Skip to content

Skip to table of contents

NHLOKOMHAKA YA XIDONDZRO 31

LISIMU 12 Yehovha, Xikwembu Xa Ku Hlamalisa

Leswi Yehovha A Swi Yentxaka Akuva A Huluxa Vhanu A Xidohweni

Leswi Yehovha A Swi Yentxaka Akuva A Huluxa Vhanu A Xidohweni

“Xikwembu Nkulukumba a zrandzre misava ngopfu swinene lakakuva a nyikela N’wanake lweyi a pswaliwiki a li wuswake.”YOH. 3:16.

NKONGOMETO

Ku hi komba ndlela leyi Yehovha minkama hinkwayu a yentxaka xa kukazri ha yone akuva a hi pfuna ku lwisana ni xidoho, ni ndlela leyi a hi pfunaka ha yone akuva hi kuma wutomi lebyi nga helikiki, hi nga ha vi na xidoho.

1-2. a) I yini xidoho nakone hi nga swi kotisa kuyini ku xi hlula? (Tlhela u vona “Xiga Lexi Tlhamuxeliwiki”.) b) Hi ta dondzra hi yini ka xidondzro lexi ni ka leswi landzrelaka? (Tlhela u vona tluka 32 lani ku liki: “Muzrandzriwa Mudondzri.”)

 XANA a u swi naveli ku tiva leswaku Yehovha a ku zrandzra ngopfu ku ya tlhasa kwini? Yin’we ya tindlela ta kuva u gungula leswo i kuva u dondzra hi leswi Yehovha a swi yentxiki ni leswi a ha tamaka a swi yentxa akuva a ku huluxa ka xidoho ni lifu. A xidoho a i nala wa ku biha ngopfu swinene wa ku a hi nge swi koti ku mu hlula ha wuswezru. Hi doha siku ni siku nakone a lifu dzri kone hi mhaka ya xidoho. (Rom. 5:12) Kambe ku ni madzrungula lamanene. Hi mpfunu wa Yehovha hi nga swi kota ku hlula xidoho. Ku hlaya ntiyiso, Yehovha a dumbisa ku hi ntsrhunxa hi ku helela ka xidoho ni lifu!

2 Ku khaluta kolomu ka 6.000 wa malembe na Yehovha a le ku pfuneni ka vhanu akuva va lwisana ni xidoho. Ha yini a yentxa leswo? Hi leswaku awa hi zrandzra. Ku sukela nkama lowu a hi tumbuluxiki ha wone, Yehovha a hi kombise lizrandzru nakone a yentxe mintxhumu ya yinyingi akuva a hi pfuna ku lwisana ni xidoho ni leswaku hi va vanghanu vake. Yehovha awa swi tiva leswaku a xidoho xi hi yisa ku feni futsrhi a nga swi djuli kuva hi fa. A djula leswaku hi hanya hi lani ku nga helikiki. (Rom. 6:23) A djula leswaku na wene u hanya hi lani ku nga helikiki. Ka xidondzro lexi hi ta hlamula swivutiso swizrazru: 1) He dzrini dumbo ledzri Yehovha a dzri nyikiki vhanu nambileswi va nga ni xidoho? 2) I yini leswi vhanu va le minkameni ya khale va swi yentxiki akuva va nyonxisa Yehovha? 3) I yini leswi Yesu a swi yentxiki akuva a huluxa vhanu ka xidoho ni lifu?

HE DZRINI DUMBO LEDZRI YEHOVHA A DZRI NYIKIKI VHANU SWANGA HI LESWI VA NGA NI XIDOHO?

3. Swi yentxekise kuyini ku va vatekani va ku sungula va ndzruluka vadohi?

3 Loko Yehovha a tumbuluxe vhanu va ku sungula wanuna ni wansati, a a djula leswaku va hanya na va nyonxile. A va nyike mbangu wa ku xonga akuva va tsrhama ka wone, a va tovokisa hi mutxhatu ni hi ku va nyika ntizro wa ku nyonxisa ngopfu swinene. A va ta va ni tovoko dzra ku tata misava hinkwayu hi vanavu ni ku yentxa leswaku misava hinkwayu yi va paradeyisi ku fana ni leswi xizramba xa le Edeni a xi li xiswone. A ko va ntxhumu wun’we ntsena lowu Yehovha a byeliki Adamu na Evha leswaku a va fanelanga va wu yentxa. Nakone ntxhumu lowo a wu nabyale ngopfu swinene. Yehovha a tlhele a va tlhamuxela leswi a swi ta va yentxekela loko a vo kala va nga wu hloniphi nawu wolowo kumbe ku wu yingiseta, lexo a ku ta va xidoho nakone a xi ta yentxa leswaku va fa. Hi swi tiva ha hombe leswi swi yentxekiki. Ntsrumi ya kukazri leyi a yi nga mu zrandzri Xikwembu Nkulukumba nambi vhanu, yi wonge Adamu na Evha akuva va nga mu yingiseti Xikwembu Nkulukumba. A vatekani volavo, va yingisete ntsrumi leyo. A matsrhan’wini ya ku yingiseta Papayi wavu lweyi a nga ni lizrandzru, va dohile. Kutani ha wu tiva ntsrhovelo lowu viki kone. Ku sukela a sikwini ledzro, Adamu na Evha va xaniseke wutomi byavu hinkwabyu: va sungule ku duhwala, hi wugamu va fa.—Gen. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.

4. Hayini Yehovha a nyenya xidoho a va a hi pfuna ku lwisana na xone? (Varoma 8:20, 21)

4 A matimu lawa a ma nyonxisi kambe Yehovha a yentxi leswaku ma tsraliwa a Bibeleni akuva hi tiva ntiyiso wa lisima ngopfu swinene. Ma hi pfuna ku vona leswaku ha yini Yehovha a xi nyenya ngopfu xidoho. A xidoho xi hi tsravukanisa ni Papayi wezru nakone xi vanga lifu. (Eza. 59:2) Hi leswo swi yentxaka leswaku a ntsrumi ya ku biha leyi wongiki Adamu na Evha akuva va doha, ku nga Sathana, ya ha ya mahlweni yi dzringa vhanu namunhla, hikusa yi zrandzra xidoho. Nkama lowu Adamu na Evha va dohiki swi nga yentxeka Sathana a yanakanye leswaku a swi kotile ku hona nkongometo wa Yehovha mayelanu ni vhanu. Kambe a a nga swi tivi leswaku a lizrandzru dzra Yehovha i dzrikulu ku ya tlhasa kwini. Yehovha a a nge ti txhuka a txintxa nkongometo wake mayelanu ni vana va Adamu na Evha. Awa va zrandzra vhanu, hi leswi yentxiki leswaku Yehovha a tekela ku nyika vana hinkwavu va vhanu dumbo dzra kukazri. (Dondzra Varoma 8:20, 21.) Yehovha a a swi tiva leswaku van’we va vana va Adamu na Evha a va ta hlawula ku mu zrandzra ni ku mu yingiseta. Xileswo, Yehovha a yentxe xa kukazri akuva a kota ku va huluxa ka xidoho a va a va nyika mukhandlu wa ku va ni wuxaka bya le kusuhi na yene. I yini leswi Yehovha a swi yentxiki akuva leswo swi koteka?

5. He dzrini lani Yehovha a yentxiki leswaku vhanu nambileswi va nga ni xidoho va va ni dumbo? Tlhamuxela. (Genesis 3:15)

5 Dondzra Genesis 3:15. A ku phatima ka ku sungula mayelanu ni dumbo ku humelele loko Yehovha a vone nandzru Sathana a va a hlaya leswi a swi ta mu humelela. Yehovha a hlaye na ke he nkama leswaku a a ta va ni “lixaka” dzra kukazri ledzri a dzri ta tizriseliwa ku huluxa vhanu. A lixaka ledzro hi ku famba ka nkama a dzri ta pfotlota Sathana, hi ndlela leyo dzri lulamisa swikazratu hinkwaswu leswi sunguliki a xizrambeni xa le Edeni. (1 Yoh. 3:8) Akuva dzri yentxa leswo, a lixaka a dzri ta xaniseka. Sathana a a ta vavisa lixaka ledzro, leswi liki, a yentxa leswaku dzri fa. Leswo nakunene a swi ta yentxa leswaku Yehovha a vaviseka ngopfu swinene. Kambe Yehovha a a tiyimisele ku xaniseka hikusa a ko va ndlela yoleyo ntsena lani makhulukhulu ya vhanu a ma ta huluxiwa ka xidoho ni lifu!

SWI KOTEKISE KUYINI KUVA VHANU A MINKAMENI YA KU TSRALIWA KA BIBELE VA YAMUKELIWA HA YEHOVHA NAKASI VA NI XIDOHO?

6. I yini leswi vavanuna lava va nga ni lipfumelo, ku fana na Abele na Nowa va swi yentxiki akuva va va vanghanu va Yehovha?

6 Ntsrhaku ka malembe manyingi, Yehovha a tlhamuxele vhanu ha katsrongokatsrongo leswi a va fanela ku swi yentxa akuva va va vanghanu vake nambileswi va nga ni xidoho. Hi xikombiso, Abele n’wana wa wubidzri wa Adamu na Evha a ve yene mhunu wa ku sungula ku kombisa lipfumelo ka Yehovha ntsrhaku ka leswi swi humeleliki a xizrambeni xa le Edeni. Abele a a mu zrandzra Yehovha nakone a a djula ku mu nyonxisa ni ku va munghanu wake, leswi yentxiki a djula ku nyika Yehovha swa kukazri. Abele a a li mubyisi wa tihamba, xileswo a teke tihamba ti nga li tingani a nyika Yehovha swanga gandzrelo. Yehovha a swi vonise ku yini leswo? A nyonxisiwe hi Abele ni hi gandzrelo dzrake. (Gen. 4:4) Yehovha a tlhele a yamukela magandzrelo lawa ma nyikeliwiki hi vhanu van’wana lava a va mu zrandzra nakone a va mu dumba ku fana na Nowa. (Gen. 8:20, 21) Hi ku yamukela magandzrelo lawo, Yehovha a kombise leswaku a vhanu va nga swi kota ku mu nyonxisa ni kuva vanghanu vake nambileswi va nga vadohi. b

7. Hi dondzra yini ka xikombelo lexi Yehovha a xi hambeliki Abrahamu?

7 Hi ku famba ka nkama Yehovha a kombele Abrahamu, wanuna lweyi a a ni lipfumelo ledzri tiyiki ngopfu swinene, akuva a yentxa ntxhumu lowu kazrataka ngopfu swinene, ku nga ku nyikela n’wanake Izaki akuva a va gandzrelo. Nakunene, lexi kuve xikombelo xa ku kazrata ngopfu swinene lexi Abrahamu a samiki a hambiwa xone a wuton’wini byake hinkwabyu. Swi nga yentxeka Yehovha a nga ha tlhelanga a kombela Abrahamu ntxhumu wa ku kazrata ku fana ni lowu. Nambitanu, Abrahamu a hlawule ku yingiseta Yehovha. Nkama lowu Abrahamu a a li kusuhi ni ku dlaya Izaki akuva a va gandzrelo, Yehovha a mu sivelile. A xikombiso lexi xi dondzrisa vhanu hinkwavu lava nga ni lipfumelo ntiyiso wa lisima ngopfu swinene. Yehovha a a ta tiyimisela ku nyikela gandzrelo ledzrikulu, ku nga ku nyikela hi wutomi bya N’wanake lweyi a mu zrandzraka ngopfu swinene. Leswo swi kombisa leswaku Yehovha a va zrandzra ngopfu swinene vhanu.—Gen. 22:1-18.

8. Xana a magandzrelo lawa Nawu wa Moxe a wu hlaya leswaku ma fanela ku humesiwa a ma tlhamuxela yini? (Levitika 4:27-29; 17:11)

8 Ntsrhaku ka malembe manyingi, Yehovha a nyike tiko dzra Israyele Nawu, nawu lowo a wu hlaya leswaku a va fanela ku hamba magandzrelo hi swihazri, akuva swidoho swavu swi dzrivaleliwa. (Dondzra Levitika 4:27-29; 17:11.) A magandzrelo lawo a ma li xikombiso xa gandzrelo dzra lisima ngopfu swinene, ku nga gandzrelo ledzri a dzri ta ntsrhunxa vhanu ka xidoho hi ku helela. Yehovha a huhutele vaprofeta vanyingi akuva va tsrala mayelanu ni lixaka ledzro ledzri dumbisiwiki. Va tlhamuxele leswaku a lixaka ledzro a ku ta va N’wana wa ku hlawuleka ngopfu swinene wa Xikwembu Nkulukumba. A swi ta djula leswaku a xaniseka a va a fa. A a ta dlayiwa ku fana ni hamba. (Eza. 53:1-12) Yanakanya hi leswi: Yehovha a hambe lulamiselo hi ku nyikela N’wanake lweyi a mu zrandzraka akuva a va gandzrelo leswaku a huluxa vhanu ka xidoho ni lifu nakone ka vhanu lavu ku patsreka na wene!

I YINI LESWI YESU A SWI YENTXIKI AKUVA A HULUXA VHANU KA XIDOHO?

9. I yini leswi Yohane Mubabatisi a swi hlayiki mayelanu na Yesu? (Vaheberu 9:22; 10:1-4, 12)

9 Hi lembe dzra wu 29 N.Y., Yohane Mubabatisi a vone Yesu wa Munazareta a va a ku: “Vonani, Xihambana xa Xikwembu Nkulukumba lexi susaka xidoho a misaveni!” (Yoh. 1:29) A mazritu lawa ma swi beka livaleni leswaku Yesu Kriste hi yene lixaka ledzri Yehovha a a dzri dumbisile. Yesu a a ta nyikela hi wutomi byake swanga gandzrelo akuva a huluxa vhanu. Hi nkama wolowo, a dumbo ledzri Yehovha a dzri nyikeliki, dzra ku huluxa vhanu ka xidoho hi ku helela, dzri ye mahlweni dzri tiya.—Dondzra Vaheberu 9:22; 10:1-4, 12.

10. Yesu a swi kombise hi ndlela yini leswaku a “tele ku ta vitana” vadohi?

10 Yesu a a va twela ngopfu vhanu lava a va titwa na va bindzriwa hi xidoho nakone a a va zramba leswaku va va vadondzrisiwa vake. Yesu a a swi tiva leswaku xivangelo nkulu lexi yentxaka vhanu va xaniseka, i xidoho. Xileswo, a a yentxa hinkwaswu leswi a swi li ntan’wini wake akuva a pfuna vhanu, vavanuna ni vavasati, lava a va xaniseka hi kola ka swidoho leswi a va swi yentxile. Siku dzrin’wana a tlhamuxele leswo hi ku tizrisa xifaniso, a te: “Vhanu lava kalaka va nga vabyi a va vileli dokodela, kambe lava vabyaka va mu vilela.” A gama a ku: “Ni tele ku ta vitana vadohi, ku nga li vhanu lava lulamiki.” (Mat. 9:12, 13) Nakone hi swoleswo leswi Yesu a swi yentxiki, a kombise wunene a va a dzrivalela swidoho swa wansati lweyi a mu hlampswiki minkondzro hi minyembeti yake. (Luk. 7:37-50) Na va le xihloveni, a dondzrise wansati wa Musamariya mintiyiso ya lisima ngopfu nambileswi a a swi tiva leswaku a tsrhama ni wanuna lweyi a kalaka a nga txhatanga na yene. (Yoh. 4:7, 17-19, 25, 26) Xikwembu Nkulukumba a patsre ni ku va a nyika Yesu ntamu wa kuva a helisa lifu ku nga ntsrhovelo wa xidoho. Hi ndlela yini? Yesu a yentxe leswo hi ku pfuxa vhanu, vavanuna, vavasati ni vatsrongwana.—Mat. 11:5.

11. Ha yini vhanu a va ntsrhunxeka ku tsrhama kusuhi na Yesu nambileswi a va li vadohi?

11 Swa twisiseka leswaku ha yini nambi vhanu lava va hambiki swidoho leswikulu a va titwa na va ntsrhunxekile ku va kusuhi na Yesu. Yesu a a kombisa wunene ka vhanu volavo nakone a a twisisa ndlela leyi a va titwa ha yone. Xileswo, a ku na lweyi a a txhava ku va na yene. (Luk. 15:1, 2) Yesu a a va kulungela a tlhela a va hakela vhanu lava kombisaka lipfumelo kwake. (Luk. 19:1-10) Hi ndlela leyo, Yesu a swi kombise hi ndlela leyi hetisekiki leswaku Yehovha i Xikwembu Nkulukumba lweyi a nga ni timpswalu. (Yoh. 14:9) Leswi Yesu a swi hlayiki ni ku swi yentxa swi kombisa leswaku Papayi wake wa timpswalu a zrandzra vhanu ni leswaku a djula ku pfuna mun’wana ni mun’wana wavu leswaku a hlula xidoho. Handle ka leswo, a yentxe leswaku vadohi va djula ku ntxintxa mahanyela yavu va va va mu landzrela.—Luk. 5:27, 28.

12. I yini leswi Yesu a swi dondzrisiki mayelanu ni lifu dzrake?

12 Yesu a a swi tiva leswaku a a ta nyikela wutomi byake byi va gandzrelo, lakakuva ku tlula khambi dzrin’we a byele valandzreli vake leswaku a a ta wongiwa ni ku gongondzreliwa mhandzrini. (Mat. 17:22; 20:18, 19) A a tiva ni leswaku a gandzrelo ledzro a dzri ta susa xidoho a misaveni, hi lani Yohane ni vaprofeta van’wana va hlayiki ha kone. Yesu a hlaye ni leswaku ntsrhaku ka ku fa kwake, a a ta ‘koka vhanu va mixaka hinkwayu’. (Yoh. 12:32) Leswo swi hlaya leswaku lweyi a kombisaka lipfumelo ka Yesu ni ku va mulandzreli wake, a a ta va na a nyonxisa Yehovha. Lava yentxaka leswo, hi wugamu a va ta va lava “ntsrhunxiwiki ka xidoho.” (Rom. 6:14, 18, 22; Yoh. 8:32) Xileswo, Yesu a ve ni xixixi nakone a a tiyimisele ku fa hi ndlela ya ku vavisa.—Yoh. 10:17, 18.

13. Yesu a fise kuyini nakone lifu dzrake dzri hi dondzrisa yini mayelanu na Yehovha? (Tlhela u vona ni mufoto.)

13 Yesu a wongiwe hi mun’we wa vanghanu vake lavakulu, ntsrhaku ka leswo a valala vake va mu khomile, va mu zruketela ni ku mu lumbeta mintxhumu leyi a kalaka a nga yi yentxanga, a tsremeliwe lifu a va a xanisiwa hi tindlela ta ku siyanasiyana. Hi wugamu, a masotxha ma mu gongondzrele mhandzrini ya nxanisa. Ku hlaya ntiyiso, leswo hinkwaswu swi yentxe leswaku Yesu a xaniseka ngopfu swinene. Nambitanu ku ni Lweyi a xanisekiki ngopfu swinene hi lani ku tlulisaka. I Yehovha Xikwembu Nkulukumba. Yehovha swi djule kuva a lawula ntamu wake lowu nga helikiki, akuva a nga suseli N’wanake tinxanisa. Ha yini? I yini lexi yentxiki leswaku Yehovha, a pfumela kuva N’wanake a xaniseka a tlhela a fa? Nhlamulo ya xivutiso lexo, i zritu dzrin’we ntsena, lizrandzru. Yesu a te: “Xikwembu Nkulukumba a zrandzre misava ngopfu swinene lakakuva a nyikela N’wanake lweyi a pswaliwiki a li wuswake, akuva mun’wana ni mun’wana lweyi a kombisaka lipfumelo kwake a nga helisiwi kambe a kuma wutomi lebyi nga helikiki.”—Yoh. 3:16.

Ku va Yehovha a pfumelele leswaku N’wanake a dlayiwa, nambileswi swi koxiki kuva a twa ku vavisa lokukulu ngopfu swinene, a yentxe leswo akuva a hi huluxa ka xidoho ni lifu (Vona yava 13)


14. A gandzrelo dzra Yesu dzri ku tiyisekisa yini?

14 A gandzrelo dzra Yesu i xikombiso lexikulu xa ndlela leyi Yehovha a va zrandzraka ha yone vana va Adamu na Evha. Gandzrelo ledzri dzri kombisa leswaku Yehovha awa ku zrandzra, ina a ku zrandzra ngopfu swinene. Kuva Yehovha a pfumelele leswaku n’wanake a dlayiwa, nambileswi swi koxiki kuva a twa ku vavisa lokukulu ngopfu swinene, a yentxe leswo akuva a hi huluxa ka xidoho ni lifu. (1 Yoh. 4:9, 10) Nakunene Yehovha a djula ku pfuna mun’wana ni mun’wana wezru, akuva a lwa ni xidoho a vaa xi hlula!

15. Hi fanela ku yentxa yini akuva swidoho swezru swi dzrivaleliwa?

15 Nyiko leyi ya Xikwembu Nkulukumba, ku nga gandzrelo ledzri a dzri nyikeliki hi N’wanake, yi yentxa leswaku swikoteka kuva swidoho swezru swi dzrivaleliwa. Kambe akuva hi dzrivaleliwa hi Xikwembu Nkulukumba hi fanela ku yentxa xa kukazri. Ku nga va ku li yini? Yohane Mubabatisi na Yesu hi ntshima, va nyikele nhlamulo. Va te: “Tisolani, hikusa a Mfumu wa matilo wu le kusuhi.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Xileswo, lexi xi nga hi pfunaka ku lwa ni xidoho ni kuva hi va ni wunghanu ni Papayi wezru lweyi a nga ni lizrandzru, i ku va hi tisola. Kambe swi tlhamuxela yini ku tisola nakone swi nga hi pfunisa kuyini ku lwisana ni xidoho? Nhlokomhaka leyi landzrelaka yi ta hlamula xivutiso lexo.

LISIMU 18 Hi Khensa Xitizrulo

a XIGA LEXI TLHAMUXELIWIKI: A Bibeleni zritu “xidoho” minkama yin’wana dzri va na dzri hlaya loko hi yentxe leswi Yehovha a liki swi bihile, kumbe loko hi nga yentxi leswi Bibele dzri liki i swinene. Kambe a zritu “xidoho” dzri nga ha tlhela dzri hlaya ku kala ku hetiseka kumbe xiyimu xa ku va ni xidoho, lexi hi xi kumiki ka Adamu. Hinkwezru hi fa hi kola ka xidoho lexi hi xi kumiki ka Adamu.

b Yehovha a a ma yamukela magandzrelo lawa vhanu va ku dumbeka a va ma hamba na Yesu a nge si na ta a misaveni, hikusa a a tiyiseka leswaku Yesu a ta nyikela wutomi byake akuva a huluxa vhanu ka xidoho ni lifu.—Rom. 3:25.