1. He wani makungu lawa hi nga tibekelaka wone?

 HI MU ZRANDZRA ngopfu Yehovha xileswo hi djula ku mu tizrela hi lani hi nga kotaka ha kone. Kambe akuva leswo swi koteka, hi fanela ku tibekela makungu ya moya ya ku fana ni ku lwela ku va ni wumhunu bya wukriste, ku va ni wuswikoti bya kukazri ni ku djuletela tindlela ta ku pfuna van’wana. *

2. Ha yini hi fanela ku vani makungu ya moya hi tlhela hi lwela ku ma tlhasela?

² Ha yini swi li swa lisima ku yentxa nhluvuku hi tlhelo dzra moya? Ngopfungopfu hi leswi hi djulaka ku nyonxisa Papayi wezru wa le matilweni. Yehovha a nyonxa ngopfu loko a hi vona hi tizrisa wuswikoti byezru a ntizrweni wake. Xin’wana lexi yentxaka hi djula ku yentxa nhluvuku hi tlhelo dzra moya hi leswaku hi ta kota ku pfuna vamakwezru hi lani ku yengetelekiki. (1Te 4:9, 10) Swi nge na mhaka leswaku hi ni malembe ya mangani a nhlengeletanwini ya Yehovha, hi nga tama hi yentxa nhluvuku. A hi voneni leswaku hi nga swi yentxisa kuyini.

3. Hi ku ya hi 1 Timoteo 4:12-16, i yini leswi mupostola Pawulo a kutxiki Timotewu ku swi yentxa?

³ Loko mupostola Pawulo a tsralele Timotewu a papela dzra ku sungula, Timotewu a a ni malembe na a li nkulu wa bandla. Nambi tanu, Pawulo a mu kutxe ku tama a yentxa nhluvuku hi tlhelo dzra moya. (Dondzra 1 Timoteo 4:12-16.) Nkama lowo u dondzraka mazritu ya Pawulo, u ta xiya leswaku a a yimela leswaku Timotewu a yentxa nhluvuku ka swiyenge swibidzri. Xa ku sungula, a txutxela wumhunu bya wukriste bya ku fana ni lizrandzru, lipfumelo ni ku xwenga. Xa wubidzri, ku va a yampswisa wuswikoti byake bya ku dondzra mahlweni ka vhanu, ku vulavula ni ku dondzrisa. Xikombiso xa Timotewu xi ta hi pfuna ku vona leswaku i swa lisima ku tibekela makungu ya  moya lawa hi taka kota ku ma tlhasela. Hi ta tlhela hi vona leswaku hi nga yentxisa kuyini leswi yengetelekiki a ntizrweni wa Yehovha.

4. Hi ku ya hi Ba-le-Filipi 2:19-22, i yini lexi a xi yentxa Timotewu a va nandzra wa lisima ka Yehovha?

⁴ I yini leswi a swi yentxa Timotewu a va nandzra wa lisima wa Yehovha? Hi leswi a a ni wumhunu bya wukriste. (Dondzra Ba-le-Filipi 2:19-22.) Hi ku ya hi mazritu ya Pawulo swa tikomba leswaku Timotewu a a li mhunu wa ku titsrongahata, wa ku dumbeka ni wa wuxiyaxiya. A a zrandzra vamakwezru hi mbilu hinkwayu nakone a a tiyimisele ku va pfuna. Hi leswi yentxiki Pawulo a nga txhavi ku mu nyika swiyavelo leswi kazrataka. (1Ko 4:17) Na hine loko hi lwela ku va ni wumhunu bya wukriste, hi ta va pfuna swinene vamakwezru bandleni nakone Yehovha a ta ya a hi zrandzra.—Ps 25:9; 138:6.

5. a) I yini lexi nga ku pfunaka ku hlawula matsrhamela ya kukazri ya wukriste lawa u nga ma yampswisaka? b) Hi ku ya hi mufoto, xana mumpswha lweyi a swi kombisisa ku yini leswaku a lwela ku yampswisa a mhakeni ya ku tibeka a mbangwini wa van’wana?

⁵ Tibekeli kungu ledzri kongomiki. Hi xikhongoto, kombela Yehovha a ku pfuna ku vona lomu u fanelaka ku yampswisa kone ka wumhunu byaku. Ntsrhaku ka leswo, hlawula wumhunu bya kukazri bya wukriste u va u lwela ku va na byone. Swi nga ha yentxeka u ya gungula leswaku u fanela ku yampswisa a mhakeni ya ku tibeka a mbangwini wa van’wana kumbe u gungula leswaku u fanela ku yentxa leswi yengetelekiki kuva u pfuna vamakwezru. Xana u fanela ku yampswisa a mhakeni ya ku kondletela ku zrula ni ku dzrivalela? Xin’wana lexi nga ku pfunaka, i ku vutisa mhunu lweyi u mu dumbaka leswaku he kwini lomu u fanelaka ku yampswisa kone.—Pr 27:6.

6. Xana u fanela ku yentxa yini akuva u yampswisa wumhunu bya kukazri bya wukriste?

⁶ Lwela ku tlhasela kungu dzraku. U nga swi yentxisa kuyini leswo? Ndlela yin’wana i ku dondzra hi wumhunu lebyi u djulaka ku byi yampswisa. A hi nge u djula ku yampswisa a mhakeni ya ku dzrivalela. Kutani u nga dondzra Bibeleni hi swikombiso swa vhanu lava a va dzrivalela ni lava a va nga dzrivaleli. Yanakanya hi xikombiso xa Yesu. A swi mu nabyalela ku dzrivalela van’wana. (Lk 7:47, 48) A matsrhan’wini ya ku lavisisa swihoxo swa van’wana, Yesu a a hlawula ku lavisisa leswi nga swinene. Ku hambana naye, Vafarisi a va ‘dzrela van’wana’. (Lk 18:9) Ntsrhaku ka ku yanakanyisisa hi swikombiso leswibidzri, tivutise leswi: ‘Xana ni lwela ku vona yini ka  van’wana? Xana ni lwela ku vona wumhunu byavu lebyinene?’ Loko swi ku kazratela ku dzrivalela mhunu wa kukazri, tsrala nxaxamelo wa matsrhamela lamanene lawa a nga na wone, ntsrhaku u tivutisa leswi: ‘Xana Yesu a mu vonisa ku yini mhunu lweyi? Xana a a ta mu dzrivalela?’ Ku yentxa leswo swi nga ku pfuna ku txintxa ndlela leyi u mu vonaka ha yone. Swi nga yentxeka a ku sunguleni swi ku kazratela ku dzrivalela lweyi a ku doheliki. Kambe loko u tikazratela ku dzrivalela, swi ta ya swi ku nabyalela.

7. Hi ku ya hi Amaproverbia 22:29, xana Yehovha a tizrisa vatizri lava nga ni wuswikoti hi ndlela yini namunhla?

⁷ Kungu dzrin’wana ledzri u nga tibekelaka dzrone, i ku dondzrela wuswikoti lebyimpswha. Yanakanya leswaku i vatizri vangani va ku tizrandzrela lava djulekaka a ku yakiweni ka ma Betele, Tiyindlu ta Wugandzreli ni Tiyindlu ta Tinhlengeletanu. Vanyingi va dondzrele wuswikoti lebyo hi ku pfuna vamakwezru lava nga ni wuswikoti a ntizrweni wa ku yaka. Hi lani hi swi vonaka ha kone ka mufoto, vamakwezru va xinuna ni va xisati va dondzrele wuswikoti lebyimpswha lebyi va nga byi tizrisaka a ku lungiseni ni le ku bekiseni ka tiyindlu ta wugandzreli ni ta tinhlengeletanu. Hi ndlela leyo, Yehovha Xikwembu Nkulukumba, ‘Hosi ya minkama’, na Yesu Kriste, ‘Hosi ya tihosi’, Va hetisisa mintxhumu ya ku hlamalisa hi ku tizrisa vamakwezru va xinuna ni va xisati lava va nga ni wuswikoti. (1Tm 1:17; 6:15; dondzra Amaproverbia 22:29.) Hi djula ku tizra hi nkhinkhi ni ku tizrisa wuswikoti byezru akuva hi dzrumisa Yehovha ku nge ku tidzrumisa.—Yh 8:54.

8. I yini lexi nga ku pfunaka kuva u hlawula wuswikoti lebyi u nga byi yampswisaka?

⁸ Tibekeli kungu ledzri kongomiki. I wuswikoti muni lebyi u navelaka ku va na byone? Swi ngo yini u vutisa vakulu a bandleni dzraku kumbe mulaviseli wa muganga leswaku he byini wuswikoti lebyi u nga vaka na byone? Hi xikombiso, swi nga yentxeka va ku byela leswaku u nga ha yampswisa madondzrisela yaku. Loko swi li tanu u nga ha va vutisa leswaku i yini lexi hi ku kongoma u nga xi yampswisaka u va u tizrela ka xone. Kambe i yini lexi hi ku kongoma u nga xi yentxaka akuva u yampswisa?

9. U nga yentxa yini akuva u yampswisa wuswikoti byaku bya ku dondzrisa?

⁹ Tikazratele ku tlhasela kungu dzraku. A hi nge u djula ku yampswisa wuswikoti byaku bya ku dondzrisa. U nga ha dondzra ni ku lwela ku tizrisa leswi nga ka xibukwana lexi liki Tihite Ku Dondzreni Ni Le Ku Dondzriseni. Loko u nyikiwe xiyenge ka ntlhanganu wa makazri ka vhiki, kombela makwezru lweyi a fanelekaka akuva a ku yingiseta nkama u lulamiselaka, a va a ku byela lomu u fanelaka ku yampswisa kone. Nambi loko kutani hi ni wuswikoti bya ku dondzrisa hi fanela ku tilulamisela ha hombe loko hi nyikiwa xiyavelo.—Pr 21:5; 2Ko 8:22.

10. Xana swi nga koteka ku va ni wuswikoti bya kukazri nambi loko swi hi kazratela? Nyikela xikombiso.

¹⁰ A hi nge swa ku kazratela ku yampswisa wuswikoti bya kukazri lebyi u byi hlawuliki. U nga godoli. Makwezru mun’wana lweyi a vitaniwaka Garry a swi mu kazratela ku dondzra. A li a a khomiwa hi tingana loko a fanela ku dondzra swi twiwa hi vhanu mintlhanganwini. Kambe leswi a tikazratiki ni leswi a nyikiwiki mpfunu akuva a yampswisa, swoswi a beka wukaneli a bandleni, ka masembleya ni makongresu!

11. Ku fana na Timotewu, i yini lexi nga hi pfunaka ku hetisisa ha hombe a wutiyanguleli byezru?

¹¹ Xana Timotewu a swi kotile ku va mudondzrisi ni mubeki wa wukaneli lwemunene ngopfu? A Bibele a dzri hlayi. Kambe hi nga tiyiseka leswaku hi ku tizrisa xitsratsriyo xa Pawulo  a swi kotile ku yampswisa ni ku hetisisa wutiyanguleli byake. (2Tm 3:10) Hi ndlela leyi fanaka, loko hi lwela ku yampswisa wuswikoti byezru hi ta swi kota ku hetisisa ha hombe wutiyanguleli lebyi hi nyikiwaka byone a ntizrweni wa Yehovha.

12. Xana vamakwezru van’wana va ku pfune hi ndlela yini?

¹² Hinkwezru ha wu zrandzra mpfunu wa van’wana. Hi xikombiso, loko hi baxarile xipiritana ha swi zrandzra ku yendzreliwa hi vakulu lava tizraka ka ndzrawulo ya ku vulavulisana ni swipiritana kumbe lava tizraka ka mintlawa ya ku yendzrela timbabyi. Loko hi kumana ni xikazratu xa kukazri a wuton’wini, ha swi zrandzra ku yendzreliwa hi nkulu akuva a ta hi yingiseta ni ku hi pfuna. Loko hi vilela mpfunu ka ku fambisa xidondzro xa Bibele, ha swi zrandzra ku pangalatiwa hi makwezru lweyi a nga phayona ledzri nga ni wuswikoti akuva a hi pfuna ni ku hi byela lomu hi nga yampswisaka kone. Vamakwezru lavo va nyonxa loko va hi pfuna. Na hine loko hi tiyimisela ku pfuna vamakwezru hi ta nyonxa. Yesu a te: ‘A tovoko dzra ku hanana dzri tlula tovoko dzra ku hananiwa.’ (Min 20:35) Loko u djula ku yentxela Yehovha leswi yengetelekiki, i yini lexi nga ku pfunaka ku tlhasela kungu dzroledzro?

13. I yini leswi u fanelaka ku swi dzrimuka loko u djula ku tibekela kungu?

¹³ Tibekeli kungu ledzri kongomiki akuva u dzri tlhasela. U nga ha ku, ‘ni navela ku yentxa leswi yengetelekiki a bandleni’. Kambe leswi kungu ledzri dzri patsraka mintxhumu yinyingi, swi nga ha ku kazratela u tiva leswi u nga swi yentxaka akuva u dzri tlhasela nakone swi nga ha ku kazratela ku swi tiva loko u dzri tlhaselile. Xileswo i swa lisima kuva u tibekela kungu ledzri kongomiki. Swi nga ha va swinene kuva u tsrala kungu dzraku ni leswi u nga swi yentxaka akuva u dzri tlhasela.

14. Ha yini hi fanela ku titwananisa ni swiyimu loko hi tibekela makungu?

¹⁴ Loko hi tibekela kungu, hi fanela ku tiyimisela ku titwananisa ni swiyimu hikusa a hi minkama hinkwayu hi taka swi kota ku lawula leswi humelelaka a wuton’wini. Yanakanya hi xikombiso xa Mupostola Pawulo. A pfunisile a ku simekeni ka bandla a doropeni dzra Tesalonika nakone ha dumba leswaku a a ni kungu dzra ku pfuna vamakwezru va kolanu. Kambe hi kola ka tinxanisa a sindzriseki ku suka a doropeni ledzriya. (Min 17:1-5, 10) Loko Pawulo a a nga sukanga, a a tava a beke wutomi  bya vamakwavu khombyeni. Kambe nambileswi ku viki ni ku txintxa koloko a nga tlhelelanga ntsrhaku. A titwananise ni swiyimu leswimpswha. Hi ku famba ka nkama a zrumele Timotewu leswaku a ya pfuna vamakwezru va le Tesalonika hi tlhelo dzra moya. (1Te 3:1-3) Ha tiyiseka leswaku vamakwezru va le Tesalonika va nyonxe ngopfu swinene hileswi Timotewu a tiyimiseliki ku ya va pfuna.

15. Xana swiyimu leswi hi kalaka hi nga swi koti ku swi lawula swi nga ma khumbisa ku yini makungu yezru? Nyikela xikombiso.

¹⁵ Hi nga dondzra swa kukazri ka leswi humeleliki Pawulo a Tesalonika. Swi nga yentxeka hi djula ku kuma wutiyanguleli bya kukazri kambe swiyimu swi yentxa leswaku leswo swi nga koteki. (Ekl 9:11) Loko leswo swi ku yentxekela, u fanela ku titwananisa ni swiyimu hi ku hatla u tibekela kungu dzrin’wana ledzri u nga dzri tlhaselaka. Hi leswi vatekani Ted na Hiedi va swi yentxiki. Vone a va tizra Betele kambe hi kola ka mavabyi va sindzriseke ku huma. Nambitasu, a lizrandzru dzravu ha Yehovha dzri va susumetele leswaku va djuletela tindlela ta ku yentxa leswi yengetelekiki. Ku sungula va teke wuphayona bya nkama hinkwawu. Ntsrhaku ka nkama va yaveliwe ku tizra swanga maphayona ya ku hlawuleka nakone Ted a a wupfisiwa akuva a tizra swanga mulaviseli wa muganga lwa pfaletaka. O va ku ntanga leyi a yi pfumeleliwa hi nkama wolowo leswaku mhunu a tama a va mulaviseli wa muganga yi txintxile nakone leswi vone a va khalutile ka ntanga leyo a va nga ha faneleki. Leswo swi va xukuvalise ngopfu. Kambe va game va vona leswaku va nga yengesela ntizro wavu hi tindlela tin’wana. Ted a te: “Hi dondzre leswaku a hi fanelanga hi pimisa leswaku hi ngo tizrela Yehovha hi ndlela yin’we ntsena.”

16. Hi nga dondzra yini ka Ba-le-Galatia 6:4?

¹⁶ A hi nge swi koti ku lawula hinkwaswu leswi humelelaka a wuton’wini byezru. Xileswo a hi fanelanga hi yanakanya leswaku Yehovha a hi nyika lisima hi ku ya hi xiyavelo lexi hi nga na xone nakone a hi fanelanga hi dzringanisa swiyavelo leswi hi nga na swone ni swa van’wana. Hiedi a hlaya leswi: “Loko wo dzringanisa wutomi byaku ni bya van’wana u nge ti va ni ku zrula.” (Dondzra Ba-le-Galatia 6:4.) I swa lisima ku va hi djuletela tindlela ta ku pfuna van’wana ni ta ku tizrela Yehovha. *

17. U nga yentxa yini akuva u faneleka ku yamukela wutiyanguleli lebyi yengetelekiki?

¹⁷ Loko u hanya hi mintxhumu yitsrongo ni loko u nga xavaxavi mintxhumu leyi kalaka yi nga vileleki swi ta ku nabyalela ku tizrela Yehovha hi lani ku yengetelekiki. U nga ha tihambela makungu lamatsrongo lawa hi ku famba ka nkama ma ta ka ku pfuna ku tlhasela makungu  lamakulu. Ku xikombiso, loko u ni kungu dzra ku teka wuphayona bya nkama hinkwawu, swi ngo yini swoswi u teka wuphayona bya ku pfunisa ku dzringana tiwheti tinyingi? Loko kungu dzraku a li ku va nandzra wa wutizreli, swi ngo yini u heta nkama wunyingi na u li ku zrezreni ni ku yendzrela vamakwezru lava duhwaliki ni lava va vabyaka a bandleni dzraku? Leswo swi ta ku yentxa u ya u wupfa ni ku ku pfulela mikhandlu ya ku kuma wutiyanguleli. Hi ndlela leyo, tiyimiseli a ku yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka akuva u hetisisa ha hombe swiyavelo leswi u taka nyikiwa swone.—Ro 12:11.

18. Hi nga dondzra yini ka xikombiso xa makwezru Beverley, lweyi hi mu vonaka ka mufoto?

¹⁸ Nambi hi kulile hi ntanga hi nga tibekela makungu ya moya. Vona xikombiso xa makwezru wa xisati lweyi a vitaniwaka Beverley, a nga ni 75 wa malembe. Hi kola ka mavabyi a swi mu kazratela ngopfu ku famba, kambe a a djula ku yentxa leswi yengetelekiki hi nkama wa tsima dzra ku nyikela xizrambu xa xidzrimuxo. Kutani a tibekeli makungu lama kongomiki. Leswi a kotiki ku tlhasela makungu lawo hi nkama wa tsima, a nyonxe ngopfu swinene. Xikombiso xake xi kutxe vamakwezru va ku tala akuva va yengesele ntizro wavu wa nsimu. Yehovha a wu nyika lisima swinene ntizro lowu vamakwezru lava kuliki hi ntanga va wu yentxaka nambi leswi va nga ha kotiki ku yentxa swinyingi.—Ps 71:17, 18.

19. He wani makungu ya moya lawa hi nga tibekelaka wone?

¹⁹ Hlawula makungu lawa u taka kota ku ma tlhasela. Tikazrateli ku va ni wumhunu bya wukriste lebyi nyonxisaka Yehovha. Dondzrela wuswikoti lebyimpswha lebyi taka ku pfuna ku yentxa leswi yengetelekiki a nhlengeletanwini ya Yehovha. Nkama hinkwawu djuletela tindlela ta ku pfuna vamakwezru bandleni hi lani ku yengetelekiki. * Ku fana na Timotewu, hi ku pfuniwa ha Yehovha swi ta koteka leswaku ‘a kuya kwaku mahlweni ku voneka ku hinkwavu.’—1Tm 4:15.