1-2. Xana hi pfuneka hi ndlela yini hi ku va hi tumbuluxiwe na hi ni wuswikoti bya ku nyonxa ngopfu hi ku va hi hanana ku tlula ku yamukela?

 LOKO Yehovha a nga tumbula vhanu, a va tumbule hi ndlela ya kuva va nyonxa hi ku hanana vambeni ku tlula ku yamukela. (Mint. 20:35) Xana leswo swi hlaya leswaku a hi nyonxi loko hi hananiwa swa kukazri? Im-him. Hinkwezru hi nyonxa ngopfu loko hi nyikiwa ntxhumu. Kambe, loko a li hine hi hananaka mhunu mumbeni hi nyonxa hi ku tlulisa. Nakunene, ha nyonxa leswi Yehovha a hi hambiki hi ndlela leyo. Kambe ha yini?

² Hikusa, ndlela leyi Yehovha a hi vumbiki ha yone, yi hi pfumelela ku yentxa xa kukazri leswaku hi nyonxa. Hi nga ya hi nyonxa ngopfu loko hi yanakanya hi mikhandlu ya ku pfuna van’wana. Xana a swi nyonxisi ku tiva leswaku Yehovha a hi vumbe hi ndlela leyi.—Amaps. 139:14.

3. Ha yini Yehovha a vitaniwa “Xikwembu Nkulukumba lweyi a nyonxiki”?

³ A Bibele dzri hlaya leswaku ku yentxela van’wana leswinene, swi tisa ku nyonxa. Xileswo a swi hlamalisi leswi Yehovha a vitaniwaka “Xikwembu Nkulukumba lweyi a nyonxiki”. (1 Tim. 1:11) Hi yene wa ku sungula ku yentxela van’wana leswinene, nakone a nga kone lweyi a nga ni wunene ku fana na Yehovha. Hi kola kwake “hi ni wutomi, ha fambafamba nakone hi kone”, hi lani mupostola Pawulo a hlayiki ha kone. (Mint. 17:28) Ku hlaya ntiyiso, “nyiko yin’wana ni yin’wana leyinene ni xihiwa xin’wana ni xin’wana lexi hetisekiki” swi pfa hi ka Yehovha.—Yak. 1:17.

4. I yini leswi nga hi pfunaka ku tama hi kuma ku nyonxa?

⁴ Handle ka ku ganaganeka, hinkwezru hi navela ku tama hi kuma ku nyonxa loko hi yentxela van’wana mintxhumu leyinene. Hi nga kota ku yentxa leswo loko hi yetisela ndlela leyi Yehovha a hananaka ha yone. (Efe. 5:1) Ka xidondzro lexi hi ta dondzra hi xikombiso xa Yehovha xa ku hanana hi tlhela hi vona leswi hi nga swi yentxaka loko van’wana va nga kombisi ku tlangela hi leswi hi va yentxeliki swone. Leswo swi ta hi pfuna ku  tama hi yentxela van’wana leswinene ni ku yengetela ku nyonxa kwezru.

YETISELA YEHOVHA HI KU VA LWA HANANAKA

5. He yini mintxhumu leyi Yehovha a hi nyikaka yone?

⁵ Xana i yini leswi kombisaka leswaku Yehovha a wa hanana? Vona swikombiso swi nge swingani. Yehovha a hi nyika leswi hi swi vilelaka. A hi minkama hinkwayu wutomi byi taka hi nabyalela hi lani hi navelaka ha kone, kambe hi ku zrandzra ka Yehovha wunyingi byezru hi ni leswi hi swi vilelaka. Hi xikombiso, Yehovha a hi nyika swakuda, mpahla ni mbangu wa ku tsrhama ka wone. (Amaps. 4:8; Mat. 6:31-33; 1 Tim. 6:6-8) Xana Yehovha a yentxa leswo hi ku sindzriseka? Im-him! Kutani ha yini Yehovha a hi yentxela leswo?

6. Hi dondzra yini ka Matewu 6:25, 26?

⁶ Yehovha a hi yentxela hinkwaswu leswo hikusa a hi zrandzra ngopfu. Vona leswi Yesu a swi hlayiki ka Matewu 6:25, 26. (Dondzra.) Yesu a tizrise xikombiso xa ntumbuluku. Loko a vulavula hi tinyanyana a te: “A ti byali mbewu, a ti tsrhoveli nakone a ti hlengeleteli a tsrhaleni.” Kambe vona leswi a swi hlayiki hi ku landzrela: “Papayi wenu wa le tilweni awa ti wundla.” Ntsrhaku ka leswo Yesu a vutise a ku: “Xana a mi va lisima ku ti tlula?” Hi dondzra yini? Ka Yehovha a malandzra yake i ya lisima ngopfu ku tlula swihazri. Loko Yehovha a wundla swihazri, hi nga tiyiseka leswaku na hine a ta hi hlayisa! Ku fana ni leswi papayi lwa wundlaka swizro swa ndangu wake, Yehovha a hi zrandzra ngopfu nakone minkama hinkwayu a ta hi hlayisa.—Amaps. 145:16; Mat. 6:32.

7. He yini ndlela leyi hi nga yetiselaka ku hanana ka Yehovha ha yone? (Tlhela u vona ni mufoto.)

⁷ Ku fana na Yehovha na hine hi nga kombisa van’wana lizrandzru hi ku va nyika leswi va swi vilelaka. Hi xikombiso, xana ku ni makwezru wa kukazri lweyi u mu tivaka a vilelaka swakuda kumbe mpahla? Yehovha a nga ku tizrisa akuva u pfuna makwezru lweyo hi leswi a swi vilelekaka. A vhanu va Yehovha va tiviwa hi ku hanana loko ku humelela timhangu. Hi nkama wa ntungu wa COVID-19, vamakwezru va nyikele swakuda, mpahla ni mintxhumu yin’wana ka lava a va yi vilela. Nakone wunyingi byavu, hi ku swi zrandzra va nyikele hi mali ka vamakwezru va misava hinkwayu. Leswo swi ve swinene hikusa swi pfune vamakwezru va misava hinkwayu lava kumiwiki hi timhangu. Va tizrise leswi nga ka Vaheberu 13:16, leyi liki: “Mi nga dzrivali ku yentxa leswinene ni ku yavela van’wana leswi mi nga na swone, hikusa Xikwembu Nkulukumba a nyonxa ngopfu swinene hi magandzrelo ya ku tasu.”

8. Xana hi nga pfuneka hi ntamu wa Yehovha hi tindlela tini? (Vafilipiya 2:13)

 ⁸ Yehovha a hi nyika ntamu. Yehovha a nyonxa ngopfu hi ku nyika malandzra yake ya ku dumbeka ntamu lowu ma wu vilelaka. (Dondzra Vafilipiya 2:13.) Xana u ke u khongota akuva u kombela ntamu wa ku hlula ndzringo kumbe kuva u tiyiselela xikazratu xa kukazri? Swi nga yentxeka u tlhele u khongota u kombele ntsena ntamu lowu vilelekaka akuva u yentxa mintxhumu yaku ya siku. Kutani loko xikhongoto xaku xi hlamuliwile, swi nga yentxeka u dzrimuke ni ku pfumelelana ni mazritu ya Pawulo lama liki: “Ka hinkwaswu na tiya hi kola ka lweyi a ni nyikaka ntamu.”—Filp. 4:13.

9. Hi nga xi yetiselisa kuyini xikombiso xa Yehovha hi ku tizrisa ntamu wezru akuva hi pfuna van’wana? (Tlhela u vona ni mufoto.)

⁹ A hi na wone ntamu lowu kalaka wu nga heli ku fana na Yehovha nakone a hi na wuswikoti bya ku yavela vambeni ntamu hi lani Yehovha a yentxaka ha kone. Kambe hi nga ha tizrisa ntamu lowu hi nga na wone akuva hi pfuna vambeni. Hi xikombiso hi nga ha pfuna vamakwezru lava kuliki hi ntanga hi ku va basisela makaya yavu ni ku va yela bazara hi ya va xavela leswi va swi vilelaka. Loko swiyimu swi hi pfumelela, hi nga ha tlhela hi tinyiketa ka ku lulamisa ni ku pfuxeta Tiyindlu ta Wugandzreli. Loko hi tizrisa ntamu wezru hi ndlela leyo ku ta pfuneka hinkwavu lava gandzrelaka Yehovha.

10. Hi nga va tiyisa hi ndlela yini van’wana hi mazritu yezru?

¹⁰ U nga dzrivali leswaku mazritu na wone ma ni ntamu. Xana ku ni mhunu wa kukazri lweyi u yanakanyaka leswaku a nga nyonxa loko u mu kulungela na swi sukela mbilwini? Xana u tiva mhunu lweyi a vilelaka ku txhaveleliwa? Loko swi li tanu, swi ngo yini kuva u mu tsrhindzrekelela u mu byela leswaku wa zron’weka ha yene? U nga ha khanela na yene hi ku kongoma, ku mu fonela, ku mu tsralela papela kumbe ku mu zrumelela mensaji. A swi zi swi djula u kazrateka ngopfu hi leswi u taka swi hlaya. Mazritu matsrongo ya ku nabyala lama sukelaka mbilwini, ma nga ha va lawa makwezru a ma vilelaka akuva a tama a dumbeka kumbe kuva a tlhela a va ni ku lavisela.—Amapr. 12:25; Efe. 4:29.

11. Xana Yehovha a hi nyikisa kuyini wutlhazri byake?

¹¹ Yehovha a hi nyika wutlhazri. Mudondzrisiwa Yakobe a tsrale a ku: “Loko mun’we wenu a pfumala wutlhazri a a tame a byi kombela ka Xikwembu Nkulukumba, hikusa a hanana hinkwavu hi mbilu hinkwayu na a nga va soli.” (Yak. 1:5) Mazritu lawa ma kombisa leswaku Yehovha a nga hi tsroni wutlhazri byake. Hi ku hanana loku a nga na kone, a yavela wutlhazri byake vambeni. Nakone Yehovha a hi nyika wutlhazri lebyo ‘na a nga soli’. Yehovha a nga djuli kuva hi titwa nandzru loko hi kombela nkongomiso  wake. Ku hlaya ntiyiso a hi kutxa kuva hi mu kombela wutlhazri.—Amapr. 2:1-6.

12. He yini mikhandlu leyi hi nga na yone ya ku yavelana ni van’wana wutlhazri byezru?

¹² Hine ke? Xana hi nga swi kota ku yetisela Yehovha hi ku yavelana ni vambeni wutlhazri byezru? (Amaps. 32:8) A vhanu va Yehovha va ni mikhandlu yinyingi ya ku yavelana ni van’wana leswi kutani va swi tivaka. Hi xikombiso, hi talisa pfuna vazrezri lava vo ho ko sungula ku ya nsin’wini. A vakulu va bandla hi ku lehisa mbilu va pfuna malandzra ya wutizreli ni vamakwezru lava babatisiwiki akuva va hetisisa swiyavelo swavu a bandleni. Lava nga ni mfambu ka ku yaka ni ku pfuxeta mimbangu ya wugandzreli, va pfunisa ka ku wupfisa van’wana ku tizra ka miyaku leyi taka tizriseliwa ka wugandzreli bya Yehovha.

13. Xana hi nga yetisela ndlela leyi Yehovha a nyikaka wutlhazri byake van’wana hi ndlela yini?

¹³ Loko u wupfisa vambeni dzringisa ku yetisela ndlela Yehovha a yavelaka wutlhazri byake van’wana ha yone. Dzrimuka leswaku Yehovha a nga tsroni mhunu wutlhazri byake. Hi la ku fanaka, hi yavelana ni vambeni leswi hi swi tivaka na hi ntsrhuxekile. Hine a hi tsrhiki ku dondzrisa van’wana leswi hi swi tivaka hi ku txhava leswaku lweyi hi mu dondzrisiki a nga ha hi tekela ntizro. Nakone a hi fanelanga ku tibyela hi ku: ‘Mine a ni wupfisiwanga hi mhunu, kutani na yene a a tivonele.’ Ni mun’we lweyi a nga nandzra wa Yehovha a fanelaka ku pimisa hi ndlela leyo. A matsrhan’wini ya leswo, hi nyonxa ngopfu, ku nga li ntsena hi ku yavelana ni vambeni leswi hi swi tivaka, ‘kambe ni ku nyikela wutomi byezru akuva hi va pfuna’. (1 Tes. 2:8) Hi lavisela kuva na vone ‘va gama va fanelekela ha hombe ku dondzrisa van’wana’. (2 Tim. 2:1, 2) Hi ndlela leyo, loko hinkwezru hi hanana hi va hi dondzrisa van’wana leswi hi swi tivaka, hi ta ya hi tlhazriha ni kuva lava nyonxiki.

LOKO MHUNU A NGA SWI TLANGELI LESWI HI SWI YENTXIKI

14. Xana vanyingi va yangulisa kuyini loko hi va hanana swa kukazri?

¹⁴ Loko hi hanana, ngopfungopfu vamakwezru, hi ntolovelo va hi tlangela. Va nga ha hi tsralela papela, ku hi tlangela hi ku kongoma kumbe ku hi tlangela hi ndlela yin’wana. (Kol. 3:15) Loko va hi tlangela ku nyonxa kwezru ku yengeseleka hi ku tlulisa.

15. Hi fanela ku dzrimuka yini loko van’wana va nga hi tlangeli hi leswi hi va yentxeluki swone?

¹⁵ Hi fanela ku swi tiva leswaku a hi nkama hinkwawu vhanu va taka hi tlangela. Minkama yimbeni hi nga ha xiya leswaku a va wu nyikanga lisima nkama, ntamu kumbe mali leyi hi yi tizrisiki akuva hi va yentxela swa kukazri. Loko leswo swi txhuka swi humelela, hi nga yentxa yini akuva hi nga heleliwi hi ku nyonxa kumbe kuva hi khunguvanyeka? Dzrimuka mazritu ya tsralwa dzra xidondzro lexi, Mintizro 20:35. A ku nyonxa kwezru a ku yi hi loko vhanu va swi nyika lisima leswi hi va yentxeliki swone. Hi nga ha tama hi hlawula ku yentxela vambeni leswinene nambiloko va nga kombisi ku tlangela. Hi ndlela yini? A hi voneni tindlela leti hi nga swi yentxaka ha tone.

16. I yini lexi taka hi pfuna ku tama hi hanana na hi nyonxile?

¹⁶ Dzrimuka leswaku loko u hanana van’wana u va na u yetisela Yehovha. Yehovha a nyika vhanu mintxhumu leyinene nambiloko va nga mu tlangeli. (Mat. 5:43-48) Yehovha a hlaya leswaku loko hi hanana van’wana na hi nga “yimeli ku hakeliwa . . . a hakelo dzrezru dzri ta va dzrikulu”. (Luk. 6:35) Kutani u nga khunguvanyeki loko minkama yin’wana vhanu va nga swi nyiki lisima leswi u swi yentxiki. Dzrimuka leswaku Yehovha a ta ku hakela hi mintxhumu leyinene hi kuva u hanane vambeni ni leswi u va ‘hananiki na u nyonxile’.—Amapr. 19:17; 2 Kor. 9:7.

17. He xini xivangelo xa lisima ngopfu lexi hi yentxaka hi djula ku hanana van’wana? (Luka 14:12-14)

 ¹⁷ Xin’wana lexi hi nga xi yentxaka akuva hi yetisela Yehovha, i mazritu ya Yesu lama kumekaka ka Luka 14:12-14. (Dondzra.) A swi bihanga kuva hi kombisa malwandla kumbe wunene ka mhunu lweyi hi tivaka leswaku a nga ha hi yentxela leswi fanaka. Kambe swi li yini loko hi gungula leswaku minkama yinyingi hi hanana van’wana hi leswi hi yimelaka kuva na vone va hi tlhelisela? Loko swi li tanu hi nga dzringisa ku yentxa leswi Yesu a swi hlayiki. Hi nga hanana mhunu lweyi hi mu tivaka leswaku a nga na makotela ya ku hi yentxela leswi fanaka. Hi ndlela leyo hi ta nyonxa hikusa hi va na hi yetisela Yehovha. Nakone loko hi nga yimeli ku tlheliseliwa, minkama hinkwayu hi ta nyonxa loko hi hanana van’wana nambiloko va nga tlangeli.

18. I yini leswi hi kalaka hi nga fanelanga ku swi yentxa nakone ha yini?

¹⁸ U nga pimisi swa ku biha hi van’wana. (1 Kor. 13:7) Loko mhunu a nga ku tlangeli hi leswi u swi yentxeki, tivutise leswi: ‘Xana mhunu lweyi o kala a nga tlangeli kumbe e dzrivala?’ Swi nga yentxeka a ni xivangelo lexi twalaka xi mu yentxiki kuva a nga tlangeli. Vhanu van’wana va swi tlangela ngopfu leswi hi va yentxelaka swone, kambe swa va kazratela ku tlhamuxela ndlela leyi va tlangelaka ha yone. Swi nga yentxeka swi va khomisa tingana hi leswi va yamukeliki mpfunu, ngopfungopfu loko a li leswaku khale hi vone a va pfuna van’wana. I swa lisima ku dzrimuka leswaku, loko nakunene hi va zrandzra vamakwezru hi nge ti pimisa leswa ku biha ha vone nakone hi ta ya mahlweni hi pfuna van’wana na hi nyonxile.—Efe. 4:2.

19-20. Ha yini ku lehisa mbilu swi pfuna loko hi hanana van’wana? (Tlhela u vona ni mufoto.)

¹⁹ Lehisa mbilu. Loko hi vulavula hi ku hanana, hosi ya ku tlhazriha Solomoni yi tsrale yi ku: ‘Txukumeta [pawu] dzraku a henhla ka mati, hikuva ha khale u ta tlhela u dzri kuma.’ (Ekles. 11:1) Hi lani ndzrimana leyi yi hlayaka ha kone, swi nga yentxeka van’wana va kombisa ku tlangela ka leswi hi va yentxeliki swone loko ku khalute nkama wa ku leha. Leswo swi yentxekeli makwezru wa kukazri wa xisati.

²⁰ Ka malembe lama khalutiki, nsati wa mulanviseli  wa muganga hi lizrandzru a tsralele papela makwezru wa xisati lweyi a a ha ku babatisiwa na a mu byela lisima dzra ku dumbeka ka Yehovha. Makwezru lweyi a mu hlamule hi ku mu tsralela papela ntsrhaku ka 8 wa malembe a ku: “I khale na ni djula ku ku tsralela akuva ni ku byela ndlela leyi mazritu yaku ma ni pfuniki ha yone ka malembe hinkwawu lama khalutiki. A wu yi yanakanyi ndlela leyi mazritu yaku ya lizrandzru ma ni pfuniki ha yone, ngopfungopfu ndzrimana leyi u yi tsrhahiki yi ni khumbe mbilu a ni nge txhuki ni yi dzrivala.” a Ntsrhaku ka loko a tlhamuxele swikazratu leswi a kumaniki na swone, makwezru lweyi a te: “Minkama yin’wana a ni djula ku tsrhika hinkwaswu nambi ku tsrhika ku tizrela Yehovha. Kambe a tsralwa ledzri u ni tsraleliki dzrone a ni tsrhamela ku dzri dzrimuka nakone dzri ni pfune ku va ni nga tlheleli ntsrhaku. Ka 8 wa malembe hinkwawu lawa, papela ledzri dzri ni pfune kuva ni tama ni tiyisela.” Yanakanya ku nyonxa loku nsati wa mulaviseli wa muganga a viki na kone loko a yamukele papela dzra makwezru lweyi ntsrhaku ka loko ku khalute “masiku manyingi”! Hi la ku fanaka na hine hi nga ha yamukela mazritu ya ku tlangela ntsrhaku ka loko ku khalute nkama wa ku leha na hi yentxele makwezru wa kukazri ntxhumu lowunene.

21. Ha yini u tiyimisele ku tama u yetisela ku hanana ka Yehovha?

²¹ Hi lani hi swi voniki ha kone, Yehovha a hi vumbe hi ndlela ya ku hlawuleka. A hi vumbe akuva hi nyonxa ni ku yentxela van’wana mintxhumu leyinene ku tlula ku yamukela. Hi nyonxa ngopfu loko hi pfuna vamakwezru nakone swa hi nyonxisa loko va hi tlangela hi leswi hi swi yentxiki. Nambiloko mhunu wa kukazri a nga swi nyiki lisima leswi hi mu yentxeliki swone, hi ta nyonxa hikusa ha swi tiva leswaku hi yentxe leswinene. U nga dzrivali leswaku hinkwaswu leswi u swi nyikelaka ‘Yehovha a nga ku hanana leswi tlulisaka ngopfu leswo’. (2 Makr. 25:9) Ku hlaya ntiyiso, nambiloko hi hanana van’wana leswinene a nga kone lweyi a tlulaka Yehovha hi ku hanana. Nakone hi ta nyonxa hikusa Yehovha hi ntshima a ta hi hakela. Kutani hi djula ku tiyimisela ku yetisela Papayi wezru wa le matilweni lweyi a hananaka.