1-2. He yini ndlela leyinene ya ku dondzra Bibele? Nyikela xikombiso?.

 A HI nge u djula ku xava yindlu. Xana a wu ta yi hakela na u nga si na ya u ya yi vona? Xana a wu ta pfumela ku yi xava ntsena hi ku vona mufoto? Handle ka ku ganaganeka a wu ta ya u ya yi vona hi kusuhi, u vona ma kwartu ni matsrhamela ya yone ni swin’wana. Nakone swi nga yentxeka a wu ta nyoxela ku tlhela u vona planta dzra yindlu leyo ni ku va u vona leswaku yi yakisiwe kuyini. Nakunene, a wu ta nyoxela ku tiva hinkwaswu mayelanu ni yindlu yoleyo na wu nge se na yi xava.

² Hi nga yentxa leswi fanaka loko hi li ku dondzreni ka Bibele. Mutsrali mun’wana a fananise dzrungula dzra Bibele ni “predu dzra dzrikulu ledzri nga ni masungulo lamanene”. Kutani, i yini leswi hi nga swi yentxaka akuva hi dzri tiva ha hombe Bibele? Loko u nga dzri dondzri ha hombe Bibele u to gamela ntsena ka “mitxhumu ya masungulo”. (Heb. 5:12) Swanga hi leswi a yindlu a wu ta zranga hi ku ya yi vona u yi tiva ha hombe na u nga si na yi xava, u fanela ku yentxa leswi fana loko u dondzra a Bibele akuva u dzri twisisa ha hombe. A ndlela leyinene ya ku dondzra Bibele i ku vona ndlela leyi ndzimana leyo yi fambisana ha yone ni tin’wana. Ti kazrateli ku twisisa ku nga li mintxhumu leyi u kholwaka ka yone ntsena kambe ni leswaku ha yini u kholwa ka yone.

3. I yini leswi mupostola Pawulo a swi byeliki vakriste nakone hi mhaka muni? (Vaefesa 3:14-19)

³ Akuva hi dzri twisisa ha hombe Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba, hi fanela ku dondzra mintiyiso leyi yi yentiki ya Bibele. Mupostola Pawulo a byeli vamakwavu leswaku va fanela ku dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba ha hombe akuva va kota “ku twisisa hi ku helela ku yanama, ku leha, ku tlakuka, ni ku yenta ka ntiyiso’’. Hi ku yentxa leswo, a va ta kota ku “dzima mintsru ni ku tlhela va tiya” a lipfumelweni. (Dondzra Vaefesa  3:14-19.) Kutani, na hine hi fanela ku yentxa leswi fanaka. Swoswi hi ta vona leswaku hi nga dzri dondzrisa kuyini Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba hi wuyenti akuva hi susa londzrovoto ka wukosi lebyi kumekaka ka dzrone.

4. Hi nga yentxa yini akuva hi tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha? Nyikela xikombiso.

⁴ Swanga vakriste, a hi djuli ku twisisa mintiyiso ya masungulo ya Bibele ntsena. Hi ku pfuniwa hi moya wa ku xwenga wa Yehovha, hi lulamele nambi ku li “mintxhumu lemi yentiki ya Xikwembu Nkulukumba”. (1 Kor. 2:9, 10) Swi ngo yini loko wo sungula ku tihambela dondzro yaku ya ximhunu akuva u ya u tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha? Hi xikombiso, u nga hamba wusetxhi mayelanu ni ndlela leyi Yehovha a kombisiki lizrandzru dzrake ka malandzra yake ya nkameni lowu khalutiki ni ndlela leyi leswo swi kombisaka ha yone leswaku awa ku zrandzra. U nga tlhela u hamba wusetxhi mayelanu ni ndlela leyi Yehovha a a djula leswaku Vaisraele va mu gandzrela ha yone ni ndlela leyi a djulaka leswaku hi mu gandzrela ha yone namuntlha. Kumbe u nga tlhela u dondzra wutsrhokotsrhoko mayelanu ni wuprofeta lebyi Yesu a byi hetisisiki nkama lowu na a li lani Misaveni.

5. Xana ku ni mhaka ya kukazri leyi a wu navela ku yi dondzra hi wuyenti?

⁵ Vamakwezru lava zrandzraka ku dondzra Bibele va tlhamuxele mintxhumu leyi va zrandzraka ku yi dondzra hi wuyenti. U nga vona swin’we swa leswi va swi tlhamuxeliki ka bokisi ledzri liki “ Swidzringanyeto Swa Ku Hamba Dondzro Ya Ximhunu”. U nga tlhela u tizrisa Nkongomiso Wa Ku Hamba Wusetxhi Wa Timboni Ta Yehovha, ka xidondzro xaku xa ximhunu. U ta gungula leswaku xitizru lexi xi ta yentxa xidondzro xaku xi nyoxisa. Ku hamba xidondzro lexi yentiki xa Bibele swi ta ku pfuna ku tiyisa lipfumelo dzraku ni ku ‘kuma ku tiva Xikwembu Nkulukumba’. (Amapr. 2:4, 5) Swoswi a hi voneni yin’we ya mintiyiso leyi yentiki ya Bibele leyi u nga yi setxhisisaka.

6. a) He kwini ku hambana makazri ka kungu ni nkongometo? b) Ha yini hi nga hlayaka leswaku a kungu dzra Yehovha mayelanu ni vhanu la misaveni i dzra “hi la ku nga helikiki”? (Vaefesa 3:11)

⁶ Hi xikombiso, vona leswi Bibele dzri swi hlayaka mayelanu ni nkongometo wa Xikwembu Nkulukumba. Ku ni ku hambana a makazri ka kungu ni nkongometo. A hi nge u djula ku yendzra. Kutani, hi nga fananisa kungu ni xitaratu lexi u taka xi tizrisa akuva u tlhasa lomu u yaka  kone. Kambi swi nga ha yentxeka a kungu dzraku dzri nga hetiseki, hikusa u nga ha kuma leswaku a xitaratu xi pfaliwile hi xivangelo xa kukazri. Hi hala tlhelo, a ngongometo hi nga wu fananisa ni mbangu lowu u djulaka kuya ka wone. Wa ku tiva lani u yaka kone hi ku kongoma, kambe u nga ha tizrisa a switaratu swa ku hambanahambana akuva u tlhasa lomu u yaka kone. U nga ha hamba ku txintxa ka kukazri hi kuya hi swiyimu. Hi mu tlangela ngopfu Yehovha hikuva a hi byele switsrongo mayelanu ni “nkongometo wake lowu nga helikiki” lowu nga Bibeleni. Hi ndlela ya kukazri, Yehovha minkama hinkwayu awa swi kota ku yentxa leswi a swi djulaka hikusa ‘a yentxe mintxhumu hinkwayu a makungwini yakwe’. (Amapr. 16:4) Nakone hinkwaswu leswi a swi yentxaka swi tsrhama hi lani ku nga helikiki. Kambe he dzrini kungu dzra Yehovha nakone i yini leswi a swi yentxiki akuva nkungu ledzro dzri hetiseka?

7. Ntsrhaku ka loko Adamu na Evha va dohile, i yini leswi Yehovha a swi yentxiki akuva a hetisisa nkongomento wake? (Matewu 25:34)

⁷ Xikwembu Nkulukumba a byeli vatekani va ku sungula leswaku he wini nkongometo wake. Xikwembu Nkulukumba a te: ‘Belekanani n’wi yadzra, n’wi tata misava, n’wi mi hlula, . . . ni hi nkwaswo leswi hanyaka leswi fambaka a misaveni.’ (Gen. 1:28) Leswi Adamu na Eva va kalaka va nga yingisetanga, vhanu hinkwavu a misaveni va ndzruluke vadohi, kambe leswo a swi txintxanga nkongometo wa Yehovha. Kambe e txintxa ntsena ndlela leyi nkongometo lowo a wu ta hetiseka ha yone. Hi ku kahlula, Yehovha a bekise Mfumu a matilweni lowu taka hetisisa nkongometo wake wa kusungula mayelanu ni vhanu lani misaveni. (Dodzra Matewu 25:34.) Hi kola ka lizrandzru dzrake, Yehovha a zrumele N’wanake wa matevula a ta la misaveni hi nkama lowu a wu bekisiki, akuva a ta dondzrisa vhanu mayelanu ni Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba ni ku nyikela wutomi byake akuva a hi tizrula ka xidoho ni lifu. Kutani Yehovha a pfuxe Yesu akuva a tlhelela matilweni a ta va hosi ya Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba. Kambe ka ha ni swinyingi leswi u nga yanakanyisisaka ha swone mayelanu ni nkongometo wa Xikwembu Nkulukumba.

8. a) He yini nhlokomhaka ya Bibele? b) Hi ku ya hi Vaefesa 1:8-11, he wini nkongometo lowukulu wa Yehovha? (Vona mufoto wu nga ka kapa.)

⁸ Nhlokomhaka nkulu ya Bibele i ku va ku xwengisiwa vito dzra Xikwembu Nkulukumba. Leswo swi ta yentxeka nkama lowu a hetisisaka nkongometo wake hi Misava hi ku tizrisa Mfumu wake, lowu ku taka fuma Kriste. Nkongometo wa Yehovha a wu nge txintxiwi. Yehovha a dumbisa leswaku hinkwaswu swi ta yentxeka hi lani a dumbisiki ha kone. (Eza. 46:10, 11, Heb. 6:17, 18) Hi ku famba ka nkama, a misava yi tava paradeyisi nakone vana lava hetisekiki ni lava lulamiki va Adamu na Evha va ta ‘hanya hila ku nga helikiki’. (Amaps. 22:26) Kambe Yehovha a ha ni swinyingi miyanakanywini leswi a swi kunguhataka mayelanu na hine. Nkongometo wake lowukulu i kuva malandzra yake hinkwawu, ya le mtilweni ni ya la misaveni, ma mu gandzrela hi wumun’we. Xileswo, hinkwavu va ta dumbeka ni ku yingiseta Yehovha lweyi a tlakukiki a wuyakwini hinkwabyu. (Dondzra Vaefesa 1:8-11) Xana a swi ku hlamalisi ku vona ndlela leyi Yehovha a hetisisaka nkongometo wake ha yone?

9. Ku dondzra ka Bibele ku hi yentxa hi pimisa hi wumundzru hi ndlela yini?

⁹ Vona wuprofeta lebyi Yehovha a byi hlayiki a xizrambeni xa Edeni, hi lani Genesis 3:15 yi hlayaka ha kone. b Yi vulavula hi swiyentxakalu leswi a swi ta hetisisa nkongometo wa Xikwembu Nkulukumba, kambe a swi ta yentxeka ntsrhaku ka malembe manyingi. Hi xikombiso,  Yehovha a byele Abrahamu leswaku mun’we wa lixaka dzrake ka tinxaka tinyingi a a tava Kriste. (Gen. 22:15-18) Xileswo, hi lembe dzra 33 N.Y., Yesu a lumiwe xizrendzre hi lani wuprofeta byi hlayiki ha kone. (Mint. 3:13-15) A xiyenge xa wugamu xa wuprofeta lebyi, ku nga ku pfotlotiwa ka nhloko ya Sathana, xi ta hetiseka a ku heleni ka 1.000 wa malembe ya ku fuma ka Kriste. (Mpful. 20:7-10) A Bibele dzri tlhela dzri vulavula ngopfu hi leswi swi taka yentxeka loko ku ta helisiwa wulala a makazri ka xiyimo xa misava ya Sathana ni nhlengeletanu ya Yehovha.

10. a) I yini leswi taka yentxeka ku nga li khale? b) Hi nga lulamisela miyanakanyu ni timbilu tezru hi ndlela yini? (Vona ntlhamuxelo wa le hansi.)

¹⁰ Yanakaya hi swiyetxakalu leswi swa ku hlamalisa leswi Bibele dzri vulavulaka ha swone. Xa ku sungula, a mimfumu yi ta huwelela leswaku “ku zrulile nakone ku sizrelelekile!” (1 Tes. 5:2, 3) Kutani, “na va nga swi yimelanga” a nhlomulu lowukulu wu ta sugula loko matiko ma helisa wukhongoti bya madzrimi. (Mpful. 17:16) Ntsrhaku ka leswo, “ma ta vona Nwana wa mhunu na a ta hi le matlavini ya le tilweni na a ni ntamu ni ku phatima lokukulu.” (Mat. 24:30) Swi nga yentxeka hi ta vona swihlamaliso swa ku ta kwake. Kutani Yesu a ta yavanyisa vhanu, a hambanisa tihamba ka timbuti. (Mat. 25:31-33, 46) Nambitanu, Sathana a nga ti kazrala. Hi kola ka mahlundzru yake, a ta yentxa ka leswaku matiko, lawa Bibele dzri ma vitanaka Gogue wa Magogue, ma hlasela vhanu va Xikwebu Nkulukumba. (Ezek. 38:2, 10, 11) Hi nkama wolowo, vatotiwa lava taka va va hali lani misaveni va ta tekiwa va ya matilweni va ya tipatsra na Yesu kun’we ni khandzra dzrake a matilweni akuva va ya lwa nyimpi ya Armagedoni, ku nga xiyenge xa wugamu xa nhlomulo lowukulu. c (Mat. 24:31; Mpful. 16:14, 16) Ntsrhaku ka leswo, a Mfumo wa Kriste wa 1.000 wa malembe wu ta sungula ku fuma lani misaveni. — Mpful. 20:6.

11. U titwisa kuyini loko u yanakanya hi ku hanya hi la ku nga helikiki? (Tlhela u vona ni mufoto)

¹¹ Swoswi zama ku yanakanya hi ndlela leyi a wutomi byi taka va ha yone ntsrhaku ka 1.000 wa malembe. A Bibele dzri hlaya leswaku a muvumbi wezru ‘a beki timbilwini tezru ku yanakanya ka minkama leyi nga helikiki. (Ekles. 3:11)  Yanakanya hi leswi leswo swi tlhamuxela swone kwaku ni le ka wuxaka byaku na Yehovha. Buku ledzri liki Tshinela ka Yehovha ka tluka 319, dzri hi yentxa hi nyawuteka loko dzri ku: “Ntsrhaku ka loko hi hanye madzanazdarana ya malembe, kumbe magidi ya magidigidi wa malembe, kumbe mabiliyoni ya malembe hi tava hi ni wutivi byinyingi ha Yehovha Xikwembu Nkulukumba ku tlula lebyi hi nga na byone namuntlha. Kambe ka ha ta va ni mintxhumu yinyingi ya ku hlamalisa leyi hi taka yi dondzra . . . A wutomi lebyi nga gamikiki byi ta nyoxisa ngopfu hikusa ku ta yentxiwa mintxhumu ya ku siyanasiyana nakone lexi taka nyoxisa hi leswaku hi ta ya hi tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha.” Na ha ha yimela kuva leswo swi yentxeka, i yini swin’wana leswi hi nga swi kumaka loko hi dondzra Bibele?

12. Xana hi nga lavisa matilweni hi ndlela yini? Nyikela xikombiso.

¹² A Bibele dzri hi nyika byin’we bya wutsrhokotsrhoko lebyi kombisaka leswaku Yehovha “a tlakukile”. (Eza. 33:5) A Bibele dzri hi komba mintxhumu ya ku hlamalisa mayelanu na Yehovha ni xiyenge xa nhlengeletanu yake ya le tilweni. (Eza. 6:1-4; Dan. 7:9, 10; Mpful. 4:1-6) Hi xikombiso, hi nga dondzra hi mintxhumu ya ku hlamalisa leyi muprofeta Ezekiyele a yi voniki nkama lowu a matilo ma nga pfuleka a vona ‘swivoniso swa Xikwembu Nkulukumba.’ — Ezek. 1:1.

13. Hi lani swi kombisiwiki ha kone ka Vaheberu 4:14-16 u titwisa kuyini hi leswi Yesu a swi yentxaka na a li matilweni?

¹³ Tlhela u yanakanya hi leswi Yesu a nga ku swi yentxeni a matilweni. Swanga Hosi ni Muprista wezru lwenkulu, a yi twisisa ha hombe ndlela leyi hi titwaka ha yone. Hi kola kwake, hi nga swi kota ku tsrhindzrekela ka “xiluvelo xa timpswalu letikulu” ta Xikwembu Nkulukumba hi xikhongoto, ku kombela ku dzrivaleliwa swidoho swezru ni leswaku a hi “pfuna hi nkama wa kone”. (Dondzra Vaheberu 4:14-16.) U nga pfumeleli siku dzri khaluta na u nga yanakanyisisanga hi leswi Yehovha na Yesu va swi yentxaka  swoswi akuva va hi pfuna na va li matilweni. Lizrandzru ledzri va nga nadzrone ha hine dzri fanela ku hi khumba timbilu ni ku hi kutxa ku yentxa leswi hi nga swi kotaka a ntizrweni wa Yehovha.— 2 Kor. 5:14, 15.

14. He yini yin’we ya tindlela ta lisima ta ku kombisa ndlela leyi hi va tlangelaka ha yone Yehovha na Yesu hi leswi va hi yentxelaka swone? (Tlhela u vona xifaniso.)

¹⁴ Yin’we ya tindlela ta lisima leti hi nga na tone akuva hi kombisa ku tlangela ka leswi Yehovha na Yesu va hi yentxeliki swona, i ku yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka akuva hi pfuna vhanu leswaku va va Timboni ta Yehovha ni ku va valendzreli va Yesu Kriste. (Mat. 28:19, 20) Phela kuve swoleswo mupostola Pawulo a swi yentxiki akuva a kombisa ku tlangela ka Yehovha na Yesu. A a swi tiva leswaku ku zrandzra ka Yehovha i “kuva vhanu hinkwavu va huluxiwa va tlhela va wu tiva hahombe ntiyiso”. (1 Tim. 2:3, 4) A tikazrate ngopfu a ntizrweni wa ku zrezra akuva a pfuna vhanu vanyingi leswaku “hi tindlela hinkwatu ku ta va ni lava ni taka va huluxa”.— 1 Kor. 9:22, 23.

15. Hi ku ya hi Amapsalma 1:2, i yini leswi hi nyikaka ku nyonxa?

¹⁵ Mupsalma a mu tlhamuxele ha hombe mhunu lweyi a dondzraka Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba. A hlaye leswaku a wa nyoxa ‘a nawini wa Yehovha’ nakone ‘a yanakanyisisa ha wone nhlikanhi ni wusiku’. (Amaps. 1:1-3) Mundzruluteli wa Bibele, lweyi a vitaniwaka, Joseph Rotherham, loko a tlhamuxela ndzrimana leyi ka buku dzrake ledzri liki Estudos dos Salmos, hi xinghiza, a te: “A mhunu a fanela ku nyoxa hikuva a djuletela minkongomiso ya Xikwembu Nkulukumba, a yi dondzra ni ku heta nkama na a yanakanyisisa ha yone”. A tlheli a hlaya leswaku “mhunu a fanela ku titwa na a kiyeleliwa hi xa kukazri loko a khalutisa siku na a nga zanga a dondzra Bibele ni ku kuma wutlhazri bya dzrone”. U nga tlhela u nyoxa hi ku dondzra Bibele ni ku yentxa hinkwaswu leswi u nga siwi kotaka akuva u kuma wutsrhokotsrhoko bya lisima ni ku vona ku yelana ka mintxhumu leyi u dondzraka ha yone. Ku kambisisa wutsrhokotsrhoko byin’wana ni byin’wana ka Zritu dzra Xikwembu Nkulukuma i ntxhumu lowu nyikanaka ku nyoxa!

16. Hi ta vona yini ka xidondzro lexi landzrelaka?

¹⁶ Mintiyiso ya lisima leyi Yehovha a hi dondzrisaka yone a zritwini dzrake a yi kazrati ku yi twisisa. Ka xidondzro lexi landzrelaka, hi ta dondzra yin’we ya mintiyiso yoleyo leyi yentiki, ku nga tempele dzra moya dzra Yehova, ledzri mupostola Pawulo a khaneliki ha dzrone ka papela dzrake ledzri a dzri ya ka vakriste va Vaheberu. U ta nyoxa ngopfu hi ku dondzra hi mhaka leyi.