1, 2. a) Xana Yesu a mu hlamulise kuyini Petro loko a mu byele leswaku a titsretsrelela? (Vona xifaniso xa ku sungula.) b) Ha yini Yesu a hlamulise xileswo?

VADONDZRISIWA va Yesu afa va tsremeke nhlana! Afa va yehleketa leswaku Yesu a ta buyisela mfumu wa Israyele, kambe a va byele leswaku a ta xaniseka a gama a fa ku nga li khale. Mupostola Petro a zranga a ku: ‘Titsretsrelele, we Hosi; khombo ledzri dzri nga ka dzri nga ku humeleli.’ Kutani Yesu a hlamula a ku: ‘Suka ku mine Sathana, hikusa wene u xi khunguvanyiso ku mine, hikusa a wu pimisi swa Xikwembu Nkulukumba, kambe swa ku va swa vhanu.’​—Mattheo 16:21-23, Testamente Ledrimpswha; Amintiṛo 1:6.

² Hi ku hlaya leswo, Yesu a swi beke livaleni leswaku mapimisela ya Yehovha ma hambanile ni mavonela ya misava leyi fumiwaka hi Sathana. (1 Yohan 5:19) Petro a kutxe Yesu leswaku a va ni moya wa ku djula ku tinyonxisa ntsena lowu vanyingi va nga na wone la misaveni. Kambe Yesu afa a swi tiva leswaku Yehovha afa a djula kuva yene a tilulamisela ku langutana ni ku xaniseka ni lifu leswi afaka a li kusuhi ni ku swi vona. Nhlamulo ya Yesu yi swi beke livaleni leswaku a tekelele mapimisela ya Yehovha a va a bakanya mapimisela ya misava hi ku helela.

3. Ha yini swi kazrata ku yamukela mapimisela ya Yehovha ni ku bakanya mapimisela ya misava?

 ³ Hine ke? Hi pimisa ku fana na Yehovha kumbe ku fana ni vhanu va misava? Swanga vakriste, hi tikazratela ku yentxa hinkwaswu leswi nyonxisaka Xikwembu Nkulukumba. Kambe swi li yini hi mapimisela yezru? Xana ha tikazratela ku pimisa ku fana na Yehovha, kumbe ku vona mintxhumu hi mavonela yakwe? Ku yentxa tanu swi djula hi tikazrata swinene. Leswi nabyaliki ngopfu i ku pimisa hi ndlela ya misava hikusa hinkwaku matlhelweni kwezru ke tala hi moya wa misava. (Ba-le-Efesa 2:2) Handle ka leswo, vhanu va misava hakanyingi vo djula leswi nyonxisaka vone ntsena, kutani na hine hi nga ha navela ku fana navu. Nakunene, swa kazrata ku pimisa ku fana na Yehovha, kasi ku pimisa ku fana ni vhanu va misava swi nabyale ngopfu swinene.

4. a) Ku ta yentxeka yini loko hi pfumelela misava yi kutxetela mapimisela yezru? b) Hi ta dondzra yini ka nhloko-mhaka leyi?

⁴ Loko hi pfumelela misava yi kutxetela mapimisela yezru, swi nga ha hi yentxa hi va ni makwanga hi va hi djula ku hlawula leswinene kumbe swa ku biha ha wuswezru. (Marka 7:21, 22) Xileswo, i swa lisima ku dondzra ku va ni “mimpimiso ya Xikwembu Nkulukumba”, ku nga li “ya vhanu”. Nhloko-mhaka leyi yi ta hi pfuna ku yentxa leswo. Hi ta kambisisa leswaku ha yini ku vona mintxhumu hi ndlela ya Yehovha swi nga hi beki djele, kambe swi hi pfuna. Nakone hi ta vona ndlela leyi hi nga tingawulaka ku kutxeteliwa hi mapimisela ya misava ha yone. Ka nhloko-mhaka leyi landzrelaka, hi ta dondzra hi ndlela leyi hi nga vaka ni mavonela ya Yehovha hi mintxhumu ya kukazri, ni ku pimisa hi ndlela leyi a pimisaka ha yone.

5. Ha yini van’we va nga djuli mhunu a va kutxetela?

⁵ Van’we a va djuli mhunu a kutxetela ndlela leyi va pimisaka ha yone. Va li: “Ni tipimisela ha wuswanga”. Swi tikomba na va hlaya leswaku va djula ku tiyentxela swiboho swavu nakone va na yone mfanelo ya ku yentxa leswo. A va djuli ku mandiwa kumbe ku sindzrisiwa leswaku va fana ni vhanu van’wana. * (Vona ntlhamuxelo wa le hansi.)

6. a) Xana Yehovha a hi nyika ntsrhunxeko wini? b) Xana ntsrhunxeko lowo a wu na ndzrilakana?

⁶ Swa nyonxisa ku tiva leswaku loko hi yamukela mavonela ya Yehovha, hi nga ha tama hi va ni mavonela yezru. Ba-le-Korinte va wubidzri 3:17 yi li: ‘Lomu moya wa Hosi [Yehovha] wu nga kone, a wuntsrhunxeki byi kone.’ Yehovha a hi nyika wuntsrhunxeki bya leswaku hi va muxaka wa vhanu lowu hi djulaka ku va wone. Hi nga va ni leswi hi swi djulaka kumbe ku hlawula leswi hi swi navelaka. Yehovha a hi tumbuluxise xiswoswo. Kambe leswi a swi hlayi swone leswaku ntsrhunxeko wezru a wu na ndzrilakana. (Dondzra 1 Petros 2:16.) Loko hi djula ku tiva leswinene kumbe leswi bihiki, Yehovha a djula leswaku hi tizrisa a Zritu dzrakwe swanga mukongomisi. Xana leswi swi hi beka djele kumbe swa hi pfuna?

7, 8. Xana ku vona mintxhumu hi ndlela leyi Yehovha a yi djulaka swi hi beka djele ke? Nyikela xikombiso.

⁷ Hi nga swi fananisa ni leswi: Vapswele va dzringisa ku dondzrisa vanavu milawu leyinene. Va nga ha va dondzrisa ku va lava dumbekaka, ku tihita, ni ku zron’weka hi vambeni. Leswo a hi ku va beka djele. A matsrhan’wini  ya leswo, vapswele vo lulamisela vanavu leswaku va va ni wutomi lebyi nyonxisaka. Loko vana va kula va gama va huma muti, va ta ntsrhunxeka ku tihlawulela. Loko va hlawula ku hanya hi milawu leyinene leyi vapswele va va dondzrisiki yone, vone va nga ha yentxa swiboho leswinene va tlhela va tingawula swikazratu swinyingi, ku hlatiyela ni ku tisola a wuton’wini.

⁸ Ku fana ni tatana lwenene, Yehovha a djula leswaku vana vakwe va va ni wutomi lebyi tsrhavisaka swinene. (Ezaya 48:17, 18) Xileswo, a hi dondzrisa minsinya ya milawu ya masungulu mayelanu ni mahanyela lamanene ni ndlela leyi hi fanelaka hi tizrisana ni vambeni ha yone. A hi zramba leswaku hi dondzra ku vona mintxhumu hi ndlela leyi a yi vonaka ha yone hi tlhela hi hanya hi milawu yakwe. Leswi a swi hi beki djele kambe swo hi tlhazrihisa ni ku hi pfuna ku yentxa swiboho leswinene. (Amapsalma 92:5; Amaproverbia 2:1-5; Ezaya 55:9) Loko hi yentxa tanu, hi nga tama hi tilangela leswi hi swi djulaka, kambe hi ta hlawula mintxhumu leyi taka hi yentxa hi tsrhava. (Amapsalma 1:2, 3) Loko hi ni mimpimiso ya Yehovha, ha pfuneka hi tindlela tinyingi.

9, 10. I yini leswi kombisaka leswaku mapimisela ya Yehovha ma tlakukile ku tlula ya misava?

⁹ Xivangelo xin’wana lexi hi yentxaka hi djula leswaku mapimisela yezru ma fana ni ya Yehovha, hi leswi mapimisela yakwe ma tlakukiki swinene ku tlula ya misava. Misava yi nyikela swilayu mayelanu ni mahanyela lama nga manene, ndlela ya ku va ni ku nyonxa ndangwini, ndlela ya ku humelela hi swa timali kumbe ndhuma ni ka swiyenge swin’wana swa wutomi. Kambe ku tala ka swilayu leswi swi lwisana ngopfu ni mapimisela ya Yehovha. Hi xikombiso, misava hakanyingi yi kutxa vhanu leswaku va hlongolisa leswi pfunaka vone ntsena. Nakone yi kutxa vhanu leswaku va pimisa leswaku ku yetlela ni mhunu lwa ngeke nkataku a swi bihanga. Minkama yimbeni, yi byela vatekani leswaku va ta nyonxa loko va hambana kumbe va dlaya wukati, nambi loko ku nge na xivangelo lexi twalaka. Swilayu leswi swi lwisana ni leswi Bibele dzri swi dondzrisaka. Kambe xana swilayu swa misava namunhla swa yampswa ku tlula swa Bibele?

¹⁰ Yesu a te: ‘A wutlhazri byi kombisiwi a ku lulama ka byone hi mintizro ya byone’. (Mattheo 11:19) Nambi leswi misava yi phokopheliki hi swa tekinolojiya, ya tsrandzreka ku tlhantlha timhaka letikulu leti hi sivelaka ku nyonxa, ta ku fana ni tiyimpi, xihlawula-hlonge ni wugevenga. Handle ka leswo, misava yi li ku yetlela ni mhunu lwa ngeke nkataku a swi bihanga mbangu. Kambe vhanu vanyingi va pfumela leswaku leswo swi hahlula mindangu, swi vanga mavabyi ni mintsrhovelo yin’wana ya ku bava. Swi li yini hi swilayu swa Yehovha? Vakriste lava yamukelaka mavonela ya Yehovha va ni mindangu leyi nyonxiki, va huluka mavabyi nakone va ni wuxaka bya ku zrula ni vamakwavu vaxinuna ni vaxisati a misaveni hinkwayu. (Ezaya 2:4; Amintiṛo 10:34, 35; 1 Ba-le-Korinte 6:9-11) Nakunene, leswi  swi kombisa leswaku mapimisela ya Yehovha ma tlakukile ku tlula ya misava.

11. Hi mani lweyi a kutxeteliki mimpimiso ya Moxe, nakone ku ve ni mabindzru wani?

¹¹ Malandzra ya Yehovha ya ku dumbeka ya khale afa ma swi tiva leswaku mapimisela ya Yehovha ma tlakukile. Hi xikombiso, nambi leswi Moxe afaka a dondzrisiwe ‘a wutlhazrini hinkwabyu bya va-Egipta’, afa a swi tiva leswaku wutlhazri bya xihlayelamfuzri byi huma ka Yehovha. (Amintiṛo 7:22; Amapsalma 90:12) Xileswo, a kombele Yehovha a ku: ‘Ndzri kombe tindlela taku’. (Eksoda 33:13) Hi mhaka ya leswi a nga kombela leswaku Yehovha a kutxetela mapimisela yakwe, Yehovha a mu tizrise hi ndlela ya ku hlamalisa leswaku a hetisisa nkongometo Wakwe nakone a mu tlakuxe hi ku mu vitana swanga wanuna wa lipfumelo.​—Ba-Heberu 11:24-27.

12. Xana Pawulo a seketele swiboho swakwe ka yini?

¹² Mupostola Pawulo afa a li ntlhazri leyi dondzrekiki nakone swi nga ha yentxeka afa a khanela ku tlula tindzrimi tibidzri. (Amintiṛo 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Kambe loko a sindzriseki ku hlawula a makazri ka mintxhumu ya kukazri leswaku afa yi li yinene kumbe yi bihile, a bakanye wutlhazri bya misava kutani a teka swiboho leswi seketeliwiki ka Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba. (Dondzra Amintiṛo 17:2; 1 Ba-le-Korinte 2:6, 7, 13.) Hi kola ka leswo, Pawulo a ve ni wutizreli lebyi tsrhavisaka a tlhela a va ni ku lavisela ka hakelo ledzra hi la ku nga helikiki.​—2 Timoteo 4:8.

13. I mani lweyi a fanelaka ku lulamisa mapimisela yezru kuva hi vona mintxhumu hi ndlela ya Yehovha?

¹³ Swi le livaleni leswaku mapimisela ya Yehovha ma tlakuke ngopfu ku tlula ya misava. Loko hi landzra milawu ya Xikwembu Nkulukumba, hi ta nyonxa hakunene hi va hi humelela. Kambe Yehovha a nge ti hi sindzrisa ku pimisa hi ndlela leyi a pimisaka ha yone. ‘Nandzra wa ku dumbeka ni ku tlhazriha’ ni vakulu va bandla a va lawuli miyehleketo yezru. (Mattheo 24:45; 2 Ba-le-Korinte 1:24) Mun’wana ni mun’wana wezru a ni ntsrhwalu wa mfanelo wa ku lulamisa mapimisela yakwe kuva a vona mintxhumu hi ndlela ya Yehovha. Hi nga swi yentxisa kuyini leswo?

14, 15. a) Hi fanela ku yanakanyisisa hi yini kuva hi vona mintxhumu hi ndlela ya Yehovha? b) Ha yini hi nga fanelanga ku pfumelela mavonela ya misava ma nghena miyanakanywini yezru? Nyikela xikombiso.

¹⁴ Ba-le-Roma 12:2 yi li: ‘N’wi nga tifaniseni ni misava ya swoswi; yani ku ndzrulutiwa hi wumpswha bya ku yanakanya kwenu, akuva n’wi ta kota ku pimisa a ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba leswaku hi lokunene, loku tsrhavisaka, loku hetisekiki.’ Tsralwa ledzri dzri hi dondzrisa leswaku nambi loko miyehleketo yezru yi same yi kutxeteliwa ku ya tlhasela kwini na hi nga si dondzra xihlayelamfuzri, swa koteka ku txintxa mimpimiso yezru akuva yi fana ni ya Nkulukumba. Nambi loko leswi hi pswalisiwiki xiswone kumbe leswi hi tlhanganiki na swone a wuton’wini swi kutxetele mapimisela yezru hi ndlela ya kukazri, miyehleketo yezru yi nga tama yi txintxa. Naswone ku txintxa loku ku ta ya hi leswi hi hlawulaka ku swi pimisa. Xileswo, loko hi yanakanyisisa hi ndlela leyi Yehovha a pimisaka ha yone, hi ta kholwiseka leswaku milawu yakwe i yinene nkama hinkwawu. Kutani hi ta navela ku vona mintxhumu hi ndlela leyi a yi vonaka ha yone.

¹⁵ Kambe, akuva hi ndzruluta miyanakanyu yezru yi fana ni ya Yehovha, hi fanela kuva ‘hi nga tifanisi ni misava leyi’. Leswi liki hi fanela ku tsrhika ku hlalela, ku dondzra kumbe ku  yingiseta yini na yini lexi hlohlotelaka mavonela lama lwisanaka ni mapimisela ya Nkulukumba. Kuva hi twisisa a lisima dzra swone, a hi swi fananiseni hi swakuda. Lweyi a djulaka ku hanya na a nge na mavabyi a fanela ku da swakuda leswi hanyisaka. Kambe a ta va a nga yentxanga ntxhumu loko nakone o tsrhamela ku da swakuda leswi boliki! Hi ku fanana, minzamu yezru hinkwayu ya ku dondzra hi mapimisela ya Yehovha, yi ta va yi nga pfuni ntxhumu loko hi pfumelela mavonela ya misava ma nghena miyanakanywini yezru.

16. I yini leswi hi fanelaka ku timpfekela ka swone?

¹⁶ Xana hi nga tingawula mavonela ya misava hi ku helela? Im-him. Hi ta tlhangana ni mavonela ya kukazri ya misava hikusa a hi na ku huma ka yone. (1 Ba-le-Korinte 5:9, 10) Nambi loko hi li ku zrezreni, hi ta twa vhanu na va hlaya mavonela lama hoxekiki kumbe tindondzro ta madzrimi. Kambe, nambi loko swi nga koteki ku tingawula mavonela lama hoxekiki ya misava hi ku helela, a hi fanelanga ku tsrhamela ku pimisa ha wone kumbe ku ma pfumelela ma hi nghena. Ku fana na Yesu, hi fanela ku bakanya hi ku hatlisa mimpimiso leyi Sathana a djulaka hi va na yone. Nakone hi nga timpfekela hi kuva hi nga kumeki na swi nga fanelanga ka swiyimu leswi nga hi txhelaka mimpimiso ya misava.​—Dondzra Amaproverbia 4:23.

17. Hi nga tingawulisa kuyini ku kumeka ka swiyimu leswi nga hi txhelaka mapimisela ya misava na swi nga fanelanga?

¹⁷ Hi xikombiso, hi fanela ku hlawula vanghanu vezru hi wutlhazri. Bibele dzri hi kawuka leswaku loko hi va vanghanu va lava nga gandzrelikiki Yehovha, hi ta sungula ku yetisela mapimisela yavu. (Amaproverbia 13:20; 1 Ba-le-Korinte 15:12, 32, 33) Nakone hi fanela ku hlawula ku hungata kwezru hi wutlhazri. Loko hi bakanya ku hungata loku hlohlotelaka wubihi, ku yetlela ni mhunu lwa ngeke nkataku ni loku ku hi kholwisaka ka ndondzro ya ku titumbulukela ka mintxhumu, a hi nge ti ntxhimisa miyanakanyu yezru hi mavonela lama taka ‘siva ku tiva ka Xikwembu Nkulukumba’.​—2 Ba-le-Korinte 10:5.

18, 19. a) Ha yini hi fanela ku tivonela ka mavonela ya misava lama nghenisiwaka hi wusukumbele? b) Hi swini swivutiso leswi hi fanelaka ku tivutisa swone nakone ha yini?

¹⁸ Hi fanela ku tiva mavonela ya misava hi  tlhela hi ma bakanya nambi loko ma hlayiwa hi wusukumbele, leswi liki, hi ndlela ya ku tumbela. Hi xikombiso, madzrungula man’wana ma haxiwa hi ndlela ya ku yima ni lava seketelaka mafumela ya kukazri ya tiko. Nakone madzrungula man’wana ma kutxa vhanu ku hlongolisa ndhuma ni ku khuziwa hi misava. Mafilme ni mabuku man’wana ma li: “Ku sungula lwela swaku”, kumbe “Ku sungula lwela ndangu waku”. Kambe mapimisela lawo a ma longoloki ni Bibele nambi loko ma voneka ingiki ma twala, ma navetisa nakone ma lulamile. Bibele dzri li hine ni mindangu yezru hi ta nyonxa loko hi zrandzra Yehovha ku tlula hinkwaswu. (Mattheo 22:36-39) Nakone, swihungatiso swin’wana swa vatsrongwana swi nga yentxa leswaku va pfumela mahanyela ya ku biha na va nga swi voni, nambi loko ku tala ka swone swi nge na khombo.

¹⁹ Leswi a swi hlayi swone leswaku swi bihile ku tikholisa hi ku hungata lokunene. Kambe hi fanela ku tivutisa leswi: ‘Xana na swi kota ku xiya mavonela ya misava nambi loko ma nghenisiwa hi wusukumbele? Xana na tisizrelela kun’we ni vananga akuva hi nga tikumi na hi hlalela minongonoko ya kukazri ya televhizawu ni ku dondzra mabuku lama nga ni mavonela ya misava? Xana ni pfuna vananga akuva va va ni mavonela ya Yehovha leswaku va nga kutxeteliwi hi miyanakanyu ya misava, leyi va yi twaka ni ku yi vona? Loko hi tiva ku hambana loku nga kone a xikazri ka mimpimiso ya Xikwembu Nkulukumba ni ya misava, hi nga tingawula ku ‘tifananisa ni misava ya swoswi.’

20. I yini lexi taka komba leswaku hi kutxetela ha mani?

²⁰ Hi fanela ku dzrimuka leswaku ko va ni swihlovo swibidzri swa wutivi. Xihlovo xin’we i Yehovha, kasi leximbeni i Sathana ni misava yakwe. I mani a ku kutxetelaka? A nhlamulo hi leyi: Hi lweyi u tsrhamaka hi ku mu yingiseta. Loko hi pfumelela mavonela ya misava ma hi nghena, misava yi ta kutxetela mapimisela yezru, kutani hi ta pimisa hi va hi hanya hi moya wa ku djula ku tinyonxisa ntsena. Xileswo, i swa lisima swinene akuva hi hlawula hi wutlhazri leswi hi swi hlalelaka, hi swi dondzraka, hi swi yingelaka ni leswi hi pimisaka ha swone.

21. Hi ta dondzra hi yini ka nhloko-mhaka leyi landzrelaka?

²¹ Ka nhloko-mhaka leyi hi dondzre leswaku kuva hi va ni mapimisela ya Yehovha, hi fanela ku fambela kule ni mavonela ya misava. Nakone hi fanela ku yanakanyisisa hi mimpimiso ya Yehovha akuva hi ya hi pimisa ku fana na yene. Ka nhloko-mhaka leyi landzrelaka, hi ta dondzra mayentxela ya kone.