1-2. Ha yini vakriste hinkwavu va fanela ku dondzra mayelanu ni ku pfuxiwa ka lava taka hanya a tilweni?

VHANU vanyingi lava tizrelaka Yehovha namunhla va ni dumbo dzra ku hanya hi la ku nga helikiki kola misaveni. Kambe ku ni ntlawa wutsrongo wa vakriste lava totiwiki hi moya wa ku xwenga lava yimelaka ku pfuxiwa akuva va ya hanya a tilweni. Vakriste lava totiwiki va swi navela ku tiva leswaku a wutomi byavu byi ta va hi ndlela yini a nkameni lowu taka. Kambe swi li yini hi lava nga ni dumbo dzra ku hanya la misaveni? Ku pfuxiwa ka lava yaka a tilweni ku ta yentxa leswaku lava nga ni dumbo dzra ku hanya a misaveni va tovokisiwa. Xileswo, swi nge na mhaka leswaku hi ni dumbo dzra ku hanya a tilweni kumbe a misaveni, hinkwezru hi fanela ku dondzra mayelanu ni ku pfuxiwa ka lava taka hanya a tilweni.

² Xikwembu Nkulukumba a huhutele vadondzrisiwa va Yesu a dzaneni dzra ku sungula akuva va tsrala mayelanu ni dumbo dzra ku ya hanya a tilweni. Mupostola Yohane a te: ‘Kutani hi vana va Xikwembu Nkulukumba, ka ku ka ku nga si voneka leswi hi taka va swone. Swoleswi ke hi swi tivaka leswaku a ta ku awa voneka, ha ku fana na yene.’ (1Yh 3:2) Vakriste lava totiwiki a va swi tivi leswaku va ta va ka xiyimu muni loko va hanya tilweni na va ni mizri ya moya. Leswi va swi tivaka hi leswaku loko va yamukela hakelo dzravu, va ta vona Yehovha hi xivizri. Bibele a dzri nyikele wutsrokotsroko mayelanu ni ku pfuxiwa ka lava taka hanya a tilweni. Kambe mupostola  Pawulo a nyikele dzrungula dzra kukazri mayelanu ni dzrungula ledzri. Vatotiwa va ta va na Yesu loko a ta ‘helisa a wuhosi hinkwabyu ni ku fuma hinkwaku ni ntamu hinkwawu’. Leswo swi patsra nala wezru lweyi a taka helisiwa hi wugamu, ku nga lifu. Hi wugamu, Yesu xikan’we ni lava a taka fuma navu va ta tibeka hansi ka Xikwembu Nkulukumba. (1Ko 15:24-28) Nkama wolowo wu ta nyonxisa swinene! *

3. Hi ku ya hi 1 Ba-le-Korinte 15:30-32, dumbo ledzri Pawulo a a li na dzrone hi ku pfuxiwa ka lava fiki dzri mu pfune ku yentxa yini?

³ Dumbo dzra ku pfuka ka vafi dzri pfune Pawulo ku tiyiselela swikazratu swinyingi. (Dondzra 1 Ba-le-Korinte 15:30-32.) A byele leswi va le Korinte: ‘Ndzra [langutana ni ku, TNM] fa masiku hinkwawu’, Pawulo a tlhele a hlaya leswaku a lwe ni swihazri swa le Efesa. Swi nga yentxaka Pawulo a a khanela hi ku lwa ni swihazri swa xivizri a Efesa. (2Ko 1:8; 4:10; 11:23) Kumbe swi nga ha yentxeka a a khanela hi va-Yuda lava a va xanisa vambeni ni lava a va fana ni ‘swihazri’. (Min 19:26-34; 1Ko 16:9) Swi nge na mhaka leswaku he swini, Pawulo a langusane ni swikazratu leswikulu. Kambe a tame a lavisela wumundzruku hi ndlela leyinene.​—2Ko 4:16-18.

4. Dumbo dzra ku pfuxiwa ka lava fiki dzri va tiyisa hi ndlela yini vakriste namunhla? (Vona xifaniso lexi nga ka kapa)

⁴ Hi hanya minkameni leyi kazrataka ngopfu swinene. Van’we va vamakwezru vezru va hlaseliwa hi swigevenga na kasi van’wana va hanya a mimbangwini leyi yi hohlotiwiki hi tiyimpi nakone va titwa va nga sizrelelekanga. Kasi van’wana va beka wutomi kumbe ntsrhunxeko wavu a khombyeni hi ku tizrela Yehovha a mimbangwini lomu ntizro wa ku zrezra wu yilisiwaka kumbe wu tsimbisiwaka. Nambitanu, va tama va tizrela Yehovha nambi loko va beka a wutomi byavu a khombyeni. Hinkwavu vamakwezru lava va tama va tiyisela wugandzrelini byavu ka Yehovha, nakone i swikombiso leswinene ka hine. Va tiyiseka leswaku nambi loko va luzekeliwa hi wutomi byavu swoswi, Yehovha a ta va nyika wutomi bya ku yampswa a nkameni lowu taka.

5. Xana hi wani mavonela lama hoxekiki lawa ma nga ha tsranisaka lipfumelo dzrezru ka dumbo dzra ku pfuxiwa ka vafi?

⁵ Pawulo a basopise vamakwavu ka mavonela lama hoxekiki lawa van’wana a va li na wone, ya ku: ‘Loko vafi va nga pfuki a hi deneni, a hi nweneni hikusa mundzruku hi ta fa.’ Mavonela lawa a ma li kone khale na Pawulo a nge si na tsrala mazritu lawa. Swi nga yentxeka a a tsrhaha mazritu ya Ezaya 22:13. Leswo swi nga ha kombisa ndlela leyi va-Israyele a va hanya ha yone. A matsrhan’wini ya ku yaka wuxaka bya le kusuhi na Xikwembu Nkulukumba, vone a va djuletela ku titsrhavisa a wuton’wini byavu. Hi mazritu matsrongo, va-Israyele a va ku: “A hi hanyeni dzra namunhla, hikusa a hi dzri tivi dzra mundzruku, ku nga leswi vhanu namunhla va pimisaka swone.” Nambitanu, Bibele dzri hi dzrimuxa hi mihandzru ya ku biha leyi va-Israyele va yi tsrhoveliki hi kola ka mimpimiso yoleyo.​—2Mk 36:15-20.

6. Dumbo dzra ku pfuxiwa ka lava fiki, dzri yi khumbisa kuyini ndlela leyi hi langaka ha yone vanghanu?

⁶ Ku tiva leswaku Yehovha a ta pfuxa lava fiki swi susumetela ndlela leyi hi hlawulaka ha yone vanghanu vezru. Vamakwezru va le Korinte a va fanele ku tingawula ku hamba vanghanu ni vhanu lava a va nga pfumeli ka dumbo dzra ku pfuxiwa ka lava fiki. Hi dondzra yini? A hi swinene ku hamba  wunghanu ni vhanu lava va pimisaka leswaku hi fanela ku hanya dzra namunhla ntsena. Ku hamba wunghanu ni vhanu va ku tanu swi nga ha hona miyanakanyu yezru ni swihena swezru leswinene. Leswo swi nga ha ku yentxa u hanya hi xidoho, ku nga mahanyela lawa Xikwembu Nkulukumba a ma nyenyaka. Pawulo a hlaye mazritu lawa hi ku phindhaphindha: ‘Pfukani swinene, n’wi nga doheni.’​—1Ko 15:33, 34.

7. Hi ku ya hi 1 Ba-le-Korinte 15:35-38, hi xini xivutiso lexi vhanu a va tihamba xone mayelanu ni ku pfuka ka vafi?

⁷ Dondzra 1 Ba-le-Korinte 15:35-38. Mhunu wini ni wini a nga kholwikiki ka ku pfuxiwa ka vafi a nga vutisa leswi: ‘A vafi va ta pfukisa kuyini?’ I swinene ku va hi kambisisa nhlamulo ya Pawulo hikusa vhanu vanyingi namunhla va ni mavonelo lama hambaniki mayelanu ni leswi yentxekaka ntsrhaku ka loko mhunu a file. Kambe i yini leswi Bibele dzri swi dondzrisaka?

8. Ku pfuka ka lava taka hanya a tilweni ku ta yentxaka hi ndlela yini? Nyikela xikombiso.

⁸ Loko mhunu a fa, mizri wakwe wa bola. Kambe muvumbi wa mintxhumu hinkwayu a nge hluleki ku pfuxa mhunu ni ku mu nyika mizri lowu faneleke. (Gn 1:1; 2:7) Pawulo a tizrise xifananiso akuva a kombisa leswaku a swi vileleki ku va Yehovha a pfuxa mhunu ni mizri woluwa wa khale. Pimisa hi nhleke kumbe mbewu ya nsinya. Loko mbewu leyitsrongo yi byaliwa, ya mila kutani yi ndzruluka nsinya lowumpswha. Nsinya lowumpswha wu hambanile ni mbewu leyitsrongo. Xifaniso lexi Pawulo a xi tizrisiki xi komba leswaku muvumbi wezru a nga hi nyika ‘mizri swanga heswi a swi zrandzraka’.

9. Hi ku ya hi 1 Ba-le-Korinte 15:39-41, hi kwini ku hambana ka minhlovo ya mizri?

⁹ Dondzra 1 Ba-le-Korinte 15:39-41. Pawulo a xiye leswaku Xikwembu Nkulukumba a nga hambanga mizri hi ndlela ya ku fana. Hi xikombiso, ku ni ku hambana ka swihazri leswi fambafambaka, tinyanyana ni tinhlampfi.  Hi xikombiso, a hlaye leswaku a tilweni hi vona ku hambana loku nga kone a xikazri ka dambu ni n’weti. Nakone a xiye leswaku a ‘nyeleti yin’wana ni yin’wana yi hambana ni yin’wana hi ku phatima’. Ku hlaya ntiyiso, ku ni leti hi nga swi kotikiki ku ti vona hi matihlo. Vativi va sayensa va hlaya leswaku ku ni tinyeleti letikulu ta libungu, tinyeleti letitsrongo ta nthlohe kumbe ta ku basa, kumbe ta halandi ku fana ni dambu. Pawulo a tlhele a ku: ‘A mizri ya tilu mi kone ni ya misava mi kone.’ A a djula ku hlaya swa ku yini? Lani misaveni hi i mizri wa nyama, kambe a tilweni va ni mizri wa moya ku fana ni wa tintsrumi.

10. I mizri wa muxaka muni lowu lava pfuxeliwaka ku ya hanya a tilweni va nga na wone?

¹⁰ Vona leswi Pawulo a tlheliki a swi hlaya: ‘Swi ta va tanu ni le ku pfukeni ka vafi. A mizri mi byaliwa na mi ni ku bola; mi pfuka na mi nga na ku bola.’ Ha swi tiva leswaku loko mhunu a fa mizri wakwe wa bola a va a buyela ntsrhuzrini. (Gn 3:19) Kutani swi yentxisa kuyini ku va ‘mizri mi pfuka mi nge na ku bola’? Pawulo a a nga vulavuli hi lava pfuxiwiki akuva va ya hanya misaveni, ku fana ni lava pfuxiwiki hi Elixa, Eliya na Yesu. Kambe a a hlaya vhanu lava pfuxeliwiki akuva va ya hanya tilweni na va ni ‘mizri wa moya’.​—1Ko 15:42-44.

11-12. Hi kwini ku txintxa loko Yesu a viki na kone loko a pfuxiwa? Nakone vatotiwa va ta va ni ku txintxa loko fanaka hi ndlela yini?

¹¹ Loko a ha li lani misaveni, Yesu a a ni mizri wa nyama, kambe loko a pfuxeliwe ku ya hanya a tilweni a ve moya “lowu hanyisaka”. Pawulo a tlhamuxele leswi: ‘Swanga hi leswi hi hambalisiwiki xifaniso xa wa misava, hi ta yambalisa xiswoswo a xifaniso xa wa tilu.’​—1Ko 15:45-49.

¹² A wukaneli bya Pawulo a byi sungula ku hisa. I swa lisima ku xiya leswaku Yesu a nga pfuxiwanga na a ni mizri wa nyama. Hi swone swi yentxiki Pawulo a ku: ‘A nyama ni ngati swi nga di pfindla dzra mfumu wa Xikwembu  Nkulukumba a tilweni.’ (1Ko 15:50) Vapostola ni vatotiwa vambeni a va nge na ku pfuxeliwa ku ya hanya a tilweni hi mizri ya ngati ni nyama hikusa swa bola. A va ta pfuxiwa nkama muni? Pawulo a kandzrakanye leswaku a ku pfuxiwa ka vafi a ka ha ta. Ni leswaku a va nge ti fa ni ku tekela ku pfuxiwa. Loko Pawulo a tsrala papela dzra Ba-le-Korinte 1, vadondzrisiwa vambeni va ku fana na mupostola Yakobe ‘afa kutani va file’. (Min 12:1, 2) A ka ha ta ‘fa’ vapostola vambeni ni vatotiwa.​—1Ko 15:6.

13. I yini leswi a swi ta kombisa ku ‘buya’ ka Yesu?

¹³ Pawulo na Yesu va khanele hi xiyentxakalu xa lisima, ku nga ku buya ka Kriste. Ku buya koloko a ku ta tikomba hi tiyimpi, swimbeta, mavabyi ni swiyentxakalu swin’wana swa ku biha a misaveni hinkwayu. Ku sukela hi 1914 hi vona wuprofeta byolebyo bya Bibele na byi hetiseka. Kambe ku ni xiyentxalu ximbeni xa lisima lexi a xi ta kombisa ku buya ka Yesu. Yesu a hlaye leswaku a madzrungula lamanene ya mfumu a ma ta zrezriwa a ‘misaveni hinkwayu, byi va vumboni ku hinkwawu matiko, hi kone kutani ku ka ta ka wughamu’. (Mt 24:3, 7-14) Pawulo a tlhamuxela leswaku lava totiwiki, lava yetleliki a ku fene a va ta pfuxiwa hi nkama wa ku ‘buya ka hosi’.​— 1Te 4:14-16; 1Ko 15:23.

14. I yini lexi yentxekelaka vatotiwa lava faka a nkameni wa ku buya ka Kriste?

¹⁴ Vakriste lava totiwiki lava yetlelaka ku feni swoswi, hi nkama wa ku buya ka Kriste, va tekela ku pfuxiwa akuva va ya hanya a tilweni. Pawulo a tiyisi mhaka leyo ka buku dzra 1 Ba-le-Korinte 15:51, 52 loko a ku: ‘Hi nga fi hinkwezru, kambe hi ta ndzruluka hinkwezru: xikan’we, hi ku byavuta ka tihlo, hi nhanga ya wughamu.’ Mazritu lawa ya Pawulo ma hetiseka swoswi! Loko vatotiwa va pfuxiwa, va ta  nyonxa swinene. Va ta ‘va ni hosi hi minkama hinkwayu’.​—1Te 4:17.

15. Hi wini ntizro lowo vatotiwa va ta ka wu yentxa a tilweni?

¹⁵ A Bibele dzri hi byela leswaku hi wini ntizro lowu vatotiwa va ta ka wu yentxa a matilweni loko va pfuxiwile hi ku ‘byavuta ka tihlu’. Yesu a hlaye leswi ha vone: ‘Lwa a hlulaka, a bekisaka mintizro yanga ku yisa a wugan’wini, ndzri ta n’wi nyika ntamu a henhla ka matiko, a ta ma byisa hi nhonga ya nhumbu, ma pfotloteliwa swanga xibya xa ku vumbiwa, swanga heswi mina ni nga nyiketisiwa xiswone hi Tatana.’ (Mpf 2:26, 27) Hi ku landzra Yesu muzrangeli wavu vatotiwa va ta fuma matiko hi nhonga ya nhumbu kumbe ya nsimbi.​—Mpf 19:11-15.

16. Xana vhanu vanyingi ta dzri hlulisa kuyini lifu?

¹⁶ Handle ka ku ganakaneka, vatotiwa va ta dzri hlula lifu. (1Ko 15:54-57) Hi nkama wa Armagedoni va ta kota u hlula wubihi ledzri nga kone a misaveni. Malandzra manyingi ya Yehovha ma ta huluka a nhlomulweni lowukulu kutani ma nhingena a misaveni leyimpswha. (Mpf 7:14) Hinkwavu lava taka huluka va ta va ni ndjombo ya ku tivonela hi yavu ku hluliwa kun’wana ka lifu, ku nga ku pfuxiwa ka vhanu va ntsrandzra vahlayi. Yanakanya hi ku nyonxa hi taka va na kone loko leswo swi yentxaka! (Min 24:15) Nakone hinkwavu lava dumbekaka ka Yehovha hi ku helela va ta tlhela va va ni ku hlula kumbeni. Va ta hlula lifu ledzri va dzri kumiki ka Adamu nakone va ta hanya hi lani ku nga helikiki.

17. Hi xini xitsratsriyu lexi hi xi kumaka ka buku dzra 1 Ba-le-Korinte 15:58?

¹⁷ Mukriste mun’wana ni mun’wana a fanela ku tlangela mazritu lama txhavelelanaka lawa Pawulo a ma tsraleliki va le Korinte mayelanu ni lifu. Hi ni swivangelo swinyingi swa ku yamukela xitsratsriyu xa Pawulo xa ku yentxa hinkwaswu hi nga swi kotaka a ‘ntizrweni wa hosi’. (Dondzra 1 Ba-le-Korinte 15:58.) Loko hi tsrhama na hi komekile a ntizrweni lowu hi ta va ni wutomi lebyi nyonxisaka swoswi ni nkameni lowu taka. Wutomi byezru byi ta nyonxisa ku tlula leswi hi swi yanakanyaka. Ntizro hinkwawu lowu hi wu yentxelaka hosi a wu nge ti va wa ku ka ndlela.