1. I yini leswi Yesu a swi hlayiki mayelanu ni tinyiko ta moya?

A HI hinkwatu tinyiko leti hi nga ti vonaka. Hi ntiyiso wa kone, tinyiko ta lisima swinene hi leti ti nga voniwikiki. Ka Dondzro ya le Nhaveni, Yesu a hlaye leswaku wukosi bya le tilweni byi tlula wukosi bya misava. A tlhele a ku: ‘Hikusa lomu a nhlengwe yaku yi nga kone, hi laha mbilu yaku na yone yi taka va kone.’ (Mt 6:19-21) Mbilu yezru yi hi susumetela ku hlongolisa leswi tlakukiki kumbe leswi hi swi nyikaka lisima. Hi bekisa a ‘nhlengwe a tilweni’ loko hi tiyentxela vito ledzrinene mahlweni ka Xikwembu Nkulukumba. Yesu a hlaye leswaku a tinyiko leto a ti nge kuzri kumbe ku yiviwa.

2. a) Hi ku ya 2 Ba-le-Korinte 4:17, 18, i yini leswi mupostola Pawulo a hi kutxiki ku langusela ka swone? b) I yini leswi hi taka swi kambisisa ka nhloko-mhaka leyi?

² Mupostola Pawulo a hi kutxe ku ‘lavisisa . . .  leswa ku ka swi nga voniwi’. (Dondzra 2 Ba-le-Korinte 4:17, 18.) Mintxhumu leyi yi nga voniwikiki yi patsra matovoko lawa hi taka ma kuma a misaveni leyimpswha. Ka xidondzro lexi, hi ta kambisisa mune wa tinyiko leti nga voniwikiki leti hi nga ti kumaka swoswi​—ku nga wunghanu na Xikwembu Nkulukumba, nyiko ya xikhongoto, mpfunu wa moya wa ku xwenga wa Yehovha ni mpfunu lowu hi nyikiwaka wone hi Yehovha, Yesu ni tintsrumi loko hi li nsin’wini. Hi ta tlhela hi kambisisa leswaku hi nga ku kombisisa kuyini ku tlangela kwezru hi tinyiko leti nga voniwikiki.

3. Hi yini nyiko ya lisima swinene leyi nga voniwikikiki, nakone swi nga kotekisa kuyini ku va na yone?

³ A nyiko ya lisima ngopfu swinene leyi nga voniwikikiki i wunghanu byezru na Yehovha. (Ps 25:14) Swi nga kotekisa kuyini kuva Xikwembu Nkulukumba a va ni wunghanu ni vhanu va ku kala ku  hetiseka kambe a tama a xwenga hi ku helela? A nga swi kota ku swi yentxa leswo hi nkonta ya tizrulo dzra Yesu ‘ledzri susaka xihono xa misava’. (Yh 1:29) Yehovha a a swi tiva leswaku nkongometo wakwe wa ku tisa Muhuluxi wa misava hinkwayu a wu ta hetiseka. Hi leswi swi nga yentxa Yehovha a va ni wunghanu ni vhanu lava hanyiki na Yesu a nga si na fa.​—Ro 3:25.

4. Hi swini swikombiso swa vhanu va khale lava viki vanghanu va Xikwembu Nkulukumba?

⁴ Yanakanyisisa hi vhanu va khale lava viki vanghanu va Yehovha na Yesu a nga si ta lani misaveni. Abrahamu a a li wanuna wa lipfumelo ledzri tiyiki ngopfu swinene. Ntsrhaku ka loko ku khalute 1.000 wa malembe na Abrahamu a file, Yehovha a mu vitane ‘nakulobye’ wakwe. (Eza 41:8) Leswo swi kombisa leswaku nambi loko mhunu a fa Yehovha a ha tama a mu vona swanga munghanu wakwe. Abrahamu a ha hanya ka miyanakanyu ya Yehovha. (Lk 20:37, 38) Xikombiso ximbeni i xa Yobe. Ka ntlhanganu wun’wana lowu tintsrumi ti viki na wone a tilweni, Yehovha a khanele hi Yobe hi ndlela leyi kombisaka leswaku a a mu dumba. Yehovha a vitane Yobe swanga ‘lweyi a hetisekiki kumbe wa wudumbeki ni wa ku lulama, lweyi a txhavaka Xikwembu Nkulukumba, a tingawula leswa ku biha’. (Yb 1:6-8) Xana Yehovha a titwise kuyini hi Daniyele, lweyi hi malembe lama tlhasaka 80 a a mu tizrela hi ku dumbeka ka tiko ledzri vhanu va kone a va nga gandzreli Yehovha? Hi makhambi mazrazru tintsrumi ti tiyisekise Daniyele, lweyi kutani a a duhwalile, leswaku a a ‘zrandzriwa ngopfu’ hi Xikwembu Nkulukumba. (Dn 9:23; 10:11, 19) Hi nga dumba leswaku Yehovha a dzri yimele hi manyawu siku ledzri a taka pfuxa vanghanu vakwe va ku zrandzreka lava fiki.​—Yb 14:15.

5. I yini leswi djulekaka akuva hi va ni wunghanu lebyikulu na Yehovha?

⁵ I vangani vhanu va ku kala ku hetiseka namunhla lava nga ni wunghanu na Yehovha? I vanyingi swinene. Ha swi tiva leswo hikusa a misaveni hinkwayu hi vona vavanuna, vavasati ni vana lava kombisaka hi mintizro leswaku va djula ku va vanghanu va Xikwembu Nkulukumba. Vhanu ‘lava lulamiki va ni wunakulobye’ lebyikulu na Yehovha. (Pr 3:32) Wunghanu lebyo byi koteka hi leswi va nga ni lipfumelo ka gandzrelo dzra tizrulo dzra Yesu Kriste. Lexo hi xone xivangelo lexi yentxaka Yehovha a pfumelela leswaku hi tinyiketela kwakwe hi va hi babatisiwa. Loko hi teka gwasu ledzro dzra lisima hi va na hi tipatsra ni vakriste va vanyingi lava tinyiketeliki ni ku babatisiwa lava tinyonxelaka hi leswi va nga ni “wunakulobye” ni Mhunu lwenkulu a wuyakwini hinkwabyu!

6. Xana hi nga ku kombisisa kuyini ku tlangela hi wunghanu byezru na Xikwembu Nkulukumba?

⁶ Hi nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku ha byi tlangela wunghanu byezru na Xikwembu Nkulukumba? Ku fana na Abrahamu na Yobe, lava tamiki va dumbeka ka Xikwembu Nkulukumba hi malembe lama tlulaka dzana, hi fanela ku tama hi dumbeka​—ku nga na mhaka leswaku hi ni malembe mangani na hi tizrela Yehovha. Ku fana na Daniyele, hi fanela ku nyika lisima wunghanu byezru na Yehovha ku tlula wutomi byezru. (Dn 6:7, 10, 16, 22) Hi ku pfuniwa hi Yehovha hi nga swi kota ku tiyiselela swikazratu leswi hi tlhanganaka na swone, xileswo hi tiyisa wuxaka lebyi hi nga na byone na yene.​—Flp 4:13.

7. a) Hi ku ya hi Amaproverbia 15:8, xana Yehovha a titwisa kuyini mayelanu ni swikhongoto swezru? b) Xana Yehovha a swi hlamulisa kuyini swikhongoto swezru?

⁷ Nyiko yimbeni leyi nga voniwikiki i xikhongoto. Vanghanu lavakulu va nyonxa swinene loko va byelana mimpimiso yavu ni leswi va titwisaka xiswone. Xana leswo swa yentxeka ni ka wunghanu byezru na Yehovha? Ina! Yehovha a khanela na hine hi ku tizrisa Zritu dzrakwe, lani a hi byelaka mimpimiso ni matitwela yakwe. Hi bulisana na yene hi xikhongoto nakone hi mu byela leswi nga ndzreni ndzreni ka mbilu yezru. Yehovha  awa nyonxa hi ku yingiseta swikhongoto swezru. (Dondzra Amaproverbia 15:8.) Swanga munghanu lweyi a nga ni lizrandzru, Yehovha a nga yingeli ntsena swikhongoto swezru, kambe a tlhela a swi hlamula. Minkama yimbeni a hlamula hi ku hatlisa. Minkama yin’wana swi nga ha vilela leswaku hi tama hi khongota mayelanu ni xikazratu xa kukazri. Kambe hi nga dumba leswaku nhlamulo yi ta tlhasa hi nkama lowu nga wone ni hi ndlela leyi nga yinene. I ntiyiso leswaku, swi nga ha yentxeka nhlamulo ya Xikwembu Nkulukumba yi nga vi hi ndlela leyi hi yi yimeliki. Hi xikombiso, a matsrhan’wini ya ku hi susela ndzringo, a nga hi nyika wutlhazri ni ntamu wa ku ‘wu byatsrha’.​—1Ko 10:13.

8. Hi nga kombisa ku tlangela nyiko ya ku khongota hi ndlela yini?

⁸ Xana hi nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku ha yi nyika lisima nyiko ya ku khongota? Yin’we ya tindlela i ku landzra xilayu xa Yehovha xa ku tama hi khongota. (1Te 5:17) Yehovha a nga hi sindzrisi ku khongota. A matsrhan’wini ya leswo, awa wu hlonipha ntsrhunxeko lowu hi nga nawone wa ku tihlawulela nakone a hi kutxa ku ‘tiyisela a ku khongoteni’. (Ro 12:12) Xileswo, hi nga kombisa ku tlangela hi ku khongota minkama yinyingi siku ni siku. Kambe a hi fanelanga ku khongota akuva hi kombela mintxhumu ntsena. Kambe hi fanela ku khongota hi tlangela ni ku dzrumisa Yehovha hi hinkwaswu leswi a hi yentxelaka swone.​—Ps 145:2, 3.

9. Xana makwezru wa kukazri a titwise kuyini hi nyiko ya ku khongota, nakone wene u titwisa kuyini?

⁹ Loko hi tama hi tizrela Yehovha ni ku vona ndlela leyi a hlamulaka ha yone swikhongoto swezru, ku tlangela kwezru ku fanela ku ya ku kula. Vona xikombiso xa makwezru Chris lweyi a nga ka ntizro wa nkama hinkwawu hi malembe lama tlhasaka 47. A li: ‘Swi nyonxisa swinene ku pfuka ni mixo ni khongota ka Yehovha. Swi tiyisana ngopfu ku khanela na Yehovha na dambu dzra ha ku huma! Leswo swi ni yentxa ni tlangela tinyiko takwe hinkwatu, ku patsra ni nyiko ya xikhongoto. Nakone loko ni khongota loko siku dzri helile, swi nyonxisa ngopfu ku ya yetlela ni lipfalu ledzri basiki.’

10. Ha yini hi fanela ku nyika lisima moya wa ku xwenga wa Yehovha?

¹⁰ Moya wa ku xwenga wa Yehovha i nyiko yimbeni  leyi hi fanelaka ku yi nyika lisima. Yesu a hi kutxe ku tama hi khongota hi kombela moya wa ku xwenga. (Lk 11:9, 13) Hi ku tizrisa moya wakwe wa ku xwenga, Yehovha a hi nyika ntamu​—nambi ntamu wa ku tlula lowu tolovelekiki. (2Ko 4:7; Min 1:8) Hi ku pfuniwa hi moya wa ku xwenga wa Yehovha, hi nga tiyiselela xikazratu xin’wana ni xin’wana lexi hi tlhanganaka na xone.

11. Hi tini tindlela timbeni leti moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba wu nga hi pfunaka ha tone?

¹¹ Moya wa ku xwenga wu nga hi pfuna ku hetisisa swiyavelo leswi hi nga na swone a ntizrweni wa Xikwembu Nkulukumba. Moya wa Xikwembu Nkulukumba wu nga hi pfuna ku yampswisa wuswikoti byezru. Leswo swi hi pfuna ku hetisisa wutiyanguleli byezru bya wukriste. Loko hi humelela ka ntxhumu wa kukazri hi nga tiyiseka leswaku a hi pfuniwanga hi ntamu wezru, kambe hi pfuniwe hi moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba.

12. Hi ku ya hi Amapsalma 139:23, 24, hi nga kombela moya wa ku xwenga akuva wu hi pfuna ku yentxa yini?

¹² Ndlela yimbeni leyi hi nga kombisaka ha yone leswaku ha wu nyika lisima moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba i ku khongota hi kombela leswaku a hi pfuna ku vona mimpimiso ni ku navela loku bihiki a timbilwini tezru. (Dondzra Amapsalma 139:23, 24.) Loko hi kombela leswo, Yehovha, hi ku tizrisa moya wakwe, a nga hi yentxa hi vona mimpimiso ni ku navela loku bihiki. Nakone loko hi ku vona, hi fanela ku khongota hi kombela leswaku moya wa ku xwenga wu hi nyika ntamu wa ku lwisana ni mimpimiso kumbe ku navela koloko. Xileswo, hi ta kombisa leswaku hi tiyimisele ku tingawula ntxhumu wun’wana ni wun’wana lowu nga yentxaka leswaku Yehovha a yima ku hi nyika moya wakwe wa ku xwenga.​—Ef 4:30.

13. Hi nga yengesela ku tlangela kwezru hi moya wa ku xwenga hi ndlela yini?

¹³ Hi nga yengesela ku tlangela kwezru hi moya wa ku xwenga hi ku yanakanyisisa hi leswi moya lowo wu swi yentxiki a masikwini yezru. Na Yesu a nga si tlhelela matilweni, a byele vadondzrisiwa vakwe a ku: ‘N’wi ta nyikiwa ntamu, loko moya lowa ku xwenga wu ta va wu xikele ku n’wine; kutani n’wi ta va timboni tanga, . . . ku ya tlhasa wugan’wini bya misava.’ (Min 1:8) Mazritu lawo ma hetiseka hi ndlela ya ku  hlamalisa namunhla. Hi ku pfuniwa hi moya wa ku xwenga, vhanu lava tlhasaka 8.500.000 va tlhanganisiwile a mimbangwini hinkwayu ya misava. Handle ka leswo, ha tikholisa hi paradeyisi dzra moya hikusa moya wa ku xwenga wu hi pfuna ku txutxela matsrhamela ya ku fana ni lizrandzru, ku tsrhava, ku zrula, ku tiyisela, ku tsrhavelana, wunene, ku dumbeka, ku nabyala ni ku tikhoma. Matsrhamela lawa ma hamba xiyenge xa ‘mhandzru wa moya’. (Ga 5:22, 23) Moya wa ku xwenga i nyiko ya ku hlamalisa!

14. Hi wini mpfunu lowu hi wu kumaka loko hi va kone a ku zrezreni?

¹⁴ Hi ni nyiko leyi nga voniwikiki ya ku ‘tizrisana’ na Yehovha xikan’we ni xiyenge xa le matilweni xa nhlengeletanu yakwe. (2Ko 6:1) Hi yentxa leswo loko hi kumeka ka ntizro wa ku yentxa vadondzrisiwa. Loko a khanela ha yene n’winyi xikan’we ni lava va yentxaka ntizro lowu, Pawulo a te: ‘Hi vatizri-kulobye ni Xikwembu Nkulukumba.’ (1Ko 3:9) Loko hi va kone ka ntizro wa ku zrezra, na hine hi vatizri-kulobye na Yesu. Dzrimuka leswaku ntsrhaku ka ku va Yesu a zrume valandzreli vakwe leswaku va ‘ya yentxa vadondzrisiwa ka vhanu va matiko hinkwawu’, Yesu a te: ‘Ni ta va na n’wine’. (Mt 28:19, 20, Tradução do Novo Mundo) A tintsrumi ke? I tovoko ku va hi kongomisiwa hi tintsrumi loko hi khanela hi ‘evhangeli ledzri nga helikiki . . . [ka] lava yakiki misaveni’!​—Mpf 14:6.

15. Nyikela xikombiso xa le Bibeleni lexi kombisaka ndlela leyi Yehovha a hi pfunaka ha yone a ntizrweni wa nsimu.

¹⁵ Hi ku pfuniwa hi ntamu lowu pfaka henhla, i yini leswi hi swi hetisisiki? Loko hi byala dzrungula dzra Mfumu, timbewu timbeni ti wa ka timbilu letinene nakone ta kula. (Mt 13:18, 23) Hi mani a yentxaka leswaku mbewu ya ntiyiso yi kula yi tlhela yi beka mihandzru? Yesu a hlaye leswaku a nga kone lweyi a nga vaka mulandzreli wakwe, handle ka loko ‘Tatana . . . a mu kokele ku yene’. (Yh 6:44) Bibele dzri ni xikombiso lexi kongomiki mayelanu ni leswo. Dzrimuka nkama lowu Pawulo a zrezreliki ntlawa wa vavasati handle ka doropa dzra le Filipi. Vona leswi Bibele dzri swi hlayaka mayelanu ni mun’we wa vone, lweyi a vitaniwaka Lidiya, dzri li: ‘Hosi [Yehovha] a ku mu pfula mbilu akuva a tikazratela leswi hlayiwiki hi Pawulo.’ (Min 16:13-15) Ku fana na Lidiya, vhanu vanyingi va kokiwe hi Yehovha.

16. Hi mani lweyi a fanelaka ku nyikiwa lidzrumu hi hinkwaswu leswi hi kotaka ku swi yentxa a ntizrweni wa nsimu?

¹⁶ Hi mani lweyi a fanelaka ku nyikiwa lidzrumu hi leswi hi swi kotaka a ntizrweni wa nsimu? Pawulo a hlamule xivutiso lexo loko tsralele leswi bandla dzra le Korinte: ‘Mine, ni byalile; Apolos, yene, a txheletelile, kambe Xikwembu Nkulukumba hi yene a milisiki. Hi leswaku lweyi a byalaka a hi ntxhumu, nambi e lwa a txheletelaka; kambe hi Xikwembu Nkulukumba lwa milisaka.’ (1Ko 3:6, 7) Ku fana na Pawulo, hi fanela ku nyika Yehovha lidzrumu hi hinkwaswu leswi hi kotaka ku swi yentxa a ntizrweni wa nsimu.

17. Hi nga ku kombisisa kuyini ku tlangela hi nyiko ya ku ‘tizrisana’ na Xikwembu Nkulukumba, Yesu ni tintsrumi?

¹⁷ Hi nga ku kombisisa kuyini ku tlangela hi nyiko ya ku ‘tizrisana’ na Xikwembu Nkulukumba, Yesu ni tintsrumi? Hi nga swi yentxa hi ku hisekela ku djula tindlela ta ku byela van’wana madzrungula lamanene. Ku ni tindlela tinyingi ta ku yentxa leswo, ta ku fana ni ‘ku dondzrisa livaleni ni le tindlwini’. (Min 20:20) Vanyingi va zrandzra ku zrezra hi xitxhuketa. Loko va kuma mhunu lweyi va nga mu tivikiki, va mu losa hi ndlela ya xinghanu ni ku tlhela va dzringeta ku sungula bulu. Loko mhunu a hlamula hi ndlela leyinene, va nga ha mu komba dzrungula dzra Mfumu hi ndlela ya xitxhavu.

18-19. a) Hi nga txheletela mbewu ya ntiyiso hi ndlela yini? b) Nyikela xikombiso xa ndlela leyi Yehovha a pfuniki xidondzrana xa Bibele ha yone.

¹⁸ Swanga ‘vatizri-kulobye ni Xikwembu Nkulukumba’,  hi fanela ku byala mbewu ya ntiyiso ni ku tlhela hi yi txheletela. Loko mhunu wa kukazri a kombisa ku nyonxela, hi fanela ku yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka akuva hi tlhela hi mu pfuxela kumbe ku kombela mhunu mumbeni akuva a mu pfuxela leswaku va sungula dondzro ya Bibele. Loko xidondzro xi ya xi famba, ha nyonxa ngopfu loko hi vona ndlela leyi Yehovha a tizraka ha yone ka miyanakanyu ni mbilu ya mhunu lweyi a nga ha vaka mudondzrisiwa.

¹⁹ Vona xikombiso xa n’anga leyi tsrhamaka a África do Sul, lweyi a vitaniwaka Raphalalani. A swi nyonxele ngopfu leswi a swi dondzriki a Bibeleni. Kambe a kumane ni xikazratu loko a dondzre leswi Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri swi hlayaka mayelanu ni ku khanelisana ni vafi. (Dt 18:10-12) Kambe hakatsrongo katsrongo a pfumelele leswaku Xikwembu Nkulukumba a kongomisa miyanakanyu yakwe. Hi ku famba ka nkama a tsrhike wun’anga, nambi leswi a a nga na ntizro wun’wana wa ku tihanyisa. Raphalalani, lweyi swoswi a nga ni 60 wa malembe, a li: “Ni ti tlangela swinene Timboni ta Yehovha hi leswi ti ni pfuniki hi tindlela tinyingi. Hi xikombiso, ti ni pfune kuva ni kuma ntizro wa ku tihanyisa. A henhla ka hinkwaswu, ni tlangela Yehovha hi leswi a ni pfunaka akuva ni basisa wutomi byanga, leswaku ni kota ku hlengela ka ntizro wa ku zrezra swanga mun’we wa Timboni leti babatisiwiki.”

20. Xana u tiyimisele ku yentxa yini?

²⁰ Ka xidondzro lexi, hi bule hi mune wa tinyiko leti nga voniwikiki. Ka tinyiko leto hinkwatu, leyikulu i ya ku va ni wunghanu lebyikulu na Yehovha. Leswo swi hi pfulela mukhandlu wa ku va hi kuma tinyiko tin’wana leti nga voniwikiki, ku nga ku tsrhindzrekela ka Yehovha hi xikhongoto, mpfunu wa moya wakwe wa ku xwenga ni ku kuma mpfunu wa Yehovha, Yesu ni tintsrumi. A hi tiyimiseleni ku yengesela ku tlangela kwezru hi tinyiko leti nga voniwikiki. Nakone, hi nga tsrhikeni ni siku ni dzrin’we ku tlangela Yehovha hi leswi a nga Munghanu wa ku hlamalisa.