1. Hi ku ya hi 1 Ba-le-Thesalonika 5:11, he wini ntizro lowu hinkwezru hi nga patsrekaka ka wone?

 XANA u sama u hlalela mintlhanganu ka Yindlu ya Wugandzreli leyi a ya ha ku yakiwa kumbe ku pfuxetiwa? Nakunene a wu dzri dzrivali siku ledzro. U mu khense ngopfu Yehovha hi ku nyonxa loku a wu li na kone. Swi nga yentxeka nambi ku yimbelela lisimu dzra ku sungula u nga swi kotanga ha hombe hi leswi a wu nyonxise xiswone. Nakunene, ntizro hinkwawu lowu patsrekiki a ku yakeni ka Yindlu leyo ya Wugandzreli wu dzrumisa Yehovha. Kambe ku ni tizro wun’wana lowu nyikelaka lidzrumu ledzri yengetelekiki kwake. Ntizro lowo wu patsra ntxhumu wa lisima ku tlula Tiyindlu ta Wugandzreli. Wu patsra vhanu lava va yaka ka tone akuva va ya gandzrela Yehovha. Mupostola Pawulo a a pimisa hi ntizro lowo nkama a tsraliki mazritu lawa ma kumekaka ka 1 Ba-le-Thesalonika 5:11, leyi nga tsralwa dzra nhlokomhaka yezru.—Dondzra.

2. I yini leswi hi taka swi vona ka xidondzro lexi?

² Mupostola Pawulo i xikombiso lexinene a mhakeni ya ku tiyisa vamakwezru. A a tibeka mbangwini wa vambeni. Ka xidondzro lexi, hi ta vona ndlela leyi a pfuniki ha yone vamakwavu kuva va 1) tiyiselela swikazratu, 2) va va ni ku zrula, ni 3) ku va va tiyisa lipfumelo dzravu ka Yehovha. Hi ta vona ndlela leyi hi nga mu yetiselaka ha yone mupostola Pawulo, ni ndlela leyi hi nga va tiyisaka ha yone vamakwezru.—1Ko 11:1.

3. Xana Pawulo a swi kombise ku dzringanisela a ntizrweni wa ku tihanyisa ni le ntizrweni wa Yehovha hi ndlela yini?

³ Pawulo a a va zrandzra ngopfu vamakwavu. A a swi kota ku tibeka a mbangwini wa vamakwavu lava a va kumana ni swikazratu hikusa na yene a khalute hi ka swikazratu swinyingi. Khambi dzrimbeni a heleliwe hi mali nakone leswo swi sindzrise leswaku a djuletela ntizro akuva yene ni lava a a yendzra navu va kuma swa ku tihanyisa. (Min 20:34) Pawulo a a kota ku hamba matende. Loko a ha ku tlhasa Korinte, a sungule ku tizra na Akila  na Prisila lava na vone a va yentxa ntizro lowu fanaka. Nambitanu, ‘masavata hikwawu’ a a zrezrela Vayuda ni Vagrika. Kutani, loko Silasi na Timotewu va tlhasile, ‘Paulus a ku tinyiketa zritwini’. (Min 18:2-5) Pawulo a nga swi dzrivalanga leswi nga swa lisima kwake ku nga ku tizrela Yehovha. Leswi a tizriki hi ku tikazrata a ku zrezreni ni ku va a djula swa ku tihanyisa, Pawulo a a ta swi kota ku va tiyisa ha hombe vamakwavu. A va dzrimuxe leswaku a va nga fanelanga va pfumelela tizro ni minhlatiyelo ya wutomi yi va tsrhikisa ku zrangisa ‘leswa ku lulama’ kumbe leswa lisima, ku nga hinkwaswu leswi patrekaka a ntizrweni wa Yehovha.—Flp 1:10.

4. Xana Pawulo na Timotewu va va pfunise kuyini vamakwavu akuva va langusana ni nkaneto?

⁴ Ntsrhaku ka loko bandla dzra le Tesalonika dzri vumbiwile, vamakwezru va le bandleni ledzro va langusane ni nkaneto lowukulu. Khambi dzrimbeni, ntlawa wa vakaneti lava nga ni tihanyi a va djuletela Pawulo na Silasi. Leswi va kalaka va nga va kumanga, va yise vamakwezru ‘ku tihosana ta muti, na va bandlukana va ku: . . . hinkwavu lava, va yentxa leswi yalanaka ni milawu ya Kezar.’ (Min 17:6, 7) Xana wa ku yanakanya ku txhava loku vamakwezru lava, lava a va ha li vampswha a ntiyisweni, va viki na kone loko va gungule leswaku vhanu hinkwavu va doropa ledzro a va va pfukela? Swi nga yentxeka a va ta va va tsrhike ku hisekela ntizro wa Yehovha, kambe Pawulo a a nga swi djuli kuva leswo swi yentxeka. Nambileswi a swi sindzrisa ku va va suka ka doropa ledzriyani, a va ha zron’wekela bandla ledzriya ledzrimpswha. Pawulo a byeli vamakwezru va le Tesalonika, a ku: ‘Ha hanga ku zruma Timoteo, a makwezru . . . akuva a ta ta n’wi tiyisa, a n’wi luleka, hi nkonta ya ku pfumela kwenu, ku nga tsrekatsrekisiwi mhunu hi tinxanisa leto.’ (1Te 3:2, 3) Swi nga yentxeka Timotewu a langusane ni nkaneto ka doropa ledzri a kuleliki ka dzrone a Listra, nakone a yi vonile ndlela leyi Pawulo a va tiyisiki ha yone vamakwezru kohala. Nakunene, ku va a vone ndlela leyi Yehovha a lulamisiki mintxhumu ha yone, swi pfune Timotewu akuva a kota ku tiyisa vamakwezru ni ku va tiyisekisa leswaku hinkwaswu a swi ta famba ha hombe.—Min 14:8, 19-22; Hb 12:2.

5. Xana nkulu wa kukazri a mu pfunise kuyini makwezru lweyi a vitaniwaka Bryant?

⁵ He wini ntxhumu wumbeni lowu Pawulo a wu yentxiki akuva a tiyisa vamakwavu? Loko Pawulo na Barnaba va tlhelile akuva va ya pfuxela mabandla ya Listra, Ikoniya ni Antiyokiya, va va hlawulele vakulu a mabandleni. (Min 14:21-23) Handle ka ku ganaganeka, vakulu lavo va ma pfune ngopfu mabandla lawo hi lani swi yentxekaka hakone ni namunhla. Twana leswi makwezru lweyi a vitaniaka Bryant a swi hlayaka, a li: “Na ni ni 15 wa malembe, papayi a tsrukule muti kasi mamana a susiwe bandleni. Ni titwe wuswanga ni tlhela ni hela ntamu.” I yini lexi pfuniki Bryant ku langusana ni xiyimu lexo xa ku kazrata? A li: “Nkulu lwa vitaniwaka Tonny a a tinyika nkama wa ku bula na mine a mintlhanganwini ni le mimbangwini yimbeni. A ni dzrunguleli mimfambu ya vhanu vanyingi lava lavisaniki ni swikazratu swinyingi, kambe va tama va nyonxa. A ni dondzrele Amapsalma 27:10, a va a vulavula ha Hosi Ezekiya lweyi a a dumbekile ka Yehovha nambileswi papayi wake a a nga li xikombiso lexinene.” Xana leswo swi mu pfunise kuyini Bryant? A li: “Mpfunu wake wu ni kutxe ku nghenela ntizro wa nkama hinkwawu.” Vakulu, xiyisisani ha hombe vamakwezru va ku fana na Bryant lava vilelaka ku tiyisiwa hi ‘zritu ledzrinene’.—Pr 12:25.

6. I yini leswi Pawulo a swi tizrisiki akuva a tiyisa vamakwavu?

⁶ Mupostola Pawulo a pfune vamakwavu ku dzrimuka leswaku hi ku pfuniwa ha Yehovha, a ‘ntlawa lo wa ku nhati wa timboni’,  kumbexana, malandzra ya ku dumbeka ya Xikwembu Nkulukumba ya le nkameni lowu khalutiki, ma kote ku hlula swikazratu leswi a ma langutana na swone. (Hb 12:1) Nakone Pawulo a a swi tiva leswaku swikombiso swavu a swi ta pfuna vamakwavu ku va ni xixixi ni ku tama va beka miyanakanyu ka leswi nga swa lisima, ku nga ‘muti wa Xikwembu Nkulukumba lwa hanyaka’. (Hb 12:22) Ku yentxeka leswi fanaka hi hine namunhla. Swikombiso swinyingi swa ndlela leyi Yehovha a pfuniki ha yone malandzra yake a nkameni lowu khalutiki ya ku fana na Gidiyoni, Baraki, Davhida, Samuwele ni vambeni, swa hi tiyisa. (Hb 11:32-35) Swikombiso swa vhanu lava kombisiki lipfumelo a masikwini yezru, na swone swi nga hi tiyisa. Lani ntsindzra hi yamukela mapapela manyingi ya vamakwezru na va hlaya ndlela leyi va tiyisiwiki ha yone ntsrhaku ka loko va dondzre mimfambu ya wutomi ya malandzra ya ku dumbeka ya le masikwini yezru.

7. Xana u dondzre yini ka xilayu xa Pawulo lexi kumekaka ka Ba-le-Roma 14:19-21?

⁷ Hi yaka kumbe ku tiyisa vamakwezru loko hi hlaya ni ku yentxa mintxhumu leyi yentxaka leswaku bandla dzri va ni ku zrula. A hi fanelanga hi pfumelela ku hambana ka mavonela ku hi tsravukanisa. A hi djuli ku sindzrisa mavonela yezru loko ku nga na nsinya wa nawu wa kukazri lowu kongomiki lowu seketelaka mhaka leyo. Yanakanya hi xikombiso lexi, a nkameni wa mupostola Pawulo, a bandla dzra le Roma a dzri vumbiwa hi Vakriste lava a va huma mimbangwini ya ku siyanasiyana, lani van’we va vone na va nga si dondzra ntiyiso a va landzra Nawu wa Moxe. Kambe loko Nawu wa Moxe wu khaluteliwe hi nkama, a ku yilisiwa loku a ku li kone mayelanu ni swakuda swa kukazri ku helisiwile. (Mr 7:19) Kambe Vakriste va kukazri lava khale a va landzra Nawu lowo, a va yanakanya leswaku a swi nga na mhaka ku da swakuda swin’wana ni swin’wana. Kambe Vakriste van’wana a va nga tsrhunxeki ku yentxa leswo. Leswo swi yentxe leswaku a bandla dzri va ni ku yavana. Kambe a mazritu ya Pawulo ma tshimisise lisima dzra ku bekisa ku zrula. A te: ‘I swa hombe u nga di nyama, u nga nwi vuvhinya, u titsrona ni leswi makwenu a nga khunguvanyekaka ha swone.’ (Dondzra Ba-le-Roma 14:19-21.) Hi mazritu lawo, Pawulo a pfune Vakriste ku vona leswaku ku hambana loko ka mavonela a ku yavukanisa bandla. A a tiyimisele ku tsrhika nambi leswi a a ni nfanelo ya ku swi yentxa akuva a nga khunguvanyisi vambeni. (1Ko 9:19-22) Na hine ha yakana kumbe ku tiyisana ni ku bekisa ku zrula loko hi nga pfumeleli ku hambana ka mavonela yezru ku hi yavanisa.

8. Xana Pawulo a yangulise kuyini loko mavonela lama hambaniki ma khumbe ku zrula ka bandla?

⁸ Mupostola Pawulo a hi bekele xikombiso lexinene a mhakeni ya ku bekisa ku zrula loko hi va ni mavonela lama hambaniki hi mhaka ya kukazri leyi nga ya lisima. Hi xikombiso, a nkameni wa vapostola, vamakwezru va kukazri a bandleni a va sindzrisa leswaku Vakriste hinkwavu lava kalaka va nga li Vayuda a va fanela ku soka. Swi nga yentxeka va yentxe leswo akuva va nga kanetiwi hi Vayuda. (Ga 6:12) Pawulo a a nga pfumelelani na swone leswo kambe amatsrhan’wini ya ku sindzrisa leswaku mintxhumu yi landzriwa hi kuya hi mavonela yake, a tibeke hansi a va a kombela mpfuno wa vapostola vambeni ni vakulu va le Yerusalema akuva va teka xiboho. (Min 15:1, 2) Ndlela leyi Pawulo a lulamisiki ha yone xiyimo lexiya, yi pfune Vakriste leswaku va tama va nyonxa ni ku va ni ku zrula a bandleni.—Min 15:30, 31.

9. Hi nga xi yetisela hi ndlela yini xikombiso xa Pawulo?

⁹ Loko ku humelela xikazratu xa kukazri, hi  nga bekisa ku zrula hi ku landzra minkongomiso leyi Yehovha a hi nyikaka yone hi ku tizrisa nhlengeletanu yake. Ku ni minkongomiso yinyingi leyi hi nga yi tizrisaka ka swiyimu swa ku swiyanasiyana, leyi hi nga yi kumaka ka mabuku yezru ni le ka swileleto swa nhlengeletanu. Loko hi tikazratela ku landzra minkongomiso leyo ni ku va hi nga tibekeli swinawanawana kumbe ku sindzrisa leswaku mintxhumu yi yentxiwa hi ku landzra mavonela yezru, hi ta kota ku bekisa ku zrula a bandleni.

10. I yini leswi Pawulo a swi yentxiki akuva a bekisa ku zrula a bandleni?

¹⁰ Pawulo a a bekisa ku zrula a bandleni hi kuva a nga voni ntsena swihoxo swa vamakwezru, kambe a beka miyanakanyu ka mintxhumu leyinene leyi a va yi yentxa. Hi xikombiso, a wugan’wini dzra papela dzrake ledzri yaka ka va le Roma, Pawulo a tsrale mavito ya vamakwezru vanyingi nakone ka mavito manyingi a a tsrala ntxhumu wa kukazri lowunene lowu mhunu lweyo a a wu yentxile. Hi nga mu yetisela hi ku kulungela vamakwezru. Ku yentxa leswo, swi ta pfuna vamakwezru a bandleni ku tiyisa ni ku yengesela lizrandzru ledzri va nga na dzrone.

11. Loko hi nga twanani ka mhaka ya kukazri, i yini leswi hi fanelaka ku swi yentxa akuva hi bekisa ku zrula?

¹¹ Nambi Vakriste lava wupfiki va nga ha va ni mavonela lama hambaniki. Hi leswi yentxekeliki Pawulo ni munghanu wake Barnaba. Vanghanu lava, a va kanetana hi leswaku a va fanela ku teka Marka ka liyendzro dzravu kumbe im-him. Va ve ni ku ‘kanetana lokukulu’ lakakuva va hambana, mun’wana ni mun’wana a tifambela wuswake. (Min 15:37-39) Kambe ntsrhaku ka leswo, Pawulo, Barnaba na Marka va lulamise mhaka yavu hikusa ka vone a ku zrula a ku li ntxhumu wa lisima swinene a bandleni. Hi ku famba ka nkama, Pawulo a vulavule hi ndlela leyinene ha Barnaba na Marka ka mapapela yake. (1Ko 9:6; Kl 4:10) Na hine hi fanela ku tikazratela ku lulamisa ku hambana loku hi nga na kone ni vamakwezru, ni ku tikazratela ku vona mintxhumu ya ku xonga leyi va yi yentxaka. Hi ndlela leyo, hi ta kota ku bekisa wumun’we ni ku zrula.—Ef 4:3.

12. He swini swikazatu leswi vamakwezru va langutanaka na swone namunhla?

¹² Hi nga yaka vamakwezru a bandleni, hi ku va pfuna kuva ni lipfumelo ledzri tiyiki ka Yehovha. Vamakwezru van’wana va kazrateka hi leswi va poyiliwaka hi maxaka, lava va dondzraka na vone xikole ni lava va tizraka na vone. Kasi vambeni va langutana ni mavabyi lamakulu. Van’wana va langutana ni xikazratu xa ku hluleka ku dzrivalela lweyi a va khunguvanyisiki. Kasi Vakriste van’wana va ni malembe manyingi na va tizrela Yehovha nakone va yimela leswaku a wugamu byi tlhasa. Swiyimu hinkwaswo leswo swi nga dzringa lipfumelo dzrezru. Swa txhavelela ku tiva leswaku Vakriste va le dzaneni dzra ku sungula na vone va lwisane ni swikazratu leswi fanaka. Xana mupostola Pawulo a yentxe yini akuva a tiyisa lipfumelo dza vamakwezru lavo?

13. Xana mupostola Pawulo a va pfunise kuyini vamakwezru lava a va poyiliwa hi kola ka lipfumelo dzravu?

¹³ Pawulo a tizrise matsralwa akuva a tiyisa lipfumelo dzra vamakwezru. Hi xikombiso, swi nga yentxeka ka Vayuda va kukazri lava ndzrulukiki Vakriste a swi kazrata ku tlhamuxela maxaka yavu lawa a ma va kaneta hikuva ma yanakanya leswaku a Vayuda a va li va lisima ku tlula Vakriste. Kambe swi nga yentxeka papela ledzri Pawulo a dzri tsraleliki Vaheberu dzri va tiyise ngopfu swinene vamakwezru lava. (Hb 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) A va tizrisa mazritu ya Pawulo akuva va hlamula lava a va va kaneta. Na hine hi nga yentxa leswi fanaka. Namunhla, vamakwezru vanyingi va poyiliwa hi kola ka lipfumelo dzravu xileswo hi nga va pfuna akuva  va kota ku tlhamuxela leswi va swi pfumelaka. Nakone loko mumpswha wa kukazri a bandleni a poyiliwa hi leswi a pfumelaka ka Mutumbuluxi, hi nga mu pfuna ku kuma dzrungula ledzri yengetelekiki ka bruxura ledzri liki, Xana Swilo Leswi Hanyaka Swi Lo Tumbuluxiwa?, ni ledzri liki, A Origem Da Vida Cinco Pergutas Que Merecem Resposta, akuva kota ku tlhamuxela leswi a swi pfumelaka.

14. I yini leswi Pawulo a a swi yentxa nambiloko a khomekile hi ntizro wa ku zrezra ni ku dondzrisa?

¹⁴ Pawulo a tiyise vamakwezru hi ku va komba lizradzru ledzri a a li na dzrone hi ‘swiyentxo leswinene’. (Hb 10:24) Pawulo a pfune vamakwezru ku nga li hi mazritu ntsena kambe ni hi swiyentxo. Hi xikombiso, loko vamakwezru a Yudeya va kumane ni ndlala, Pawulo a va pfunile hi ku va nyika swakuda ni mintxhumu yin’wana leyi a va yi vilela. (Min 11:27-30) Nambiloko a khomekile hi ntizro wa ku zrezra ni ku dondzrisa, mupostola Pawulo minkama hinkwayu a a djuletela tindlela ta ku pfuna lava a va vilela pfunu. (Ga 2:10) Lizrandzru ledzri mupostola Pawulo a va kombiki dzrone vamakwezru lavayani, dzri va pfune ku dumba leswaku Yehovha a ta va pfuna minkama hinkwayu. Na hine loko hi tizrisa nkama, ntamu ni wuswikoti byezru akuva hi pfunisa ka ku lamulela lava va weliwiki hi timhangu, hi ta tiyisa lipfumelo dzra vamakwezru. Hi nga tlhela hi pfunisa hi swihananu swezru akuva hi seketela ntizro wa misava hinkwayu. Loko hi yentxa leswo, hi pfuna vamakwezru kuva va dumba leswaku Yehovha a nge ti va tsrhika.

15-16. Xana hi nga va pfunisa kuyini vamakwezru lava tsraniki hi tlhelo dzra moya?

¹⁵ Mupostola Pawulo a nga tsrhikanga ku tiyisa lava a va ni lipfumelo ledzri tsraniki. Pawulo a a va twela wusiwana vamakwezru lavo nakone a a khanela na vone hi ndlela leyinene ni ya lizrandzru. (Hb 6:9; 10:39) Hi xikombiso, ka papela ledzri a dzri tsraleliki Vaheberu, ka mimbangu  yinyingi a a tipatsra loko a nyikela swilayu akuva a kombisa leswaku na yene a fanela ku tizrisa leswi a a swi hlaya. (Hb 2:1, 3) Ku fana na mupostola Pawulo, na hine a hi tsrhiki kumbe ku kazrala hi ku pfuna vamakwezru lava tsraniki lipfumelweni, kambe hi kombisa ku zron’weka ha vone hi kuva hi tikazratela kuva pfuna. Hi ndlela leyo, hi kombisa leswaku ha va zrandzra vamakwezru lava. Hi fanela ku dzrimuka leswaku ku khanela hi ndlela ya ku zrula ni ya lizrandzru swi nga kutxa vamakwezru ku tlula leswi hi swi yanakanyaka.

¹⁶ Pawulo a tiyisekise vamakwezru leswaku Yehovha a xiya mintxhumu hinkwayu ya yinene leyi va yi yentxaka. (Hb 10:32-34) Hi nga yetisela xikombiso xake hi kuva hi tiyisa vamakwezru lava va nga ni lipfumelo ledzri tsraniki. Hi nga ha kombela kuva makwezru wa kukazri a hi dzrungulela leswi a dondzrisiki xiswone ntiyiso kumbe kuva a hi dzrungulela mfambu wa kukazri a wuton’wini byake lowu mu pfuniki ku vona voko dzra Yehovha. Hi nga tlhela hi mu tiyisekisa leswaku Yehovha a nge tiza a dzrivalile leswi a swi yentxiki a nkameni lowu khalutiki nakone a nge te mu tsrhika. (Hb 6:10; 13:5, 6) Mabulu ya ku fana ni lawa ma nga pfuna makwezru akuva a tama a tizrela Yehovha.

17. Xana hi nga va yakisa kuyini vamakwezru?

¹⁷ Ku fana ni leswi muyaki a yaka a yampswisa wuswikoti byake hi ku famba ka nkama, na hine hi nga yampswisa ka ndlela leyi hi tiyisaka kumbe ku yaka vamakwezru ha yone. Hi nga pfuna vamakwezru lava va kumanaka ni midzringo hi ku va dzrungulela mimfambu ya vhanu lava kotiki ku hlula midzringo leyi fanaka a nkameni lowu khalutiki. Hi nga bekisa ku zrula hi ku vulavula hi ndlela leyinene ni vambeni. Hi fanela ku tikazratela ku bekisa ku zrula loko ku humelela swiyimo leswi nga helisaka ku zrula a bandleni, ni ku bekisa ku zrula ni vamakwezru loko hi nga twanani ka mhaka ya kukazri. Nakone loko hi bula ni vamakwezru lava va tsraniki hi tinhla ta lisima leti hi tikumiki a Bibeleni, hi ta va pfuna ku tlhela va tiyisa lipfumelo dzravu.

18. I yini leswi hi fanelaka ku tama hi swi yentxa?

¹⁸ Vamakwezru lava va pfunisaka ka ntizro wa ku yaka, va nyonxa hi ntizro lowu va wu yentxaka. Na hine hi nga nyonxa loko hi yaka vamakwezru hi tlhelo dzra moya. A tiyindlu leti vamakwezru va ti yakaka, a ti nge ti tsrhama hi lani ku nga helikiki! Kambe loko hi yaka vamakwezru, hi ta va ni mabindzru lama nga helikiki. Xileswo hi fanela ku tama hi khongotelanana ni ku yakisana.—1Te 5:11.