DIANA a ni ku tlula 80 wa malembe hi wukhale. Ka malembe lama ha ku khalutaka a de mbitsi a txovela hi nhlomulo. A fele hi nuna, lweyi afaka a xanisa hi mavabyi ya Alzheimer, ku nga xidzrivalisana, lama mu sindzrisiki ku ya tsrhama mutini wa swiduhwati. Ntsentsentse a fela hi vana vakwe vavabidzri, a tlhela a sungula hi mavabyi ya kankru dzra vele. Kambe minkama hinkwayu vamakwezru afa va mu vona na a nyonxile a mintlhanganwini kumbe a nsin’wini.

John a ve ni malembe lama tlulaka 43 na a li mulaviseli lwa famba-fambaka. Afa a wu zrandzra ngopfu ntizro wakwe lakakuva afa a nga tivoni na a yentxa ntizro wumbeni. Nambitanu, a boheke ku tsrhika ntizro lowo akuva a hlayisa xaka dzrakwe ledzri afaka dzri vabya. Loko vamakwezru lava mu tivaka va mu vona a tinhlengeletanwini ta muganga ni ta xifundzra, va kuma leswaku a nga txintxanga nikutsrongo. Ni swoswi a tsrhama na a nyonxile swinene.

Xana Diana na John va swi kotisa kuyini ku tsrhama na va nyonxile? Xana mhunu lwa xanisekaka a nga swi kotisa kuyini ku nyonxa? Xana mhunu a nga swi kotisa kuyini ku nyonxa nambi loko a boheka ku tsrhika ntizro lowu a wu zrandzraka? Bibele dzra hi hlamula. Dzri li: ‘A mululami a ta titsrhavela ku Yehovha’. (Amapsalma 64:10) Mhaka leyi hi nga yi twisisa ku yampswa loko hi tiva leswi nyikanaka ku nyonxa loku nga helikiki ni ka nkamanyana ntsena.

Ku ni mintxhumu leyi talaka ku yentxa mhunu a nyonxa. Hi xikombiso, yanakanya hi loko vhanu vabidzri lava zrandzranaka va li sikwini dzravu dzra mutxhatu, kumbe loko mhunu a ha ku kuma xibebetana kumbe loko mhunu a nyikiwa xiyavelo ximpswha a ntizrweni wa Yehovha. Mintxhumu leyi yi yentxa mhunu a nyonxa hikusa hinkwayu i tinyiko ta Yehovha. Hi yene lwa hi nyikiki mutxhatu, wuswikoti bya ku beleka ni mintizro ya ku siyana-siyana a nhlengeletanwini yakwe.​—Genesis 2:18, 22; Amapsalma 127:3; 1 Timoteo 3:1.

Nambitanu, mintxhumu yin’wana leyi yentxaka mhunu a nyonxa yi nga va ya nkamanyana ntsena. Lexi vavisaka hi leswaku nuna kumbe nsati a nga ha mbuyeta kumbe a fa. (Ezekiel 24:18; Hošea 3:1) Vana va nga ha tsrhika ku yingiseta vapswele na Xikwembu Nkulukumba, nambi ku tsremiwa  bandleni. Hi xikombiso, vana va muprofeta Samuel afa va nga tizreli Yehovha hi ndlela leyi yamukelekaka. Davhida na yene a ve ni swikazratu swinyingi a ndangwini wakwe hi kola ka xidoho lexi a xi yentxiki na Batixeba. (1 Samuel 8:1-3; 2 Samuel 12:11) Loko ku yentxeka swa ku fana ni leswi, mhunu a nga nyonxi kambe a da mbitsi a txovela hi nhlomulo.

Hi ku fanana, minkama yimbeni a hi nge swi koti ku ya mahlweni ni ntizro lowu hi nyikiwiki wone nhlengeletanwini ya Yehovha hi kola ka mavabyi kumbe hi leswi hi fanelaka ku hlayisa ndangu wezru, kumbe hi kola ka ku txintxa ka kukazri a nhlengeletanwini ya Yehovha. Vanyingi va lava sindzrisekiki ku tsrhika swiyavelo swavu va li va xuva ku nyonxa loku afaka va li naku a ntizrweni wavu.

Hi nga tekela ku swi vona leswaku swivangelo leswo swa ku nyonxa i swa nkamanyana ntsena. Kutani ke, xana wu kone muxaka wa ku nyonxa lowu nga helikiki nambi loko wutomi byi kazrata? Ina, wu kone, hikusa nambi leswi Samuel, Davhida ni van’wana va kumaniki ni swikazratu, ku nyonxa kwavu a ku helanga.

Yesu afa a swi tiva leswi ku nyonxa ku nga swone hakunene. Bibele dzri hi byela leswaku na a nga si na ta la misaveni, afa a ‘tsrhava mahlweni [ka Yehovha] hi masiku’. (Amaproverbia 8:31) Kambe, loko a te la misaveni, minkama yimbeni a langutane ni swikazratu leswikulu. Nambitanu, Yesu a kume ku nyonxa hi ku yentxa ku zrandzra ka Tatana wakwe. (Yohan 4:34) Swi li yini hi nkama lowu a nga dlayiwa hi ndlela ya ku vavisa? Hi byeliwa leswaku a tiyiselile mhandzrini ya nxaniso ‘hi nkonta ya ku nyonxa loku afaka ku bekeliwi yene’. (Ba-Heberu 12:2) Xileswo, hi nga dondzra swinyingi ka mintxhumu yibidzri leyi Yesu a yi hlayiki mayelanu ni ku nyonxa ka ntiyiso.

Siku dzrin’wana, vadondzrisiwa va 70 va tlhelele ka Yesu a ntsrhaku ka ntizro wa ku zrezra. Afa va nyonxe ngopfu hi mhaka ya hinkwaswu leswi va swi yentxiki, ku patsra ni ku hlongola mademona. Kambe Yesu a te: ‘N’wi nga tsrhaveni hi leswi a mimoya mi hluliwaka hi n’wine, kambe tsrhavani hi leswi a mavito yenu ma tsraliwiki matilwini.’ (Luka 10:1-9, 17, 20) Ina, ku yamukeliwa hi Yehovha i swa lisima dzrikulu nakone swi yentxa mhunu a nyonxisisa ku tlula loko a nyikiwa xiyavelo xini na xini xa ku hlawuleka.

Khambi dzrin’wana, loko Yesu a khanela ni xitsrhungu, wansati mun’we wa mu-Yuda a hlamalisiwe swinene hi madondzrisela yakwe lakakuva a ku mamana wa Yesu i mhunu wa ndjombo, kumbe  lwa nyonxiki swinene. Kambe Yesu a mu hlamule a ku: ‘Ngopfu va ni njombo lava yingelaka zritu dzra Xikwembu Nkulukumba, va va va dzri bekisa.’ (Luka 11:27, 28) Hi nga titwa na hi nyonxile loko vanezru va yentxa mintxhumu leyi khensekaka. Kambe leswi swi hi tiselaka ku nyonxa loku nga helikiki i ku yingiseta Yehovha ni ku va ni wuxaka lebyinene na yene.

Swi hi tisela ku tsrhava lokukulu loko hi tiva leswaku Yehovha awa nyonxa ha hine. Nakone nambi leswi mindzringo yi nga nandzrikikiki, a yi swi koti ku susa ku nyonxa loku hi nga naku. Nakunene, loko hi tsrhama na hi dumbekile hansi ka mindzringo, ku nyonxa kwezru ku ya ku kula. (Ba-le-Roma 5:3-5) Handle ka leswo, Yehovha a txhulula moya wakwe ka lava va mu dumbaka, nakone ku tsrhava i xiyenge xa mhandzru wa moya wakwe. (Ba-le-Galatia 5:22) Leswo swi hi pfuna ku twisisa leswaku ha yini Amapsalma 64:10 yi ku: ‘A mululami a ta titsrhavela ku Yehovha’.

Leswo nangweso hi swone leswi yentxiki leswaku Diana na John va kota ku tsrhama na va nyonxile nambi loko va kumana ni swikazratu. Diana a li: “Ni tsrutsrumele ka Yehovha, swanga hi leswi n’wana a yentxaka ha kone ka tatana wakwe”. A tlhela a ku: “Ni vona leswaku yene awa ni tovokisa hi wuswikoti bya ku va kone nsin’wini nkama hinkwawu na ni tinyonxelile”. I yini leswi pfuniki John ku tsrhama na a nyonxile a tlhela a khomeka a nsin’wini a ntsrhaku ka loko a boheke ku tsrhika ku fambela mabandla? A li: “Ku sukela hi 1998 loko ni kume xiyavelo xa ku dondzrisa a Xikole Xa Ku Wupfisa Vatizreli, ni yentxe xidondzro xa ximhunu ku tlula dzrini na dzrini”. A tlhamuxela leswaku yene ni nkatakwe a swi va bindzrelanga ku titwananisa ni swiyimu hikusa nkama hinkwawu afa va tiyimisele ku yentxa leswi Yehovha a va zrumaka swone. A yengesela a ku: “Leswo hi swi yentxe na hi nga tisoli”.

Vanyingi na vone va swi vonile leswaku leswi swi hlayiwaka ka Amapsalma 64:10 i ntiyiso. Hi xikombiso, yanakanya hi vatekani lava tizriki malembe lama tlulaka 30 a Betele dzra le Estados Unidos. Loko va game va nyikiwa xiyavelo xa ku va maphayona ya ku hlawuleka, va hlaye xa mbilu va ku: “Swo swa dzrilisa ku luza ntxhumu lowu u wu zrandzraka”. Kambe va tlhele va ku: “A hi swa hombe ku dzrila yi nga txhayi”. Neti va tlhasa lomu va zrumeliwiki kone, ve sungula ku zrezra ni bandla. Va tlhele va ku: “Hi khongote hi mintxhumu ya kukazri hi ku kongoma. Kutani loko hi vona swikhongoto swezru swi hlamuliwa, swi hi nyike ntamu ni ku nyonxa. Hi te na ha ha ku tlhasa, vambeni bandleni vo sungula ku phayona, nakone hi tovokisiwile hi swidondzro swibidzri swa Bibele leswi yentxaka nhluvuku”.

Nakunene, a hi minkama hinkwayu swi nabyalaka ku tsrhama na hi nyonxile. Ku ta va ni nkama lowu hi taka va ni gome. Kambe Yehovha awa hi mbuwetela hi mazritu lawa hi ma kumaka ka Amapsalma 64:10. Nambi loko hi hetiwa ntamu, hi nga dumba leswaku loko hi tsrhama na hi dumbekile nambi loko ho kumana na yini, hi ‘ta titsrhavela ku Yehovha’. Nangweso hi nga lavisela hi manyawu nkama lowu xidumbiso xa Yehovha xa ku tisa ‘matilo lamampswha ni misava lemimpshwa’ xi taka hetiseka ha wone. Kutani hinkwezru hi ta va lava hetisekiki nakone hi ta ‘tsrhava, hi tsrhavisisa hi masiku’ hi kola ka hinkwaswu leswi Yehovha a taka swi yentxa.​—Ezaya 65:17, 18.

Yanakanya hi leswi swi taka yentxeka. A hi nge he ti va ni mavabyi nakone siku ni siku hi ta pfuka na hi ni ntamu wa wunyingi. Hinkwayu mintxhumu leyi samiki yi hi yentxekela khale ku hi tsrhova timbilu a yi nge he ti tlhela yi hi vavisa. Yehovha a hi dumbisa leswaku ‘ku nga ka ku nga ha dzrimukiwi timhaka ta ku sungula, ti nga ka ti nga ha buyeli a miyanakanywini.’ Hi ta hoyozela vazrandzriwa vezru lava fiki nakone hi ta titwa ku fana ni vapswele va xin’hwanyatana xa 12 wa malembe lexi Yesu a xi pfuxiki ku feni, lava nga ‘hlamala hi ku hlamala lokukulu.’ (Marka 5:42) Hi wugamu, mun’wana ni mun’wana la misaveni a ta va mululami hi ntshima nakone a ‘ta titsrhavela ku Yehovha’ hi masiku.