Swivutiso Swa Vadondzri
Ha yini wanuna lweyi Bibele dzri mu vitanaka “Manyana” a hlaye leswaku a ta “hona” pfindla dzrake loko o tekana na Ruti? (Rt 4:1, 6)
A nkameni lowu khalutiki, loko wanuna lweyi a txhatiki o txhuka a fa na a nge na vana, ku ni swivutiso swa kukazri leswi a swi ta vilela nhlamulo. Hi xikombiso: A ku ta yentxeka yini hi masimu yake? Xana a xiloso xake a xi ta dzrivaliwa hi ku helela? A nawu wa Moxe a wu swi hlamula swivutiso leswo.
A ku ta yentxeka yini hi masimu ya wanuna lweyi a fiki kumbe lweyi a a txhuka a djula ku xavisa hi kola ka wusiwana? Mun’we wa vamakwavu kumbe xaka dzra kusuhi a a fanela ku yi xava nsimu, xileswo a ya ha ta tama yi lumba lixaka dzravu.— Lv 25:23-28; Tin 27:8-11.
Kambe a ku ta yentxiwa yini akuva a xiloso xa wanuna lwa fiki xi tama xi va kone? Hi ku va ku sala ku txingiwa nsati wa matsruwa. Leswi hi leswi yentxekiki a mhakeni ya Ruti. Wanuna wa kukazri a a ta txhata ni nsati wa makwavu lwa fiki akuva a va ni n’wana na yene. A n’wana lweyi, handle ka ku sala ni nsimu ya wanuna lwa fiki, a ha ta tama a tizrisa xiloso xa lixaka dzrake. Ledzri a ku li lulamiselo dzra lizrandzru ledzri a dzri ta pfuna mufelwa.—Dt 25:5-7; Mt 22:23-28.
Vona xikombiso xa Nawomi. Yene a a tekane ni wanuna lwa vitaniwaka Elimeleke. Loko Elimeleke ni vanake vabidzri va file, Nawomi a sale na nge na mhunu wa ku mu hlayisa. (Rt 1:1-5) Loko Nawomi a tlhelele Yuda, a byele n’wingi wake, Ruti, leswaku a kombela Bowasi akuva a xava kumbe a tizrula masimu yavu. Bowasi a a li xaka dzra le kusuhi dzra Elimeleke. (Rt 2:1, 19, 20; 3:1-4) Kambe Bowasi a dzrimuke leswaku ku ni wanuna, lweyi Bibele dzri mu vitanaka “Manyana”, lweyi a a li xaka dzra le kusuhi ngopfu ku mu tlula. Leswi tlhamuxelaka leswaku hi yene a a ni mfanelo ya ku tizrula masimu.—Rt 3:9, 12, 13.
A ku sunguleni, “Manyana” a a swi lulamelile ku pfuna. (Rt 4:1-4) Nambi leswi a swi sindzrisa akuva a humexa xa kukazri, a xiye leswaku Nawomi a a nga ha ti va ni n’wana lweyi a a ta sala ni pfindla dzra Elimeleke. Hi ndlela leyo, a masimu a ma ta va yake nakone leswo a swi tikomba swi li swinene.
Kambe Manyana a txintxe mavonela yake ntsrhaku ka ku va a tive leswaku a a ta teka Ruti. A te: ‘A ndzri koti ku yi tizrula, ndzri tixavela, suka ndzri hona pfindla dzranga.’ (Rt 4:5, 6) Ha yini a txintxe makungu?
Mhaka hi leswaku loko Manyana kumbe wanuna mun’wana a o txhuka a tekana na Ruti kutani va va ni n’wana, a pfindla dzra Elimeleke a dzri ta lumba n’wana yelweyo. Kambe Manyana a a ta “hona” a “pfindla” dzrake hi ndlela yini? A Bibele a dzri hlayi ntxhumu mayelanu ni mhaka leyi, kambe hi nga yanakanyisisa kutsrongo hi leswi:
Xa ku sungula, mali leyi a a ta yi tizrisa akuva a xava masimu ya Elimeleke a a ta yi luza. Hikusa hi ku famba ka nkama masimu wolawu a ma ta lumba n’wana lweyi a a ta mu pswala na Ruti.
Xa wubidzri, a a ta va ni wutiyanguleli bya ku hlayisa Ruti na Nawomi hi tlhelo dzra nyama.
Xa wuzrazru, loko Ruti a o pswala vana van’wana na Manyana, vana lavo na vone a va ta va ni mfanelo ya ku kuma pfindla dzra Manyana kun’we ni vana lava a a li na vone ha khale.
Xa wumune, loko ku li leswaku Manyana a a nga si va ni vana, n’wana lweyi a a ta mu pswala na Ruti a a ta va ni mfanelo ya ku kuma pfindla dzra Elimeleke kun’we ni pfindla dzrake. Loko Manyana a fa, a pfindla a dzri ta lumba n’wana lweyi a a nga lumbi xiloso xake, kambe a lumbaka xiloso xa Elimeleke. Manyana a a nga djuli ku mu pfuna Nawomi hi ku txhava ku luza pfindla dzrake. Xileswo, a vone swi yampswa kuva Bowasi a teka wutiyanguleli lebyo. Bowasi a yentxe leswo akuva a vito dzra matsruwa dzri nga ‘susiwe a makazri ka vamakwavu’.—Rt 4:10.
Swi tikomba na Manyana a a zron’weka hi ku bekisa xiloso ni pfindla dzrake. A kombise moya wa makwanga. Manyana a a swi djula ngopfu ku bekisa vito dzrake, kambe a swi yentxekanga hi lani a a djula ha kone. Ku ta tlhasela ni namunhla a swi tiveki leswaku Manyana lweyi a a li mani vito dzrake. A tlhele a luzekeliwa hi ndjombo ya ku hlawuleka leyi nyikiwiki Bowasi ya ku va kokwana wa Mesiya, ku nga Yesu Kriste. Hakunene Manyana a luzile hi leswi a viki ni makwanga a va a yala ku pfuna van’wana!—Mt 1:5; Lk 3:23, 32