1. I yini lexi a xi ta tiyisekisa Abrahamu leswaku a tava ni n’wana ?

 YEHOVHA a dumbise munghanu wake Abrahamu leswaku matiko hinkwawu ya misava a ma ta tovokisiwa hi kola ka lixaka dzrake. (Gen. 15:5; 22:18) Leswi Abrahamu a a ni lipfumelo ledzri tiyiki ka Xikwembu Nkulukumba, a a tiyiseka leswaku Yehovha a ta xi hetisisa xidumbiso xake. Abrahamu a a ni 100 wa malembe kasi Sara a a ni 90, kambe a va nge na n’wana. (Gen. 21:1-7) Nambitanu, a Bibele dzri li: “Abrahamu a a ni lipfumelo dzra leswaku a a ta va papayi wa matiko manyingi hi ku ya hi leswi a a byeliwe swone.” (Rom. 4:18) Nakone ha swi tiva leswaku leswi Abrahamu a a swi yimelile swi hetisekile. A ve papayi wa Izaki ku nga n’wana lweyi a a mu yimele ngopfu swinene. Kambe, i yini lexi yentxiki Abrahamu a va ni ku dumba koloko?

2. Ha yini Abrahamu a a tiyiseka leswaku a swidumbiso swa Yehovha a swi ta hetiseka?

² Abrahamu a a mu tiva ha hombe Yehovha, xileswo a a “tiyiseka hi ku helela leswaku leswi Xikwembu Nkulukumba a mu dumbisiki swone” swi ta yentxeka. (Rom. 4:21) Yehovha a mu yamukelile Abrahamu nakone a hlaye leswaku a a li mhunu wa ku lulama hi kola ka lipfumelo ledzri a a li na dzrone. (Yak. 2:23) Hi lani swi kombisiwaka ha kone ka Varoma 4:18, a lipfumelo ni dumbo dzra Abrahamu a swi fambisana. Swoswi a hi kambisiseni Varoma ndzrima 5, hi vona leswi mupostola Pawulo a hi byelaka swone mayelanu ni dumbo.

3. I yini leswi Pawulo a swi hlayiki mayelanu ni dumbo?

³ Pawulo a tlhamuxela leswaku hi nga tiyiseka leswaku “a dumbo a dzri hi yentxi hi daniseka”. (Rom. 5:5) Nakone a hi pfuna ku twisisa ndlela leyi a dumbo dzrezru dzri nga yaka dzri tiya ha yone. Nkama lowu hi kambisisa leswi hi swi dondzraka ka Varoma 5:1-5, yanakanyisisa hi dumbo dzraku ni hi ndlela leyi dzri  yaka dzri tiya ha yone loko nkama wu ya wu famba. Leswi Pawulo a swi tsraleliki Varoma swi ta ku pfuna na wene leswaku u vona tindlela ta ku tiyisa lipfumelo dzraku namunhla. Kambe, ku sungula a hi voneni dumbo dzra ku nyonxisa ledzri mupostola Pawulo a hlayiki leswaku dzri nge ti hi yentxa hi daniseka.

4. Xana Varoma 5:1, 2 yi khanela hi yini?

⁴ Dondzra Varoma 5:1, 2. Pawulo a tsralele bandla dzra le Roma mazritu lawo. Vamakwezru va bandla ledzro a va dondzre ntiyiso mayelanu na Yehovha na Yesu, va kombise lipfumelo nakone va ve vakriste. Xileswo, Xikwembu Nkulukumba a va vone na va “li lava lulamiki hi kola ka lipfumelo [dzravu]” nakone a va tote hi moya wa ku xwenga. A va ta yimela ku yamukela hakelo dzra ku nyonxisa nakone a va tiyiseka leswaku nakunene swi ta yentxeka.

5. He dzrini dumbo ledzri lava totiwiki va nga na dzrone?

⁵ Pawulo a game a tsralela vakriste lava totiwiki va le Efesa mayelanu ni dumbo ledzri a va dzri yamukelile. A dumbo ledzro a dzri patsra ku yamukela mintxhumu ‘leyi dumbisiwiki vaxwengi’. (Efe. 1:18) Nakone loko a tsralela va le Kolosa, Pawulo a kombise lomu vakriste lava totiwiki a va ta yamukela hakelo dzravu kone. A hlaye leswaku a ku li “dumbo ledzri [va] bekiseliwiki dzrone a tilweni”. (Kol. 1:4, 5) Kutani a dumbo dzra lava totiwiki i dzra leswaku va kuma wutomi lebyi nga helikiki a tilweni lani va taka fuma na Kriste.—1 Tes. 4:13-17; Mpful. 20:6.

6. I yini leswi makwezru lweyi a a li mutotiwa a swi hlayiki mayelanu ni dumbo dzrake?

⁶ A vakriste lava totiwiki va dzri nyika lisima ngopfu a dumbo ledzro. Mun’we ka lava totiwiki, makwezru Frederic Franz, khambi dzrimbeni a hlaye ndlela leyi a a titwa ha yone, a te: “Ha tiyiseka ka leswaku a dumbo dzrezru dzri ta hetiseka, nakone hinkwezru lava 144.000 hi ta yamukela leswi Xikwembu Nkulukumba a hi dumbisiki swone. A hakelo dzrezru dzri ta va dzra ku nyonxisa ngopfu hi ndlela ya ku a hi ngi ngi sama hi yi pimisa.” Ntsrhaku ka loko a tizre hi ku dumbeka ku dzringana malembe manyingi,  hi 1991 makwezru Franz a te: “[Hine] a hi tsrhiki ku nyika lisima dumbo dzrezru. . . . Nkama lowu hi dzri zrindzrelaka hi ya hi dzri nyika lisima. I ntxhumu lowu nakunene swi nyonxisaka ku wu yimela, nambi swi ngo teka malembe manyingi ngopfu. Ni ya ni dzri nyika lisima dumbo dzrezru ku tlula khale.”

7-8. He dzrini dumbo ledzri malandzra manyingi ya Xikwembu Nkulukumba ma nga na dzrone? (Varoma 8:20, 21)

⁷ Ntalu wa lava tizrelaka Yehovha namunhla va ni dumbo ledzri hambaniki. I dumbo ledzri Abrahamu a a li na dzrone, ku nga wutomi lebyi nga helikiki kola misaveni, hansi ka Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba. (Heb. 11:8-10, 13) Pawulo a tsrale mayelanu ni dumbo ledzro dzra ku nyonxisa ka lava nga ni dumbo dzra ku hanya la misaveni. (Dondzra Varoma 8:20, 21.) I yini lexi ku nyonxisiki ngopfu nkama lowu u nga dondzra Bibeleni mayelanu ni dumbo ledzri dzra ku nyonxisa dzra ku hanya la misaveni? Xana ku ve xitiyisekiso xa leswaku siku dzrin’wana u ta ntsrhuxeka ka xidoho u va lweyi a hetisekiki? Kumbexana, u nyonxisiwe hi ku tiva leswaku u ta tlhela u vona vhanu lava u va zrandzraka a paradeyisini lani misaveni? Hi kola ka dumbo ledzri Xikwembu Nkulukumba a hi nyikiki dzrone, u na swinyingi swa ku nyonxisa leswi u swi yimelaka.

⁸ Swi nge na mhaka leswaku dumbo dzrezru i ku hanya hi lani ku nga helikiki a matilweni kumbe a paradeyisini lani misaveni, hinkwezru hi ni xivangelo xa ku va hi nyonxa. Nakone a dumbo ledzri dzra ku nyonxisa dzri nga ha ya dzri tiya ngopfu swinene. Pawulo a tlhele tlhamuxela ndlela leyi leswo swi taka yentxeka ha yone. A hi voneni leswi a swi tsraliki mayelanu ni dumbu dzrezru. Leswi a swi tsraliki swi hi tiyisekisa leswaku leswi hi dumbisiwiki swone swi ta hetiseka.

9-10. Hi lani swi kombisiwiki ha kone ka xikombiso xa Pawulo, xana vakriste va nga yimela yini? (Varoma 5:3) (Tlhela u vona ni mufoto.)

⁹ Dondzra Varoma 5:3. Pawulo a hlaye leswaku ku xaniseka loku nga kone ku nga hi pfuna ku tiyisa dumbo dzrezru. Leswo swi nga hi hlamalisa, kambe a ntiyiso hi leswaku hinkwavu lava va nga valandzreli va Yesu va nga ha va  ni mahlomulo. Vona xikombiso xa Pawulo, a hlaye leswi ka vakriste va le Tesalonika: “Nkama lowu a hi li na n’wine, a hi mi byela na swi nga si na yentxeka leswaku hi ta kumana ni mahlomulo, nakone hi swoswo swi yentxekiki.” (1 Tes. 3:4) A tlhele a hlaya leswi ka vakriste va le Korinte: “Vamakwezru, hi djula mi swi tiva leswaku hi kumane ni mahlomulo . . . lakakuva hi nga ha dumbi leswaku hi ta huluka.”—2 Kor. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ Ni namunhla, vakriste hinkwavu va nga ha kumana ni mahlomulo lama fanaka. (2 Tim. 3:12) Swi li yini ha wene? Xana u sama u xanisiwa hi kola ka lipfumelo ledzri u nga na dzrone ha Yesu? Vanghanu kumbe maxaka yaku va nga ha ku poyila. Nakone swi nga yentxeka va ke va ku khoma hi ndlela ya ku biha, hi wun’wana nkama swi nga yentxeka u kumana ni swikazratu a ntizweni hi kola ka ku dumbeka kwaku. (Heb. 13:18) Xana u ke u xanisiwa hi wuhosi hi kola ka ntizro wa ku zrezra? A swi na mhaka leswaku he wani mahlomulo lawa hi nga ha kumanaka na wone, kambe Pawulo a hlaye leswaku hi fanela ku nyonxa. Hayini?

11. Ha yini hi fanela ku tiyimisela ku tiyisela swi nge na mhaka mahlomulo lawa hi nga ha kumanaka na yone?

¹¹ Hi nga nyonxa loko hi kumana ni mahlomulo hikusa leswo swi nga hi pfuna ku yampswisa tsrhamela dzra lisima. Varoma 5:3 yi hlaya leswi: “Ku xaniseka ku hi pfuna ku tiyisela.” Vakriste hinkwavu va ta kumana ni nhlomulo, xileswo, vakriste hinkwavu va fanela ku tiyisela. Kutani, hi fanela ku tsrhama na hi tiyimisele ku tiyisela mahlomulo hinkwawu lawa hi nga ha kumanaka na wone, loko hi yentxa leswo, hi ta kota ku vona ku hetiseka ka leswi hi dumbisiwiki swone. A hi djuli ku fana ni lava Yesu a va fanisiki ni mbewu leyi waka a mazribyeni. Vhanu lava, a ku sunguleni va yamukele ntiyiso na va nyonxile, kambe loko va “kumane ni mindzringo kumbe ku xanisiwa”, va hela ntamu kutani va tsrhika lipfumelo dzravu. (Mat. 13:5, 6, 20, 21) I ntiyiso leswaku ku kanetiwa kumbe ku lwisana ni swikazratu a swi nyonxisi, kambe ku tiyisela minkama hinkwayu ku ni mabindzru lamanene. Hi ndlela yini?

12. He dzrini bindzru ledzri hi dzri kumaka loko hi tiyiselela mahlomulo?

¹² Yakobe a hlaye mabindzru lama vaka kone hi ku va hi tiyiselela mahlomulo. A tsrale leswi: “Pfumelelani ku tiyisela ku hetisa ntizro wa kone, akuva mi va lava hetisekiki ni lava kalaka va nge na xa ku solisa ka mintxhumu hinkwayu, mi nga pfumali ntxhumu.” (Yak. 1:2-4) Yakobe a hlaye leswaku ku tiyisela kwezru ku ni nkongometo. He wini nkongometo wa kone? Ku tiyisela kwezru ku nga hi pfuna ku va ni matsrhamela ya ku fana ni ku lehisa mbilu, ku va ni lipfumelo ni ku dumba Yehovha. Kambe ku tiyiseka kwezru ku nga ha tisa mabindzru man’wana ya lisima.

13-14. I yini leswi yentxekaka loko hi tiyisela, nakone leswo swi dzri khumba hi ndlela yini dumbo dzrezru? (Varoma 5:4)

¹³ Dondzra Varoma 5:4. Pawulo a hlaya leswaku a ku tiyisela ku hi “yentxa hi yamukeleka ka Xikwembu Nkulukumba”. Ku tiyisela ku ku yentxa u yamukeleka ka Yehovha. Leswo a swi hlayi swone leswaku loko u lavisana ni tinxanisa kumbe swikazratu, Yehovha awa nyonxa hi swone. Kambe a nyonxa ha wene. Ku tiyisela kwaku hi kone ku ku yentxaka u yamukeleka ka Xikwembu Nkulukumba, ledzro i tovoko dzrikulu!—Amaps. 5:12

¹⁴ Dzrimuka leswaku abrahamu a tiyiselile nambileswi a kumaniki ni swikazratu swinyingi, nakone Yehovha a nyonxe ngopfu hi leswo. Yehovha a a mu vona swanga mughanu wake nakone a hlaye leswaku i wanuna lweyi a lulamiki. (Gen. 15:6; Rom. 4:13, 22) Ku nga ha yentxeka leswi fanaka ha hine. A ku yamukeleka kwezru ka Yehovha a ku yi hi leswi hi kotaka ku swi yentxa a ntizrweni wake kumbe  wutiyanguleli lebyi hi nga na byone. Yehovha a hi yamukela hikusa hi tiyisela hi lipfumelo. Hi nga swi kota ku tiyisela swi nge na mhaka ntanga yezru, swiyimu swezru kumbe wuswikoti lebyi hi nga na byone. Xana ku ni xikazratu lexi u xi tiyiselelaka swoswi? Loko swi li tanu, dzrimuka leswaku u nyonxisa Yehovha. Nkama lowu hi xiyaka leswaku ha yamukeliwa hi Yehovha, a dumbo dzrezru dzra leswaku a ta hetisisa hinkwaswu leswi a swi dumbisiki dzri ta ya dzri tiya.

15. I yini leswi Pawulo a swi hlayiki ka Varoma 5:4, 5 nakone leswo swi tlakuxa xivutiso xini?

¹⁵ Hi lani Pawulo a hlayiki ha kone, hi yamukeliwa hi Yehovha loko hi tama hi dumbeka kwake ni ku tiyiselela mahlomulo. Vona leswi Pawulo a yiki mahlweni a swi hlaya: “A ku yamukeleka kwake ku hi nyika dumbo, nakone a dumbo a dzri hi yentxi hi daniseka”. (Rom. 5:4, 5) Leswo swi nga ha tikomba na swi nga twisiseki. Ha yini? Hikusa, hi lani swi tsraliwiki ha kone ka Varoma 5:2, Pawulo a hlaye leswaku vakriste va le Roma kutani a va ni dumbo, “dumbo dzra leswaku Xikwembu Nkulukumba a ta [va] tlakuxa”. Kutani, mhunu a nga ha vutisa leswaku: ‘Leswi vakriste a va ni dumbo, ha yini Pawulo a tlhele a vulavula hi dumbo ka mapapela yake?’

16. Dumbo ledzri hi nga na dzrone dzri nga yengeseleka hi ndlela yini? (Tlhela u vona ni mufoto.)

¹⁶ Hi nga twisisa mazritu ya Pawulo loko hi dzrimuka leswaku dumbo i ntxhumu lowu kulaka. Hi xikombiso, xana wa ha dzrimuka loko hi khambi dzra ku sungula u twa ku vulavuliwa hi dumbo dzra ku nyonxisa a Zritwini dzra Xikwembu Nkulukumba? Swi nga yentxeka u yanakanye leswaku a ku hanya hi lani ku nga helikiki a paradeyisini lani misaveni ko va lozro ntsena. Kambe ntsrhaku ka loko u dondzre swinyingi mayelanu na Yehovha ni swidumbiso swake leswi nga Bibeleni, u ye u tiyiseka ka leswaku hinkwaswu leswi Yehovha a swi dumbisiki a ta swi hetisisa.

17. Xana a dumbo dzraku dzri tama dzri kula nambi ntsrhaku ka babatiso hi ndlela yini?

¹⁷ Nambi ntsrhaku ka loko u tinyiketelile ni ku babatisiwa, u ya u tiyiseka ka leswaku mintxhumu  hinkwayu leyi Yehovha a ku dumbisaka yone a ta yi hetisisa loko u dondzra ha yene u va u wupfa hi tlhelo dzra moya. (Heb. 5:13–6:1) U ta pfumelelana ni leswi hlayiwaka ka Varoma 5:2-4. Handle ka ku ganaganeka u kumane ni swikazratu swinyingi, kambe u tame u tiyisela nakone u titwe na u yamukeleka ka Yehovha. Leswi u swi tivaka leswaku Yehovha awa ku zrandzra u ni swivangelo swinyingi swa ku yimela leswi Yehovha a swi dumbisiki. Nakone, a dumbo dzraku dzri ye dzri tiya ku tlula nkama lowu u tiviki ntiyiso ha wone. Xileswo, a dumbo ledzri i dzra hi kakunene nakone dzri ni ntlhamuxelo wa lisima kwaku. Dzri ku pfuna ka swiyimu hinkwaswu a wuton’wini byaku, dzri ntxintxa ndlela leyi u hanyisanaka ni vandangu waku ha yone, swiboho leswi u swi tekaka ni ndlela leyi u wu tizrisaka ha yone nkama.

18. He xini xitiyisekiso lexi Yehovha a hi nyikaka xone?

¹⁸ Pawulo a tlhela a vulavula hi ntxhumu wa lisima mayelanu ni dumbo ledzri u vaka na dzrone ntsrhaku ka loko u yamukeliwile ha Yehovha. A ku tiyisekisa leswaku a dumbo ledzri u nga na dzrone, handle ka ku ganaganeka dzri ta hetiseka. Ha yini u fanela ku tiyiseka hi leswo? Pawulo a tsralele vakriste xitiyisekiso lexi landzrelaka: “A dumbo a dzri hi yentxi hi daniseka; hikusa Xikwembu Nkulukumba a tizrisa moya wake wa ku xwenga lowu a hi hananaka wone, akuva a kombisa leswaku awa hi zrandzra.” (Rom. 5:5) U ni xivangelo lexi twalaka xa kuva u kholwa ka dumbo ledzri Yehovha a ku nyikaka dzrone.

19. U nga tiyiseka ha yini mayelanu ni dumbo dzraku?

¹⁹ Tinyike nkama wa ku yanakanyisisa hi leswi Yehovha a swi dumbisiki Abrahamu ni ndlela leyi Abrahamu a a yamukeleka ha yone ka Yehovha a tlhela a mu vona swanga munghanu wake. Ku zrindzrela ka Abrahamu a ku vanga ka mahala. A Bibele dzri li: “Ntsrhaku ka loko Abrahamu a lehise mbilu a yamukele xidumbiso lexi.” (Heb. 6:15; 11:9, 18; Rom. 4:20-22) Abrahamu a vone ku hetiseka ka hinkwaswu leswi a dumbisiwiki swone, na wene, loko u tama u dumbeka u ta ku vona ku hetiseka ka swidumbiso hinkwaswu swa Yehovha. Dumbo dzraku i dzra hi kakunene, leswi swi ku yentxa u nyonxa ku nga li ku khunguvanyeka! (Rom. 12:12) Pawulo a tsrale leswi: “Ingiki Xikwembu Nkulukumba lweyi a nyikanaka dumbo a nga mi nyika ku nyonxa hinkwaku ni ku zrula akuva mi ta va ni dumbo ledzrikulu ngopfu swinene hi ku pfuniwa hi moya wa ku xwenga.”—Rom. 15:13.