NHLOKOMHAKA YA XIDONDZRO 7
LISIMU 15 A Hi Dzrumiseni N’wana Wa Yehovha
Xana Ku Dzrivalela Ka Yehovha Ku Tlhamuxela Yini Kwaku?
‘Kambe a dzrivalelo dzri le ku wene.’—AMAPS. 130:4.
NKONGOMETO
Hi ta kambisisa mazritu lawa Bibele dzri ma tizrisaka akuva dzri tlhamuxela ndlela leyi Yehovha a hi dzrivalelaka ha yone. Xidondzro lexi, xi ta hi pfuna ku yengesela ndlela leyi hi dzri tlangelaka ha yone lidzrivalelo dzra Yehovha.
1. Ha yini swi kazrata ku swi twisisa loko mhunu a ku na ku dzrivalela?
“NA KU DZRIVALELA.” A hi ku nandzrika ka mazritu lawa, ngopfungopfu loko u yentxe kumbe ku hlaya ntxhumu lowu khunguvanyisiki mhunu mun’wana. Kambe mazritu lama liki “na ku dzrivalela” ma tlhamuxela yini hakakunene? Xana ma tlhamuxela leswaku ma ha li vhanganu lavakulu ku fana ni khale? Kumbe ma djula ku hlaya leswaku mhunu lweyo a nga ha djuli ku vulavula ha yone mhaka leyo kambe a wunghanu byenu a bya ha fani ni khale? Loko mhunu a ku na ku dzrivalela a nga va na a hlaya mintxhumu yinyingi.
2. Lidzrivalelo dzra Yehovha dzri tlhamuxeliwe hi ndlela yini a Matsralweni? (Tlhela u vona ntlhamuxelo wa le hansi.)
2 Ndlela leyi Yehovha a hi dzrivalelaka ha yone hine vhanu va ku kala ku hetiseka, yi hambane ngopfu ni ndlela leyi hine hi dzrivalelanaka ha yone. A nga kone lweyi a nga dzrivalelaka hi ndlela leyi Yehovha a dzrivalelaka ha yone. A mupsalma a hlaya leswi ha Yehovha: ‘Kambe a dzrivalelo [dzra hakakunene] dzri le ku wene, akuva u txhabyiwa.’ a (Amaps. 130:4) Nakunene, lidzrivalelo dzra Yehovha i ‘lidzrivalelo dzra hakakunene’. Yehovha hi yene a hi kombaka leswi lidzrivalelo dzra ntiyiso dzri hlayaka swone. Ka tindzrimana tin’wana ka Matsralwa ya Xiheberu, vatsrali va Bibele va tlhamuxela ndlela leyi Yehovha a dzrivalelaka ha yone hi ku tizrisa zritu ledzri a va ngi ngi sama va dzri tizrisa loko va tlhamuxela ndlela leyi vhanu va dzrivalelaka ha yone.
3. Xana lidzrivalelo dzra Yehovha dzri hambane hi ndlela yini ni ndlela leyi hine hi dzrivalelanaka ha yone? (Ezaya 55:6, 7)
3 Loko Yehovha a dzrivalela mhunu, a xidoho xa mhunu lweyo xa timiwa. Hi nga va ni wuxaka bya le kusuhi na Yehovha. Hi nyonxa ngopfu hi ndlela leyi Yehovha a hi dzrivalelaka ha yone hi ku helela minkama hinkwayu.—Dondzra Ezaya 55:6, 7.
4. Xana Yehovha a hi pfuna ku twisisa leswi lidzrivalelo dzra ntiyiso dzri hlayaka swone hi ndlela yini?
4 Loko lidzrivalelo dzra Yehovha dzri hambana ni dzrezru, xana hine vhanu va ku kala ku hetiseka swi nga kotekisa kuyini akuva hi dzri twisisa? Yehovha a tizrisa mintxhumu ya ku xonga akuva a hi pfuna ku twisisa ndlela leyi a hi dzrivalelaka ha yone. Ka nhlokomhaka leyi, hi ta kambisisa yin’we ya mintxhumu yoleyo. Yi ta hi pfuna ku vona ndlela leyi Yehovha a timaka swidoho ha yone nakone loko hi tisola, Yehovha a susa swidoho swezru ni ku tlhela a hi pfumelela ku va vanghanu vake. Nkama lowu hi kambisisaka swifananiso leswo, hi ta yengesela ndlela leyi hi mu tlangelaka ha yone Papayi wezru lweyi a hi dzrivalelaka hi tindlela ta ku siyanasiyana.
YEHOVHA A TIMA XIDOHO
5. Ku yentxeka yini loko Yehovha a hi dzrivalela swidoho swezru?
5 A Bibeleni, minkama yinyingi swidoho swi fanisiwa ni mintsrhwalu ya ku bindzra. Hosi Davhida a tlhamuxele swidoho swake hi ndlela leyi: ‘Hikusa vusomboloki byanga byi tlakukile byi tlula nhloko yanga; byi hundzrisa ku ndzri bindzra, swanga hi nhundzru [xidjumba] leya ku bindzra.’ (Amaps. 38:4) Kambe Yehovha a dzrivalela swidoho swa lava tisolaka. (Amaps. 25:18; 32:5) A xiga lexi liki ku ‘dzrivalela’ hi Xiheberu loko xi ndzruluteliwa xi hlaya ku “tlakula” kumbe ku “zrwala”. Hi nga fananisa Yehovha ni wanuna wa ntamu, lweyi a susaka swidoho a makatleni yezru hi ndlela ya ku fanekisela a va a swi zrwala a famba na swone kule na hine.
6. Yehovha a teka swidoho swezru a swi yisa kule hi ndlela yini?
6 Bibele dzri tizrisisa xikombiso xin’wana akuva dzri kombisa leswaku Yehovha a teka swidoho swezru a swi yisa kule na hine. Amapsalma 103:12 yi hi byela leswi: ‘Swanga heswi a vuhumadambu ku tsravukaniki ni le vupeladambu, a tsrhinetisi xiswoswo ku hine a swidoho swezru.’ A wuxeni i kule ngopfu swinene ni mpeladambu. A mimbangu leyibidzri yi nge txhuki yi tlhangana. Hi mazritu man’wana, Yehovha a teka swidoho swezru a swi yisa kule ngopfu swinene na hine. Leswo swi hi tiyisekisa leswaku a hi dzrivalela hi ku helela!
7. Xana Bibele dzri swi tlhamuxela hi ndlela yini leswi Yehovha a swi yentxaka hi swidoho swezru? (Mika 7:18, 19)
7 Nambileswi Yehovha a tsrhindzretaka swidoho swezru kule na hine hi ndlela ya ku fanekisela, xana a tsrhamela ku swi dzrimuka? Im-him. Hosi Ezekiya a tsrale leswi mayelanu na Yehovha: ‘Hikusa u txukumetile swidoho swanga hinkwaswu a ntsrhaku kwaku.’ (Eza. 38:9, 17) Leswi swi tlhamuxela leswaku Yehovha a swi txukumeta kule swidoho swa lava tisolaka nakone a nga ha tlheli a swi dzrimuka. Leswi Ezekiya a swi hlayiki hi nga swi tlhamuxela hi ndlela leyi: “U yentxa ingiki [swidoho swanga] a swi ngi ngi sama swi va kone.” A Bibele dzri tlhela dzri khanyisa mhaka leyi hi ndlela yin’wana ka mazritu lama kumekaka ka Mika 7:18, 19. (Dondzra.) Tindzrimana leti, ti kombisa leswaku Yehovha a txukumeta swidoho swezru a minsingeni ya lwandle. A minkameni ya khale, loko ntxhumu wa kukazri wu wa nsingeni wa lwandle a swi nga koteki ku tlhela u wu kuma.
8. Hi dondzre yini ku ta tlhasela lani?
8 A Bibele dzri tlhamuxela leswaku loko Yehovha a hi dzrivalela swidoho swezru, a swi txukumetela kule na yene hi ku helela akuva hi nga ha tsrhameli ku titwa nandzru hi kola ka swidoho leswo. Swanga hi lani Davhida a hlayiki ha kone, “va nyonxa lava dzrivaleliwiki mintizro yavu ya ku biha, ni lava swidoho swavu swi dzrivaliwiki; awa nyonxa mhunu lweyi xidoho xake Yehovha a taka kala a nga xi beki miyanakanywini.” (Rom. 4:7, 8) Nakunene loko i ku dzrivaleliwa ka ntiyiso!
YEHOVHA A SULA SWIDOHO SWEZRU
9. He xini xikombiso lexi Yehovha a xi tizrisiki akuva a tlhamuxela ndlela leyi a dzrivalelaka ha yone?
9 Hi kola ka xitizrulo, Yehovha a kota ku sula swidoho swa lava tisolaka. Vona ndlela leyi Bibele dzri swi tlhamuxelaka ha yone leswi Yehovha a swi yentxiki. Yehovha a hlampswa ni ku sula swidoho swezru hi ndlela ya ku fanekisela. Leswi swi yentxa leswaku vadohi va basisiwa. (Amaps. 51:7; Eza. 4:4; Yer. 33:8) Yehovha a tlhamuxela leswi swi yentxekisaka xiswone: ‘Nambi swidoho swenu swi zukile ku fana ni xivunguvungu, swi ta yentxa ntlhohe swanga hi xitsrhwatsrhwa: nambi swi zukile ku fana ni krimson, swi ta fana ni voya lebya ntlhohe.’ (Eza. 1:18) Swi kazrata ngopfu ku susa bati dzra ku zuka ka mpanhla ya ku basa. Yehovha a tizrise xikombiso lexi akuva a hi tiyisekisa leswaku swidoho swezru swi nga hlampswiwa swi basa swi ku mpaa swi nga ha voneki.
10. Xana Bibele dzri yi tlhamuxelisa kuyini ndlela ya wumbilu leyi Yehovha a hi dzrivalelaka ha yone?
10 Hi lani hi swi voniki ha kone ka xidondzro lexi khalutiki, swidoho swezru swi fanisiwa ni “xikweneti.” (Mat. 6:12; Luk. 11:4) Kutani, xikweneti xezru xi ya xi kula minkama hinkwayu hi dohelaka Yehovha. Xikweneti xezru i xikulu ngopfu swinene! Kambe loko Yehovha a hi dzrivalela, swi fana ni loko a dzrivalele xikweneti xezru. A nga ha hi londzri hi ku ya hi swidoho leswi kutani a hi dzrivaleliki. Swanga hi leswi mhunu wa kukazri a nyonxaka loko a dzrivaleliwa xikweneti xake, na hine ha nyonxa loko Yehovha a hi dzrivalela swidoho swezru.
11. Xana Bibele dzri tlhamuxela yini loko dzri ku swidoho swezru swa “timiwa”? (Mintizro 3:19)
11 Yehovha a ngo dzrivalela swikweneti kumbe swidoho swezru ntsena kambe a swi tima hi ku helela. (Dondzra Mintizro 3:19.) Hi xikombiso, yanakanya hi mhunu wa kukazri lwa tsralaka X wa mukulu kumbe ntsrhati lowu kombisaka leswaku xikweneti xaku xi dzrivaleliwile. A tinumeru leti nga hansi ka ntsrhati lowo kumbe X ti nga ha voneka. Kambe swi hambanile ni ku tima ntxhumu wa kukazri. Akuva hi twisisa leswo, hi fanela ku dzrimuka leswaku a tinta leyi a yi tizrisiwa khale a swi nabyala ku yi tima hi mati. Kutani loko mhunu a teka xiponja xa ku thambha a a tima leswi tsraliwiki hi ku nabyala. Xileswo loko xikweneti xi “timiwa”, xi suka hi ku helela. Leswi a swi tsraliwe ka mbangu wolowo a swa ha koteki ku swi vona. Swi fana ni loko swi ngi ngi sama swi va kone. Swi hi nyonxisa ngopfu ku tiva leswaku Yehovha a ngo dzrivalela swidoho swezru ntsena, kambe a tlhela a swi tima hi ku helela ku fana ni loko hi ngi ngi sama hi swi yentxa!—Amaps. 51:9.
12. Hi dondzra yini ka xikombiso xa tlavi ledzrikulu?
12 Ku ni ndlela yin’wana leyi Yehovha a tlhamuxelaka ndlela leyi a dzrivalelaka kumbe ku tima swidoho swezru ha yone. Yene a li: ‘Ndzri nhlangulile swidoho swaku swanga hi tlavi, ni xihono xaku swanga hi hunguva.’ (Eza. 44:22) Loko Yehovha a hi dzrivalela, swi fana ni loko a tizrisa tlavi ledzrikulu akuva a fihla swidoho swezru leswaku hine hi nga ha swi voni nambi yene a nga swi voni.
13. Hi titwisa kuyini loko Yehovha a hi dzrivalela swidoho swezru?
13 Xana swikombiso leswi swi hi dondzrisa yini? Loko Yehovha a hi dzrivalela, a swa ha vileli kuva ha ha tama hi titwa nandzru hi kola ka swidoho leswi hi swi yentxiki. A xitizrulo xa Yesu xi hakele swidoho swezru hi ku helela. Loko Yehovha a hi dzrivalela swidoho swezru, swi fana ni loko hi ngi ngi sama hi doha. Leswi hi leswi swi tlhamuxelaka swone ku dzrivaleliwa hi Yehovha loko hi tisola swidohweni swezru.
YEHOVHA A TLHELA A HI YAMUKELA SWANGA VANGHANU VAKE
14. Ha yini hi fanela ku mu dumba Yehovha loko a hlaya leswaku a hi dzrivalelile? (Tlhela ni mufoto.)
14 Hi nga tiyiseka leswaku loko Yehovha a hi dzrivalela a tlhela a hi yamukela swanga vanghanu vake, leswo swi hi pfuna kuva hi nga titwi nandzru. A hi fanelanga ku hanya na hi txhava leswaku Yehovha a hi bekele xiviti ka leswi hi swi yentxiki nakone a yimela mukhandlu wun’wana akuva a hi khatisa. A nga na ku swi yentxa leswo. Ha yini hi fanela ku mu dumba Yehovha loko a hlaya leswaku a hi dzrivalelile? Muprofeta Yeremiya a hlaye leswi mayelanu na Yehovha: ‘Ndzri ta va dzrivalela ku somboloka kwavu, ndzri nga ka ndzri nga ha dzrimuki a swihono swavu.’ (Yer. 31:34) Mayelanu ni mhaka leyi, mupostola Pawulo a hlaye leswi fanaka loko a ku: “Ni swidoho swavu a ni nge he ti swi dzrimuka.” (Heb. 8:12) Kambe leswo swi tlhamuxela yini hakunene?
15. Swi tlhamuxela yini loko Yehovha a ku a nga ha swi dzrimuki swidoho swezru?
15 A Bibeleni, xiga lexi liki ku “dzrimuka” a hi minkama hinkwayu xi khanelaka hi kuva mhunu a dzrimuka kumbe ku pimisa ntxhumu wa kukazri lowu yentxekiki khale. A matsrhan’wini ya leswo, swi nga ha tlhamuxela kuva mhunu a yentxa xa kukazri. A mudohi lweyi a a gogondzreliwe mhandzrini a tlhelweni ka Yesu, a mu kombele a ku: “Yesu, ni dzrimuki loko u nghena a Mfun’wini waku.” (Luk. 23:42, 43) A a nga kombeli leswaku Yesu a mu dzrimuka hi nkama wolowo. A nhlamulo ya Yesu yi kombise leswaku a a ta yentxa xa kukazri akuva a pfuxa mudohi lweyo. Leswi liki, loko Yehovha a hlaya leswaku a nga ha swi dzrimuki swidoho swezru, swi tlhamuxela leswaku a hi dzrivalelile. A nge ti hi khatisa a nkameni lowu taka hi kola ka swidoho leswi a hi dzrivaleliki.
16. Xana Bibele dzri wu tlhamuxelisa kuyini ntsrhunxeko lowu pfaka hi ku dzrivaleliwa ka hakakunene?
16 A Bibele dzri tizrisa xikombiso xin’wana xa mazritu lama hi pfunaka ku twisisa ntsrhunxeko lowu pfaka hi ku dzrivaleliwa ka hakakunene. Leswi hi kalaka hi nga hetisekanga hi “swikazrawa swa xidoho”. Kambe loko Yehovha a hi dzrivalela hi fana ni swikazrawa “leswi ntsrhunxiwiki ka xidoho”. (Rom. 6:17, 18; Mpful. 1:5) Loko hi tiva leswaku Yehovha a hi dzrivalelile, hi nyonxa ngopfu ku fana ni xikazrawa lexi ntsrhunxiwiki.
17. Xana hi nga hlaya leswaku a lidzrivalelo dzra daha hi ndlela yini? (Ezaya 53:5)
17 Dondzra Ezaya 53:5. A Bibele dzri hlaya leswaku leswi hi nga vadohi hi fanisiwa ni vhanu lava nga ni mavabyi lama dlayanaka. Kambe leswi Yehovha a hi yentxeliki lulamiselo dzra xitizrulo hi ku tizrisa N’wanake, hi hlayiwa lava dahiwiki hi ndlela ya ku fanekisela. (1 Pet. 2:24) Loko hi doha hi hona wuxaka byezru na Yehovha. Kambe hi kola ka xitizrulo, swa koteka ku tlhela a hi dzrivalela hi va hi tlhela hi va ni wuxaka bya le kusuhi na yene. Ku fana ni leswi mhunu lweyi a dahiwiki ka mavabyi lamakulu a nyonxaka ngopfu swinene, na hine ha nyonxa loko hi dahiwa hi tlhelo dzra moya ni ku tiva leswaku hi tlhela hi yamukeleka ka Yehovha.
NDLELA LEYI LIDZRIVALELO DZRA YEHOVHA DZRI KHUMBAKA WUTOMI BYEZRU HA YONE
18. Hi dondzre yini ka mintxhumu hinkwayu leyi hi yi kambeliki Bibeleni mayelanu ni ku dzrivalela ka Yehovha? (Tlhela u vona bokisi ledzri liki: “Ndlela Leyi Yehovha A Hi Dzrivalelaka Ha Yone.”)
18 Hi dondzre yini loko hi kambisise mintxhumu leyi hi yi kumiki a Bibeleni leyi kombisaka ndlela leyi Yehovha a dzrivalelaka ha yone? Hi dondzre leswaku loko Yehovha a hi dzrivalela, swi fana ni loko hi ngi ngi sama hi doha nakone a nkameni lowu taka a nge ti hi khatisa hi kola ka swidoho leswi hi swi yentxiki khale nakone a hi dzrivaleliki swone. Hi ndlela leyo, hi nga va ni wuxaka bya le kusuhi ni Papayi wezru wa le matilweni. Kambe, ha swi tiva leswaku lidzrivalelo dzra hakakunene i xihananu lexi pfaka ka Yehovha, ku nga li leswaku swo hi fanela kambe hi leswi a hi zrandzraka ni leswi a nga ni wunene.—Rom. 3:24.
19. a) I yini leswi hi fanelaka ku swi tlangela? (Varoma 4:8) b) I yini leswi hi taka swi vona ka xidondzro lexi landzrelaka?
19 Dondzra Varoma 4:8. Hi mu tlangela ngopfu Yehovha hi kuva a hi dzrivalela swidoho swezru. (Amaps. 130:4) Kambe loko hi djula leswaku Yehovha a hi dzrivalela, hi fanela ku yentxa ntxhumu wa lisima. Yesu a te: “Loko mi nga va dzrivaleli swidoho swavu, na yene Papayi wenu a nge na ku mi dzrivalela swidoho swenu.” (Mat. 6:14, 15) Kutani hi fanela ku yetisela Yehovha, hi dzrivalela vambeni. Kambe hi nga swi yentxisa kuyini leswo? A nhlokomhaka leyi landzrelaka yi ta hi komba leswi hi nga swi yentxisaka xiswone.
LISIMU 46 Ha Ku Khensa, Yehovha
a A Matsralwa ya ku sungula ya Xiheberu ma tizrisa xiga lexi liki “lidzrivalelo”, leswi tlhamuxelaka leswaku ledzri ko va dzrone ntsena lidzrivalelo dzra hakakunene, nambileswi ku nga ni tindlela tin’wana ta ku dzrivalela. Vandzruluteli vanyingi va Bibele va yi beka hi tlhelo mhaka ya lisima leyi nga ka Amapsalma 130:4, kambe a Wundzruluteli Bya Misava Leyimpshwa Bya Matsralwa Ya Ku Xwenga byi yi nyike lisima mhaka leyi.