwini. Vavanuna lava va wupfile hi tlhelo dzra moya, va mu zrandzra Yehovha nakone va hanya hi leswi va swi dondzraka a Bibeleni. Nakone va va zrandzra ngopfu vamakwezru a bandleni.(Mat. 22:37-39) I yini leswi vamakwezru va xinuna lava babatisiwiki va fanelaka ku swi yentxa akuva va va malandzra ya wutizreli?

5. I yini lexi taka ku pfuna ku tlhaselela kungu dzra ku va nandzra wa wutizreli?

⁵ A Bibele dzri kombisa tindlela ta kukazri leti makwezru wa xinuna a fanelaka ku ti landzra akuva a fanelaka ku tizra swanga nandzra wa wutizreli. (1 Tim. 3:8-10, 12, 13) Kutani swi ngo yini u dondzra hi tindlela leto ni ku tlhela u tikazratela ku yentxa leswi u swi dondzraka? Kambe ku sungula u fanela ku yanakanyisisa ha hombe hi xivangelo lexi ku yentxaka u djula ku va nandzra wa wutizreli.

HA YINI U DJULA KU VA NANDZRA WA WUTIZRELI?

6. I yini lexi fanelaka ku ku susumetela ku pfuna vambeni? (Matewu 20:28; tlhela u vona ni mufoto ka kapa.)

⁶ Yesu a hi siyele xikombiso lexinene, hinkwaswu leswi a a swi yentxa a a susumeteliwa hi lizrandzru ledzri a a li na dzrone hi Papayi wake ni vhanu. A lizrandzru dzri mu susumetele kuva a pfuna vhanu ni ku hamba mintizro ya ku dzreleka. (Dondzra Matewu 20:28; Yoh. 13:5, 14, 15) Loko hinkwaswu leswi u swi yentxaka u swi yentxa hi lizrandzru, Yehovha a ta ku tovokisa ni ku ku pfuna kuva u tlhaselela kungu dzra ku va nandzra wa wutizreli.—1 Kor. 16:14; 1 Pet. 5:5.

7. Ha yini swi bihile ku djula ku va nandzra wa wutizreli ntsena hi ku djula ku voniwa?

⁷ A misaveni, vhanu vanyingi va va khuza ngopfu vhanu lava va tiyentxaka va li va lisima kumbe ku tibyela hi leswi va swi yentxaka. Kambe vhanu va Yehovha a va tanu. Makwezru lweyi a tizrelaka vambeni hi lizrandzru ku fana na Yesu, a nga djuleteli ndhuma, wulawuli nambi hi ku tiyentxa wa lisima ku tlula van’wana. Loko ko bekiwa mhunu wa ku tibyela akuva a tizra swanga nandzra wa wutizreli, swi nga yentxeka a nga pfumeli ku hamba mintizro ya ku dzreleka leyi vilelekaka a ku byiseni ka tihamba ta lisima ta Yehovha. A nga ha tivona na a li wa lisima ngopfu nakone a nga faneleki ku hamba mintizro yoleyo. (Yoh. 10:12) Yehovha a nga va tovokisi vhanu lava va yentxaka mintxhumu ntsena hi ku djula ku voniwa.—1 Kor. 10:24, 33; 13:4, 5.

8. He xini xilayu lexi Yesu a xi nyikiki vapostola vake?

⁸ Nambi vanghanu va le kusuhi va Yesu, va  djule ku va ni swiyavelo swa kukazri kambe nkongometo wavu a wu nga li wunene. Yanakanya hi leswi mupostola Yohane na Yakobe va swi yentxiki. Va kombele kuva Yesu a va nyika swiyavelo swa ku hlawuleka a Mfun’wini wake. Yesu a nga va kulungelanga hi xikombelo xavu. Kambe a matsrhan’wini ya leswo, a byeli vapostola vake va 12 a ku: “Kambe lweyi a djulaka ku va lwenkulu makazri kwenu a fanela ku mi tizrela, nakone lweyi a djulaka ku va wa ku sungula makazri kwenu a fanela ku va nandzra wenu hinkwenu.” (Mar. 10:35-37, 43, 44) Loko makwezru wa xinuna a djula kuva nandzra wa wutizreli hi nkongometo lowunene, ku nga wa ku tizrela vambeni, a ta pfunisa a bandleni hi tindlela ta ku siyanasiyana.—1 Tes. 2:8.

U NGA KU TXUTXELISA KUYINI KU NAVELA KWAKU KA KU DJULA KU VA NANDZRA WA WUTIZRELI?

9. I yini lexi nga ku pfunaka ku va u hetisisa ku navela ku tizrela vambeni?

⁹ Handle ka ku ganaganeka wa mu zrandzra Yehovha nakone u djula ku tizrela van’wana. Nambitanu, swi nga yentxeka u nga swi naveli ku tizra swanga nandzra wa wutizreli hikusa wa swi tiva leswaku swi ni ntizro wunyingi. I yini lexi nga ku pfunaka ku va u hetisisa ku navela koloko ka ku tizrela vambeni? Xa ku sungula, i ku yanakanyisisa hi ku nyonxa loku u nga ku kumaka loko u pfuna vamakwezru. Yesu a te: “Ku hanana swi tisa ku nyonxa lokukulu ku tlula ku yamukela.” (Mint. 20:35) Yesu a a hanya hi leswi a a swi dondzrisa. A a nyonxa hi ku tizrela vambeni, xileswo na wene u nga nyonxa.

10. Xana Yesu a swi kombisise kuyini leswaku a a nyonxa hi ku tizrela van’wana? (Marka 6:31-34)

¹⁰ Vona xikombiso xa ndlela leyi Yesu a a nyonxa ha yone hi ku tizrela vambeni. (Dondzra Marka 6:31-34.) Khambi dzrin’wana, Yesu ni vapostola vake a va kazrale ngopfu swinene. Va suke va ya mbangwini lowu zruliki akuva va ya wisa. Kambe xitsrhungu xi kahlule xi tlhasa mbangwini lowo xi yimela Yesu akuva a xi dondzrisa. Inhaka a te a djula ku wisa hikusa yene ni vapostola vake a “va pfumala ni nkama wa ku da”. Kumbexana inhaka a va dondzrise mintxhumunyana yitsrongo a va a va mukisa. Kambe leswi Yesu a a va zrandzra a sungule “ku va dondzrisa mintxhumu yinyingi”. Nakone a tame a va dondzrisa ku ya tlhasa “loko dzri pelile”. (Mar. 6:35) Yesu a a nga sindzriseki ku yentxa leswo, kambe a a susumetiwa hi “ntwelawusiwana” lowu a a li na wone hi vhanu. A a djula ku va dondzrisa hikusa a a va zrandzra, nakone ku yentxa leswo a swi mu yentxa a nyonxa.

11. I yini swin’wana leswi Yesu a swi yentxiki akuva a pfuna xitsrhungu? (Tlhela u vona ni mufoto.)

¹¹ Handle ka ku dondzrisa vhanu mintxhumu yinyingi, Yesu a tlhele a va tizrela hi ndlela yin’wana. Hi ndlela ya hlolana, a yentxe leswaku ku va ni swakuda nakone a kombele vadondzrisiwa vake akuva va yavela vhanu swakuda swoleswo. (Mar. 6:41) Hi ndlela leyo, Yesu a dondzrise vadondzrisiwa vake ku tizrela van’wana. A tlhele a kombisa leswaku i swa lisima ku pfuna vhanu hi mintxhumu leyi va yi vilelaka, ku nga leswi malandzra ya wutizreli ma fanelaka ku swi yentxa. Wa ku yanakanya ku nyonxa loku vapostola va viki na kone nkama lowu a va tizrisanaka na Yesu a ku yaveleni ka swakuda ku ko “hinkwavu va da va xuzra”! (Mar. 6:42) A ku vanga khambi ledzri ntsena lani Yesu a zrangisiki swivileleko swa van’wana. A yentxe leswo wutomi byake hinkwabyu na a li la misaveni. (Mat. 4:23; 8:16) Ku dondzrisa van’wana ni ku hamba mintizro ya ku dzreleka akuva a pfuna van’wana a swi mu nyonxisa Yesu. Nakunene, na wene u ta nyonxa loko u zrangisa swivileleko swa van’wana ni ku tikazrata akuva u va nandzra wa wutizreli.

12. Ha yini hi nga fanelanga ku hlaya leswaku a hi va lisima a bandleni?

¹² Van’wana va yanakanya leswaku a va na wuswikoti bya ku hamba mintizro ya kukazri leyi  nga pfunaka bandla. Loko u titwa hi ndlela leyo u nga heli ntamu. Handle ka ku ganaganeka, u ni wumhunu lebyi nga va pfunaka ngopfu vamakwezru. Swi ngo yini u dondzra mazritu ya Pawulo lama nga ka 1 Vakorinte 12:12-30 u va u khongota ha wone? Ka tindzrimana leti, Pawulo a swi beka livaleni leswaku nandzra mun’wana ni mun’wana wa Yehovha, ku patsra na wene, i wa lisima nakone awa vileleka a bandleni. Kutani, loko swoswi u nga swi tlhaseleli swidzringanyeto leswi vilelekaka akuva u va nandzra wa wutizreli, u nga heli ntamu. A matsrhan’wini ya leswo, yentxa leswi u nga swi kotaka akuva u tizrela Yehovha ni ku pfuna vamakwezru. U nga tiyiseka leswaku vakulu a bandleni va ta pimisa hi wene ni ku ku nyika swiyavelo leswi u nga swi kotaka ku swi hetisisa.—Rom. 12:4-8.

13. I yini lexi hlamalisaka ka matsrhamela manyingi lawa lava va djulaka ku va malandzra ya wutizreli va fanelaka ku va na wone?

¹³ Vona xin’we xa swivangelo lexi nga ha ku yentxaka u tikazratela ku faneleka ku va nandzra wa wutizreli. Matsrhamela manyingi lawa Bibele dzri hlayaka leswaku nandzra wa wutizreli a fanelaka ku va wone i matsrhamela lawa vakriste hinkwavu va fanelaka ku va na wone. Vakriste hinkwavu va fanela ku va ni wunghanu lebyi tiyiki na Yehovha, va nyonxa hi ku hanana vambeni ni ku hanya hi ndlela leyi nyonxisaka Xikwembu Nkulukumba. Kutani i yini leswi makwezru wa xinuna a faneliki ku swi yentxa hi ku kongoma akuva a faneleka ku va nandzra wa wutizreli?

NI NGA YENTXA YINI AKUVA NI VA NANDZRA WA WUTIZRELI?

14. Swi tlhamuxela yini ku va lwa “hloniphekaka”?

¹⁴ A hi kambisiseni man’we ya matsrhamela lawa ma kombisiwiki ka 1 Timotewu 3:8-10, 12. (Dondzra.) Malandzra ya wutizreli ma fanela ku va “lawa ma hloniphekaka”. Xiga lexi xi tlhela xi tlhamuxeliwa swanga “lwa nga ni wutiyanguleli” kumbe “ku yentxa mintxhumu leyi taka yentxa leswaku vambeni va ku hlonipha”. Leswo a swi hlayi swone leswaku u fanela ku va ni mona u nga tlangi kumbe ku hleka. (Ekles. 3:1, 4) Kambe mhaka hi leswaku, u fanela ku teka xiyavelo xaku xi li xa lisima. Loko u ni ndhuma ya ku yentxa mintxhumu hi ndlela leyinene ni ku va lwa dumbekaka, leswo swi ta yentxa leswaku hinkwavu a bandleni va ku hlonipha.

15. Swi tlhamuxela yini ku va malandzra ma “nga tizrisi mazritu ya wukanganyisi loko ma vulavula” ni ku va “ma nga djuli ku ganya hi ndlela ya wukanganyisi”?

¹⁵ Ku va malandzra ya wutizreli ma “nga tizrisi mazritu ya wukanganyisi loko ma vulavula” swi  tlhamuxela leswaku ma fanela ku va lama hloniphekaka, ma dumbeka ni ku vulavula ntiyiso minkama hinkwayu. Ma hetisisa leswi ma swi hlambanyiki nakone a ma hembeli vambeni. (Amapr. 3:32) Ku va “ma nga djuli ku ganya hi ndlela ya wukanganyisi” swi tlhamuxela leswaku ma dumbeka ka mabindzru lawa ma ma hambaka ni van’wana nakone ma yi tizrisa ha hombe mali. U nga tizrisi wunghanu lebyinene lebyi u nga na byone ni vamakwezru a bandleni akuva u hamba mali ha vone.

16. a) Swi tlhamuxela yini ku va malandzra ya wutizreli “ma nga nwi ngopfu byala”? b) Swi tlhamuxela yini ku va “ni lipfalu ledzri basiki”?

¹⁶ Ku va malandzra ya wutizreli “ma nga nwi ngopfu byala” swi tlhamuxela kuva ma nga tiviwi swanga lava nwaka ngopfu byala ku tlua mpimu. Ku va “ni lipfalu ledzri basiki” swi tlhamuxela leswaku ma hanya hi ku ya hi minsinya ya milawu ya Yehovha. Nambi leswi ma kalaka ma nga hetisekanga, ma ni ku zrula hi ku tiva leswaku ma ni wuxaka lebyinene na Xikwembu Nkulukumba.

17. Swi tlhamuxela yini kuva makwezru wa xinuna a “zranga hi ku kambeliwa”? (1 Timotewu 3:10; tlhela u vona ni mufoto.)

¹⁷ Ku va malandzra ya wutizreli ma “zranga hi ku kambeliwa” swi tlhamuxela leswaku vakulu va swi vonile leswaku va swi hetisisa ha hombe swiyavelo swavu ni leswaku va nga va dumba. Kutani, loko vakulu va mi kombela ku va mi hamba mintizro ya kukazri, landzrelelisani ha hombe swileleto leswi va mi nyikaka swone ni swa ku tsraliwa leswi nhlengeletanu yi swi nyikelaka. Djuletela ku titwananisa ha hombe ni hinkwaswu leswi patsrekaka ka ntizro waku ni leswaku u fanela ku wu heta ku ya tlhasa siku muni. Loko u hetisisa ha hombe swiyavelo leswi u nyikiwaka swone, hinkwavu a bandleni va ta swi xiya leswaku u mhunu lwa wupfiki ni lwa fanelekaka. Vakulu, mi nga tsrhiki ku wupfisa vamakwezru lava babatisiwiki. (Dondzra 1 Timotewu 3:10.) Xana a bandleni dzraku va kone vamakwezru va xinuna lava babatisiwiki va nga ni 13 kumbe 14 wa malembe kumbe ku tlula? Xana va talisa ku tihambela dondzro ya ximhunu kumbe ku lulamisela ha hombe mintlhanganu? Va nyikela tinhlamulo a mintlhanganwini kumbe ku va kone nsin’wini nkama ni nkama? Loko nhlamulo ya xivutiso lexi a li ina, va nyike swiyavelo leswi va nga kotaka ku swi yentxa hi ku ya hi ntanga yavu. Xileswo, vampshwa lava va ta “kambeliwa ku vona loko va faneleka”. Kutani loko va ni kolomu ka ma 17 kumbe 18 wa malembe va nga ha faneleka ku bekiwa kuva va tizra swanga malandzra ya wutizreli.

18. Swi tlhamuxela yini ku va “ku nga na lexi va soliwaka ha xone”?

 ¹⁸ Ku va “ku nga na lexi va soliwaka ha xone” swi tlhamuxela kuva ku nge na mhunu lwa nga ni xivangelo xa ku va lumbeta ha xone hi ku yentxa mintxhumu ya ku biha. I ntiyiso leswaku, swi nga yentxeka vhanu va ku lumbeta mintxhumu leyi u kalaka u nga yi yentxanga. Leswo swi yentxekile nambi ka Yesu nakone a tlhele a hlaya leswaku valandzreli vake a swi ta va yentxekela leswo. (Yoh. 15:20) Kambe loko u ni mahanyela lamanene ku fana na Yesu, u ta va ni ndhuma leyinene ka vamakwezru.—Mat. 11:19.

19. Swi tlhamuxela yini “ku va ni nsati mun’we”?

¹⁹ “Ku va ni nsati mun’we.” U fanela ku va ni vonela dzra Yehovha mayelanu ni mutxhatu, leswi liki wanuna a fanela ku va ni nsati mun’we. (Mat. 19:3-9) Wanuna lwa nga mukriste a nga fanelanga ku yentxa swiyentxo swa tingana hi tlhelo dzra tinkuku. (Heb. 13:4) Handle ka leswo, a fanela kuva lwa dumbekaka ka nsati wake nakone a nga fanelanga ku lavisa wansati mumbeni lakakuva a mu navela.—Yb. 31:1.

20. Xana makwezru wa xinuna a nga wu zrangelisa kuyini “ndangu wake hi ndlela leyinene”?

²⁰ “A zrangela vana ni ndangu wake hi ndlela leyinene.” Loko u li nhloko ya ndangu, u fanela ku hetisisa wutiyanguleli byaku hi ndlela leyinene. Hambani wugandzreli bya ndangu nkama ni nkama. U zrezra ni nkataku kun’we ni vanaku hi la u nga kotaka ha kone. Pfuna vanaku akuva va va ni wuxaka lebyi tiyiki na Yehovha. (Efe. 6:4) Wanuna lwa hlayisaka ndangu wake hi ndlela leyinene, a kombisa leswaku a ni wuswikoti bya ku hlayisa bandla.—Dzringanisa na 1 Timotewu 3:5.

21. I yini leswi u nga swi yentxaka loko u nga si va nandzra wa wutizreli?

²¹ Loko u nga si va nandzra wa wutizreli, siza u dondzra nhlokomhaka leyi ha hombe u va u khongota hi mhaka leyi. Tlhela u dondzra hi matsrhamela lawa Bibele dzri hlayaka leswaku malandzra ya wutizreli ma fanela ku va na wone u va u tikazratela ku ma tlhaselela. Yanakanyisisa hi ndlela leyi u mu zrandzraka ha yone Yehovha kun’we ni vamakwezru a bandleni. Leswo swi ta yengesela ku navela kwaku ka ku djula ku va tizrela. (1 Pet. 4:8, 10) Loko u ta va nandzra wa wutizreli, u ta nyonxa ngopfu hi ku tizrela vamakwezru a bandleni. Nakone u nga tiyiseka leswaku Yehovha a ta tovokisa ku tikazrata kwaku akuva u va nandzra wa wutizreli!—Filp. 2:13.