1. U dondzrisiwe yini mayelanu ni Mutumbuluxi wezru?

LOKO u kulisiwe swanga Mboni ya Yehovha, swi nga yentxeka u dondzrisiwe mayelanu na Yehovha ku sukela a wutsrongwanini. U dondzrisiwe leswaku hi yene Mutumbuluxi wa hinkwaswu, a ni matsrhamela ya ku hlamalisa nakone a ni nkongometo wa ku ndzruluta misava leyi yi va paradeyisi.​—Gn 1:1; Min 17:24-27.

2. Xana vambeni va va vonisa kuyini lava pfumelaka ka Mutumbuluxi?

² Nambi tanu, vhanu vanyingi a va kholwi leswaku Xikwembu Nkulukumba a kone, nambi leswaku hi yene Mutumbuluxi wa hinkwaswu. A matsrhan’wini ya leswo, va kholwa leswaku a wutomi bye tisungulela, byi ya byi hluvuka ha katsrongokatsrongo ku sukela ka swivumbiwa leswi nga pheliki leswi hanyaka ku ya tlhasa ka swivumbiwa leswi zrazranganiki. Van’we ka lava hlayaka leswo va dondzre ngopfu swinene. Va nga ha hlaya leswaku a siyensa dzri swi kombisile leswaku a Bibele a dzri vulavuli ntiyiso ni leswaku lava pfumelaka ka Mutumbuluxi i timbhumambhuma, a va tiyanga, mfuzri va kanganyisiwa hi ku nabyala.

3. Ha yini swi ni lisima ku tiyisa lipfumelo dzrezru?

³ Xana mavonela ya lava dondzriki ngopfu ma ta hi yentxa hi ganaganeka leswaku Yehovha hi yene Mutumbuluxi wezru wa lizrandzru? Leswo swi ta ya ngopfungopfu hi leswaku ha yini hi kholwa leswaku Yehovha hi yene Mutumbuluxi. I nga va leswaku ve hi byeletela leswaku hi swi kholwa kumbe he tinyika nkama hi kambisisa wumboni bya swone? (1Ko 3:12-15) Swi nge na mhaka leswaku hi ni nkama wunyingi kumbe wutsrongo na hi li Timboni ta Yehovha, hinkwezru hi fanela ku ya mahlweni hi tiyisa lipfumelo dzrezru. Loko hi yentxa leswo, hi nge ti kanganyisiwa hi ‘filozofiya, kumbe hi ku kanganyisa ka ku ka ndlela’, ku nga leswi dondzrisiwaka hi lava kanetaka Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba. (Kl 2:8; Hb 11:6) Akuva yi hi pfuna, nhlokomhaka leyi yi ta vulavula hi 1) leswi yentxaka vanyingi va nga pfumeli ka Mutumbuluxi, 2) ndlela leyi u nga tiyisaka ha yone lipfumelo dzraku ka Yehovha, Mutumbuluxi  waku, ni 3) ndlela leyi u nga tamaka u tiyisa ha yone lipfumelo dzraku.

4. Hi ku ya hi Ba-Heberu 11:1, a lipfumelo dzra xihlayelamfuzri dzri tiseketele ka yini?

⁴ Vambeni va pimisa leswaku ku va ni lipfumelo swi hlaya ku kholwa ka ntxhumu lowu ku ngeke na mhunu lweyi a nga ni wumboni bya leswaku wu kone. Kambe hi ku ya hi Bibele, leswo a hi lipfumelo dzra xihlayelamfuzri. (Dondzra Ba-Heberu 11:1.) Xiya leswaku ku pfumela leswi nga kone kambe swi nga voniwikiki, ku fana na Yehovha na Yesu ni Mfumu wa matilo, swi tiseketele ka wumboni lebyi kholwisaka. (Hb 11:3) Ntlhazri yimbeni leyi kambisisaka wutomi bya swivumbiwa leswi hanyaka, leyi ndzrulukiki Mboni ya Yehovha, yi swi beka hi ndlela leyi: “Lipfumelo dzrezru a hi dzra ku fa matihlo, nakone a dzri dzreli leswi siyensa yi swi hlayaka na swi ni wumboni.”

5. Ha yini vanyingi va kholwa leswaku wutomi bye tisungulela?

⁵ Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Loko ku ni swinyingi leswi kholwisaka leswaku ku ni Muvumbi, ha yini vanyingi va nga kholwi leswaku Xikwembu Nkulukumba hi yene mutumbuluxi wa wutomi?’ Vambeni vo kala va ngi ngi kambisisa wumboni bya kone ha wuswavu. Robert, lweyi swoswi a nga Mboni ya Yehovha, a li: “Leswi a xikole a va ngi ngi sama va hlaya leswaku a mintxhumu ye tumbuluxiwa, a ni pimisa leswaku nakunene a ku na mutumbuluxi ku ya tlhasa loko ni va ni 20 wa malembe, lani ni nga khanela ni Timboni ta Yehovha. Ni twe mintlhamuxelo ya le Bibeleni leyi nga ni mongo yi tlhela yi kholwisa, leyi seketelaka ku tumbuluxiwa ka wutomi.” *​—Vona  bokisi ledzri liki “ Xitsratsriyo Lexi Yaka Ka Vapswele.”

6. Ha yini van’wana va kholwa leswaku a ku na Mutumbuluxi?

⁶ Vambeni va li a va pfumeli ka Mutumbuluxi hikusa va kholwa ntsena leswi va nga swi vonaka. Kambe va le ku hlawuleni hikusa ku ni leswi va nga swi vonikiki kambe va kholwaka leswaku swi kone ha kunene, ku fana ni ntamu wa koka-misava. A muxaka wa lipfumelo ledzri ku khaneliwaka ha dzrone a Bibeleni wu patsra ‘xikholwiso xa mintxhumu lemi nga voniwikiki’. (Hb 11:1) Swi djula nkama ni ku tikazrata akuva hi kambisisa wumboni ha wuswezru, kambe vanyingi a va na kone ku navela koloko. Mhunu lweyi a nga kambisisiki wumboni ha wuswake a nga ha hetelela hi ku hlaya leswaku Nkulukumba a nga kone.

7. Xana i vhanu hinkwavu lava dondzriki ngopfu va yalaka leswaku i Xikwembu Nkulukumba a tumbuluxiki matilo ni misava? Tlhamuxela.

⁷ Ntsrhaku ka ku kambisisa wumboni, tintlhazri timbeni ti tlhaselele ku kholwiseka leswaku i  Xikwembu Nkulukumba a tumbuluxiki matilo ni misava. * Ku fana na Robert, lweyi hi sunguliki hi khanela ha yene, vambeni va nga ha hetelela hi ku hlaya leswaku a ku na Mutumbuluxi hi leswi mhaka leyo yi ngiki sama yi dondzrisiwa a univhersidadi. Nambitanu, tintlhazri tinyingi ti tlhaselele ku tiva Yehovha ni ku mu zrandzra. Ku fana ni tintlhazri leto, hinkwezru hi fanela ku tiyisa lipfumelo dzrezru ka Xikwembu Nkulukumba, nambi hi dondzre ku ya tlhasa kwini. A nga kone a nga hi yentxelaka leswo.

8-9. a) He xini xivutiso lexi hi taka xi kambisisa swoswi? b) Xana ku kambisisa ntumbuluku swi nga ku pfunisa kuyini?

⁸ U nga dzri yakisa kuyini lipfumelo dzraku ka Mutumbuluxi? A hi kambisiseni mune wa tindlela.

⁹ Kambisisa ntumbuluku. U nga yaka lipfumelo dzraku ka Mutumbuluxi hi ku xiyisisa swihazri, swimila ni tinyeleti. (Ps 19:1; Eza 40:26) Loko u ya u kambisisa mintxhumu leyo u ta ya u tiyiseka leswaku Yehovha hi yene Mutumbuluxi. Minkama yinyingi mabuku yezru ma ni dzrungula ledzri vulavulaka hi matsrhamela ya ku siyanasiyana ya ntumbuluku. Nambi loko u dzri vona ingiki dzra kazrata ku dzri twisisa, u nga dzri gegi. Dzri dondzre hi lani u nga kotaka ha kone. U nga dzrivali ku tlhela u ya vona mavhidiyu ya ku xonga lama khanelaka hi ntumbuluku ka pajina dzrezru dzra jw.org, lama kombisiwiki ka tinhlengeletanu tezru letikulu ta xifundzra ta swoswinyana!

10. Nyikela xikombiso xa ndlela leyi ntumbuluku wu tiyisekisaka ha yone leswaku ku ni Mutumbuluxi. (Ba-le-Roma 1:20)

¹⁰ Nkama lowu u kambisisaka ntumbuluku, xiyisisa swinene leswi wumboni byi ku byelaka swone hi Mutumbuluxi wezru. (Dondzra Ba-le-Roma 1:20.) Hi xikombiso, kumbe xana wa swi tiva leswaku handle ka kuva dambu dzrezru dzri hisa leswaku dzri nyikela wutomi, dzri tlhela dzri humexa minseve leyi honaka ya ultravhiyoleta. Hine vhanu hi fanela ku sizreleliwa ka minseve leyo, mfuzri hi sizreleliwile! Hi ndlela yini? Muti wezru, ku nga misava leyi, wu ni xitlhangu lexi wu sizrelelaka​—ku nga xisizrelelo lexi nga vonekiki lexi vitaniwaka camada de ozono, lexi sefaka minseve leyi honaka. Loko minseve ya ultravhiyoleta yi ya yi yengeteleka, xisizrelelo xa ozono na xone xi ya xi tsrindzra. Kutani ke, xana a hi ntiyiso leswaku ku ni Muvumbi wa lizrandzru ni lwa tlhazrihiki, lwa tumbuluxiki hinkwaswu leswi?

11. U nga byi kuma kwini wumboni lebyi tiyisaka lipfumelo mayelanu ni ntumbuluku? (Vona bokisi ledzri liki “ Lomu Hi Nga Dzri Kumaka Kone Dzrungula Ledzri Tiyisaka Lipfumelo”.)

¹¹ U nga kuma madzrungula manyingi lama tiyisaka lipfumelo mayelanu ni ntumbuluku hi ku kambisisa Nkongomiso Wo Endla Ndzavisiso Wa Timbhoni Ta Yehovha ni ku tlhela u setxha ka jw.org. U nga ha zrandzra ku sungula hi nongonoko wa tinhlokomhaka ni mavhidiyu lama liki “Xana Swi Lo Endliwa?” I swiyenge swa ku goma leswi kombisaka mintiyiso yitsrongo leyi hlamalisaka mayelanu ni swihazri ni swivumbiwa swimbeni. Swi tlhela swi va ni swikombiso swa leswi tintlhazri ti zamaka ku swi yetisela ka ntumbuluku.

12. Loko hi dondzra Bibele, he swini swimbeni hi fanelaka ku swi xiya?

¹² Dondzra Bibele. Mukambisisi wa wutomi bya swivumbiwa, lweyi hi sunguliki hi khanela ha yene, a ku sunguleni a a nga pfumeli leswaku ku ni Mutumbuluxi. Nambi tanu, hi ku famba ka nkama a pfumelile. A li: “A lipfumelo dzranga a dzri nga tiseketelanga ntsena ka leswi ni swi  dondzriki ka siyensa. A dzri tlhele dzri tiseketela ka ku dondzra Bibele hi wunyaminyami.” Swi nga yentxeka kutani u wu tiva ntiyiso wa Bibele. Nambi tanu, akuva u txutxela lipfumelo ka muvumbi waku u fanela ku ya mahlweni u dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba. (Yš 1:8; Ps 119:97) Hi xikombiso, xiya ndlela leyi Bibele dzri tsrhokovetelaka ha yone timhaka ta matimu. Xiyisisa wuprofeta bya dzrone ni ndlela leyi Bibele hinkwadzru dzri twananaka ha yone. Ku yentxa leswo swi ta tiyisa lipfumelo dzraku a mhakeni ya leswaku ku ni Muvumbi lwa hi tumbuluxiki, lwa nga ni lizrandzru ni wutlhazri, nakone hi yene a huhuteliki Bibele. *​—2Tm 3:14; 2Pe 1:21.

13. Nyikela xikombiso xin’we xa wutlhazri lebyi kumekaka Zritwini dzra Xikwembu Nkulukumba.

¹³ Loko u li ku dondzreni ka Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba, vona ndlela leyi swilayu swa dzrone swi pfunaka ha yone. Hi xikombiso, i khale na Bibele dzri hlayile leswaku ku zrandzra mali swi ni khombo nakone swi vanga ‘mahlomulo lamanyingi’. (1Tm 6:9, 10; Pr 28:20; Mt 6:24) Xana xilayu lexo xa ha li xa lisima ni namunhla? A buku ledzri liki A Epidemia do Narcisismo, dzri li: “Hi xidzringanyeto, a vhanu lava zrandzraka mapfindla a va nyonxanga ngopfu, nakone va talisa ku biwa hi gome. Nambi vhanu lava ntsena vo ko navela ku va ni mali yinyingi va xanisiwa hi mavabyi ya mimpimiso va tlhela va tsrhamela ku keta hi mavabyi ya mizri.” Na kunene, a xilayu xa Bibele xa kuva hi nga yi zrandzri mali xa pfuna swinene! He yini minsinya yimbeni ya milawu ya Bibele leyi ku pfunaka? Loko u ya u tlangela swilayu swa Bibele, u ta ya u tiseketela hi wutlhazri lebyi nga heleliwiki hi nkama, lebyi nyikeliwaka hi Mutumbuluxi wezru lwa nga ni lizrandzru. (Yk 1:5) Loko hi yentxa leswo, wutomi byezru byi ta nyonxisa ngopfu.​—Eza 48:17, 18.

14. Xana loko u dondzra Bibele u ta mu vonisa kuyini Yehovha?

¹⁴ Dondzra Bibele hi nkongometo wa ku tiva Yehovha ku yampswa. (Yh 17:3) Loko u ya u dondzra Matsralwa, u ta ya u va ni wumhunu lebyimpshwa​—lebyi yelanaka ni matsrhamela lama kombisiwaka ka ntumbuluku. Loko hi dondzra hi matsrhamela ya Yehovha hi ta kholwiseka leswaku i mhunu wa hakakunene. (Eks 34:6, 7; Ps 145:8, 9) Loko u ya u tiva Yehovha ku yampswa, a lipfumelo dzraku ku yene dzri ta kula, lizrandzru dzraku ha yene dzri ta yengeteleka nakone wunghanu byaku na yene byi ta ya byi tiya.

15. U ta pfunekisa kuyini hi ku byela vambeni hi ta lipfumelo dzraku?

¹⁵ Byela vambeni hi ta lipfumelo dzraku ku Xikwembu Nkulukumba. Loko u yentxa leswo, lipfumelo dzraku dzri ta ya dzri tiya. Kambe swi li yini hi loko lweyi u mu zrezrelaka a ku vutisa leswaku Xikwembu Nkulukumba a kone ha kakunene, kambe u nga tiyiseki hi nhlamulo ya kone? Lwela ku kuma nhlamulo leyi pfaka a Bebeleni leyi nga ka mabuku yezru, kutani u bulisana ni mhunu wa kone mayelanu ni leswi u swi kumiki. (1Pe 3:15) U nga tlhela u kombela mpfuno ka Mbonikuloni leyi wupfiki. Nambi loko mhunu wa kone a pfumela nhlamulo ya Bibele kumbe a nga yi pfumeli, u ta pfuneka hi ku va u setxhile. Lipfumelo dzraku dzri ta tiya. Swanga mihandzru, u nge ti tsrekatsrekisiwa hi tindondzro ta madzrimi ta lava tikombaka ingiki va tlhazrihile nakone va tiva, lava hlayaka leswaku a ku na Mutumbuluxi.

16. Ku nga yentxeka yini loko ho tsrhika ku tama hi yaka ni ku tiyisa lipfumelo dzrezru?

¹⁶ Swi nge na mhaka leswaku hi ni nkama muni na hi tizrela Yehovha, hi fanela ku ya mahlweni hi tiyisa lipfumelo dzrezru kwake. Ha yini? Hikusa loko hi nga tivoneli lipfumelo dzrezru dzri nga hola. Dzrimuka leswaku lipfumelo dzri yelana ni mintxhumu leyi nga kone kambe yi nga voniwikiki.  Leswi hi nga swi vonikiki hi nga ha swi dzrivala hi ku nabyala. Xileswo, Pawulo a te ku pfumala lipfumelo i ‘Xihono lexi tekisaka ku hi namazrela [hi ku nabyala, NM]’. (Hb 12:1) Hi nga wu tingawulisa kuyini ntlhamu lowo?​—2Te 1:3.

17. He wini mpfunu lowu hi wu vilelaka akuva hi tama hi va ni lipfumelo?

¹⁷ Xa ku sungula, nkama ni nkama kombela Yehovha a ku nyika moya wakwe wa ku xwenga. Ha yini? Hikusa lipfumelo i wun’we wa mihandzru ya moya. (Ga 5:22, 23) Hi nge swi koti ku yaka lipfumelo ka muvumbi wezru hi tlhela hi tama hi va na dzrone handle ka mpfuno wa moya wakwe wa ku xwenga. Loko hi khinyela ku kombela moya wa ku xwenga ka Yehovha, a ta hi nyika wone. (Lk 11:13) Hi nga khongota hi ku kongoma, hi ku: ‘Hi yengetelele ku pfumela.’​—Lk 17:5.

18. Hi ku ya hi Amapsalma 1:2, 3, he yini ndjombo leyi hi nga na yone?

¹⁸ Handle ka leswo, dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba nkama ni nkama. (Dondzra Amapsalma 1:2, 3.) Loko buku ledzri dzra Amapsalma dzri tsraliwa, i vatsrongo va-Israyele lava a va ni buku dzra nawu dzra Xikwembu Nkulukumba ledzri heleliki. Nambi tanu, a hosi ni vaprista a va li na wone mabuku, nakone minkama hinkwayu loko ku khaluta 7 wa malembe a ku hambiwa malulamiselo leswaku ‘vavanuna ni vavasati, ni swivananyana’ ni muluveli lwa nga mitini ya Israyele va dondzreliwa Nawu wa Xikwembu Nkulukumba va tlhela va wu yingiseta. (Dt 31:10-12) A masikwini ya Yesu, a Matsralwa ya ku xwenga a ma kumeka a mavokweni ya vhanu vatsrongo ni le masinagogeni. Ku hambana ni leswo, namunhla vanyingi va na dzrone Zritu hinkwadzru dzra Xikwembu Nkulukumba kumbe xiyenge xa dzrone. Leyo i ndjombo leyikulu. Hi nga swi kombisisa kuyini leswaku ha yi tlangela ndjombo leyo?

19. Hi fanela ku yentxa yini akuva hi tama hi tiyisa lipfumelo dzrezru?

¹⁹ Hi nga kombisa leswaku ya hi tlangela ndjombo leyi hi nga na yone, ya ku va ni Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba, hi ku dzri dondzra masiku hinkwawu. A hi fanelanga ni kutsrongo ku lolohwela dondzro ya ximhunu, hi yi yentxa ntsena hi loko hi vona leswaku hi ni nkama. A matsrhan’wini ya leswo, hi fanela ku tibekela xiyimiso hi va hi xi landzra. Loko hi landzra xiyimiso xezru, hi ta kota ku tiyisa lipfumelo dzrezru.

20. Xana hi fanela ku tiyimisela ku yentxa yini?

²⁰ Ku hambana ni “lava ku tlhazriha . . . ni lava dondzriki ngopfu” va misava leyi, hi ni lipfumelo ledzri tiyiki, ledzri tiseketeliki Zritwini dzra Xikwembu Nkulukumba. (Mt 11:25, 26) Swanga mihandzru ya ku dondzra buku ledzro dzra ku xwenga, ha swi twisisa leswaku ha yini xiyimu la misaveni xi ya xi honeka ni leswi Yehovha a taka swi yentxa. Kutani ke, a hi tiyimiseleni ku tiyisa lipfumelo dzrezru ni ku pfuna lavanyingi hi lani hi nga kotaka ha kone ku va ni lipfumelo ka Mutumbuluxi wezru. (1Tm 2:3, 4) Xileswo a hi laviseleni nkama lowu swivumbiwa hinkwaswu swa lani misaveni swi taka huwelela xikan’we mazritu ya Apfuletelo 4:11, swi ku: ‘U lulameliwile, Hosi ni Xikwembu Nkulukumba wezru a ku yamukela ku phatima . . . Hikuva hi wene lwa nga tumbuluxa hinkwaswu.’