1. I yini leswi nga yentxaka van’we va nga djuli ku twa ntxhumu hi ku dondzra?

MASIKU lawa, vanyingi va sindzriseka ku tizra yi nga txhayi akuva va kuma mali ya ku tihanyisa. Ku tala ka vamakwezru va tizra mawora ya ku tala akuva va kumela mindangu yavu swakuda, mpahla ni mbangu wa ku tsrhama ka wone. Ku tala ka vambeni va heta mawora ya ku tala siku ni siku na va famba ni ku buya hi ntizrweni. Van’wana va kuma swa ku tihanyisa hi ku tiyentxela ntizro wa mavoko wa ku bindzra. Kutani, loko dzri pela, vamakwezru lava, lava tizraka na va nga titsretsri, a va ha tikoti hi ku kazrala! Xiswoswo, va tala ku kala va nga djuli ku twa ntxhumu hi ku dondzra.

2. Hi wini nkama lowu wene u dondzraka ha wone?

² Nambitasu, a ntiyiso wa mhaka hi leswaku hi fanela ku kuma nkama wa ku dondzra​—wa ku dondzra swi phela—​a Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba ni mabuku yezru ya wukriste. Leswo i swa lisima swinene loko hi djula ku va ni wuxaka lebyinene na Yehovha hi tlhela hi kuma wutomi lebyi nga helikiki! (1Tm 4:15) Van’we va pfuka ni mpundzru siku ni siku leswaku va dondzra na ka ha zrulile ni loko miyanakanyu ya ha pepile. Van’wana va tiyimisela ku londzrovota nkama wa kukazri lowu zruliki loko siku dzri hela leswaku va dondzra ni ku yanakanyisisa hi Bibele ni mabuku yezru.

3-4. Hi kwini ku txintxa loku yentxiwiki ka nhlayu ya switizrisiwa leswi humexiwaka, nakone ha yini ku yentxiwile?

³ Kutani wa swi vona leswaku i swa lisima leswaku u kuma nkama wa ku dondzra. Kambe u nga ha tivutisa u ku: ‘Leswi ku nga ni swinyingi swa ku swi dondzra, xana ni fanela ku dondzra yini? Swa ni kazratela ku dondzra hinkwaswu.’ Van’we va swi kota ku dondzra mabuku hinkwawu ni ku hlalela ma-vídeo lawa ma seketeliwiki a Bibeleni lawa hi ma yamukelaka, kambe ku tala ka vamakwezru swa va kazratela ku swi yentxa. Huvo leyi Zrangelaka ya swi tiva leswo. Hi mhaka yoleyo, swoswinyana yi bohe ku pumba nhlayu ya switizrisiwa leswi gandlisiwaka ni swa eletronika.

⁴ Hi xikombiso, swoswi a ha ha humexi Anuário das Testemunhas  de Jeová, hikusa ku tala ka mimfambu leyi kutxaka ya kumeka ka pajina dzrezru dzra jw.org^® ni ka nongonoko wa Wuhaxi bya JW hweti ni hweti. Marevhixta ya vhanu hinkwavu ya Xihondzro Xa Ku Zrindzra ni Despertai! (Pfukani!) swoswi ma humexiwa kazrazru hi lembe. Ku txintxa loku a ku yentxeliwanga ntsena kuva hi kuma nkama lowu yengetelekiki wa ku yentxa mintizro yezru, kambe ku yentxeliwe kuva hi kota ku beka miyanakanyu ka ‘leswa ku lulama’. (Flp 1:10) Swoswi a hi kambisiseni leswi u nga hlawulisaka xiswone leswi nga swa lisima ni leswi u nga pfunekisaka xiswone hi la ku yengetelekiki ka xidondzro xaku xa ximhunu xa Bibele.

5-6. Hi swini leswi hi fanelaka ku swi dondzra hi wunyaminyami?

⁵ Xana hi swini leswi hi taka swi zrangisa? Hi fanela ku beka nkama siku ni siku akuva hi dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba. Nhlayu ya tindzrima ta Bibele leti hi ti dondzraka vhiki ni vhiki a bandleni yi pumbiwile akuva hi kuma nkama lowu yengetelekiki wa ku yanakanyisisa hi leswi hi swi dondzraka ni ku yentxa nkambisiso lowu djulekaka. Lexi hi lwelaka xone a hi ku tlhanganisa leswi hi nyiketiwiki ku swi dondzra ntsena, kambe i ku pfumelela Zritu dzra Nkulukumba dzri hi khumba timbilu​—ni ku hi tsrhindzretelisisa ka Yehovha.​—Ps 19:14.

⁶ Hi swini swin’wana leswi hi fanelaka ku swi dondzra hi wunyaminyami? Nakunene, hi djula ku lulamisela Xidondzro xa Xihondzro Xa Ku Zrindzra xikan’we ni Xidondzro xa Bibele xa Bandla ni swiyenge swin’wana swa ntlhanganu wa xikazri ka vhiki. Hi fanela ku hlaya revhixta dzrin’wana ni dzrin’wana dzra Xihondzro Xa Ku Zrindzra ni Despertai! (Pfukani!) ledzri humexiwaka.

7. Xana hi fanela ku hela mbilu loko hi nga swi koti ku dondzra kumbe ku vona hinkwaswu leswi nga pajina dzrezru dzra jw.org, ni ka Wuhaxi bya JW?

⁷ Swoswi u nga ha ku: ‘Hi swone, kambe swi li yini hi timhaka leti kumekaka ka pajina dzrezru dzra jw.org, ni swin’wana leswi humexiwaka ka Wuhaxi bya JW? Phela i swinyingi!’ Vona xikombiso lexi: A rextawuranti dzra kukazri dzri phamela swakuda swa ku siyana-siyana leswi nandzrikaka. Makliyenti lama nghenaka ka dzrone a ma nge na ku dzringa hinkwaswu leswi swekiwiki. Xileswo, mo hlawula swakuda swa kukazri ntsena. Hi laha ku fanaka, loko u nga swi koti ku dondzra kumbe ku vona hinkwaswu leswi nga ka switizrisiwa swa eletronika, u nga hele mbilu. Dondzra u tlhela u vona leswi u nga swi kotaka. Swoswi a hi voneni leswaku ku dondzra swi tlhamuxela yini ni leswi hi nga susisaka xiswone bindzru ledzrikulu a ku dondzreni kwezru.

8. Hi nga dondzrisa kuyini Xihondzro Xa Ku Zrindzra, nakone hi ta pfunekisa kuyini loko hi yentxa leswo?

⁸ Ku dondzra i ku hlaya leswi tsraliwiki, na u zrulise miyanakanyu akuva u susa bindzru. A hi ntsena ku hlaya mhaka leyi u nyiketiwiki ku yi dondzra na u fungetela tinhlamulo. Hi xikombiso, loko u lulamisela Xidondzro xa Xihondzro Xa Ku Zrindzra, zranga hi ku hlaya nkatsrakanyu wa leswi taka dondzriwa a masungulwini ya nhloko-mhaka. Ntsrhaku ka leswo, dondzra nhloko-mhaka ni tinhlokwana-mhaka ni swivutiso swa mpfuxeto u tlhela u pimisa ha swone. Hi ku landzra, hlaya mhaka hinkwayu ha hombe ni hi wunyaminyami. Xiyisisa mazritu lama khomiki mhaka, lawa hi ntolovelo ku nga mazritu ya ku sungula ya yava. Mazritu lawa ma ta ku kongomisa lomu yava dzri djulaka ku ku tlhasisa kone. Loko u li kazri u hlaya nhloko-mhaka hinkwayu, pimisa hi leswi yava ni yava dzri yelanisaka xiswone ni nhlokwana-mhaka ya kone xikan’we ni mhaka hinkwayu leyi dondzriwaka. Funga mazritu lawa u kalaka u nga ma tivi ni timhaka leti u navelaka ku ti twisisa ha hombe hi ku yentxa nkambisiso.

9. a) Ha yini hi fanela ku langutisisa tindzrimana loko hi dondzra Xihondzro Xa Ku Zrindzra nakone hi nga swi yentxisa kuyini? b) Hi ku ya hi Yehošua 1:8, i yini swin’wana leswi hi fanelaka ku swi yentxa loko hi dondzra tindzrimana?

 ⁹ Xidondzro xa Xihondzro Xa Ku Zrindzra i xidondzro xa Bibele. Xileswo, langutisa ha hombe tindzrimana leti nyikeliwiki, ngopfu-ngopfu leti taka dondzriwa a bandleni. Xiyisisa ngopfu ndlela leyi mazritu lama khomiki mhaka ka ndzrimana ya kone ma yelanaka ha yone ni mhaka leyi nga ka yava. Handle ka leswo, heta nkama na u yanakanyisisa hi tindzrimana leti u ti dondzriki ni ku pimisa hi leswi u nga ti tizrisaka xiswone a wuton’wini byaku.​—Dondzra Yehošua 1:8.

10. Hi ku ya hi Ba-Heberu 5:14, ha yini vapswele va fanela ku tizrisa nkama wa wugandzreli bya ndangu akuva va dondzrisa vana ndlela ya ku dondzra ni ya ku yentxa nkambisiso?

¹⁰ Vapswele va navela leswaku vanavu va swi zrandzra ku kumeka ka Wugandzreli bya Ndangu, nakone leswo swa twisiseka. Kambe, nambi leswi vapswele va fanelaka ku hlawula ntxhumu wa ku kongoma lowu taka yentxiwa ka Wugandzreli bya Ndangu, a va fanelanga kuva va sindzriseka ku yentxa ntxhumu wa ku hlawuleka vhiki ni vhiki. Hi swone leswaku ku nga ha hlaleliwa a nongonoko wa hweti ni hweti wa Wuhaxi bya JW kumbe ku pfana ku hambiwa ntxhumu wa kukazri wa ku hlawuleka, wa ku fana ni ku yaka ngalawa ya Nowa hi makaxa, kambe i swa lisima ku komba vatsrongwana leswaku ku dondzra ku yentxisiwa kuyini. Hi xikombiso, va fanela ku dondzrisiwa ku lulamisela mintlhanganu ya bandla, ni ku djuletela tinhlamulo ta swivutiso swa kukazri leswi tlakuxiwaka a xikole. (Dondzra Ba-Heberu 5:14.) Loko va heta nkamanyana na va dondzra le kaya, swi ta va nabyalela ku yingiseta ni ku twisisa leswi khaneliwaka a mintlhanganwini ya bandla ni le ka tinhlengeletanu ta miganga ni ta swifundzra, leswi nga kombisiki ma-vídeo minkama hinkwayu. Vhela, a nkama lowu taka hetiwa ka dondzro yin’wana ni yin’wana wu ta ya hi ntanga ya vana ni wumhunu byavu.

11. Ha yini swi li swa lisima ku dondzrisa lava hi dondzraka navu Bibele ku va ni madondzrela lamanene hawuswavu?

¹¹ Lava hi dondzraka navu Bibele na vone va djula ku kombiwa madondzrela manene. Loko va sungula ku dondzra Bibele, ha nyonxa loko va funga tinhlamulo tavu na va tilulamiselela xidondzro xavu xa Bibele ni loko va ya mintlhanganwini. Kambe hi fanela ku va dondzrisa ndlela ya ku yentxa nkambisiso ni ku dondzra hi wuyenti loko va li wuswavu. Hi ku yentxa leswo, loko va humelela hi swikazratu, a matsrhan’wini ya ku tsrutsrumela ku vutisa swizro swa bandla leswaku va fanela ku yentxa yini, va ta tiva ku djuletela swilayu swa Bibele ha wuswavu hi ku yentxa nkambisiso ka mabuku yezru.

12. Hi swini swin’we swa leswi hi nga vaka hi dondzrela swone?

¹² Loko u nga li mhunu wa ku zrandzra ku dondzra, u nga ha pimisa leswaku ni siku ni dzrin’we a wu na ku swi zrandzra ku dondzra. Kambe u nga swi zrandzra. Sungula hi ku heta nkama wa ku goma na u dondzra, u gama u wu yengetela ha katsrongo-tsrongo. Tiva lexi u dondzrelaka xone. Nakunene, lexi ngopfu-ngopfu hi dondzrelaka xone i ku tsrhindzrekelisisa ka Yehovha. Xin’wana lexi hi nga ha vaka hi dondzrela xone i ku kuma nhlamulo ya xivutiso hi hambiwiki kumbe kuva hi tiva matlhantlhela ya xikazratu xa kukazri lexi hi kumanaka naxu.

13. a) Tlhamuxela leswi mumpswha a nga swi yentxaka akuva a yimelela ntiyiso a xikole. b) Xana u nga xi tizrisisa kuyini xilayu lexi nga ka Ba-le-Kolosa 4:6?

¹³ Hi xikombiso, a hi nge u mumpswha lwa ha dondzraka xikole. Swi nga yentxeka vadondzri-kuloni va kholwa leswaku mintxhumu ye titumbulukela. Wa swi navela ku yimelela leswi Bibele dzri swi dondzrisaka hi masungulu ya wutomi, kambe n’waninkama wa txhava leswaku a wu nge ti swi kota. Leswi swi djula u tinyika nkama wa ku dondzra! U nga ha dondzra na u djula mintxhumu yibidzri: 1) ku tiyisa ku kholwa kwaku hi ntshima ka leswaku mintxhumu hinkwayu yi vumbiwe ha Xikwembu Nkulukumba ni 2) ku yampswisa wuswikoti byaku bya ku yimelela ntiyiso. (Ro 1:20; 1Pe 3:15) U nga ha tivutisa leswi: ‘Xana vadondzri-kulozri va tala ku hlaya yini akuva va yimelela leswaku mintxhumu ye titumbulukela?’ Gama u kambisisa ha hombe nhlamulo hi ku tizrisa mabuku yezru. Ku fakazela leswi u swi pfumelaka swi nga yentxeka swi nga kazratisi xiswone leswi u swi pimisaka. Ntalu wa vhanu va kholwa leswaku mintxhumu ye titumbulukela ntsena hi leswi va nga byeliwa hi mhunu lweyi va mu hloniphaka leswaku swoswo i ntiyiso. Loko u kuma yinhla yin’we kumbe tibidzri ta ku byela van’wana, u nga ha swi kota ku hlamula ha hombe mhunu lwa vutisaka hi mbilu ya ku basa.​—Dondzra Ba-le-Kolosa 4:6.

14-16. a) Xana u nga swi kotisa kuyini ku tiva ku yampswa buku dzra kukazri dzri nga Bibeleni? b) Hi ku tizrisa matsralwa lama nyikeliwiki, tlhamuxela leswaku u nga swi kotisa kuyini ku va ni yentelelo ya buku dzra Amos. (Tlhela u vona ni bokisi ledzri liki “ Yentxa Bibele Dzri Hanya”.)

¹⁴ A hi nge hi nyikiwe ku dondzra dzrin’we dzra mabuku ya lava hlayiwaka vaprofeta lavatsrongo akuva hi tilulamiselela ntlhanganu lowu taka. Kambe, a hi nge mun’we wa vone a wu mu tivisisi ha hombe. Xa ku sungula lexi u nga xi yentxaka ku nga ha va ku navela ku tiva leswaku kasi muprofeta yelweyo a tsrale yini. U nga swi yentxisa kuyini leswo?

¹⁵ Ku sungula, tivutise: ‘Ni tiva yini hi mutsrali wa buku ledzri? A a li mani, a a tsrhama kwini nakone a a tizra ntizro muni?’ Ku tiva mfambu wa mutsrali lweyo swi nga ha tlhela swi ku pfuna ku twisisa leswaku ha yini a tizrise mazritu ya kukazri kumbe swifaniso swa kukazri. Loko u dondzra Bibele, lavisa mazritu lama kombaka leswaku mutsrali wa wone a a tsrhamise kuyini.

¹⁶ A ntsrhaku, u ta kuma leswaku swa pfuna ku tiva leswaku buku dzra kone dzri tsraliwe hi nkama muni. Swi nga ku nabyalela ku swi kuma ka “Nxaxamelo Wa Tibuku Ta Bibele” a wugan’wini bya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima. Ku yengetela kolanu, u nga pfuxeta nongonoko wa vaprofeta ni tihosi ka Xibukwana Xo Pfuneta Ku Dyondza Rito Ra Xikwembu. Loko buku ledzri u dzri dondzraka a Bibeleni dzri khanela hi wuprofeta, u nga pfuneka swinene hi ku kambisisa leswaku a ku yentxeka yini hi nkama lowu ku nga tsraliwa buku dzra kone. I mahanyela wani kumbe mikhuva yini leyi muprofeta a a dzringisa ku yi khwavela? I vamani lava a va hanya hi nkama wolowo? Akuva u kuma yentelelo ya mhaka, swi nga ha djula u kambela swihlovo swa ku siyana-siyana. Hi xikombiso, akuva  u twisisa hi wuyenti leswi a swi yentxeka a masikwini ya muprofeta Amos, u ta pfuneka hi ku kambisisa tindzrimana ti nga ka mabuku ya 2 Tihosi na 2 Makronika, leti xaxametiwiki ka tindzrimana a tlhelweni dzra Amos 1:1. Handle ka leswo, u nga ha pfuxeta buku dzra Hošea, lweyi swi nga yentxekaka a hanye a masikwini ya Amos. Hinkwaswu swihlovo leswi swi nga ku pfuna ku twisisa leswaku Amos a hanye hi nkama muni.​—2Th 14:25-28; 2Mk 26:1-15; Hš 1:1-11; Am 1:1.

17-18. Hi ku tizrisa swikombiso leswi boxiwiki ka mayava kumbe swa ka kwaku, kombisa ndlela leyi ha yone ku landzrelela timhaka leti nga vonekaka ti nga nyawuli swi nga yentxaka swi nyonxisa ku dondzra Bibele loko u li wuswaku.

¹⁷ I swinene ku dondzra Bibele na hi ni moya wa ku djula ku tiva leswi yengetelekiki. Hi xikombiso, a hi nge u dondzra ndzrima 12 ya buku dzra Zekariya, leyi profetaka mafela ya Mesiya. (Zk 12:10) Loko u tlhasa ka ndzrimana 12, u kuma leswaku “ndangu wa yindlu ya Nathan” a wu ta dzrila hi xiviti a ku feni ka Mesiya. Matsrhan’wini ya ku khaluta na u nga ma xiyisisanga mazritu lawo, u nga yimanyana u tivutisa leswi: ‘Xana yindlu ya Nathan yi yelana kwini na Mesiya? Xana yi kone ndlela ya ku tiva leswi yengetelekiki?’ U nga yentxa swanga pholisa dzri fambaka dzri vutisela mintxhumu dzri ta za dzri gungula leswaku hi mani a nga hona xa kukazri. Loko u lavisa tindzrimana leti longoloxiwiki a tlhelweni, u kuma 2 Samuel 5:13, 14. Ka ndzrimana leyo ku tlhamuxeliwa leswaku Nathan a a li mun’we wa vana va Hosi Davhida. Ndzrimana ya wubidzri yi nga longoloxiwa a tlhelweni i Luka 3:23, 31. Yone yi khanyisa leswaku Yesu a a li ntukulu wa ku kongoma wa Nathan hi tlhelo dzra mamana wakwe, Mariya. (Vona wp16.3 9 mayava 1-3 mayelanu ni Luka 3:23) Kutani, u ku gankaa! A wu swi tiva leswaku ku profetiwe leswaku Yesu a a ta va n’wana Davhida. (Mt 22:42) Kambe Davhida a ve ni vana va madjaha va ku tlula 20. Kutani ke, xana a swi hlamalisi leswi Zekariya o ko hlaya hi ku kongoma leswaku yindlu  ya Nathan a yi ta va ni xivangelo xa ku dzrila hi ku fa ka Yesu?

¹⁸ Vona xikombiso xin’wana. Ka ndzrima ya ku sungula ya Luka, hi dondzra leswaku ntsrumi Gabriel yi yendzrele Mariya yi ya mu tivisa leswi mayelanu ni n’wana lweyi a a ta mu beleka: ‘Lweyo a ta va nkulu, a ta hlayiwa n’wana wa Lwa Nga Henhla-Henhla; Hosi Xikwembu Nkulukumba a ta mu nyika xitsrhamu xa vuhosi xa Davhida tatana wakwe; a ta fuma yindlu ya Yakob hi minkama hinkwayu.’ (Lk 1:32, 33) Hi nga ha byekamela ka mazritu ya ku sungula ya Gabriel, ya leswaku Yesu a a ta hlayiwa ‘n’wana wa Lwa Nga Henhla-Henhla’. Kambe Gabriel a tlhele a profeta leswaku Yesu a a ta “fuma”. Kutani ke, hi tivutisa leswaku mazritu wolawo ma nga va ma mu khumbise kuyini Mariya. Xana a twisise leswaku mazritu ya Gabriel a ma djula ku hlaya leswaku Yesu a a ta siva Hosi Heroda​—kumbe mun’we wa vanakwe swanga hosi ya Israyele? Loko Yesu a va hosi, Mariya a a ta kombiwa xitxhavu swanga mamana wa hosi, nakone ndangu wakwe a wu ta hanya a ndlwini ya wuhosi. Kambe, a ku kone a Bibeleni laha Mariya a nga sama a hlaya swa ku tanu ka Gabriel; nakone a hi ngi swi kuma leswaku Mariya a kombele ku bekiwa ka xikhundla xa ku hlawuleka a Mfun’wini, swanga heswi vadondzrisiwa vabidzri va Yesu va kombeliki. (Mt 20:20-23) wutsrhokotsrhoko lebyi byi hi pfuna ku twisisa ha hombe leswaku Mariya a a li wansati wa ku titsrongahata ngopfu swinene!

19-20. Hi laha swi tlhamuxeliwaka ha kone ka Yakob 1:22-25 na 4:8, i yini leswi hi dondzrelaka swone?

¹⁹ Nkama hinkwawu a hi dzrimukeni leswaku lexi ngopfu-ngopfu hi dondzrelaka xone a Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba ni mabuku yezru ya wukriste i kuva hi ta kota ku tsrhindzrekelisisa ka Yehovha. Xin’wana hi leswaku hi djula ku vona hi ku khanya leswaku hi ‘mhunu lwe wa ku yini’ ni ku txintxa loku hi fanelaka ku ku yentxa akuva hi nyonxisa Xikwembu Nkulukumba. (Dondzra Yakob 1:22-25; 4:8.) Xileswo, loko hi sungula ku dondzra, hi fanela ku kombela Yehovha a hi nyika moya wakwe wa ku xwenga. Hi fanela ku mu kombela a hi pfuna ku pfunekisisa hi leswi hi swi dondzraka ni ku tivona hi ndlela leyi yene a hi vonaka ha yone.

²⁰ Ingiki hinkwezru hi nga fana ni mhunu lwa txhavaka Xikwembu Nkulukumba, lweyi mupsalma a liki a ‘titsrhavela nawini wa Yehovha, a wu yanakanya nhlikanhi ni vusiku. . .Hinkwaswu leswi a swi yentxaka swi ta humelela ha hombe.’​—Ps 1:2, 3.