Skip to content

Skip to table of contents

‘Xava Xihlayelamfuzri U Nga Xi Xavise’

‘Xava Xihlayelamfuzri U Nga Xi Xavise’

‘Xava xihlayelamfuzri u nga xi xavise, nambi byi vutlhazri, ni dondzro, ni ku yingelisisa.’​—AMAPROVERBIA 23:23.

TINSIMU: 94, 96

1, 2. a) Hi wini ntxhumu wa lisima ku tlula hinkwayu a wuton’wini byaku? b) Hi tini tindondzro ta xihlayelamfuzri leti hi ti bekelaka lisima, nakone ha yini? (Vona swifaniso swa ku sungula.)

XANA hi wini ntxhumu wa lisima ku tlula hinkwayu a wuton’wini byaku? Swanga vhanu va Yehovha, ntxhumu wa lisima ku tlula hinkwayu leyi hi nga nayu i wuxaka byezru na yene. A hi nge byi txintxisi hi ntxhumu wun’wana. Handle ka leswo, hi bekela lisima xihlayelamfuzri xa Bibele, hikusa xi hi pfumelela ku va vanghanu va Yehovha.​—Ba-le-Kolosa 1:9, 10.

2 Yehovha hi yene Mudondzrisi wezru Lwenkulu, lwa hi dondzrisaka tindondzro tinyingi ta lisima ni ta xihlayelamfuzri leti nga Zritwini dzrakwe, ku nga Bibele. A hi dondzrisa lisima dzra vito dzrakwe a tlhela a hi byela hi wumhunu byakwe lebyi hlamalisaka. A hi byela leswaku a hi zrandzra ngopfu lakakuva a nyikele N’wanakwe lwa zrandzrekaka akuva a hi fela. Yehovha a hi dondzrisa hi Mfumu wa Wumesiya. A hi nyika dumbo dzra wumundzruku, ku nga va tilweni, ka lava totiwiki, kumbe a Paradeyisini la misaveni, ka lava ‘tihamba tin’wanyana’. (Yohan 10:16) Yehovha a hi dondzrisa leswaku hi nga hanyisa kuyini. Tindondzro leti ta xihlayelamfuzri hi ti vona swanga wukosi hikusa ti hi pfuna ku tsrhindzrekela ka Mutumbuluxi wezru nakone ti yentxa hi swi tiva leswi hi hanyelaka swone.

3. Xana Yehovha a hi hakelisa mali akuva hi dondzra xihlayelamfuzri?

3 Yehovha i Xikwembu lexi hananaka. A hanana ngopfu lakakuva a nyikele N’wanakwe hi ntshima akuva a hi fela. Loko Yehovha a vona leswaku mhunu a kazri a djuletela xihlayelamfuzri, a mu pfuna ku xi kuma. A nge na ku hi hakelisa mali akuva hi dondzra xihlayelamfuzri. Siku dzrin’wana, wanuna lwa vitaniwaka Simoni a nyike mupostola Petro mali akuva a kuma ntamu wa ku hanana moya wa ku xwenga vambeni. Petro a tlhamuxele leswaku miyanakanyu leyo yi hoxekile, a ku: ‘A mali yaku a yi suve kun’we na wene, leswi u pimisiki ku xava a nyiko ya Xikwembu Nkulukumba hi mali.’ (Amintiṛo 8:18-20, Testamente Ledrimpswha) Kutani ke, swi tlhamuxela yini ku ‘xava xihlayelamfuzri’?

SWI TLHAMUXELA YINI KU ‘XAVA XIHLAYELAMFUZRI’?

4. Ka nhloko-mhaka leyi, hi ta dondzra yini mayelanu ni xihlayelamfuzri?

4 Dondzra Amaproverbia 23:23. Akuva hi dondzra xihlayelamfuzri lexi nga Bibeleni swi djula hi tikazrata. Swi djula hi tsrhika mintxhumu yin’wana. Nakone a ntsrhaku ka ku ‘xava’ kumbe ku dondzra xihlayelamfuzri, hi fanela ku tivonela akuva hi nga txhuki hi ‘xi xavisa’ kumbe hi xi tsrhika. Hi xi ‘xavisa’ kuyini xihlayelamfuzri xa Bibele? Swi koxa yini? Tinhlamulo ta swivutiso leswi ti ta hi pfuna ku bekela lisima xihlayelamfuzri hi ku hindzra-hindzra nakone ti ta yengetela ku tiyimisela kwezru ka kuva hi nga txhuki hi xi tsrhika. Hi ta swi twisisa leswaku ha yini xihlayelamfuzri xa Yehovha xi yi tlula ngopfu mintxhumu yin’wana hi lisima.

5, 6. a) Hi nga xi ‘xavisa’ kuyini xihlayelamfuzri na hi nga hakeli mali? Tlhamuxela. b) Xana xihlayelamfuzri xi hi pfunisa kuyini?

5 Kuva ntxhumu wu li hi mahala a swi hlayi leswaku hi nga wu kuma na he navalata milenge. Zritu dzra xiheberu ledzri ndzruluteliwiki dzri ku ‘xava’ ka Amaproverbia 23:23 dzri nga tlhela dzri ku “kuma”. Mazritu lawa ha mabidzri ma komba leswaku mhunu awa tikazrata kumbe a titsrona xa kukazri akuva a kuma ntxhumu lowu a wu vonaka wu li wa lisima. Ku hi pfuna ku twisisa leswaku hi nga xavisa kuyini xihlayelamfuzri, a hi nge ku ni bazara ledzri nyikelaka tinsenge hi mahala. Xana swa twala leswaku tinsenge ti to tibuyela a makaya kwezru? Nikutsrongo. Swa ha djula kuva hi ya le bazara hi ya ti teka. Xileswo, nambi leswi tinsenge ti nga mahala, swi djula hi tikazrata akuva hi ti kuma. Hi ku fanana, a swi djuli hi va ni mali akuva hi dondzra xihlayelamfuzri, kambe swi djula hi tikazrata hi va hi titsrona swa kukazri.

6 Dondzra Ezaya 55:1-3. Leswi Yehovha a swi hlayiki swi hi pfuna ku twisisa leswaku swi tlhamuxela yini ku xava xihlayelamfuzri. Ka tindzrimana leti, Yehovha a fananisa mazritu yakwe ya xihlayelamfuzri ni mati, ntsrwamba ni vhinyu. Swanga hi leswi mati lama titimetaka ma timaka tozra, xihlayelamfuzri xa hi pepisa. Nakone swanga hi leswi ntsrwamba wu yentxaka n’wana a tiyelela swizro, xihlayelamfuzri xa Bibele xi tiyisa wuxaka byezru na Yehovha. Yehovha mfuzri a fananisa mazritu yakwe ni vhinyu. Ha yini? Bibele dzri li vhinyu dzri nyonxisa vhanu. (Amapsalma 104:15) Kutani loko Yehovha a ku a hi ‘xaveni vhinyu’, o hi tivisa leswaku loko hi landzra nkongomiso wakwe a wuton’wini, hi ta tsrhava. (Amapsalma 19:8) Yehovha a tizrisa swifananiso leswi ku hi pfuna ku twisisa leswi hi pfunekisaka xiswone loko hi dondzra hi va hi tizrisa xihlayelamfuzri. Swoswi a hi buleni hi ntlhanu wa mintxhumu leyi hi nga ha sindzrisekaka ku yi tsrhika akuva hi xava xihlayelamfuzri.

I YINI LESWI U SWI TSRHIKIKI AKUVA U XAVA XIHLAYELAMFUZRI?

7, 8. a) Ha yini swi teka nkama ku dondzra xihlayelamfuzri? b) Xana xidondzrana xin’we xi yentxe minzamu yini, nakone xi ve ni mabindzru wani?

7 Nkama. Swi teka nkama akuva mhunu a yingiseta dzrungula dzra Mfumu, a hlaya Bibele ni mabuku lama tlhamuxelaka Bibele, a dondzra Bibele ni Timboni ta Yehovha, a tilulamiselela mintlhanganu yezru ya bandla ni ku kumeka ka yone. Akuva hi yentxa hinkwaswu leswi, swi djula hi tizrisa nkama lowu afaka hi ta wu tizrisela mintxhumu yin’wana leyi ngeke na lisima dzrikulu. (Dondzra Ba-le-Efesa 5:15, 16.) Swi teka nkama wungani ku dondzra tindondzro ta masungulu ta xihlayelamfuzri lexi nga Bibeleni? Swi ya hi mhunu ni mhunu. A hi nge gami ku dondzra mayelanu ni wutlhazri bya Yehovha, tindlela takwe ni mintxhumu leyi a yi yentxiki. (Ba-le-Roma 11:33) A Xihondzro xa ku Zrindzra xa ku sungula xi fananise xihlayelamfuzri ni “xiluva xa xitsrongo”, xi gama xi ku: “U nga ti byele leswaku xiluva xin’we xa xihlayelamfuzri xa yanela. Loko xin’we afa xo yanela a ku nge ti va na swiluva swin’wana. Tama u khaya swin’wana, u djuletela swin’wana.” Xileswo, hi nga tivutisa leswi: ‘I mintxhumu yingani leyi kutani ni yi dondzriki ha Yehovha?’ Nambi loko hi ta hanya hi la ku nga helikiki, ka ha ta va ni swinyingi swa ku swi dondzra hi Yehovha. Kambe namunhla i swa lisima ku tizrisa nkama lowu hi nga nawu ku dondzra hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka. Hi lexi xikombiso xa mhunu lweyi a yentxiki leswo.

I swa lisima ku tizrisa nkama lowu hi nga nawu ku dondzra hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka ha Yehovha

8 N’whanyana mun’we wa le Japão, va liki hi Mariko, * (vona ntlhamuxelo wa le hansi) a zruzrele a Estados Unidos ku ya dondzra xikole a doropeni dzra Nova Iorque. Siku dzrimbeni, phayona dzrin’we dzra xisati dzri mu zrezrele madzrungula lamanene a kaya kwakwe. Mariko afa a ni wukhongoti byakwe, kambe a sungule ku dondzra Bibele ni makwezru lwiya. A swi zrandzre ngopfu leswi afaka a swi dondzra lakakuva a kombele ku dondzra kabidzri hi vhiki. Nambi leswi Mariko afaka a khomekile swinene hi xikole ni ntizro wa nkamanyana, a tekele ku sungula ku ya mintlhanganwini ya bandla. A pumbe nkama wa ku hungata akuva a kuma nkama lowu yengetelekiki wa ku dondzra xihlayelamfuzri. Hi ku yentxa minzamu leyo, Mariko a tsrhindzrekele ka Yehovha, nakone a babatisiwe na a nga si pfala ni lembe. A ntsrhaku ka 6 wa tiwheti, hi 2006, a teke wuphayona, nakone a ha phayona ni namunhla.

9, 10. a) Xana ku dondzra xihlayelamfuzri ku ma txintxisa kuyini mavonela yezru hi mintxhumu leyi vonekaka? b) I yini leswi n’whanyana mun’we a swi tsrhikiki, nakone a titwisa kuyini hi leswo?

9 Mintxhumu leyi vonekaka. Akuva hi dondzra xihlayelamfuzri, ku nga ha djuleka hi tsrhika ntizro lowu hakelaka swi phela kumbe lowu nyikanaka ndhuma a misaveni leyi. Hi xikombiso, Petro na Andreya afa va li vatsrhevi, kambe loko Yesu a va zrambe ku va vadondzrisiwa vakwe, va tsrhike bindzru dzra wutsrhevi. (Mattheo 4:18-20) Leswi a swi djuli ku hlaya swone leswaku loko u dondzra xihlayelamfuzri, u sindzriseka ku tsrhika ntizro waku. I mfanelo ya mhunu ku tizra ni ku hlayisa ndangu wakwe. (1 Timoteo 5:8) Kambe loko u dondzra xihlayelamfuzri, mavonela yaku hi mintxhumu leyi vonekaka ma txintxa. U twisisa leswi hakunene swi nga swa lisima a wuton’wini. Yesu a te: ‘N’wi nga tihlengeleteleni a nhlengwe a misaveni’. A matsrhan’wini ya leswo, a hi kutxe leswi: ‘Tihlengeletelani a nhlengwe a tilwini’. (Mattheo 6:19, 20) Leswi hi leswi n’whanyana mun’we, va liki i Maria, a swi yentxiki.

10 Maria afa a zrandzra ku bela golofu a wutsrongwanini byakwe. Loko a sungule xikole xa le henhla, afa a pala hinkwavu. A ve mubeli lwenkulu swinene lakakuva a nyikiwe ni xiqokolelo xa ku dondzra a univhersidadi hi mahala. Lexi Maria afaka a hanyela xone afa ku li ku va mubeli wa ndhuma wa golofu a ganya timali ni timali. Hi loko a sungula ku dondzra Bibele. Maria a swi zrandzre ngopfu leswi a swi dondzriki lakakuva a sungule ku swi tizrisa wuton’wini byakwe. A li: “Loko ni ya ni twananisa mavonela ni mahanyela yanga ni minsinya ya milawu ya Bibele, ni ye ni nyonxa swinene”. Maria a twisise leswaku afa swi ta kazrata ku kulisa wuxaka byakwe na Yehovha ni ku humelela a mintlangwini hi nkama wun’we. (Mattheo 6:24) Xileswo, a bohe ku tsrhika nozro wakwe wa ku va mubeli wa ndhuma wa golofu akuva a yentxa swa ku yampswa. Namunhla Maria i phayona nakone a li: “Ni nyonxe ngopfu nakone na xi tiva lexi ni hanyelaka xone hakunene”.

Yesu a dumbise leswaku nambi ho tsrhika mintxhumu yingani hi mhaka ya xihlayelamfuzri, hi ta tlhela hi kuma swa ku tala

11. I yini leswi nga ha yentxekaka hi vanghanu ni maxaka loko hi dondzra xihlayelamfuzri?

11 Wuxaka byezru ni van’wana. Loko hi sungula ku tizrisa leswi hi swi dondzraka a Bibeleni, wuxaka byezru ni vanghanu ni maxaka byi nga ha txintxa. Yesu a hi pfune ku twisisa xivangelo xa kone loko a kombelela valandzreli vakwe, a ku: ‘Va xwengise a xihlayelamfuzrini xaku, a zritu dzraku hi xo xihlayelamfuzri.’ (Yohan 17:17) Ku ‘xwengisa’ swi nga tlhela swi hlaya ku “beka hi tlhelo”. Loko hi sungula ku tizrisa xihlayelamfuzri a wuton’wini byezru, hi bekiwa hi tlhelo kule ni misava hikusa hi landzra milawu ya Bibele. Nambi leswi hi dzringisaka ku hlayisa wuxaka byezru ni vanghanu ni maxaka, van’we va nga ha tsrhika ku hi zrandzra hi ndlela leyi afaka va hi zrandzra ha yone nakone va nga ha kaneta mintxhumu leyimpswha leyi hi yi kholwaka. Leswi a swi hi hlamalisi. Yesu a te: ‘A valala va mhunu va ta va vayindlu yakwe.’ (Mattheo 10:36) Kambe Yesu a tlhele a dumbisa leswaku nambi ho tsrhika mintxhumu yingani hi mhaka ya xihlayelamfuzri, hi ta tlhela hi kuma swa ku tala!​—Dondzra Marka 10:28-30.

12. I yini leswi mu-Yuda mun’we a swi tsrhikiki hi mhaka ya xihlayelamfuzri?

12 A wuton’wini byakwe hinkwabyu, mu-Yuda mun’we va liki hi Aaron afa a kholwa leswaku swi bihile ku tlhamuxa vito dzra Xikwembu Nkulukumba. Kambe afa a djula ku tiva xihlayelamfuzri mayelanu na Nkulukumba hi mbilu hinkwayu. Siku dzrimbeni, Mboni yin’we yi mu kombe leswaku loko o yengetela switwali ka switatisi swa mune swa xiheberu swa vito dzra Nkulukumba, ku ta huma mpfumawulu lowu liki “Yehovha”. Aaron afa a nyonxe ngopfu hi ku dondzra leswo lakakuva a ye a sinagogeni a ya byela varabi! Afa a pimisa leswaku na vone va ta nyonxa hi ku dondzra xihlayelamfuzri mayelanu ni vito dzra Nkulukumba, kambe a va nyonxanga. Matsrhan’wini ya leswo, va mu thukele mazri va tlhela va mu hlongola. Ndangu wa Aaron na wone wu mu kwatelile. Kambe leswo a nga swi pfumelelanga swi mu sivela ku dondzra leswi yengetelekiki ha Yehovha. Aaron a ve mun’we wa Timboni ta Yehovha nakone a tizrele Yehovha hi ku dumbeka ku kondzra a fa. Na hine hi fanela ku tsrhama na hi swi tiva leswaku wuxaka byezru ni van’wana byi nga ha txintxa loko hi dondzra xihlayelamfuzri.

13, 14. Hi kwini ku txintxa ka mapimisela ni mahanyela loku hi fanelaka ku ku yentxa loko hi dondzra xihlayelamfuzri? Nyikela xikombiso.

13 Mimpimiso ni swiyentxo leswi nga basangakiki. Loko hi dondzra xihlayelamfuzri hi va hi sungula ku hanya hi milawu ya Bibele, hi fanela ku tibekisela ku lulamisa mimpimiso ni swiyentxo swezru. Mupostola Petro a tsrale leswi: ‘Swanga hi vana va ku yingiseta, n’wi nga yi hi ku navela kwenu ka khale, loko n’wi nga si tiva ntxhumu.’ A gama a ku: “Xwengani a mahanyeleni yenu hinkwawu’. (1 Petros 1:14, 15) Le doropeni dzra khale dzra Korinte, vanyingi afa va nga basanga mahanyeleni yavu. Lava afaka va hanya kone va sindzriseke ku yentxa ku txintxa lokukulu akuva va basa mahlweni ka Yehovha. (1 Ba-le-Korinte 6:9-11) Namunhla, vanyingi va yentxa ku txintxa loku fanaka loko va dondzra xihlayelamfuzri. Petro a tlhamuxele leswi loko a tsrala a ku: ‘Wu dzringanile a nkama lowu khalutiki, wa ku yentxa ku zrandzra ka vamatiko, hi ku tifambela vuwoswanini ni le ku naveleni ni le ku popsweni, ni le mafesteni, ni le ku nweni, ni le ku gandzreleni loka likasi ka swithombe.’​—1 Petros 4:3.

14 Devynn na Jasmine va ve swilovekelo hi malembe ya ku tala. Nambi leswi Devynn afaka a li kontabilixta, a lahlekeliwe hi ntizro hi mhaka ya byala. Jasmine afa a tiviwa hi mahlundzru ni ku zrandzra ku lwa. Siku dzrimbeni, na a ha popswile, Jasmine a tlhangane ni vazrumiwa vabidzri va Timboni a xitaratwini. Va mu dumbise ku dondzra naye Bibele. Kambe loko va tlhase kaya kwavu vhiki ledzri landzreliki, va kume leswaku Jasmine na Devynn afa va popswile. Afa va nga kholwi leswaku vazrumiwa lavaya afa va ta tikazrata va va yela kaya kwavu. Loko vazrumiwa va tlhele va va yendzrela, xiyimu afa xi txintxile. Jasmine na Devynn afa va nga wu voni nkama wa ku sungula ku dondzra xihlayelamfuzri xa Bibele, kutani hi ku hatlisa va sungule ku tizrisa leswi va swi dondzriki. Ndzreni ka tiwheti tizrazru, va tsrhike ku nwa, va gama va txhata hi nawu. Vanyingi mugangeni wavu va xiye ndlela leyi Jasmine na Devynn afaka va txintxe ha yone, kutani na vone va sungule ku dondzra Bibele.

15. Hi xini xin’we xa swikombiso xa ku txintxa loku nga ha kazrataka ngopfu ku ku yentxa hi kola ka xihlayelamfuzri, nakone ha yini?

15 Mikhuva ni swihena leswi nga nyonxisikiki Nkulukumba. Ku txintxa kun’wana loku kazrataka ngopfu loku hi fanelaka ku ku yentxa i ku tsrhika ku hlengela ka mikhuva ni swihena swa kukazri leswi nga mu nyonxisikiki Yehovha. Nambi loko va dondzrile ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yone hi mintxhumu yoleyo, van’wana va ha tama va swi vona na swi kazrata ku yi tsrhika. Va tivutisa leswaku maxaka, vatizri-kulobye ni vanghanu va ta ku yini. Va swi tiva leswaku vhanu hakanyingi va yi zrandzra ngopfu mikhuva ya kukazri, ya ku fana ni ku hambela vafi timhamba. (Deuteronoma 14:1) Xileswo, i yini swi nga hi pfunaka ku yentxa ku txintxa loku djulekaka? Hi nga dondzra ka swikombiso leswinene swa lava a nkameni lowu hundzriki va yentxiki ku txintxa loko va dondzre xihlayelamfuzri, swanga hi vakriste va ku sungula va le Efesa.

16. Xana van’we le Efesa va pfumele ku luza yini?

16 A doropeni dzra khale dzra Efesa, afa swi tolovelekile ngopfu ku tizrisa masalamusi. I yini leswi lava afaka va tizrisa masalamusi va swi yentxiki loko va ndzruluke vakriste? Bibele dzra tlhamuxela: ‘Vanyingi lava tizriki swa wungoma, va buyisa mabuku yavu ma ta ta hisiwa a mahlweni ka hinkwavu. Loko ku hlayiwa nxavu wa wone, va kuma wu dzringana 50.000 ya madenari. Hi swoswo, a zritu dzra Hosi dzri yandzra dzri tiyisiwa hi ntamu.’ (Amintiṛo 19:19, 20, TL) Vakriste lavo va ku dumbeka afa va tiyimisele ku luza mabuku yavu ya ku dula, kutani Yehovha a va tovokisile hi leswo.

I yini leswi wene u titsroniki swone akuva u dondzra xihlayelamfuzri?

17. a) Hi yini mintxhumu yin’wana leyi hi nga ha vaka hi yi tsrhikile hi kola ka xihlayelamfuzri? b) Hi swini swivutiso leswi hi taka swi hlamula ka nhloko-mhaka leyi landzrelaka?

17 I yini leswi wene u titsroniki swone akuva u dondzra xihlayelamfuzri? Hinkwezru hi nyikele nkama wezru. Van’we kwezru va titsrone mikhandlu ya ku va vhanu lava ganyiki. Nangweso van’we kwezru hi nga va hi hambane ni vanghanu ni maxaka. Ku tala kwezru hi txintxe mapimisela ni mahanyela yezru hi tlhela hi tsrhika mikhuva ni swihena leswi kalaka swi nga mu nyonxisi Yehovha. Kambe ha tiyiseka leswaku xihlayelamfuzri xa Bibele xi ni lisima ledzrikulu swinene ku tlula xini na xini lexi hi xi tsrhikiki. Xihlayelamfuzri xa Bibele xi hi pfumelela ku va ni wuxaka bya le kusuhi na Yehovha, lebyi nga ntxhumu wa lisima ku tlula hinkwayu a wuton’wini byezru. Loko hi yanakanya hi matovoko hinkwawu lawa hi nga nawu hi kola ka xihlayelamfuzri, a swi twisiseki leswaku mhunu a nga xi ‘xavisa’ hi mhaka muni. Xana leswo swi nga yentxekisa kuyini? Nakone hi nga yentxisa kuyini akuva hi tingawula ku yentxa xihoxo lexikulu xa ku fana ni lexo? Hi ta hlamula swivutiso leswi ka nhloko-mhaka leyi landzrelaka.

^ par. 8 Mavito mambeni ka nhloko-mhaka leyi ma txintxiwile.