1. Ha yini xikhongoto xi li nyiko ya lisima swinene?

 MUTUMBULUXI wa tilo ni misava a hi nyike nyiko ya lisima swinene ku nga ku tsrhindzrekela kwake hi xikhongoto. Hi nga khongota ka Yehovha hi mu byela swa le mbilwini hi lidzrimi ledzri hi dzri djulaka a mbangwini lowu hi wu djulaka ni hi nkama wini na wini. Hi nga tiyiseka leswaku Papayi wezru wa lizrandzru lweyi a nga matilweni a ta hi yengiseta nambiloko hi khongota na hi baxarile a xipiritana kumbe loko hi li djele. Hi dzri tlangela ngopfu swinene tovoko ledzri!

2. Xana Davhida a swi kombise hi ndlela yini leswaku a a dzri nyika lisima tovoko dzra ku khongota?

² Hosi Davhida a a dzri nyika lisima swinene tovoko dzra ku khongota. A yimbelelele Yehovha a ku: ‘A xikhongoto xanga a xi hambe swanga hi makha mahlweni kwaku.’ (Ps 141:1, 2) A masikwini ya hosi Davhida, makha kumbe muzri wa ku nun’hwela a wu tizrisiwa ka wugandzreli bya ntiyiso hi vaprista, nakone a va wu lulamisela ha hombe. (Eks 30:34, 35) Ndlela ya ku hlawuleka leyi muzri wa ku nun’hwela a wu lulamiseliwa ha yone, wu yentxe Davhida a twisisa leswaku a a fanela ku hlawula ha hombe mazritu loko a djula ku vulavula na Yehovha hi xikhongoto. Leswi hi djulaka ku yetisela Davhida hi fanela ku yentxa leswaku swikhongoto swezru swi nyonxisa Yehovha.

3. He yini ndlela leyinene ya ku tsrhindzrekela ka Yehovha hi xikhongoto, nakone ha yini?

³ Loko hi khongota ka Yehovha hi fanela ku vulavula hi ndlela ya xitxhavu. Yanakanya hi swivono swa ku hlamalisa leswi voniwiki ha Ezaya, Ezekiyele, Daniyele na Yohane. Va vone mintxhumu leyi hambaniki kambe a yi fana hi ntxhumu wa kukazri. Swivono hinkwaswu a swi kombisa Yehovha swanga Hosi leyi tlakukiki. Ezaya a vone Yehovha na a tsrhame ‘xiluvelweni lexi nga henhla xi tlakukile’. (Eza 6:1-3) Ezekiyele a vone Yehovha a tsrhame ka movha wa le matilweni ‘na ku phatima ku mu tsrandzrela . . . swanga hi mavonekela ya kwangulatilu’.  (Ezk 1:26-28) Daniyele a vone ‘Mun’we wa Masiku’ a yambale mpahla ya ku basa nakone a ku huma ndzrilo a xiluvelweni xake. (Dn 7:9, 10) Nakone Yohane a vone Yehovha na a tsrhame a xiluvelweni lexi tsrandzreliwiki hi kwangulatilu lowu fanaka ni esmeralda. (Mpf 4:2-4) A swivono leswo swi hi dzrimuxa ndlela leyi Yehovha a tlakukiki ha yone a tlhela a phatima. Xileswo hi dzri nyika lisima swinene a tovoko ledzri hi nga na dzrone dzra ku khongota kwake, nakone hi djula ku yentxa leswo hi ndlela ya xitxhavu. Kambe i yini leswi hi nga swi patsraka ka xikhongoto?

4. Hi dondzra yini ka mazritu ya xikhongoto lexi kumekaka ka Matewu 6:9, 10?

⁴ Dondzra Matewu 6:9, 10. Ka wukaneli byake bya le nhaveni, Yesu a dondzrise vadondzrisiwa vake ku khongota hi ndlela leyi nyonxisaka Yehovha. A va dondzrise ku sungula hi mintxhumu leyi nga ya lisima ngopfu, a vulavule hi ku xwengisiwa ka vito dzra Yehovha, ni ku ta ka Mfumu lowu wu taka helisa valala va Xikwembu Nkulukumba. A tlhele a vulavula hi matovoko lawa Yehovha a ta ka ma tisela vhanu. Loko hi patsra mintxhumu leyi ka swikhongoto swezru hi kombisa leswaku hi zrangisa ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba.

5. Ha yini swi fanela kuva hi khongota hi leswi hi swi vilelaka?

⁵ Loko a ya mahlweni a dondzrisa ndlela ya ku khongota, Yesu a kombise leswaku a swi fanela kuva hi khongota hi leswi hine hi swi vilelaka. Hi nga ha kombela Yehovha leswaku a hi nyika swakuda swa siku ni siku, a hi dzrivalela swidoho a tlhela a hi sizrelela ka mindzringo. (Mat 6:11-13) Loko hi kombela mintxhumu leyo ka Yehovha hi kombisa leswaku ko va yene ntsena lweyi a nga hi pfunaka ni leswaku hi djula ku yentxa hinkwaswu ku va hi mu nyonxisa.

6. Xana hi fanela ku landzrelela mazritu ya xikhongoto xa Hosi loko hi khongota? Tlhamuxela.

⁶ Yesu a a nga yimelanga leswaku vadondzrisiwa vake va yentxa hi ku landzrelelisisa leswi a swi hlayiki ka xikhongoto lexi a va dondzrisiki xone. Loko a khongota, makhambi man’wana Yesu a vulavule hi mintxhumu leyi a yi li ya lisima hi nkama wolowo. (Mt 26:39, 42;  Yh 17:1-26) Hi ndlela leyi fanaka, na hine hi nga khongota hi mhaka yin’wana ni yin’wana leyi nga ya lisima kwezru. Hi xikombiso, loko hi djula ku teka xiboho xa lisima hi nga khongota hi kombela wutlhazri. (Ps 119:33, 34) Loko hi nyikiwa xiyavelo leximpswha hi nga khongota hi kombela wuswikoti bya ku hetisisa ha hombe xiyavelo lexo. (Pr 2:6) A vapswele va nga khongotelela vana, a vana va nga khongotelela vapswele nakone hinkwezru hi fanela ku khongotelela lava hi dondzraka na vone Bibele ni lava hi va kumaka a ku zrezreni. Kambe a hi fanelanga hi khongota akuva hi kombela ntsena.

7. Ha yini hi fanela ku dzrumisa Yehovha ka swikhongoto swezru?

⁷ A hi fanelanga hi dzrivala ku dzrumisa Yehovha ka swikhongoto swezru. Phela ko va yene ntsena a fanelaka ku dzrumisiwa. Xikwembu Nkulukumba i munene, hi lwe a dzrivalelaka. Yehovha a tlhela a va ni ‘timpswalu ni vumbilu, lwa hlwelaka ku hlundzruka, lwa va ka ni wunyingi bya lizrezre ni swinene’. (Ps 86:5, 15) Hi ni swivangelo swinyingi swa ku dzrumisa Yehovha hi kola ka matsrhamela yake ni hi hinkwaswu leswi a hi yetxelaka swone.

8. I yini leswi Yehovha a hi nyikaka swone leswi hi fanelaka ku swi tlangela? (Amapsalma 104:12-15, 24)

⁸ Handle ka ku dzrumisa Yehovha ka swikhongoto swezru, hi fanela ku tlhela hi mu tlangela hi kola ka mintxhumu hinkwayu ya ku hlamalisa leyi a hi nyikaka yone. Hi nga tlangela Yehovha hi kola ka mivala ya ku siyanasiyana leyi hi yi vonaka ka ntumbuluku, swakuda swa ku siyanasiyana leswi a hi nyikaka swone ni vanghanu lavanene lava hi yentxaka hi nyonxa. Papayi wezru lweyi a nga ni lizrandzru a hi nyika mintxhumu hinkwayu leyi ni yin’wana leyi kalaka yi nga hlayeki hikusa a djula leswaku hi nyonxa. (Dondzra Amapsalma 104:12-15, 24.) Xa lisima ngopfu hi tlangela Yehovha hi leswi a hi nyikaka swakuda swa moya ni dumbo dzra ku hlamalisa hi wumundzruku.

9. I yini lexi nga hi pfunaka ku dzrimuka ku tlangela Yehovha? (1 Ba-le-Thesalonika 5:17, 18)

⁹ Minkama yin’wana hi nga ha dzrivala ku tlangela mintxhumu leyi Yehovha a hi yentxelaka yone. I yini leswi u nga swi yentxaka  akuva u nga dzrivali ku tlangela leswi Yehovha a ku yentxelaka yone? U nga ha tsrala nxaxamelo wa mintxhumu leyi u yi kombeliki ka Yehovha u va u funga leyi kutani a ku hlamuliki, tsrhaku u tlhangela leswi Yehovha a ku yentxeliki swone. (Dondzra 1 Ba-le-Thesalonika 5:17, 18.) Xana a swi nyonxisi loko mhunu a ku tlangela hi leswi u mu yentxeliki swa kukazri? Handle ka ku ganaganeke swa nyonxisa. Hi ndlela leyi fanaka loko hi dzrimuka ku tlhangela leswi Yehovha a hi yentxelaka swone a nyonxa ngopfu swinene. (Kl 3:15) Ka ha ni xivangelo xin’wana xa lisima ngopfu lexi yentxaka hi fanela ku tlangela Yehovha.

10. Hi ku ya hi 1 Petros 2:21, ha yini hi fanela ku tlangela Yehovha hi leswi a zrumeliki N’wanake lani misaveni?

¹⁰ Dondzra 1 Petros 2:21. Hi mu tlangela ngopfu Yehovha hi leswi a zrumeliki N’wanake wa ku zrandzreka akuva a ta ta hi dondzrisa ntiyiso. Handle ka ku ganaganeka loko hi dondzra hi wutomi bya Yesu hi kota ku tiva swinyingi mayelana na Yehovha ni ndlela ya ku mu nyonxisa. Loko hi ni lipfumelo ka xitizrulu xa Yesu hi nga vani ku zrula ni wunghanu bya le kusuhi swinene na Yehovha.—Ro 5:1.

11. Ha yini hi fanela ku tizrisa vito dzra Yesu loko hi khongota?

¹¹ Hi mu tlangela ngopfu swinene Yehovha hi leswi swi kotekaka ku tsrhindzrekela kwake hi xikhongoto hi ku tizrisa vito dzra N’wanake. Hi ku tizrisa Yesu Kriste, Yehovha a hi nyika hinkwaswu leswi hi swi kombelaka. Yehovha a yengiseta swikhongoto leswi hambiwaka hi vito dzra Yesu. Phela hi leswi Yesu a swi hlayiki loko a ku: ‘Nambi n’wi kombela yini na yini hi vito dzranga, ndzri ta swi yentxa, akuva Tatana a twalisiwa N’waneni.’—Yh 14:13, 14.

12. He swini swivangelo swin’wana leswi hi nga na swone swa ku tlangela Yehovha hi leswi a zrumeliki N’wanake?

¹² Yehovha a hi dzrivalela swidoho hi leswi Yesu a hi feliki. Loko Bibele dzri vulavula hi Yesu dzri li i ‘muprista lwenkulu’, ‘lwa tsrhamisiki a vokweni dzra xinene dzra xiluvelo xa vukulu bya le tilwini’. (Hb 8:1) Ka hine, Yesu i ‘Muyimeli ku Tatana’. (1Yh 2:1) Hi mu tlangela ngopfu swinene Yehovha hi leswi a hi nyikiki muprista lwenkulu lweyi a twisisaka ku kala ku hetiseka ni ku tsrana kwezru nakone ‘a hi khongotelelaka’. (Ro 8:34; Hb 4:15) Leswi hi kalaka hi nga hetisekanga a hi nge te swi kota ku tsrhindzrekela ka Yehovha hi xikhongoto loko Yesu a a nga hi felanga. A swi ganaganekisi leswaku xitizrulu xa Yesu ku ve nyiko leyikulu ngopfu leyi Yehovha a hi nyikiki yone. A hi nge txhuki hi swi kotile ku yi tlangela hi ku helela nyiko leyi ya lisima leyi Yehovha a hi nyikiki yone.

13. Na a li kusuhi ni ku dlayiwa Yesu a swi kombise hi ndlela yini leswaku a a va zrandzra vadondzrisiwa vake?

¹³ Ka wusiku lebyi a dlayiwiki ha byone, Yesu a hambe xikhongoto xa ku leha a kombela leswaku Yehovha a sizrelela vadondzrisiwa vake ‘ku leswa ku biha.’ (Yh 17:15) Hi ku yentxa leswo, Yesu a kombise leswaku a ni lizrandzru. Yesu a a swi tiva leswaku ku nga li khale a a ta kumana ni ndzringo wa ku kazrata, nambitanu a kombise leswaku a a zron’weka hi vapostola vake.

14. Hi nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku ha va zrandzra vamakwezru?

¹⁴ Ku fana na Yesu, na hine a hi tiyanakanyeli loko hi khongota, a matsrhan’wini ya leswo, minkama hinkwayu hi khongotelela vamakwezru. Loko hi yentxa leswo, hi kombisa leswaku hi landzra xileleto xa Yesu xa leswaku hi zrandzranana nakone hi komba Yehovha  leswaku hi va zrandzra ngopfu vamakwezru. (Yh 13:34) Ku khongotela vamakwezru a hi ku heta mpupu hi ku woxa. A Bibele dzri li: ‘A nkhongoto wa mululami wu kota ngopfu [wu ni ntamu] a ku tizreni ka wone.’—Yk 5:16.

15. Ha yini hi fanele ku khongotelela vamakwezru?

¹⁵ Vamakwezru va swi vilela ku khongoteleliwa hikusa va kumana ni swikazratu swinyingi. Hi nga ha kombela Yehovha kuva a va pfuna ku tiyiselela mavabyi, timhangu ta ntumbuluku, tiyimpi, ku xanisiwa ni swikazratu swin’wana. Hi nga ha tlhela hi khongotelela vamakwezru lava tizraka hi nkhinkhi akuva va pfuna van’wana. Swi nga yentxeka u tiva makwezru wa kukazri lweyi a kumanaka ni xiyimu xa ku kazrata, xileswo loko u khongota swi nga va swinene kuva u patsra vito dzrake ka swikhongoto swaku. Loko hi kombela leswaku Yehovha a pfuna vamakwezru hi va na hi kombisa leswaku ha va zrandzra.

16. Ha yini hi fanela ku khongotelela lava bekisaka bandla?

¹⁶ A vakulu ni malandzra ya wutizreli, va tlangela ngopfu loko hi va khongotelela hikusa swa va pfuna. Mupostola Paulo a kombele leswaku vamakwezru va mu khongotelela. A te: ‘N’wi dzri khongotelela na mine, akuva ndzri hananiwa ku pfula nomo wanga ndzri hlaya zritu livaleni, ndzri dzrungula na ndzri tiyile, a xihundla xa Evhageli.’ (Ef 6:19) Ku fana na Pawulo, ni namunhla ku ni vamakwezru vanyingi lava tizraka hi nkhinhki akuva va bekisa bandla, xileswo loko hi kombela leswaku Yehovha a pfuna vamakwezru lavo hi kombisa leswaku ha va zrandzra.

17-18. I ka swiyimu muni lani hi nga ha kombeliwaka ku hamba xikhongoto nakone i yini leswi hi fanelaka ku swi dzrimuka?

¹⁷ Minkama yin’wana u nga ha kombeliwa ku hamba xikhongoto lani ku nga ni vhanu van’wana. Hi xikombiso, makwezru wa xisati lweyi a nga ku fambiseni ka xidondzro xa Bibele a kombela makwezru wa xisati lweyi a nga yene leswaku a hamba xikhongoto, swi nga ha yentxeka makwezru lweyi a kombeliwaka ku hamba xikhongo a nga mu tivi ha hombe lweyi a fambiseliwaka xidondzro. Xileswo, a nga ha vona swi yampswa kuva a hamba xikhongoto xa ku pfala. Hi ndlela leyo, a ta va na a swi tiva ku yampswa swivileloko swa lweyi  va dondzraka na yene Bibele a va a swi patsra ka xikhongoto.

¹⁸ Loko makwezru wa kukazri a kombeliwa ku hamba xikhongoto a mintlhanganwini kumbe ka ntlhanganu wa nsimu, a fanela ku dzrimuka nkongometo wa ntlhanganu lowo. Swikhongoto leswo a swi fanelanga swi hambeliwa ku laya bandla kumbe ku hamba switiviso. Hi ntolovelo a mintlhanganwini yezru ku nyikeliwa 5 wa maminutu akuva ku yimbeleliwa ku tlhela ku hambiwa xikhongoto. Xileswo, makwezru lweyi a hambaka xikhongoto a nga fanelanga a tizrisa “mazritu ya manyingi”, ngopfungopfu loko a hamba xikhongoto xa ku pfula.—Mt 6:7.

19. I yini lexi taka hi pfuna ku tsrhama na hi lulamele siku dzra Yehovha dzra wuyavanyisi?

¹⁹ Hi fanela ku khinyela ku khongoteni, hikusa siku dzra Yehovha dzra wuyavanyisi dzri le kusuhi. Hi leswi Yesu a swi hlayiki, a te: ‘Hitekani ke hi minkama hinkwayu, n’wi kombela, akuva n’wi kuma ntamu wa ku phondla ku hinkwaswu leswi taka yentxeka.’ (Lk 21:36) Loko hi tsrhamela ku khongota, lipfumelo dzrezru dzri ta tiya nakone hi tava hi lulamele ku helisiwa ka xiyimu lexi xa mintxhumu.

20. Xana swikhongoto swezru swi nga fana ni muzri wa ku nun’hwela ka Yehovha hi ndlela yini?

²⁰ Ka xidondzro lexi, hi dondzre leswaku xikhongoto i tovoko ledzrikulu swinene. Hi dondzre leswaku hi fanela ku zrangisa ku zrandzra ka Yehovha a swi khongotweni swezru. Hi tlhele hi vona leswaku i swa lisima ku tlhangela xitizrulu xa Yesu ni ku tlangela hi leswi a nga Hosi yezru. Hi dzrimuxiwe lisima dzra ku va hi khongotelela vamakwezru nakone hi swi vonile leswaku swa fanela kuva hi khongota mayelanu ni swivileleko swezru swa nyama ni swa moya. A swi ganagenekisi leswaku hi dzri nyika lisima tovoko dzra ku khongota. Xileswo, hi djula ku yanakanya ha hombe mayelanu ni mazritu lawa hi taka ma tizrisaka loko hi khongota. Hi ndlela leyo, a mazrito yezru ma ta fana ni muzri wa ku nun’hwela ka Yehovha ku nga leswi mu tsrhavisaka.—Pr 15:8.