NHLOKO MHAKA YA XIDONDZRO 2
Dondzra Ka Makwavu Wa Yesu
‘Yakob, a nandzra wa Xikwembu Nkulukumba ni wa Hosi Yesu Kriste.’—YK 1:1.
LISIMU 88 Ni Tivise Tindlela Taku
NKATSRAKANYU WA LESWI TAKA DONDZRIWA *
1. U nga wu tlhamuxelisa kuyini ndangu wa Yakobe?
YAKOBE, makwavu wa Yesu, a kulisiwe ka ndangu lowu a wu tiyile hi tlhelo dzra moya. * Vapswele vake, Yosefa na Mariya, a va mu zrandzra ngopfu Yehovha nakone a va yentxa leswi va nga swi kotaka akuva va mu tizrela. Yakobe a tlhele a va ni ndjombo ya ku va makwavu wa lweyi a a ta va Mesiya. Nakunene ku ve ndjombo leyikulu kuva a pswaliwe ka ndangu lowo.
2. He swini swivangelo leswi Yakobe a a li na swone swa ku tikhuza hi makwavu?
2 Yakobe a a ni swivangelo swinyingi swa ku tikhuza hi makwavu. (Mt 13:55) Hi xikombiso, loko Yesu a ni 12 wa malembe kutani a a ma tiva ha hombe matsralwa lakakuva a hlamalise nambi vadondzrisi a Yerusalema. (Lk 2:46, 47) Swi nga yentxeka Yakobe a tizre na Yesu ka ntizro wa wuvatli nakone leswo swi mu yentxe a mu tiva ha hombe Yesu. Nathan H. Knorr a a talisa ku hlaya leswi: “Loko u tizra ni mhunu, u ya u mu tiva ha hombe.” * Handle ka ku ganaganeka, Yakobe a a swi xiya leswaku ‘Yesu yene, afa a kula a wutlhazrini ni le ku leheni, ni le timpswalwini a mahlweni ka Xikwembu Nkulukumba ni ka vhanu’. (Lk 2:52) Loko hi kambela hinkwaswu leswi, hi nga ku a swi fanela kuva Yakobe a va mun’we wa vadondzrisiwa va Yesu. Kambe a hi swone leswi yentxekiki!
3. I yini leswi Yakobe a swi yanakanyiki hi Yesu nkama lowu a sunguliki ku zrezra?
3 Ka malembe hinkwawu lawa Yesu a ma hetiki a li lani misaveni, Yakobe a nga zanga a va mudondzrisiwa wake. (Yh 7:3-5) Swi nga yentxeka Yakobe a ve mun’we wa maxaka ya Yesu lweyi a hlayiki leswaku Yesu ‘a hambani nhloko kumbe awa hlanya’. (Mr 3:21) Nkama lowu Yesu a nga gongondzreliwa a mhandzrini ya nxanisa, mamana wake, Mariya, a a li kone kambe swi tikomba Yakobe a a nge kone.—Yh 19:25-27.
4. Hi ta vona yini ka xidondzro lexi?
4 Ntsrhaku ka nkamanyana, Yakobe a sungule ku va ni lipfumelo ka Yesu nakone a ve nkulu wa bandla lweyi a a ni wutiyanguleli byinyingi. Ka xidondzro lexi, hi ta vona mintxhumu leyi hi nga yi dondzraka ka Yakobe: 1) Ha yini hi fanela ku tama hi titsrongahata ni leswaku 2) hi nga yampswisa hi ndlela yini madondzrisela yezru.
TAMA U TITSRONGAHATA KU FANA NA YAKOBE
5. I yini leswi Yakobe a swi yentxiki ntsrhaku ka loko Yesu a humelele kwake?
5 Xana Yakobe a ve mulandzreli wa ku dumbeka wa Yesu nkama muni? Ntsrhaku ka loko Yesu a pfuxiwile ku feni, ‘a voniwe hi Yakob; nangweso a voniwe hi vapostola hinkwavu’. (1Ko 15:7) Ntsrhaku ka leswo, Yakobe a ve mun’we wa vadondzrisiwa va Yesu. A a li kun’we ni vapostola loko va yamukela moya wa ku xwenga. (Min 1:13, 14) Ntsrhaku ka nkamanyana, a ve ni ndjombo ya ku tizra swanga xizro xa Huvo leyi Zrangelaka. (Min 15:6, 13-22; Ga 2:9) Nakone ku nga si tlhasa lembe dzra 62 Nguveni Yezru, a huhuteliwe hi Xikwembu Nkulukumba akuva a tsralela papela Vakriste lava totiwiki. Kumbe hi ni dumbo dzra ku hanya a tilweni kumbe a misaveni, ni namunhla hi nga dondzra swinyingi ka papela ledzri. (Yk 1:1) Hi ku ya hi n’wamatimu wa muyuda Josephus, muprista wa muyuda Ananias Lwentsrongo a zrumele kuva Yakobe a dlayiwa. Yakobe a tame a dumbeka ka Yehovha ku ya tlhasa loko a dlayiwa.
6. Hi kwini ku hambana loku a ku li kone ka Yakobe ni vazrangeli va wukhongoti a nkameni wake?
6 Yakobe a a titsrongahata. Hi swi tivisa kuyini leswo? Vona ku hambana loku a ku li kone ka Yakobe ni vazrangeli va wukhongoti a nkameni wake. Loko Yakobe a vone wumboni lebyi heleliki bya leswaku Yesu i N’wana wa Xikwembu Nkulukumba, a titsrongahatile a va a txintxa mavonela yake. Kambe vaprista lavakulu a Yerusalema a va swi yentxanga leswo. Hi xikombiso, va swi vonile leswaku Yesu a pfuxe Lazaru. Kambe a matsrhan’wini ya ku pfumela leswaku Yesu a zrumiwe hi Yehovha, va zame ku dlaya Yesu na Lazaru. (Yh 11:53; 12:9-11) Hi ku famba ka nkama, loko Yesu a pfuxiwile, va zami ku pfaletela mhaka akuva vhanu va nga yi tivi. (Mt 28:11-15) Ku tikulisa ka vazrangeli volavo va wukhongoti a ku li kukulu ngopfu lakakuva ku va yentxe va yala Mesiya.
7. Ha yini hi nga fanelanga hi tikulisa?
7 Leswi hi swi dondzraka: U nga tikulisi nakone pfumelela Yehovha a ku dondzrisa. Ku fana ni mavabyi ya kukazri lawa ma nga yentxaka leswaku mbilu ya mhunu yi nga ha tizri ha hombe, ku tikulisa swi nga yentxa leswaku swi hi kazratela ku yingiseta. Hi xikombiso, Vafarisi va nonon’whise timbilu tavu hi mhaka ya ku tikulisa lakakuva a va byi pfumelanga wumboni lebyi a byi li livaleni bya leswaku Yesu a a li N’wana wa Xikwembu Nkulukumba. Ku tikulisa ku ni khombo nakone ku nga hi tsrhindzreta kule na Yehovha. (Yh 12:37-40) Hi mhaka ya ku tikulisa, Vafarisi va luzi ndjombo ya ku kuma wutomi lebyi nga helikiki. (Mt 23:13, 33) Xileswo, i swa lisima leswaku hi pfumelela Bibele ni moya wa ku xwenga wa Yehovha swi txintxa wumhunu byezru, mayanakanyela yezru ni swiboho swezru. (Yk 3:17) Ku titsrongahata ku pfune Yakobe leswaku a pfumela ku dondzrisiwa ha Yehovha. Nakone hi lani hi taka swi vona ha kone, ku titsrongahata hi kone ku mu pfuniki ku va mudondzrisi lwenene.
VANA MUDONDZRISI LWENENE KU FANA NA YAKOBE
8. I yini lexi nga hi pfunaka ku va vadondzrisi lavanene?
8 Yakobe a a nga dondzrekanga ngopfu. Vazrangeli va wukhongoti a nkameni luwani a va vona Yakobe hi ndlela leyi a va vona ha yone Petro na Yohane. A va ku i ‘vhanu va ku ka va nga dondzranga’. (Min 4:13) Kambe Yakobe a a li mudondzrisi lwenene nakone leswi hi swi vona ha hombe loko hi dondzra buku dzra Bibele ledzri a dzri tsraliki. Swi nga yentxeka na hine hi nga dondzrekanga ku fana na Yakobe kambe hi ku pfuniwa hi moya wa ku xwenga wa Yehovha ni nhlengeletanu yake, na hine hi nga swi kota ku va vadondzrisi lavanene. Kutani a hi voneni leswi a swi yentxa Yakobe a va mudondzrisi lwenene ni ndlela leyi hi nga mu yetiselaka ha yone.
9. Xana Yakobe a a dondzrisa hi ndlela yini?
9 Yakobe a a tizrisa mazritu ya ku nabyala ni mintlhamuxelo leyi twalaka. Leswo swi yentxe leswaku loko a dondzrisa, vhanu va tekela ku swi tiva leswi a va fanela ku swi yentxa ni ndlela leyi a va ta swi yentxa ha yone. Hi xikombiso, vona ndlela ya ku nabyala leyi Yakobe a dondzrisiki ha yone leswaku Vakriste a va ta kumana ni tinxanisa kambe va nga vi na xikhomela. A tsrale leswi: ‘Va tovokile lava nga tiyisela. N’wi ku yingelile a ku tiyisela ka Yob; ni ku gama loku nga pfa ku Hosi [Yehovha], n’wi ku vonile; hikuva Hosi [Yehovha] yi tele timpswalu, yi ni lilondzro.’ (Yk 5:11) Yakobe a a dondzrisa hi ku tizrisa matsralwa, leswi liki a tizrisi Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba akuva a pfuna vhanu ku twisisa leswaku Yehovha nkama hinkwawu awa va hakela lava dumbekaka kwake ku fana na Yobe. Yakobe a tizrise mazritu ya ku nabyala nakone a tlhamuxele hi ndlela leyi swi nabyalaka ku yi twisisa. Xileswo, a yise lidzrumu ka Yehovha ku nge ku kokela kwake.
10. Hi nga mu yetisela hi ndlela yini Yakobe loko hi dondzrisa van’wana mayelanu na Yehovha?
10 Leswi hi swi dondzraka: Dondzrisa hi ndlela ya ku nabyala, nakone tizrisa Bibele. Loko hi dondzra Bibele ni mhunu, nkongometo wezru a hi ku kombisa wutivi byezru kambe i ku kombisa wutivi bya Yehovha ni ndlela leyi a hi zrandzraka ha yone. (Ro 11:33) Hi nga kota ku yentxa leswo hi ku va hi tizrisa Bibele nkama hinkwawu loko hi dondzrisa. Hi xikombiso, a matsrhan’wini ya ku byela lweyi hi dondzraka na yene Bibele leswi a hi ta swi yentxa ka xiyimu xa kukazri, i swinene ku mu komba swikombiso swa le Bibeleni akuva a twisisa ndlela leyi Yehovha a pimisaka ni ku titwa ha yone hi mhaka yoleyo. Hi ndlela leyo, a ta kota ku twisisa leswaku xa lisima i ku nyonxisa Yehovha, ku nge hine.
11. He swini swikazratu leswi vakriste a va li na swone, nakone Yakobe a va pfune hi ndlela yini? (Yakob 5:13-15)
11 Yakobe a a nga djikadjiki. Loko hi dondzra papela dzra Yakobe, hi vhela hi swi vona leswaku a a ku twisisa ku tsrana ka vamakwezru. Leswo swi yentxe a nyikela swilayu leswi kongomiki mayelanu ni leswi a va fanela ku swi yentxa. Hi xikombiso, vakriste van’wana a va lolohwa ku tizrisa swilayu leswi va nyikiwiki swone. (Yk 1:22) Van’wana a va nyika lisima lava ganyiki. (Yk 2:1-3) Van’wana a va nga swi koti ku lawula lidzrimi. (Yk 3:8-10) Leswo a ku nge ke ximhakana, nakone Yakobe a a swi tiva leswaku a va ta swi kota ku txintxa. Yakobe a nyikele swilayu hi ndlela ya lizrandzru kambe a a nga djikadjiki. Handle ka leswo, a kutxe vamakwezru leswaku va djuletela mpfunu wa vakulu akuva va kota ku txintxa.—Dondzra Yakob 5:13-15.
12. Xana hi fanela ku tiyiseka hi yini?
12 Leswi hi nga swi dondzraka: U nga djikadjiki, nakone lehisa mbilu. Vanyingi va lava hi dondzraka na vone Bibele swa va kazratela ku tizrisa leswi va swi dondzraka. (Yk 4:1-4) Swi nga ha teka nkama akuva va tsrhika swihena swa ku biha ni kuva va sungula ku txutxela wumhunu bya Wukriste. Ku fana na Yakobe, hi nga djikadjiki loko swi ta mhakeni ya ku byela lava hi dondzraka navu leswi va fanelaka ku swi yampswisa. Hi fanela ku tlhela hi dumba leswaku Yehovha a ta kokela kwake vhanu va timbilu letinene a tlhela a va nyika ntamu wa ku yentxa ku txintxa loku djulekaka.—Yk 4:10.
13. Hi ku ya hi Yakob 3:2, i yini leswi Yakobe a a swi pfumela?
13 Yakobe a a nga tivoni na a yampswa ku tlula vambeni. Ku va Yakobe a ve makwavu wa Yesu a tlhela a va ni wutiyanguleli byinyingi a swi mu yentxanga a tivona na a li wa lisima ku tlula vakriste lavan’wana. Loko a vitana Vakriste kulobye a a ku i ‘vamakwezru lava va zrandzriwaka’. (Yk 1:16, 19; 2:5) A a nga yentxi vhanu va yanakanya leswaku a hetisekile. A matsrhan’wini ya leswo, a tipatsrile loko a ku: ‘Ha hoxa hinkwezru ku leswinyingi.’—Dondzra Yakob 3:2.
14. Ha yini swi ni lisima ku byela lava hi dondzraka navu leswaku na hine ha doha?
14 Leswi hi swi dondzraka: Dzrimuka leswaku hinkwezru ha doha. A hi fanelanga hi tivona na hi yampswa ku tlula lava hi dondzraka na vone Bibele. Ha yini? Loko hi yentxa ingiki a hi dohi, lava hi dondzraka navu Bibele va ta pimisa leswaku a va nge pfuki va swi kotile ku yentxa leswi Xikwembu Nkulukumba a va kombelaka swone. Kambe hi nga va pfuna kuva va tizrela Yehovha hi ku va byela leswaku a hi minkama hinkwayu swi nabyalaka ku tizrisa minsinya ya milawu ya Bibele. Hi nga tlhela hi va dzrungulela ndlela leyi Yehovha a hi pfuniki ha yone akuva hi yentxa ku txintxa a wuton’wini byezru.
15. Xana swifananiso swa Yakobe a swi tsrhamisise kuyini? (Yakob 3:2-6, 10-12)
15 Yakobe a a tizrisa swifananiso akuva a khumba timbilu. I ntiyiso leswaku Yakobe a a ni mpfunu wa moya wa ku xwenga, kambe hi nga tiyiseka leswaku a dondzre swinyingi ka swifananiso swa makwavu, Yesu. Ka papela dzrake, Yakobe a tizrise swifananiso swa ku nabyala ni leswi pfunaka.—Dondzra Yakob 3:2-6, 10-12.
16. Ha yini swi pfuna ku tizrisa swifananiso leswinene?
16 Leswi hi swi dondzraka: Tizrisa swifananiso leswi khumbaka mbilu. Loko u tizrisa swifananiso leswinene u nga pfuna mhunu akuva a twisisa mhaka ni ku bekisa leswi u mu dondzrisiki swone. A ku na mhunu lweyi a tizrisaka swifananiso hi ndlela leyinene ku fana na Yesu nakone Yakobe a landzre xikombiso xake. A hi voni xifananiso xin’we lexi Yakobe a xi tizrisiki, ni leswaku ha yini xi li xinene.
17. Ha yini xifananiso lexi nga ka Yakob 1:22-25 xi li xinene?
17 Dondzra Yakob 1:22-25. Ku ni swivangelo swinyingi leswi yentxaka xifananiso xa Yakobe xa xipelhu xi va xinene. Yakobe a a swi tiva ha hombe leswi a a djula ku va dondzrisa swone ka xifananiso lexo. Yakobe a a djula ku dondzrisa leswaku akuva Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri tizra a wuton’wini byezru a hi fanelanga ku dondzra Bibele ntsena, hi fanela ku tizrisa leswi hi swi dondzraka. A hambe xifananiso hi xipelhu ku nga ntxhumu lowu vhanu hinkwavu va wu tivaka. A swi nge pfuni ntxhumu loko mhunu a tivona ka xipelhu a tsrumbula leswaku a ni nsila, kambe a nga yentxi ntxhumu. Hi ndlela leyi fanaka, a swi pfuni ntxhumu kuva loko mhunu a dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba, a vona leswi a fanelaka ku swi txintxa ka wumhunu byake kumbe a wuton’wini byake kambe a nga yentxi ntxhumu.
18. He yini mintxhumu yizrazru leyi hi fanelaka ku yi yentxa akuva hi hamba swifananiso leswinene?
18 Hi nga mu yetisela hi ndlela yini Yakobe loko hi tizrisa swifananiso? Hi ku yentxa mintxhumu yizrazru: 1) Hlawula xifananiso lexi taka yentxa lweyi u dondzraka na yene Bibele a twisisa mhaka hi ku nabyala. 2) Hamba xifananiso hi mintxhumu leyi a yi toloveliki. 3) Mu kombe leswaku a dondzra yini ka xifananiso lexo. U nga yentxa yini loko swi ku kazratela ku hamba swifananiso? U nga tizrisa Índice Das Publiçacões da Torre de Vigia. Setxha u ku “Ilustraçoes”, kutani u ta kuma swifananiso swinyingi leswi u nga swi tizrisaka. Kambe dzrimuka leswaku swifananiso swi fana ni mikrofone lowu loko u vulavula hi wone, zritu dzraku dzri twalelaka henhla. Swifaniso na swone swi yentxa mhaka leyi hi yi dondzrisaka yi twisiseka. Xileswo, hi fanela ku swi tizrisa ntsena loko hi khanyisa tinhla ta lisima. Ntiyiso wa mhaka hi leswaku hi djula ku va vadondzrisi lavanene ku nge ku tikokela ndhuma. Handle ka leswo, hi djula ku pfuna vhanu vanyingi leswaku va hamba xiyenge xa ndangu wa Yehovha lowu nyonxiki.
19. Hi nga swi kombisisa kuyini leswaku hi wu nyika lisima ndangu wezru wa moya?
19 I ntiyiso leswaku a nga kone ni mun’we kwezru lweyi a nga va ni ndjombo ya ku fana ni ya Yakobe ya ku va makwavu wa mhunu lweyi a hetisekiki. Kambe hi ni ndjombo ya ku tizrela Yehovha kun’we ni vamakwezru, ku nga ndangu wezru wa moya. Hi kombisa leswaku hi wu nyika lisima ndangu lowu hi ku va kun’we ni vamakwezru a mintlhanganwini, hi hungata kun’we, hi dondzra hi xikombiso xavu ni loko hi zrezra kun’we. Loko hi tikazratela ku landzra xikombiso xa Yakobe hi le kusuhi, hi ta dzrumisa Yehovha hi tlhela hi pfuna vhanu va timbilu letinene akuva va dondzra ntiyiso.
LISIMU 114 “A Hi Lehiseni Mbilu”
^ par. 5 Yakobe na Yesu va kulele mutini wun’we. Leswo swi yentxe Yakobe a mu tiva ha hombe N’wana wa Xikwembu Nkulukumba ku tlula vhanu vanyingi lava a va hanya a nkameni lowo. Ka xidondzro lexi, hi ta vona ndlela leyi Yakobe makwavu lwentsrongo wa Yesu a pfuniki ha yone bandla dzra wukriste na dzra ha ku simekiwa.
^ par. 1 Ka xidondzro lexi, hi ta khanela hi Yakobe swanga makwavu wa Yesu nambi leswi hi ku kongoma va nga vamakwavu hi mamana. Yakobe hi yene a tsraliki buku dzra Bibele ledzri vitaniwaka hi vito dzrake.
^ par. 2 Nathan H. Knorr a ve xizro xa Huvo Leyi Zrangelaka. Yene a fe hi 1977.
^ par. 61 NTLHAMUXELO WA XIFANISO: Yakobe a hambe xifananiso hi langavi dzra ndzrilo, ku nga ntxhumu lowu vhanu hinkwavu va wu tivaka, akuva a dondzrisa leswaku hi fanela ku lawula lidzrimi.