1. Ha yini hi hlamula mintlhanganwini?

 HA YINI hi hlalela mintlhanganu? Xivangelo nkulu hi leswaku hi djula ku dzrumisa Yehovha. (Ps 26:12; 111:1) Xivangelo xin’wana hi leswaku hi djula ku kutxanana ka xiyimu lexi xaku kazrata lexi hi hanyaka ku xone. (1Te 5:11) Loko hi tlakula voko hi nyikela nhlamulo hi va na hi yentxa mintxhumu leyibidzri.

2. He yini mikhandlu leyi yi hi pfulekeliki akuva hi hlamula mintlhanganwini?

² Vhiki ni vhiki hi ni mikhandlu ya ku va hi hlamula mintlhanganwini. Hi xikombiso, ka mintlhanganu ya ku hela ka vhiki hi nga patsreka ka xidondzro xa Xihondzro Xa Ku Zrindzra. Ka mintlhanganu ya xikazri ka vhiki hi nga hlamula ka tindzralama ta moya, Dondzro ya Bibele ya Bandla ni ka swiyenge swin’wana.

3. He swini swikazratu leswi hi nga ha kumanaka na swone, nakone a mazritu ya Ba-Heberu 10:24, 25 ma hi pfuna hi ndlela yini?

³ Hinkwezru hi swi djula ngopfu ku tizrela Yehovha ni ku kutxa vamakwezru. Kambe nkama lowu hi djulaka ku hlamula, hi nga ha va ni swikazratu. Hi xikombiso, hi nga ha txhava ku hlamula, kumbe hi nga ha djula ku hlamula hi makhambi manyingi kambe hi nga nyiketiwi hi lani a hi djula ha kone. I yini lexi nga hi pfunaka ku lwisana ni swikazratu leswi? Hi nga kuma nhlamulo ka papela ledzri Pawulo a dzri zrumeleliki vakriste va va Heberu. Loko Pawulo a vulavula hi lisima dzra ku tlhangana kun’we, a hlaye leswaku a va fanela ku tikazratela ku ‘kutxetelana’. (Dondzra Ba-Heberu 10:24, 25.) Kutani, loko hi xiya leswaku tinhlamulo tezru leti nabyaliki ta va kutxa vamakwezru, swi hi yentxa hi navela ku tama hi hlamula. Nambiloko hi nga kumi mukhandlu wa ku hlamula hi lani a hi navela ha kone, ha nyonxa hi ku va vamakwezru van’wana va kume mukhandlu wa ku hlamula.—1Pe 3:8.

4. He yini mintxhumu yizrazru leyi hi taka yi vona ka xidondzro lexi?

⁴ Ka xidondzro lexi, hi ta vona ndlela leyi hi nga kutxanaka ha  yone ka mabandla lamatsrongo, lani nhlayu ya lava hlamulaka hi nga yitsrongo. Ntsrhaku hi ta vona ndlela leyi hi nga kutxanaka ha yone ka mabandla lamakulu, lani vanyingi va tlakulaka voko akuva va hlamula. Hi wugamu hi ta vona leswi hi nga swi yentxaka akuva tinhlamulo tezru ti kutxa vamakwezru.

5. Hi nga va kutxa hi ndlela yini van’wana ka mabandla lamatsrongo?

⁵ Ka mabandla lamatsrongo kumbe ka mintlawa, a ku na vamakwezru vanyingi lava nga tlakulaka mavoko. Minkama yin’wana swi nga ha djula kuva mufambisi a yimanyana akuva ku humelela mhunu a tlakuxa voko. Minkama yimbeni swi nga ha yentxa ingiki mintlhanganu yi hlwela ku hela nakone leswo swi nga ha hetana ntamu. U nga yentxa yini? Tlakula voko hi makhambi manyingi. Hi ndlela leyo, u ta kutxa vambeni akuva va djula ku hlamula.

6-7. I yini leswi u nga swi yentxaka akuva u hlula ku txhava loko u nyikela nhlamulo?

⁶ Kambe u nga yentxa yini loko u khomiwa hi ku txhava nkama lowu u djulaka ku hlamula? Vanyingi va titwa hi ndlela leyo. Kambe u nga ku hlulisa kuyini ku txhava loko u djula ku hlamula kutani hi ndlela leyo u kutxa vamakwezru?

⁷ U nga vona swidzringanyeto leswi kutani swi humexiwiki ka tinhlokomhaka ta Xihondzro Xa Ku Zrindzra. b Hi xikombiso, xin’we xa swidzringanyeto i ku tilulamisela ha hombe. (Pr 21:5) Loko u swi tiva ha hombe leswi taka dondzriwa a mintlhanganwini, swi ta ku nabyalela ku nyikela tinhlamulo. Xidzringanyeto xin’wana i ku nyikela tinhlamulo ta ku goma. (Pr 15:23; 17:27) Ku nyikela nhlamulo ya ku goma swi ta ku pfuna kuva u nga txhavi ngopfu. Handle ka leswo, vamakwezru swi va nabyalela ngopfu ku twisisa nhlamulo ya ku goma ku tlula ya ku leha. Loko u nyikela nhlamulo ya ku goma hi mazritu yaku, swi komba leswaku u tilulamisele ha hombe nakone u swi twisisi ha hombe leswi dondzriwaka.

8. Xana Yehovha a ku vonisa kuyini ku tikazrata loku u ku yentxaka akuva u hlamula?

⁸ Kambe u nga yentxa yini loko u tizrise swidzringanyeto hinkwaswu leswi kambe wa ha tama u va ni ku txhava loko u djula ku nyikela nhlamulu? U nga tiyiseka leswaku Yehovha a ku nyika lisima kutikazrata hinkwaku loku u ku yentxaka. (Lk 21:1-4) Ku yentxa leswi u nga swi kotaka, a swi tlhamuxeli ku yentxa swa ku tlula leswi u nga swi kotaka. (Flp 4:5) Kutani ti bekeli makungu lawa u taka kota ku ma tlhaselela nakone khongota ka Yehovha a ku pfuna kuvani mbilu yaku zrula. Kumbexana ntxhumu wa ku sungula lowu u nga wu yentxaka i ku tikazratela ku nyikela tinhlamulo ta ku goma.

9. He xini xikazratu lexi nga ha humelelaka ka mabandla lamakulu?

⁹ A xiyimu xi nga ha hambana loko u li ka bandla ledzri ku nga ni vazrezri vanyingi. Swi nga yentxeka u tlakule voko makhambi manyingi kambe mufambisi a nga ku nyiketi. Hi xikombiso, makwezru wa xisati lweyi a vitaniwaka Danielle, minkama hinkwayu a a swi zrandzra ku nyikela tinhlamulo a mintlhanganwini. c Kwake, ku nyikela tinhlamulo swi hamba xiyenge xa wugandzreli byake ka Yehovha, i ndlela ya ku kutxa van’wana ni ndlela ya ku tiyisa lipfumelo dzrake ka leswi Bibele dzri swi dondzrisaka. Kambe loko a zruzrele ka bandla  ledzrikulu, a swi nga nabyali ku nyikela tinhlamulo nakone makhambi mambeni a ku hela ntlhanganu hinkwawu na va nga mu nyiketanga akuva a hlamula. Yene a li: “A swi ni khunguvanyisa ngopfu, a swo yentxa ingiki hiloko a nho luzekeliwa hi tovoko dzra kukazri. Ntsrhaku ka nkama wa ku kazri, loko mufambisi a nga ku nyiketi akuva u hlamula u sungula ku yanakanya leswaku o yentxa ha vomu.”

10. Hi nga yi yengesela hi ndlela yini mikhandlu ya ku hlamula mintlhanganwini?

¹⁰ Xana u same u titwa ku fana na Danielle? Loko swi li tanu, swi nga yentxeka u nga ha djuli ku hlamula kambe wo djula ku yingiseta mintlhanganu ntsena. Kambe u nga yimi ku dzringisa ku hlamula. U nga yentxa yini? U nga lulamisela tinhlamulo tinyingi ka xiyenge xin’wana ni xin’wana xa ntlhanganu. Loko va nga ku nyiketi akuva u hlamula na ka ha sungula xidondzro, u ta va ni mukhandlu wumbeni wa ku hlamula. Nkama lowu u lulamiselaka dondzro ya Xihondzro Xa Ku Zrindzra, yanakanya hi ndlela leyi yava dzrin’wana ni dzrin’wana dzri yelanaka ha yone ni nhlokomhaka. Hi ndlela leyo u ta kota ku nyikela tinhlamulo letinene loko dondzro yi ya yi famba. Handle ka leswo, u nga lulamisela ha hombe akuva u hlamula ka mayava lawa ma khanelaka hi timhaka leti yentiki, leti hi ntolovelo ti kazrataka ku ti tlhamuxela. (1Ko 2:10) Ha yini? Hikusa swi nga yentxeka va li vatsrongo lava tlakuxaka voko ka mayava wolawu. Kambe swi li yini loko u tizrise swidzringanyeto leswi hinkwaswu kambe va nga ku nyiki akuva u hlamula? Na mintlhanganu yi nga si sungula u nga ya bula ni mufambisi u va u mu byela yava ledzri a u navela ku hlamula ka dzrone.

11. A buku dzra Ba-le-Filipi 2:4 dzri hi kutxa ku yentxa yini?

¹¹ Dondzra Ba-le-Filipi 2:4. Mupostola Pawulo a kutxe Vakriste ku zrangisa swivileleko swa vambeni mahlweni ka swavu. Xana hi nga xi tizrisa hi ndlela yini xidzringanyeto lexi loko mintlhanganu yi li kazri yi famba? I ku dzrimuka leswaku ku fana na hine, vambeni na vone va swi djula ku nyikela tinhlamulo.

12. He yini ndlela yimbeni ya ku kutxa vamakwezru mintlhanganwini? (Tlhela u vona xifaniso.)

¹² Xana loko u bula ni vanghanu vaku, ko va wene ntsena u vulavulaka kumbe u va nyika  mukhandlu wa kuva na vone va vulavula? Nakunene wa va tsrhika va vulavula. Wa swi djula leswaku na vone va hlengela ka mabulu, loko u nga yentxi leswo va ta titwa na vanga patsreki ka mabulu. Hi ndlela leyi fanaka hi djula leswaku vamakwezru va hlamula mintlhanganwini. Ku hlaya ntiyiso yin’we ya tindlela ta ku kutxa vamakwezru i ku va nyika mukhandlu wa kuva va khanela hi ta lipfumelo dzravu hi ku nyikela tinhlamulo. (1Ko 10:24) A hi voneni ndlela leyi hi nga swi yentxaka hi yone leswo.

13. Hi nga yentxa yini akuva vhanu vanyingi va kuma mukhandlu wa ku hlamula?

¹³ Yin’we ya mintxhumu ya ku sungula hi nga yi yentxaka i ku nyikela tinhlamulo ta ku goma, hi ndlela leyi, van’wana va ta va ni mukhandlu wa ku hlamula. Vakulu kun’we ni vazrezri lava ku nga khali na va li ntiyisweni va nga nyikela xikombiso. Nambiloko u nyikela nhlamulo ya ku goma tikazrateli kuva u nga longoloxi tinhla hinkwatu hi nkama wun’we. Loko u hlamula yava hinkwadzru, swi ta yentxa leswaku van’wana va saleliwa hi swa switsrongo akuva va hlamula. Hi xikombiso, ntsena ka yava ledzri ku nyikeliwe swidzringanyeto swibidzri, ku nyikela tinhlamulo ta ku goma ni ku va u nga khaneli hi tinhla hinkwatu. Kutani loko u li wa ku sungula ku nyikela nhlamulo ka yava ledzri, swi ngo yini u khanela hi swin’we swa swidzringanyeto leswi?

14. I yini lexi nga hi pfunaka ku tiva makhambi lawa hi nga tlakuxaka voko kuva hi hlamula? (Tlhela u vona xifaniso.)

¹⁴ Tizrisa wuswikoti byaku bya ku yanakanyisisa loko u hlawula makhambi lawa u djulaka ku nyikela tinhlamulo. Loko u tlakula voko makhambi manyingi swi ta yentxa mufambisi a sindzriseka ku ku nyiketa akuva u hlamula nambiloko van’wana va nga si hlamula. Kutani leswo swi nga yentxa van’wana va godola ku tlakuxa voko. —Ekl 3:7.

15. a) Hi fanela ku yangulisa kuyini loko mufambisi a nga hi nyiketi kuva hi hlamula? b) Xana vafambisi va nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku va zron’weka hi vhanu hinkwavu? (Vona bokisi ledzri liki “ Loko U Fambisa Xiyenge Xa Kukazri”.)

¹⁵ Loko vamakwezru vanyingi va tlakuxa mavoko  akuva va hlamula, swi nga yentxa hi nga swi koti ku hlamula hi lani a hi navela ha kone. Minkama yimbeni xidondzro xi nga ha hela na mufambisi a nga hi nyikanga kuva hi hlamula. Leswo swi nga ha hi heta ntamu, kambe a hi fanelanga hi yanakanya leswaku a nga hi nyiketanga hileswi a kalaka a nga hi zrandzri.—Ekl 7:9.

16. Hi nga va kutxa hi ndlela yini lava nyikeliki tinhlamulo?

¹⁶ Loko u nga kumi mukhandlu wa ku hlamula hi lani a u djula hakone, swi ngo yini u yingiseta ha hombe tinhlamulo ta vamakwezru kutani ntsrhaku ka ntlhanganu u va kulungela hi kola ka tinhlamulo tavu? Swi nga yentxeka vamakwezru va ta tiyisiwa hi mazritu yaku ku fana ni loko a ve yingiseta tinhlamulo taku. (Pr 10:21) Ku kulungela i yin’we ya tindlela ta ku va hi kutxana.

17. a) Xana vapswali va nga pfuna vanavu akuva va nyikela tinhlamulo leti yelanaka ni ntanga yavu hi ndlela yini? b) Hi kuya hi vhidiyu, he yini mune wa mitxhumu leyi u nga yi yentxaka loko u lulamisela nhlamulo? (Tlhela u vona ntlhamuxelo wa le hansi.)

¹⁷ He tini tindlela tin’wana leti hi nga kutxanaka ha tone mintlhanganwini? Loko u ni vana, va pfuni kuva va lulamisela tinhlamulo leti fambisanaka ni ntanga yavu. (Mt 21:16) Minkama yimbeni a mitlhanganwini ku ta dondzriwa hi swikazru leswi humelelaka mindangwini kumbe mhaka leyi fambisanaka ni mahanyela.  Nambitanu, swi nga yentxeka ku va ni yava dzrin’we kumbe mabidzri lawa vanaku va nga hlamulaka ku wone. Handle ka leswo, pfuna n’wanaku a twisisa leswaku a hi minkama hinkwayu a taka tlakuxa voko a va a nyiketiwa. Hi ndlela leyo, loko ku nyiketiwa van’wana kuva va hlamula a matsrhan’wini yake a nge ti khunguvanyeka.—1Tm 6:18. d

18. Hi nga tivonela hi ndlela yini loko hi vulavula hi mfambu wezru wa wutomi? (Amaproverbia 27:2)

¹⁸ Hinkwezru hi nga lulamisela tinhlamulo leti yakaka leti yisaka lidzrumu mahlweni ka Yehovha ni ku kutxa va makwezru. (Pr 25:11) Minkama yin’wana hi nga nyikela tinhlamulo leti vulavulaka hi mfambu wezru, kambe hi fanela ku tivonela akuva hi nga vulavuli ngopfu ha hine. (Dondzra Amaproverbia 27:2; 2Ko 10:18) A matsrhan’wini ya leswo tinhlamulo tezru ti fanela ku vulavula ngopfu ha Yehovha, zritu dzrake ku’nwe ni vhanu vake. (Mpf 4:11) I ntiyiso leswaku loko yava dzri djula ku tiva hi ta mfambu wezru hi ta swi yentxa leswo. Xikombiso xa leswo hi ta swi vona ka yava ledzri landzrelaka.

19. a) He dzrini bindzru dzra ku zron’wekela hinkwavu lava nga mintlhanganwini? (Ba-le-Roma 1:11, 12) b) Ha yini u zrandzra ku hlamula mintlhanganwini?

¹⁹ I ntiyiso leswaku a ku na nawu lowu wu vulavulaka hi ndlela leyi hi fanelaka ku hlamula ha yone, kambe hinkwezru hi nga tikazrata akuva hi kutxa vamakwezru hi tinhlamulo tezru. Yin’we ya tindlela i kuva hi tsrhama na hi lulamile akuva hi nyikela tinhlamulo, hi tlhelo dzrimbeni, swipatsra kuva hi nyonxa hi mukhandlu lowu wu hi pfulekeliki kuva hi hlamula ni ku tlhela hi nyonxa loko van’wana va nyikela tinhlamulo. Loko hi zrangisa swivileleko swa va’nwana a mintlhanganwini hi ta kota ku ‘tiyisana’.—Dondzra Ba-le-Roma 1:11, 12.