1-3. He swini swikazratu leswi nga yentxaka malandzra ya Yehovha ma dzrila?

 HE DZRINI khambi dzra wugamu ledzri u dzriliki ha dzrone? Minkama yimbeni ha dzrila hi ku nyonxa kambe hi ntolovelo hi dzrila loko hi vavisekile. Hi xikombiso, hi nga ha dzrila loko hi feliwe hi mhunu lweyi hi mu zrandzraka. Makwezru Lorilei, lweyi a tsrhamaka a Estados Unidos, a tsrale leswi: “Minkama yimbeni ni hetiwa ntamu hi kola ka ku feliwa hi n’wananga lakakuva ku nga vi na ntxhumu lexi nga ni miyetaka. Hi minkama yoleyo a ni nga yanakanyi leswaku ni nga swi kota ku xi tiyiselela xiyimu lexi.” *

² Hi nga ha dzrila hi kola ka swiyimu swimbeni. Makwezru wa xisati lweyi a tizraka swanga phayona a Japão lweyi a vitaniwaka Hiromi, a li: “Ku va vhanu va nga nyonxeli dzrungula ledzri hi dzri zrezraka a nsin’wini yezru minkama yimbeni swi ni heta ntamu. Minkama yimbeni ni va ni tengatenga ni minyembeti loko ni khongota ka Yehovha ni kombela kuva a ni pfuna ku kuma mhunu lweyi a djuletelaka ntiyiso.”

³ Xana u same u titwa hi ndlela leyi fanaka ni ndlela leyi vamakwezru lava vabidzri va titwiki ha yone? Ku tala kwezru hi sama hi titwa hi ndlela yoleyo. (1Pe 5:9) Hi djula ku ‘tizrela Yehovha hi ku nyonxa’ kambe hi nga ha mu tizrela na hi dzrila hi kola ka ku feliwa hi lweyi hi mu zrandzraka, ku hetiwa ntamu kumbe swiyimu leswi nga ha dzringaka ku dumbeka kwezru ka Xikwembu Nkulukumba. (Ps 6:6; 100:2) Xana hi nga yentxa yini loko hi titwa hi ndlela leyi?

4. I yini leswi hi taka swi kambisisa ka xidondzro lexi?

⁴ Hi nga dondzra ka xikombiso xa Yesu. Minkama yimbeni a langusane ni swiyimu leswi mu yentxiki ‘a dzrila’. (Yh 11:35; Lk 19:41; 22:44; Hb 5:7) A hi kambisiseni swiyentxakalu swoleswo.  Hi ku yentxa leswo hi ta kota ku vona leswi hi nga swi dondzraka. Hi ta tlhela hi vona tindlela leti nga hi pfunaka ku langutana ni swiyimu leswi nga hi yentxaka hi dzrila.

5. Hi dondzra yini mayelanu na Yesu ka dzrungula ledzri kumekaka ka Yohan 11:32-36?

⁵ Hi wuxika bya 32 N.Y., Lazaru munghanu lwenkulu wa Yesu a vabyile a va a fa. (Yh 11:3, 14) Lazaru a a ni vamakwavu vabidzri va xisati, ku nga Mariya na Marta nakone Yesu a a wu zrandzra ngopfu swinene ndangu lowu. Vamakwavu lavo va xisati a va vaviseke ngopfu swinene hi kola ka lifu dzra makwavu Lazaru. Ntsrhaku ka lifu dzra Lazaru, Yesu a yendzrele Betaniya lomu Mariya na Marta a va tsrhama kone. Loko Marta a yingele leswaku Yesu a a li ku buyeni, a hume hi ku tsrutsruma a mu tlhangaveta. Yanakanya ndlela leyi Marta a a vaviseke ha yone loko a te: ‘Hosi, loko fa u kone, a makwezru a nha a nga fanga!’ (Yh 11:21) Kolanu, loko a vona Mariya ni vambeni na va dzrila, na yene ‘a dzrila’.—Dondzra Yohan 11:32-36.

6. Ha yini Yesu a dzrilile?

⁶ Ha yini Yesu a dzrilile a nkameni luwa? A buku ledzri liki Estudo Perspicaz das Escrituras, dzra hlamula: “A lifu dzra munghanu wake Lazaru ledzri yentxiki leswaku vamakwavu va Lazaru va vaviseka dzri yentxe leswaku Yesu ‘a zruzrumela a tlhela a dzrila’.” * Swi nga yentxeka Yesu a yanakanye hi ku vavisa loku Lazaru a ku twiki nkama lowu na a vabya ni ku yanakanya hi ndlela leyi munghanu wake lweyi a zrandzrekaka Lazaru a titwiki ha yone loko a li kusuhi ni ku fa. Yesu a tlhele a susumeteleka ku dzrila hi ku vona ndlela leyi Marta na Mariya a va vaviseke ha yone hi lifu dzra makwavu. Loko na wene u feliwe hi munghanu lweyi u mu zrandzraka kumbe xizro xa ndangu, a swi ganaganekisi leswaku u titwe hi ndlela leyi fanaka. Vona tindondzro tizrazru leti u nga ti kumaka ka xiyentxakalo lexi.

7. Kuva Yesu a dzrilile hi kola ka vanghanu vake swi hi dondzrisa yini ha Yehovha?

⁷ Yehovha awa yi twisisa ndlela leyi hi titwaka ha yone. Yesu i ‘xivumbeko xa ntshima’  xa Papayi wake. (Hb 1:3) Loko Yesu a dzrilile a kombise leswi Yehovha a titwisaka xiswone loko hi feliwa hi mhunu lweyi hi mu zrandzraka. (Yh 14:9) Loko u li ku tiyiseleleni ka ku feliwa hi lweyi u mu zrandzraka u nga tiyiseka leswaku Yehovha a ngo vona ntsena ku vaviseka kwaku kambe a tlhela a vaviseka hi kola ka leswo. A djula ku holisa timbilu leti tsrhovekiki.—Ps 34:18; 147:3.

8. I yini lexi hi tiyisekisaka leswaku Yesu a ta tlhela a va pfuxa vazrandzriwa vezru la va fiki?

⁸ Yesu a djula ku pfuxa vazrandzriwa vaku lava fiki. Ntsrhakunyana ka loko a dzrilile, Yesu a tiyisekise Marta a ku: ‘A makwenu a ta pfuka.’ Marta a ma pfumelile mazritu ya Yesu. (Yh 11:23-27) Leswi Marta a a li mugandzreli wa Yehovha, a a swi tiva leswaku a nkameni lowu khalutiki muprofeta Eliya na Elixa a va pfuxe vafi. (1Th 17:17-24; 2Th 4:32-37) Nakone a a swi twile leswaku Yesu a a pfuxe vafi. (Lk 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Na wene u nga tiyiseka leswaku u ta tlhela u va vona vazrandzriwa vaku lava fiki. Ku dzrila ka Yesu loko a tiyisa vanghanu vake lava a va vavisekile, i wumboni bya leswaku a swi djula hi mbilu ku pfuxa lava fiki.

9. Hi nga xi yetisela hi ndlela yini xikombiso xa Yesu xa ku pfuna lava feliwiki? Nyikela xikombiso.

⁹ U nga tiyisa lava feliwiki. Yesu a nge dzrila ntsena na Marta na Mariya kambe a va yingelile loko va li kazri va khanela akuva a tlhela a kota ku va tiyisa. Hi nga yentxa leswi fanaka ka lava feliwiki. Dan, nkulu lweyi a tsrhamaka Austrália, a li: “Ntsrhaku ka loko nsati wanga a file, a ni djula mpfunu. Vamakwezru va kukazri ni vasati vavu va tinyikele wusiku ni nhlikanhi akuva va ni yingiseta. Va ni pfumelele kuva ni phofula ndlela leyi a ni titwa ha yone hi ku va va nga ni siveli kumbe ku ni hlundzrukela loko ni dzrila. Va tlhele va ni pfuna hi mintizro ya kukazri ya ku fana ni ku hlampswa movha, ku xava mintxhumu ni ku sweka loko ni nge na ntamu wa ku yentxa mintxhumu yoleyo. Va tlhele va khongota kun’we na mine. Va kombise leswaku i vanghanu va ntiyiso nakone ‘i vamakwezru a makhombyeni’.”—Pr 17:17.

10. Tlhamuxela leswi yentxekiki ka dzrungula ledzri kumekaka ka Luka 19:36-40.

¹⁰ Yesu a tlhase a Yerusalema hi 9 ka Nisani wa 33 N.Y. Loko Yesu a ya a tsrhindzrekela a doropeni, a xitsrhungu xi hlengeletanile nakone vhanu a va yandlala timpahla tavu a xitaratwini mahlweni kwake akuva va mu yamukela swanga Hosi yavu. Lowu ku ve nkama wa ku nyonxisa swinene. (Dondzra Luka 19:36-40.) Kambe vadondzrisiwa vake a va nga swi yimelanga leswi gamiki swi yentxeka. ‘Loko [Yesu] a tsrhindzrekelile, a vona muti, a wu dzrilela.’ Na a tengatenga minyembeti, Yesu a hlaye mintxhumu ya ku biha leyi a yi ta yentxekela vhanu lava a va tsrhama a Yerusalema.—Lk 19:41-44.

11. Ha yini Yesu a dzrilile hi kola ka Vayuda a Yerusalema?

¹¹ Yesu a a vavisekile hikusa a a swi tiva leswaku nambi leswi va mu yamukeliki hi lizrandzru, Vayuda a va nga ti dzri yamukela dzrungula dzra Mfumu. Hi mhaka ya leswo, Yerusalema a a ta lovisiwa nakone Vayuda lava a va ta huluka ku dlayiwa a va ta ndzruluka swikazrawa. (Lk 21:20-24) Lexi vavisaka, hi lani Yesu a a hlayile ha kone, ntalu wa Vayuda va mu yalile. Xana vhanu va lomu u tsrhamaka kone va talisa ku yangulisa ku yini loko u va zrezrela? Loko va li vatsrongo lava ku yamukelaka loko u zrezra, u nga dondzra swa kukazri ka ku dzrila ka Yesu. A hi tlheli hi vona mintxhumu yizrazru leyi hi nga yi dondzraka.

12. Kuva Yesu a dzrilile hi kola ka vayakelani vake swi hi dondzrisa yini ha Yehovha?

¹² Yehovha awa zron’weka hi vhanu. Ku va Yesu a dzrilile swi hi dzrimuxa leswaku Yehovha a zron’weka swinene hi vhanu. ‘Leswi [Hosi] yi nga swi zrandzikiki leswaku ni  mun’we a lahleka, ya ka ku zrandzra leswaku hinkwavu va ta va va ndzruluka.’ (2Pe 3:9) Namunhla hi kombisa leswaku ha va zrandzra vhanu hi ku dzringisa ku va pfuna akuva va dondzra madzrungula lamanene ya Mfumu.—Mt 22:39. *

13-14. Xana Yesu a swi kombise hi ndlela yini leswaku a ni ntwela wusiwana ka vhanu, nakone hine hi nga dzri txutxela hi ndlela yini tsrhamela ledzro?

¹³ Yesu a tikazrate ngopfu swinene a ntizrweni wa ku zrezra. A kombise lizrandzru ka vhanu hi ku va a tama a va zrezrela ka mikhandlu hinkwayu leyi a yi mu pfulekela. (Lk 19:47, 48) I yini lexi mu susumeteliki kuva a yentxa leswo? Yesu a a va twela wusiwana vhanu. Minkama yimbeni vhanu vanyingi a va djula ku twa mazritu ya Yesu ni vadondzrisiwa vake ‘lakakuva va nga koti ni ku da’. (Mr 3:20) Nambi loko vhanu va djula ku mu yingela a wusikwini, Yesu a a tinyiketa akuva a va dondzrisa hi nkama wolowo. (Yh 3:1, 2) Ku tala ka lava mu yingeliki ku sunguleni a va zanga va ndzruluke vadondzrisiwa vake. Kambe hinkwavu lava mu yingeliki va kume wumboni lebyi heleliki. Namunhla, hi djula ku nyika vhanu hinkwavu mukhandlu wa kuva va yingela madzrungula lamanene. (Min 10:42) Akuva hi kota ku yentxa leswo, swi nga ha djula hi txintxa nkama ni ndlela leyi hi zrezraka ha yone.

¹⁴ Tiyimisele ku yentxa ku txintxa. Loko minkama hinkwayu hi zrezra hi nkama wolowu wa wun’we, swi nga ha yentxa hi nga va kumi vhanu lava djulaka ku dondzra ntiyiso. Makwezru wa xisati lweyi a nga phayona lweyi a vitaniwaka Matilda, a li: “Mine ni nuna wanga hi fonela vhanu akuva hi va zrezrela hi minkama leyi hambaniki. Ku sungula a mixweni hi zrezra ka nsimu ya mani na mani. Nhlikanhini hi tizrisa xikarinyana xa mabuku. Loko dzri pela hi yendzrela vhanu a makaya kwavu hikusa swa nabyala ku va kuma.” A matsrhan’wini ya ku landzra xiyimiso lexi yelanaka ni nkama wezru, hi fanela ku hamba xiyimiso lexi taka hi pfuna ku kuma vhanu vanyingi a nsin’wini. Loko hi yentxa leswo, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha a ta nyonxa ngopfu swinene.

15. Hi lani swi kombisiwaka ha kone ka Luka 22:39-44, i yini leswi yentxekiki ka wusiku lebyi Yesu a fiki ha byone?

¹⁵ Hi wusiku bya 14 ka Nisani wa 33 N.Y., Yesu a ye mbangwini lowu vitaniwaka Getsemani. Kolanu, a txhulule mbilu yake ka Yehovha. (Dondzra Luka 22:39-44.) Hi nkama wolowo na a langusana ni xiyimu xa ku bindzra Yesu ‘a humexile swikhongoto . . . kun’we ni swidzrilo leswikulu ni minyembeti’. (Hb 5:7) I yini leswi Yesu a kombeliki swone ka xikhongoto xake loko a li kusuhi ni ku fa? A khongote a kombela ku tiyisiwa akuva a tama a dumbeka ka Yehovha ni kuva a tama a yentxa ku zrandzra kwake. Yehovha a xi yingelile xikhongoto xa n’wanake lexi pfaka mbilwini a va a zrumela ntsrumi akuva yi ta ta mu tiyisa.

16. Ha yini Yesu a vavisekile nkama lowu a khongotiki na a li Getsemani?

¹⁶ A swi ganaganekisi leswaku Yesu a dzrilile loko a khongota hi kola ka leswi vhanu a va ta mu vona swanga lweyi a zrukaka vito dzra Xikwembu Nkulukumba. A a swi tiva leswaku a swi ni lisima dzrikulu kuva a tsrhama na a dumbekile ni kuva a basisa vito dzra Papayi wake. Loko u langutana ni xiyimu lexi dzringaka ku dumbeka kwaku ka Yehovha u nga dondzra swa kukazri ka ku dzrila ka Yesu. A hi tlheli hi vona tindondzro tizrazru leti hi nga ti kumaka.

17. Kuva Yehovha a hlamule swikhongoto swa Yesu leswi sukelaka mbilwini swi hi dondzrisa yini ha yene?

¹⁷ Yehovha awa swi yingela swikhongoto swaku. Yehovha a yingele swikhongoto swa Yesu leswi sukelaka mbilwini. Ha yini? Hikusa nkongometo wa Yesu a a li ku tsrhama na a dumbekile ka Papayi wake ni ku basisa vito dzrake. Loko hi djula ku tama hi dumbeka ka Yehovha ni ku basisa vito dzrake, a ta hi hlamula loko hi khongota hi kombela mpfunu kwake.—Ps 145:18, 19.

18. Xana Yesu i munghanu lweyi a nga ni wunene ni lweyi a twisisaka hi ndlela yini?

¹⁸ Yesu awa ma twisisa matitwela yaku. Loko hi li ku vavisekeni swa nyonxisa ku tiva leswaku hi ni munghanu lweyi a hi twisisaka ha hombe, ngopfungopfu lweyi a vaka na a khalutiki hi ka swiyimu swa ku kazrata ku fana ni swezru. Munghanu yelweyo i Yesu. Awa swi tiva leswaku i yini kuva mhunu a hela ntamu ni kuva a vilela mpfunu. Awa ku twisisa ku tsrana kwezru nakone a ta yentxa leswaku hi yamukela mpfunu  lowu hi wu vilelaka ‘a nkameni lowu fanekelaka’. (Hb 4:15, 16) Ku fana ni leswi Yesu a yamukeliki mpfunu wa ntsrumi a Getsemani, hi fanela ku tiyimisela ku yamukela mpfunu lowu Yehovha a hi nyikaka wone hi ku tizrisa mabuku, mavhidiyu, wukaneli, ni ku tiyisiwa hi vakulu ni vanghanu lava wupfiki.

19. Xana hi nga ku kumisa kuyini ku tiya loko hi langutana ni swiyimu leswi dzringaka ku dumbeka kwezru ka Xikwembu Nkulukumba? Nyikela xikombiso.

¹⁹ Yehovha a ta ku nyika a ku ‘zrula ka Xikwembu Nkulukumba’. Xana Yehovha a ta hi tiyisa hi ndlela yini? Loko hi khongota, hi ta yamukela ku ‘zrula ka Xikwembu Nkulukumba, loku tlulaka ku yanakanya hinkwaku’. (Flp 4:6, 7) Ku zrula loku Yehovha a hi nyikaka kone ku ta hi yentxa leswaku hi zrulisa mbilu yezru ni ku lulamisa miyanakanyu yezru. Vona ndlela leyi makwezru wa xisati lweyi a vitaniwaka Luz, a tiyisekisaka ntiyiso lowo ha yone. A li: “Ni lwisana ni ku titwa wuswanga. Minkama yimbeni matitwela lawo ma ni yentxa ni yanakanya leswaku Yehovha a nga ni zrandzri. Kambe loko leswo swi humelela, hi ku kahlula ni byela Yehovha leswi ni titwisaka xiswone. Ku khongota swi ni pfuna kuva ni titwa hi ndlela ya ku yampswa.” Hi lani hi swi voniki ha kone ka xikombiso xa makwezru lweyi, hi nga kuma ku zrula loko hi khongota.

20. He tini tindondzro leti hi ti kumiki ka ku dzrila ka Yesu?

²⁰ Ku dzrila ka Yesu ku nga hi tiyisa ku tlhela ku hi nyika tindondzro ta lisima! Hi dzrimuxiwa ku pfuna lava feliwiki ni ku dumba leswaku Yehovha na Yesu va ta hi pfuna loko hi feliwa hi lava hi va zrandzraka. Hi kombisa ntwela wusiwana loko hi zrezra hikusa Yehovha na Yesu va kombisa tsrhamela ledzro dzra ku xonga. Hi kuma ku zrula mbilwini hi ku tiva leswaku Yehovha ni N’wanake lweyi a zrandzrekaka va twisisa ndlela leyi hi titwaka ha yone, va twisisa ku tsrana kwezru nakone va tiyimisele ku hi pfuna ku tiyisela. Ingiki hi nga tama hi tizrisa leswi hi swi dondzriki ku ta tlhasa siku ledzri Yehovha a taka hetisisa xidumbiso xake xa ku ‘hlangula minyembeti hinkwayu a mahlweni yezru’!—Mpf 21:4.