NHLOKOMHAKA YA XIDONDZRO 36
Zrwala Leswi U Swi Vilelaka, U Tsrhika Swin’wana Ntsrhaku
“A hi txukumeteni hinkwaswu leswi swi hi bindzraka . . . , hi tsrutsrumeni hi ku tiyisela ka mpalisanu lowu hi nga ka wone.”—FILP. 4:5.
LISIMU 33 Zrula Ntsrhwalu Waku Ka Yehovha
NKATSRAKANYU WA LESWI TAKA DONDZRIWA a
1. Hi ku ya hi Vaheberu 12:1, i yini leswi hi nga swi yentxaka akuva hi heta mpalisanu lowu hi nga ka wone?
A BIBELE dzri fananisa wutomi bya mukriste ni ku tsrutsruma. A switsrutsrumi leswi taka heta mpalisanu swi ta kuma wutomi lebyi nga helikiki. (2 Tim. 4:7, 8) Xileswo, hi fanela ku yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka akuva hi tama hi tsrutsruma ngopfungopfu leswi hi nga kusuhi ni ku goxometa. Mupostola Pawulo a swi kotile ku heta mpalisanu nakone a hi byela leswi nga hi pfunaka akuva na hine hi swi kota. Pawulo a hi byela leswaku a hi “txukumeteni hinkwaswu leswi swi hi bindzraka . . . hi tsrutsrumeni hi ku tiyisela ka mpalisanu lowu hi nga ka wone”.—Dondzra Vaheberu 12:1.
2. Xana swi hlaya yini ku “txukumeta hinkwaswu leswi hi bindzraka” ?
2 Loko Pawulo a hi byela leswaku hi “txukumeta hinkwaswu leswi hi bindzraka” a a djula ku hlaya leswaku mukriste a nga fanelanga a va ni ntsrhwalu wa kukazri? Im-him. A matsrhan’wini ya leswo, a hi byela leswaku hi fanela ku txukumeta ntxhumu wun’wana ni wun’wana lowu hi bindzraka na wu nga faneleki. Muxaka lowo wa ntsrhwalu wu nga ha hi heta ntamu wu tlhela wu hi kazralisa. Xileswo, loko ha ha djula ku tama hi tiyisela hi fanela ku xiya leswaku xana a hi na yone yin’we ya mintsrhwalu yoleyo hi va hi yi txukumeta hi ku kahlula. Kambe ku ni mintsrhwalu leyi hi fanelaka ku yi zrwala. Nakone hi fanela ku swi yentxa hikusa loko ho yentxa leswi hambaniki swi ta fana ni loko hi tsrhika ku tsrutsruma. (2 Tim. 2:5) I ntsrhwalu muni wolowo?
3. a) Hi ku ya hi Vagalatiya 6:5, he wini ntsrhwalu lowu hi fanelaka ku wu zrwala? b) I yini leswi hi taka swi vona ka xidondzro lexi, nakone ha yini?
3 Dondzra Vagalatiya 6:5. Pawulo a vulavule hi ntxhumu lowu hi fanelaka ku wu zrwala. Pawulo a a djula ku hlaya yini hi mazritu lawa? A a djula ku hlaya leswaku hinkwezru hi ni wutiyanguleli bya kukazri lebyi hi fanelaka ku byi hetisisa. Ka xidondzro lexi, hi ta vona leswi mun’wana ni mun’wana a fanelaka ku swi yentxa akuva a ‘zrwala ntsrhwalu wake’ ni leswaku hi nga swi yentxisa kuyini leswo. Hi ta tlhela hi vona yin’wana ya mintsrhwalu leyi kalaka yi nga vileleki leyi hi nga ha yi zrwalaka na swi nga vileleki ni leswaku hi nga yi txukumetisa kuyini. Ku zrwala mintsrhwalu yezru ni ku txukumeta mintsrhwalu leyi kalaka yi nga vileleki swi ta hi pfuna ku tama hi tsrutsruma ni ku hlula ka mpalisanu wa wutomi.
MINTSRHWALU LEYI HI FANELAKA KU YI ZRWALA
Ku zrwala ntsrhwalu wezru swi patsra ku hetisisa ku tinyiketela kwezru ka Yehovha, wutiyanguleli byezru a ndangwini ni ku pfumela mabindzru lama tisiwaka hi kola ka swiboho swezru (Vona mayava 4-9)
4. Ha yini swi nga kazrati ku hetisisa leswi hi swi dumbisiki Yehovha loko hi tinyiketela kwake? (Tlhela u vona xifaniso.)
4 Ku tinyiketela kwezru. Loko hi tinyiketele ka Yehovha hi mu dumbise ku mu gandzrela ni leswaku minkama hinkwayu hi ta yentxa ku zrandzra kwake. Nakone hi fanela ku xi hetisisa xidumbiso lexo. Ku yentxa hinkwaswu leswi hi swi dumbisiki Yehovha i wutiyanguleli byikulu, kambe a swi bindzri. Phela Yehovha a hi vumbele ku yentxa ku zrandzra kwake. (Apful. 4:11) Yehovha a hi hambe na hi ni ku navela ka ku mu tiva ni ku mu gandzrela nakone a hi vumbe hi xifaniso xake, hi leswi swi hi yentxaka hi djula ku tsrhindzrekela kusuhi na yene nakone i tovoko ku yentxa ku zrandzra kwake. (Amaps. 40:8) Handle ka leswo, loko hi yentxa ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba hi tlhela hi yingiseta n’wanake hi ta kuma ku wisisiwa.—Mat. 11:28-30.
(Vona mayava 4-5)
5. I yini xi nga ku pfunaka ku hetisisa ku tinyiketela kwaku? (1 Yohane 5:3)
5 Xana u nga wu zrwala hi ndlela yini ntsrhwalu? Ku ni mintxhumu yibidzri yi nga ku pfunaka. Xa ku sungula, tama u tiyisa lizrandzru dzraku ha Yehovha. U nga yentxa leswo hi ku yanakanyisisa hi mintxhumu hinkwayu leyi a samiki a ku yentxela ni matovoko hinkwawu lawa a ha taka ku nyika. Nkama lowu lizrandzru dzraku ha Yehovha dzri yaka dzri kula, swi ta ya swi ku nabyalela ku mu yingiseta. (Dondzra 1 Yohane 5:3.) Xa wubidzri, yetisela Yesu. Yene a swi kotile ku yentxa ku zrandzra ka Yehovha hikusa a a khongota a kombela mpfunu nakone a a beka miyanakanyu yake ka hakelo. (Heb. 5:7; 12:2) Ku fana na Yesu, khongota ka Yehovha u kombela ntamu nakone u nga txhuki u lahlekeliwa hi dumbo dzra wutomi lebyi nga helikiki. Loko u kulisa lizrandzru dzraku ha Yehovha, ni ku yetisela Yesu, u ta swi kota ku hetisisa ku tinyiketela kwaku.
6. Ha yini hi fanela ku zron’wekela wutiyanguleli byezru a ndangwini? (Tlhela u vona xifaniso.)
6 Wutiyanguleli byezru a ndangwini. Ka mpalisanu wezru wa wutomi hi fanela ku zrandzra Yehovha na Yesu ku tlula xizro xin’wana ni xin’wana xa ndangu. (Mat. 10:37) Kambe leswo a swi hlayi swone leswaku a hi fanelanga hi hetisisa wutiyanguleli byezru a ndangwini. Kambe a matsrhan’wini ya leswo, loko hi djula ku nyonxisa Yehovha na Yesu hi fanela ku hetisisa wutiyanguleli byezru a ndangwini. (1 Tim. 5:4, 8) Loko hi yentxa leswo, hi ta nyonxa ngopfu swinene. Yehovha awa swi tiva leswaku a ndangwini ku to va ni ku nyonxa ntsena loko nuna ni nsati va kombana xihlonipho, loko vapswali va zrandzra vanavu ni ku tlhela va va dondzrisa ni loko vana va yingiseta mupswali.—Efe. 5:33; 6:1, 4.
(Vona mayava 6-7)
7. Xana u nga byi hetisisa hi ndlela yini wutiyanguleli byaku a ndangwini?
7 U nga wu zrwalisa kuyini ntsrhwalu? Swi nge na mhaka leswaku u nuna, nsati kumbe n’wana, a xa lisima i ku tizrisa milawu ya wutlhazri leyi kumekaka a Bibeleni. U nga yentxi leswi u vonaka swi lulamile hi ku ya hi vonela dzraku kumbe hi ku ya hi leswi tolovelekiki lomu u tsrhamaka kone. Nakone u nga dzringisi ku yentxa leswi hlayiwaka hi lava va tihlayaka masungakati. (Amapr. 24:3, 4) Ma tizrisi ha hombe mabuku yezru lama seketeliwiki a Bibeleni. Wone ke ma ni swidzringanyeto swinyingi mayelana ni ndlela leyi u nga yi tizrisaka ha yone minkongomiso ya Bibele. Hi xikombiso, a buku ledzri liki Hanya Hi Ku Nyonxa! Ka tindzrima 49 na 50 dzri ni timhaka leti yelanaka ni vatekani, vapswali kun’we ni vana. b Tiyimiseli ku hanya hi leswi Bibele dzri swi dondzrisaka nambi loko van’wana a ndangwini va nga swi djuli ku yentxa leswo. Hi ndlela leyo, a ndangu waku wu ta pfuneka nakone Yehovha a ta ku tovokisa.—1 Pet. 3:1, 2.
8. Xana swiboho swezru swi nga hi khumba hi ndlela yini?
8 Ku pfumela mabindzru lama tisiwaka hi swiboho swezru. Yehovha a hi nyike ntsrhunxeko wa ku tihlawulela. A djula hi teka swiboho leswinene ni leswaku hi nyonxa hi swiboho leswi hi swi tekaka. Kambe loko hi teka swiboho leswi ngeke swinene Yehovha a nge te hi sizrelela ka mabindzru ya ku biha lama tisiwaka hi swiboho leswo. (Gal. 6:7, 8) Xileswo, hi fanela ku yamukela mabindzru lama tisiwaka hi kola ka swiboho leswi nga liki swinene swa ku fana ni mazritu lawa hi kalaka hi nga ma yanakanyanga ha hombe kumbe swiyentxo swa magugu. Hi nga ha kingindzriwa hi lipfalu hi leswi hi tivaka leswaku hi fanela ku pfumela mabindzru lama tisiwaka hi kola ka swiboho swezru. Ku tiva leswaku hi fanela ku yamukela mabindzru ya swiboho swezru swi nga hi yentxa hi hlaya swidoho swezru ni ku tlhela hi tingawula ku yentxa swihoxo swo swa swin’we. Ku yentxa leswo, swi nga hi pfuna ku tama hi tsrutsruma ka mpalisanu wa wutomi.
(Vona mayava 8-9)
9. I yini lexi taka ku pfuna ku lavisana ni xiboho lexi nga liki xinene? (Tlhela u vona xifaniso.)
9 U nga wu zrwalisa kuyini ntsrhwalu? Xana u nga yentxa yini loko u teke xiboho xa kukazri kambe ntsrhaku u tisola? Pfumela leswaku a wu nge swi koti ku txintxa leswi u swi yentxiki. U nga heti nkama ni ntamu waku hi ku zama ku tiyimelela hi kola ka xiboho lexi u xi tekiki kumbe ku lumbeta van’wana hi kola ka swihoxo swaku. A matsrhan’wini ya leswo, pfumela leswaku u hoxile nakone yentxa leswi u nga swi kotaka hi ku pfumelelana ni xiyimu lexi u nga ka xone swoswi. Loko u titwa nandzru hi kola ka ntxhumu wa kukazri lowu u wu yentxeki, khongota ka Yehovha u va u pfumela leswaku u hoxile ni ku tlhela u mu kombela leswaku a ku dzrivalela. (Amaps. 25:11; 51:3, 4) Kombela lidzrivalelo ka lava u va khunguvanyisiki nakone loko swi vileleka kombela mpfunu ka vakulu. (Yak. 5:14, 15) Dondzra ka swihoxo swaku nakone yentxa hinkwaswu akuva u nga phindi swihoxo swo swa swin’we. Loko u yentxa leswo hinkwaswu u nga tiyiseka leswaku Yehovha a ta ku komba timpswalu nakone a ta ku nyika mpfunu lowu u wu vilelaka.—Amaps. 103:8-13.
MINTSRHWALU LEYI HI FANELAKA KU YI “TXUKUMETA”
10. Ha yini ku yanakanya leswaku a hi si hamba ntxhumu wa ku gama mbangu ku li ntsrhwalu lowu bindzraka? (Vagalatiya 6:4)
10 Ku yanakanya leswaku a hi ngi yentxa swinyingi. Ku tidzringanisa ni vambeni swi nga hi heta ntamu. (Dondzra Vagalatiya 6:4.) Loko hi zrandzra ku tidzringanisa ni vambeni hi nga ha sungula ku va ni matsroho ni ku phikisana ni van’wana. (Gal. 5:26) Loko hi tsrhamela ku yentxa swa ku fana ni swa vambeni kambe hi nge na makotela ya ku yentxa leswo a swi nge hi fambeli ha hombe nakone ‘a ku lavisela loko hlwelaka ku vavisa mbilu.’ Yanakanya ndlela leyi swi hetanaka ntamu ha yone ku tsrhamela ku lavisela ntxhumu lowu hi tivaka leswaku a hi nge txhuki hi wu tlhaselela! (Amapr. 13:12) Loko hi yentxa leswo hi nga ha hela ntamu nakone hi nga ha tsrhika ku tsrutsruma ka mpalisanu wa wutomi.—Amapr. 24:10.
11. I yini u nga swi yentxaka akuva u nga laviseli mintxhumu leyi kalaka yi nge ti yentxeka?
11 U nga wu txukumetisa kuyini ntsrhwalu lowo? U nga yimeli ku yentxa mintxhumu leyi tlulaka leyi Yehovha a yi yimeliki kwaku. Yehovha a nga yimele leswaku u mu nyika leswi u ngeke naswu. (2 Kor. 8:12) Nakone dzrimuka leswaku Yehovha a nga tsrhameli ku dzringanisa leswi u swi yentxaka ni leswi van’wana va swi yentxaka. (Mat. 25:20-23) Yene a wu nyika lisima ntizro lowu u mu yentxelaka wone na swi sukela a mbilwini, lipfumelo dzraku ni ku tiyisela kwaku. Vana lwa dzringaniselaka nakone pfumela leswaku swi nga yentxeka swoswi u nga koti ku yentxa hinkwaswu hi lani a wu djula ha kone hi kola ka ntanga. Lihanyu kumbe xiyimu xaku. Ku fana na Barzilayi, yala swiyavelo leswi u tivaka leswaku a wu nge ti swi kota ku swi hetisisa. Ku nga ha va hi kola ka mavabyi kumbe ntanga. (2 Sam. 19:35, 36) Nakone ku fana na Moxe kombela mpfunu. Yavelana ni van’wana swiyavelo leswi u nga na swone loko swi kotela. (Eks. 18:21, 22) Tingawula moya wa ku yimela mintxhumu ya ku a yi nge ti za yi yentxekile kumbe leyi nga ku yentxaka u kazrala ka mpalisanu lowu wa wutomi.
12. Xana i nandzru loko van’wana va teka swiboho leswi hoxekiki? Tlhamuxela.
12 Ku titwa nandzru hi kola ka swiboho leswi hoxekiki swa van’wana. Hine a hi na mfanelo ya ku tekela van’wana swiboho; nambi ku va sizrelela ka mabindzru ya ku biha lama tisiwaka hi swiboho swavu. Hi xikombiso, swi nga yentxeka a n’wana a teka xiboho xa ku tsrhika ku tizrela Yehovha nakone vapswali va nga ha vaviseka ngopfu hi kola ka xiboho lexo. Kambe loko vapswali va tsrhamela ku titwa nandzru hi kola ka xiboho xa n’wana, leswo swi nga ha hetelela swi va ntsrhwalu lowukulu kwavu nakone ntsrhwalu lowu a hi wone lowu Yehovha a djula leswaku va wu zrwala.—Rom. 14:12.
13. Xana vapswali va nga lavisana ni swiboho leswi hoxekiki swa vanavu hi ndlela yini?
13 U nga wu Txukumetisa kuyini ntsrhwalu lowu? Dzrimuka leswaku Yehovha a nyike mun’wana ni mun’wana wezru ntsrhunxeko wa ku tihlawulela. A swi siyela mun’wana ni mun’wana ku ti tekela xiboho ku patsra ni xiboho xa ku mu tizrela kumbe ku kala va nga mu tizreli. Yehovha awa swi tiva leswaku wene swanga mupswali a wu hetisekaka. Ntsena o djula leswaku u yentxa leswi u nga swi kotaka. Leswi n’wanaku a hlawulaka ku swi yentxa i wutiyanguleli byake ku nge byaku. (Amapr. 20:11) Nambitanu swi nga ha yentxeka u tsrhamela ku yanakanya hi swihoxo leswi u swi yentxiki swanga Papayi kumbe mamana kutani khongota ka Yehovha u mu byela ndlela leyi u titwaka ha yone nakone mu kombeli leswaku a ku dzrivalela. Yehovha awa swi tiva leswaku a wu nge swi koti ku tlhelelisa nkama akuva u ya lulamisa leswi hoxekiki. Kambe hi tlhelo dzrin’wana a nga yimeli leswaku u dzringisa ku sizrelela n’wanaku ka mabindzru lama tisiwaka hi kola ka swihoxo leswi a swi yentxiki. Loko n’wanaku a tikazrata ku tlhelela ka Yehovha dzrimuka leswaku Yehovha a tiyimiselile leswaku a mu yamukela hi mavoko mabidzri.—Lk. 15:18-20.
14. Ha yini ku tsrhamela ku titwa nandzru ku li ntsrhwalu lowu hi fanelaka ku wu txukumeta?
14 Ku tsrhamela ku titwa nandzru. Leswi hi nga vadohi, swi tolovelekile ku titwa nandzru. Kambe Yehovha a nga djuli leswaku hi tsrhamela ku titwa hi ndlela leyo. Lowu i ntsrhwalu lowu hi fanelaka ku wu txukumeta. Kambe hi nga swi tivisa kuyini leswaku ndlela leyi hi titwaka ha yone yi tlula mpimu? Loko hi hlaye xidoho xezru, hi tisolile ni ku yentxa hinkwaswu leswi hi swi kotaka akuva hi nga ha phindhi swihoxo swo swa swin’we hi nga tiyiseka leswaku Yehovha a hi dzrivalelile. (Amint. 3:19) Ntsrhaku ka loko hi yentxe hinkwaswu leswo, Yehovha a nga swi djuli leswaku hi tsrhamela ku titwa nandzru. Awa swi tiva leswaku matsrhamela lawo ma nga hi yentxa hi nga nyonxi. (Amaps. 31:10) Loko hi tsrhamela ku titwa na hi tsrhikeleleke ngopfu hi nga ha godola ku tama hi tsrutsruma ka mpalisanu wa wutomi.—2 Kor. 2:7.
Ntsrhaku ka loko u tisolile swa hakakunene, Yehovha a nga tsrhameli ku pimisa hi swidoho swaku, na wene u fanela ku yentxa leswi fanaka (Vona yava 15)
15. I yini xi nga hi pfunaka ku lavisana ni ku titwa nandzru ku tlula mpimu? (1 Yohane 3:19, 20) (Tlhela u vona xifaniso.)
15 U nga wu txukumetisa kuyini ntsrhwalu lowu? Loko u tsrhamela ku titwa nandzru, beka miyanakanyu yaku ka leswaku ‘a ku dzrivalela’ ka ntiyiso ku le ka Yehovha. (Amaps. 130:4) Yehovha a byela lava tisoliki hakunene a ku: ‘Ndzri nga ka ndzri nga ha dzrimuki a swihono swaku.’ (Yer. 31:34) Leswo swi tlhamuxela leswaku Yehovha a nge ti ku khatisa kumbe ku ku yavanyisa hi swihoxo leswi u samiki u swi yentxa a nkameni lowu khalutiki. Kutani loko u kumana ni mabindzru ya kukazri hi kola ka swihoxo leswi u samiki u swi yentxa u nga tibyeli leswaku Yehovha e kala a nga ku dzrivalelanga. U nga tsrhameli ku titwa nandzru loko swihoxo leswi u samiki u swi yentxa a nkameni lowu khalutiki swi ku yentxe u luza xiyavelo xa kukazri a bandleni. Yehovha a nga tsrhameli ku yanakanya hi swihoxo leswi u swi yentxiki. Kutani wene u swi yentxela yini swoleswo.—Dondzra 1 Yohane 3:19, 20.
TSRUTSRUMA HI NKONGOMETO WA KU HLULA
16. Swanga switsrutsrumi, i yini hi fanelaka ku va na swone a miyanakanywini?
16 Swanga hi leswi kutani hi nga ka mpalisanu wa wutomi “tsrutsrumani hi ndlela leyi taka yentxa leswaku mi ganya”. (1 Kor. 9:24) Hi to kota ku yentxa leswo loko hi twisisa ku hambana loku nga kone a makazri ka mintsrhwalu leyi hi fanelaka ku yi zrwala ni leyi hi fanelaka ku yi txukumeta. Ka xidondzro lexi, he vona swin’wana swa swikombiso ntsena swa leswi hi fanelaka ku swi zrwala ni leswi hi fanelaka ku swi txukumeta. Kambe ka ha ni swinyingi. Yesu a hlaye leswaku hi nga ha “bindzriwa hi ku da ngopfu, ku nwa ngopfu ni hi mivilelo ya wutomi”. (Lk. 21:34) A ti ndzrimana leti ni tin’wana yi nga Bibeleni swi nga hi pfuna kuva u xiya lomu u nga ha yampswisaka kone akuva u tama u va ka mpalisanu wa wutomi.
17 . Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku swa koteka ku hlula ka mpalisanu wa wutomi?
17 Hi nga tiyiseka leswaku hi nga hlula ka mpalisanu wa wutomi hikusa Yehovha a ta hi nyika ntamu lowu hi wu vilelaka. (Eza. 40:29-31) U nga heli ntamu! Yetisela Pawulo, lweyi a tikazratiki hi lani a kotiki ha kone akuva a kuma hakelo. (Filp. 3:13, 14) A nga kone lweyi a nga ku tsrutsrumelaka ka mpalisanu lowu, kambe hi ku pfuniwa ha Yehovha u ta swi kota. Yehovha a ta ku pfuna ku zrwala mintsrhwalu yaku ni ku ku pfuna ku txukumeta leyi nga ha ku yentxaka u nga nyonxi. (Amaps. 68:19) Hi ku pfuniwa hi Yehovha, u ta swi kota ku heta ni ku ganya ka mpalisanu wa wutomi!
LISIMU 65 Phokophela!
a Xidondzro lexi xi ta hi pfuna ku tama hi tsrutsruma ka mpalisanu wa wutomi. Swanga switsrutsrumi hi fanela ku zrwala ntsrhwalu wa kukazri lowu patsraka ku tinyiketela kwezru ka Yehovha, wutiyanguleli byezru a ndangwini ni mabindzru lama tisiwaka hi swiboho leswi hi swi tekaka. Handle ka leswo, i swa lisima kuva hi tsrhika mintsrhwalu ya kukazri leyi yi nga ha hi hingeletaka. I mintsrhwalu muni yoleyo? Hi ta swi vona ka xidondzro lexi.
b U nga tlhela u vona nxaxamelo wa tinhlokomhaka lowu liki “Leswi Nga Pfunaka Ndyangu” ka jw.org. Tin’we ta tinhlokomhaka leti ti nga pfunaka vatekani hi leti liki: “Ndlela Yo Kombisa Xichavo” ni leyi yi nge “Ndlela Yo Kombisa Ku Khensa”; ka vapswali, “Ku Dyondzisa Vana Ku Tirhisa Ti-smartphone Hi Ndlela Leyinene” ni leyi yi liki “Ndlela Leyi U Nga Vulavurisanaka Ha Yona Ni N’wana Wa Wena Wa Kondlo-a-ndzi-dyi”; ka vampshwa, “Ndlela Yo Lwisana Ni Ntshikilelo Wa Tintangha” ni leyi liki “Ndlela Yo Hlula Xivundza”.
