1. I yini leswi Yehovha a yentxeliki mun’wana ni mun’wana wezru?

YEHOVHA a kokele mun’wana ni mun’wana wezru a nhlengeletanwini yakwe leswaku hi mu tizrela. (Yh 6:44) Yanakanya hi leswi leswo swi tlhamuxelaka swone. Yehovha a kambisise ha hombe vhanu va ntsrandzravahlayi lava nga kone a misaveni hinkwayu, nakone a vone ntxhumu wa lisima kwaku​—ku nga mbilu leyinene ni lizrandzru ledzri u nga na dzrone ha yene. (1Mk 28:9) Yehovha awa ku twisisa a wa ku tiva nakone awa ku zrandzra. Ku tiva leswo swi txhavelela ngopfu.

2. Xana Yesu a hi pfuni hi ndlela yini kuva hi twisisa ndlela leyi Yehovha a zron’wekaka ha yone hi mun’wana ni mun’wana wezru?

² Yehovha awa zron’weka ha wene ni hi vamakwezru hinkwavu. Yesu a kombise leswo hi ku fananisa Yehovha ni mubyisi. Xana i yini leswi mubyisi a nga swi yentxaka loko a ni 100 wa tihamba kutani yin’we yi lahleka? A ta “siya leta 99 a tinhaveni kutani a djuletela leyi lahlekiki”. Loko mubyisi a kuma hamba a nge ti kwata na yone hi leswi a yi lahlekile. Kambe a ta nyonxa. Xana xikombiso lexo xi hi dondzrisa yini? Ka Yehovha a hamba yin’wana ni yin’wana i ya lisima. Yesu a te: “A hi ku zrandzra ka Papayi wanga lweyi a nga matilweni kuva ku lahleka nambi ko va mun’we ku lavatsrongo.”​—Mt 18:12-14.

3. Xana hi ta vona yini ka xidondzro lexi?

³ Swi le livaleni leswaku a hi swi naveli kuva hi khunguvanyisa ni mun’we ka vamakwezru. Xana i yini leswi hi fanelaka ku swi yentxa akuva hi nga khunguvanyisi vambeni? Nakone hi nga yentxa yini loko van’wana va hi khunguvanyisa? Ka xidondzro lexi hi ta vona tinhlamulo ta swivutiso leswo. Kambe, ku sungula hi fanela ku twisisa leswaku i vamani lavatsrongo lava Yesu a khaneliki ha vone ka Matewu ndzrima 18.

4. Xana i vamani lavatsrongo?

⁴ “Lavatsrongo” ku hlayiwa vadondzrisiwa va Yesu. Swi nge na mhaka leswaku va ni ntanga muni va “fana ni vatsrongwana” hikusa va tiyimiseli ku dondzra ka Yesu. (Mt 18:3) Nambi leswi va nga va mimbangu leyi hambaniki, va nga ni mahanyela lama hambaniki, mavonela ya ku hambana ni swiyavelo swa ku hambana, hinkwavu va kombisa lipfumelo ka Yesu. Xileswo, Yesu a zrandzra mun’wana ni mun’wana wavu.​—Mt 18:6; Yh 1:12.

5. Xana Yehovha a titwisa kuyini loko mhunu wa kukazri a khunguvanyisa mun’we wa malandzra yakwe?

⁵ Mun’wana ni mun’wana ka lavatsrongo i wa lisima ku Yehovha. Akuva u twisisa ndlela leyi a titwaka ha yone, pimisa hi ndlela leyi wene u titwaka ha yone hi vatsrongwana. I va lisima ku hine. Hi djula ku va sizrelela hikusa ha swi tiva leswaku a va na ntamu, mfambu kumbe wutlhazri ku fana ni vhanu lava kuliki. A hi nyonxi loko hi vona mhunu mun’wana ni mun’wana a xaniseka​—kambe hi vaviseka hi ku tlulisa ngopfungopfu loko a li ntsrongwana. Hi ndlela leyi fanaka, Yehovha a djula ku hi sizrelela, nakone a nga nyonxi—​loko mhunu wa kukazri a khunguvanyisa mun’we wa malandzra Yakwe!​—Eza 63:9; Mr 9:42.

6. Hi ku ya hi 1 Ba-le-Korinte 1:26-29, xana vhanu va misava va ma vonisa kuyini malandzra ya Yehovha?

⁶ Ku ni xivangelo xin’wana lexi yentxaka vadondzrisiwa va Yesu va hlayiwa “lavatsrongo”. Hi xini xa kone? Xana ka misava hi mani wa lisima? Lava ganyiki, lava nga ni dhuma ni lava nga ni ntamu. Kambe hi ntolovelo vadondzrisiwa va Yesu a hi va matsrhamela lawo, kutani vhanu va misava va va vona na va li vhanu “lavatsrongo”, kumbe va nge na lisima kumbe va nga hlayi ntxhumu ha vone. (Dondzra 1 Ba-le-Korinte 1:26-29.) Kambe Yehovha a nga va voni hi ndlela leyo.

7. Xana Yehovha a djula hi titwisa kuyini hi vamakwezru?

⁷ Yehovha awa ma zrandzra malandzra hinkwawu yakwe, lawa ma mu tizrelaka hi malembe ni lawa ma ha ka ku dondzra xihlayelamfuzri. Vamakwezru hinkwavu va xinuna ni va xisati i va lisima ku Yehovha. Xileswo, va fanela kuva va lisima ni ka hine. Hi djula ku “zrandra vamakwezru hinkwavu” ku nge van’we ntsena. (1Pe 2:17) Hi fanela ku tiyimisela kuva hi yentxa hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka akuva hi sizrelela vamakwezru ni ku va hlayisa. Loko hi khunguvanyisa mhunu, a hi fanelanga ku yentxa ingi a ku yentxekanga ntxhumu kumbe ku pimisa leswaku mhunu wa kone a ni xikwatisana nakone a fanela ku dondzra ku tsrhika mintxhumu yi khaluta. I yini leswi yentxaka vhanu vambeni va khunguvanyeka? Hi mhaka ya ndlela leyi va kulisiwiki ha yone, vamakwezru vambeni va titwa na va nga pfuni ntxhumu nakone va khunguvanyeka hi ku nabyala. Vambeni va ha ku dondzra ntiyiso nakone swa va kazratela ku twisisa ku kala ku hetiseka ka vambeni. Swi nge na mhaka leswaku vamakwezru va khunguvanyeka ha yini, hi fanela ku yentxa hinkwaswu akuva hi lulamisa timhaka. Kambe, mhunu lweyi a khunguvanyekaka hi ntxhumu wun’wana ni wun’wana na yene a fanela ku txintxa matsrhamela lawo. Leswo swi ta mu pfuna kuva a zrula ni ku tlhela a pfuna vhanu vambeni leswaku va titwa ha hombe.

8. Hi wani mavonela lawa a ma tolovelekile ka Vayuda lava va kutxeteliki vadondzrisiwa va Yesu?

⁸ Ha yini Yesu a khaneli hi “lavatsrongo”? A ve hi leswi vadondzrisiwa vakwe va vutisiki va ku: “Hi mani lweyi kunene a nga lwenkulu a Mfun’wini wa matilo?” (Mt 18:1) Vayuda va nkama luwani a va tiyimiseli nambi ku fa na va djuletela ndhuma, xikhundla, ku nyonxeliwa hi vambeni ni ku hloniphiwa.

9. Xana i yini leswi vadondzrisiwa va Yesu a va fanela ku swi yentxa?

 ⁹ Yesu a a swi tiva leswaku vadondzrisiwa vakwe a va fanela va tikazrata akuva va lwisana ni moya wa ku palisana lowu a wu tinyiki ntamu ka vayuda. A byele leswi vadondzrisiwa vakwe: ‘Lwenkulu ku n’wine a a ve swanga hi lwentsrongo, na ye lwa leletaka swanga hi lwa tizrelaka.’ (Lk 22:26) Loko hi vona van’wana swanga ‘lava hi tlulaka’ hi ta tivona swanga ‘lwentsrongo’. (Flp 2:3) Loko hi tivona hi ndlela leyo swi ta kazrata kuva hi khunguvanyisa vambeni.

10. Hi xini xilayu xa Pawulo lexi hi fanelaka ku xi nyika lisima?

¹⁰ Vamakwezru hinkwavu va hi tlula hi ndlela ya kukazri. Swa nabyala ku swi twisisa loko hi lavisisa matsrhamela lamanene yavu. Hi fanele ku xi teka xi li xa lisima xilayu lexi Pawulo a xi nyikiki va le Korinte: ‘Hikuva hi mani lweyi a ku hambanyisaka ku mun’wana xana? Xana u na yini lexi u nga nyikiwangakiki? Kutani loko u yamukelile u titwalisela yini swanga hi loko u nga nyikiwanga xana? (1 Ko 4:7) Loko hi vona leswaku hi zrandzra ku tivonekisa ka van’wana kumbe ku tivona hi yampswa ku va tlula hi fanela ku tivonela. Makwezru wa xinuna lweyi a bekaka wukaneli ha hombe, ni makwezru wa xisati lweyi a swi kotaka ku sungula swidondzro swa Bibele, va fanela ku nyika lidzrumu ka Yehovha.

11. Xana xifananiso xa hosi ni xikazrawa xi hi dondzrisa yini?

¹¹ Ntsrhakunyana ka loko Yesu a byele vadondzrisiwa vakwe leswaku a va fanelanga va khunguvanyisa vambeni, a dzrungule xifananiso mayelanu ni hosi ni xikazrawa. A hosi leyo yi time xikweneti lexikulu xa xikazrawa hikusa a xi nge ti swi kota ku hakela. Kambe xikazrawa xolexo xi yali ku tima xikweneti xa xitsrongo swinene xa xikazrawakulobye. Kutani loko hosi yi swi tivile swoleswo yi pfaleli xikazrawa xolexo a djele. Xana leswo swi hi dondzrisa yini? Yesu a tlhamuxele a ku: “Papayi wanga wa le matilweni a ta mu yentxisa xiswoswo mun’wana ni mun’wana wenu lweyi a kalaka a nga mu dzrivaleli makwavu hi mbilu hinkwayu.”​—Mt 18:21-35.

12. Xana i yini leswi swi nga humelelaka loko hi nga dzrivaleli vhanu vambeni?

¹² Leswi xikazrawa lexiyani xi swi yentxiki a swi vavisanga xone ntsena kambe ni vhanu vambeni. Xa ku sungula, a xi kombisanga lizrandzru nakone xi vavise xikazrawakulobye, “a leleta leswaku a pfaleliwa djele ku ya tlhasa loko a hakela xikweneti xake”. Xa wubidzri, a yentxe vatizrikulobye va khunguvanyeka. Loko “vatizrikulobye va vona leswi yentxekiki, va vaviseka ngopfu”. Hi ndlela leyi fanaka leswi hi swi yentxaka swi nga khumba vhanu vambeni. I yini leswi nga yentxekaka loko makwezru a hi dohela kutani hi nga mu dzrivaleli? Xa ku sungula, ha mu khunguvanyisa hi kuva hi nga ha bulisani na yene kumbe hi nga ha mu kombisi lizrandzru. Xa wubidzri, loko vambeni a bandleni va vona leswaku a hi na ku zrula ni makwezru, hi nga yentxa leswaku vamakwezru a bandleni va nga titwi ha hombe.

13. Hi dondzra yini ka leswi swi humeleliki phayona dzra kukazri?

¹³ Loko hi dzrivalela vamakwezru, hinkwezru ha pfuneka. Hi leswi phayona dzra kukazri ledzri hi taka dzri vitana Crystal dzri swi xiyiki. Makwezru wa kukazri wa xisati a bandleni a mu khunguvanyisile. Loko a dzrimuka, Crystal a li: “Minkama yimbeni, mazritu yakwe a ma tlhava ku fana ni mukwa. Loko hi ya ku zrezreni, a ni nga swi djuli nambi kuva ka movha wun’we na yene. Ni sungule kuva ni nga ha hiseki ni tlhela ni nga ha nyonxi a ku zrezreni.” Crystal a a yanakanya leswaku a ni xivangelo lexi twalaka akuva a khunguvanyeka, kambe a nga bekanga xiviti kumbe ku titsretsrelela. A matsrhan’wini ya leswo, a titsrongahatile a va a  landzra xilayu xa Bibele lexi a xi kumiki ka nhlokomhaka leyi liki “Rivalela Swi Suka eMbilwini” ka Xihondzo xo Rindza xa Otubru wa 1999. Crystal a swi kotile ku dzrivalela makwezru lwiyani. A li: “Swoswi na swi vona leswaku hinkwezru hi tikazratela ku yambala wumhunu lebyimpswha, nakone Yehovha awa hi dzrivalela hi ku tsrhunxeka nakone a hi dzrivalela siku ni siku. Swo fana ni loko a ni zrule xidjumba xa ku bindzra a makatleni yanga. Ni tlhele ni kuma ku nyonxa loku a ni li naku.”

14. Hi ku ya hi Matewu 18:21, 22, he xini xikazratu lexi Petro a a tlhangavetana na xone? I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi langusana ni xikazratu lexi fanaka?

¹⁴ Ku dzrivalela swi nga ha hi kazratela, swi nga yentxeka mupostola Petro a titwe hi ndlela leyo minkama yimbeni. (Dondzra Matewu 18:21, 22.) Loko u li ka xiyimu lexi fanaka i yini lexi nga ku pfunaka? Xa ku sungula, pimisa hi makhambi hinkwawu lawa Yehovha a ku dzrivaleliki. (Mt 18:32, 33) Nambi loko swi nga hi faneli Yehovha minkama hinkwayu a tiyimiseli ku hi dzrivalela. (Ps 103:8-10) Hi nkama wu li wun’we i swinene ku dzrimuka leswaku i mfanelo kuva hi zrandzrana na hine, kutani a hi langi leswaku hi ta dzrivalela vamakwezru ka xiyimu muni. Swo sindzrisa kuva hi va dzrivalela minkama hinkwayu. (1Yh 4:11) Xa wubidzri, yanakanyisisa hi mihandzru ya ku dzrivalela van’wana. U pfuna mhunu lweyi a hoxiki, u yentxa leswaku ku va ni wumun’we a bandleni, u sizrelela wunghanu byaku na Yehovha nakone u zrula ntsrhwalu wa ku bindzra makatleni yaku. (2Ko 2:7; Kl 3:1) Xa wuzrazru, khongota ka lweyi a hi kombelaka ku va hi dzrivalela vambeni. U nga pfumeleli leswaku Sathana a helisa ku zrula loku hi nga na kone ni vamakwezru. (Ef 4:26, 27) Hi ku pfuniwa ha Yehovha a hi nga ti wa ka ntlhamu wa Diyavulosi.

15. Hi ku ya hi Ba-le-Kolosa 3:13, i yini leswi hi fanelaka ku swi yentxa loko hi khunguvanyisiwa hi vamakwezru va kukazri?

¹⁵ Swi li yini loko makwezru wa kukazri a bandleni a ku khunguvanyisile? Xana u fanela ku  yentxa yini? Yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka akuva u bekisa ku zrula. Pfula mbilu yaku ka Yehovha. Mu kombeli ku va a pfuna mhunu lweyi a ku khunguvanyisiki ni kuva a ku pfuna kuva u vona matsrhamela lamanene ya mhunu yelweyo, ni matsrhamela lawa Yehovha a ma zrandzraka ngopfu swinene. (Lk 6:28) Loko u nga yi dzrivali mhaka ya kone yanakanya hi ndlela leyinene ya ku bulisana ni mhunu yelweyo. I swinene ku nyika mukhandlu makwezru yelweyo ku va hi bulisana, leswi liki, a hi tiyisekisa leswaku a a nga na nkongometo wa kuva a hi khunguvanyisa. (Mt 5:23, 24; 1Ko 13:7) Dzrimuka leswo loko u bulisana na yene. Loko anga djuli ku yentxa ku zrula ke? ‘Tama u mu byatsra.’ U nga kazrali hi makwenu. (Dondzra Ba-le-Kolosa 3:13.) Kambe xa lisima ku tlula hinkwaswu u nga mu bekeli xiviti. Hi ndlela leyo, u ta kombisa leswaku lizrandzru dzraku ha Yehovha i dzrikulu ku tlula hinkwaswu.​—Ps 119:165.

16. Xana he byini wutiyanguleli lebyi mun’wana ni mun’wana wezru a nga na byone?

¹⁶ Hi swi vona kuli ndjombo ku tizrela Yehovha hi ‘wumun’we, swanga ntlhambi mun’we’ lowu kongomisiwaka hi ‘mubyisi mun’we’! (Yh 10:16) A buku ledzri liki Hi Hleleliwe Ku Yentxa Ku Zrandzra Ka Yehovha, ka tluka 165, dzri li: “Leswi u pfunekaka hi wumun’we lebyi, na wene u fanela ku byi txutxela.” Kutani hi fanela ku titoloveta ku vona vambeni hi ndlela leyi Yehovha a va vonaka ha yone. Hinkwezru hi va lisima ka Yehovha. Xana u va vona hi ndlela leyi fanaka vamakwezru va xinuna ni va xisati? Yehovha awa swi vona nakone a swi nyika lisima hinkwaswu leswi hi swi yentxaka akuva hi va pfuna ni ku va hlayisa.​—Mt 10:42.

17. I yini leswi hi tiyimiseliki ku swi yentxa?

¹⁷ Ha va zrandzra vamakwezru. Xileswo hi ‘tiyimisele ku va hi nga bekeli vamakwezru xikhunguvanyiso, ni zribye dzra ku va wisa hansi’. (Ro 14:13) Hi vona vamakwezru va li lava tlakukiki kwezru nakone hi djula ku va dzrivalela hi ku ntsrhunxeka, hi djula ku va dzrivalela hi mbilu hinkwayu. U nga pfumeleli mhunu ni mun’we a ku khunguvanyisa. A matsrhan’wini ya leswo, ‘tiyimiseli kuva u djulisisa leswi zrulisaka ni leswi va yakelanaka ha swone’.​—Ro 14:19.