1. He xini xikombiso lexi Yesu a bekeliki valandzreli vakwe nakone va xi tizrisise kuyini? (Vona xifaniso lexi nga ka kapa.)

NA A ha li lani misaveni, Yesu a ve ni vonela ledzrinene hi ntizro wakwe wa ku zrezra nakone a a djula leswaku valandzreli vakwe na vone va va ni vonela ledzri fanaka hi ntizro lowo. (Yh 4:35, 36) Na va ha na Yesu, vadondzrisiwa a va wu hisekela ntizro wa ku zrezra. (Lk 10:1, 5-11, 17) Kambe loko Yesu a khomiwile a va a dlayiwa, vadondzrisiwa va lahlekeliwe hi ku nyonxa a ntizrweni wa ku zrezra ku dzringana nkama wa kukazri. (Yh 16:32) Loko a pfuxiwile, Yesu a kutxe vadondzrisiwa vakwe ku hisekela ntizro wa ku zrezra. Ntsrhaku ka loko a tlhantukele matilweni, vadondzrisiwa va sale va zrezra hi nkhinkhi lakakuva valala vavu va khala va ku: ‘Swoswi n’wi tatile Yerusalema hi dondzro yenu!’​—Min 5:28.

2. Xana Yehovha a wu tovokisi hi ndlela yini ntizro wa ku zrezra?

² Yesu a kongomise ntizro wa ku zrezra wa vakriste va dzana dzra ku sungula, nakone Yehovha a va tovokisile, xileswo vanyingi va yamukeli dzrungula dzravu. Hi xikombiso, hi Pentekosta wa 33 N.Y., ku babatisiwe kolomu ka 3.000 wa vhanu. (Min 2:41) Nakone a nhlayu ya vadondzrisiwa yi ye yi kula hi ndlela leyi hlamalisaka. (Min 6:7) Nambi tanu Yesu a profete leswaku a masikwini ya wugamu a ku ta va ni vhanu vanyingi swinene lava a va ta yamukela madzrungula lamanene.​—Yh 14:12; Min 1:8.

3-4. Ha yini vambeni va vona ntizro wa ku zrezra na wu kazrata, nakone i yini leswi hi ta ka swi kambisisa ka xidondzro lexi?

³ Hinkwezru hi lwela ku vona ntizro wa ku zrezra hi ndlela leyinene. A matikweni mambeni swa nabyala ku yentxa leswo. Ha yini? Hikusa ku ni vhanu vanyingi va navelaka ku dondzra Bibele lakakuva swi kombela kuva va yima ku za ku kumeka Mboni leyi taka dondzra navu! Kambe a mimbangwini yimbeni, vazrezri va vona ntizro wa ku zrezra na wu kazrata. Vanyingi swa kazrata  kuva kuma makaya, nakone lava kumekaka a vazron’weki ngopfu hi Bibele.

⁴ Loko u hanya mbangwini lowu swi kazrataka ku zrezra, swidzringanyeto swa xidondzro lexi swi nga ha ku pfuna. Hi ta kambisisa leswi vazrezri vambeni va swi yentxaka akuva va kuma vhanu vanyingi a nsin’wini yavu. Hi ta tlhela hi kambisisa leswi nga hi pfunaka ku tama hi va ni vonela ledzrinene, nambi loko vhanu va dzri yamukela dzrungula dzrezru kumbe va nga dzri yamukeli.

5. He swini swimbeni swikazratu leswi Timboni ta Yehovha ti kumanaka na swone?

⁵ Timboni tinyingi ti vona na swi ya swi tikazratela ku kuma vhanu a makaya. Vazrezri vambeni va hanya mimbangwini leyi tiyindlu tinyingi ti sizreleliwiki kumbe ti pfaliwiki. Ku nga ha va ni muzrindzri a nyangweni lweyi a nga pfumeleliki mhunu ku va a nghena na a nga zrambiwanga mitini leyo. Vazrezri vambeni va swi kota ku txhumayela hi muti ni muti na va nga siveliwi hi ntxhumu, kambe a va talisi ku kuma vhanu. Na kasi vazrezri vambeni va zrezrela a tintlhaveni lomu ku nga tsrhamikiki vhanu vanyingi. Vazrezri va nga ha famba mpfhuka wa ku leha swinene akuva va kuma muti—lowu minkama yimbeni va tlhasaka va nga kumi mhunu. Loko hi kumana ni swikazratu swa ku fana ni leswo, a hi fanelanga hi godola. Hi nga swi hlulisa ku yini swizralanganya leswo hi va hi beka mihandzru a nsin’wini yezru?

6. Xana vazrezri ni vaphasi va fana hi ndlela yini?

⁶ Yesu a fananise ntizro wa ku zrezra ni wa ku phasa tihlampfi. (Mr 1:17) Vaphasi vambeni va heta masiku na va nga phasanga ntxhumu. Kambe a va godoli, va titwananisa ni swiyimu. Va txintxa nkama, mbangu, ni ndlela leyi va phasaka ha yone. Na hine hi nga yentxa hi ndlela leyi fanaka a ntizrweni wezru wa nsimu. Vona swidzringanyeto leswi landzrelaka.

7. He wani mabindzru lawa hi taka ma kuma loko hi zrezra hi minkama ya ku hambana?

⁷ Dzringisa ku bula ni vhanu hi minkama leyi hambaniki. Hi nga kota ku bula ni vhanu loko hi va zrezrela hi nkama lowu swi nabyalaka ku va kuma kaya. Phela a ntiyiso wa kone hi leswaku hi wugamu hinkwavu va tlhelela makaya kwavu! Vazrezri vanyingi va talisa ku kuma vhanu hi leswi va zrezraka a nhlikanhini ni le madambyeni hikusa minkama leyo a vhanu vanyingi a va na mintxhumu yinyingi ya ku yi yentxa. Swi nga ha yentxeka u ta nyonxela xidzringanyeto xa kukazri xa nkulu lweyi a vitaniwaka David. A hlaya leswaku ntsrhaku ka ku va va zrezrile ka nsimu ya kukazri, yene ni lweyi a fambaka na yene nsin’wini va tlhela ka miti leyi va kalaka va nga kumanga mhunu. A hlaya leswi: ‘Leswi hlamalisaka hi leswaku loko hi tlhelela, hi kuma vhanu vanyingi makaya kwavu.’ *

8. Xana hi nga xi tizrisa hi ndlela yini xilayu xa Eklesiasta 11:6, loko hi li nsin’wini?

⁸ A hi fanelanga hi godola. Hi leswi tsralwa dzra nhlokomhaka leyi dzri hi kutxaka kuva hi swi yentxa. (Dondzra Eklesiasta 11:6.) David, lweyi hi khaneliki ha yene, a nga godolanga. Ntsrhaku ka loko a fambi makhambi manyingi, hi wugamu a mu kumile n’winyi wa muti. Wanuna lweyo a a swi djula ku bula hi Bibele, a te: ‘Ni ni 8 wa malembe na ni tsrhama lani, kambe a ni ngi ngi yendzreliwa hi Timboni ta Yehovha.’ David a li: “Ni gungule leswaku loko hi wugamu hi kuma n’winyi wa muti, hi ntolovelo a va na a swi nyonxela ku yingela dzrungula dzrezru.”

9. I yini leswi vazrezri vambeni va swi yentxaka loko swi va kazratela ku kuma vhanu?

⁹ Dzringisa ku zrezra mbangwini wumbeni. Loko va swi vona na swikazrata ku kuma vhanu makaya, vazrezri vambeni va dzringisa ku ya zrezra a mbangwini wumbeni. Hi xikombiso, va  swi vona na swi pfuna ku ya zrezra a switaratwini kumbe va tizrisa swikarinyana swa mabuku. Hi ndlela leyo va kota ku bula hi ku kongoma ni vhanu lava va tsrhamaka ka mapredu, lava a va nga ti swi kota ku va kuma makaya. Nakone vazrezri vanyingi va gungule leswaku swa nabyala ku bula ni vhanu ni kuva va yamukela mabuku yezru, a ma-jardim, a mabazara, ni le mimbangwini yimbeni ya ku xavisa. Florian lwa a nga mulaviseli wa muganga a Bolivia, a te: “Hi ya zrezra a mabazara kolomu ka ma 13 wora kumbe ma 15 wora hi minkama leyo a vaxavisi a va khomekanga ngopfu. Minkama hinkwayu hi ni mabulu lamanene na vone nakone hi kote ni ku sungula swidondzro swa Bibele.”

10. Xana he tini tindlela leti u nga ti tizrisaka akuva u bulisana ni vhanu?

¹⁰ Dzringisa ku zrezra hi ndlela leyi hambaniki. A hi nge u dzringisi ku bulisana ni mhunu hi makhambi manyingi. U ye kaya kwakwe hi ku phindhaphindha kambe a wu mu kumanga. Xana ku ni ndlela yimbeni leyi u nga yi tizrisaka kuva u kuma mhunu lweyo? Makwezru wa kukazri lweyi a vitaniwaka Katarína, a li: “Ni talisa ku tsrala mapapela ka vhanu lava ni kalaka ni nga va kumi makaya kwavu ni tsrala leswi a ni ta nyonxela ku va byela swone loko a no va kuma.” Hi dondzre yini ka xikombiso lexi? Nkama lowu u nga ku zrezreni dzringisa ku bula ni vhanu hinkwavu lava nga nsin’wini yaku, loko u nga swi koti ku va kuma hi ndlela ya kukazri, dzringisa ndlela yimbeni akuva u va kuma.

11. Ha yini vambeni va nga na mhaka ni dzrungula dzrezru?

¹¹ Vambeni a va swi djuli ku yingela madzrungula yezru. A va djuli ku tiva ntxhumu ha Xikwembu Nkulukumba kumbe hi Bibele. Ku  tala ka tinxanisa lani misaveni, ku va yentxa va nga kholwi leswaku Xikwembu Nkulukumba a kone. A va djuli ku twa ntxhumu hi Bibele hi mhaka ya leswi va vonaka wukanganyisi bya vazrangeli va wukhongoti lava liki va landzra leswi Bibele dzri swi hlayaka. Vambeni va kazrateka hi mintizro, mindangu yavu kumbe swikazratu swimbeni leswi va kumaka na swone lakakuva va nga swi voni leswaku a Bibele dzri nga va pfuna. Hi nga yentxa yini akuva hi tama hi nyonxa nambi loko lava hi va zrezrelaka va nga dzri nyiki lisima dzrungula dzrezru?

12. Xana ku tizrisa mazritu ya Ba-le-Filipi 2:4, swi nga hi pfunisa ku yini a ntizrweni wezru wa ku zrezra?

¹² Va kombe leswaku wa zron’weka ha vone. Vanyingi lava a ku sunguleni a va nge na mhaka ni madzrungula lamanene va game va ma yamukela hi ku vona leswaku muzrezri a zron’weka swinene ha vone. (Dondzra Ba-le-Filipi 2:4.) Hi xikombiso, David lweyi hi buliki ha yene a ku sunguleni, a hlaya leswi: “Loko mhunu a ku: ‘A nga swi djuli, hi beka Bibele ni mabuku yezru hi tlhelo hi va hi mu vutisa leswi: Ni navela ku tiva leswaku ha yini u titwa hi ndlela leyo.’” Vhanu va swi xiya loko mhunu wa kukazri a zron’weka ha vone. Va nga ha dzrivala leswi hi swi hlayiki kambe va dzrimuka hi ku khanya ndlela leyi hi va khomiki ha yone. Nambi loko vinyi va miti va nga hi tsrhiki hi khanela, hi nga kombisa ku zron’weka ha vone hi wuso byezru ni hi ndlela leyi hi tikhomaka ha yone.

13. Hi nga lulamiselisa kuyini dzrungula dzrezru hi ku ya hi swivileleko swa n’winyi wa muti?

¹³ Hi kombisa ku zron’weka hi n’winyi wa muti hi ku lulamisela dzrungula hi ku ya hi swivileleko swakwe ni leswi mu zron’waka. Hi xikombiso, xana ku ni vatsrongwana a mutini? Vapswele va nga ha nyonxela ku bula hi swilayu swa Bibele mayelana ni ndlela ya ku wundla vana ni ya ku va ni wutomi lebyi nyonxisaka a ndangwini. Xana hi vona makhiya manyingi xipfalwini? Hi nga ha bula hi wugevengu ni ku txhava loku va nga na kone, swi nga yentxeka n’winyi wa muti a nyonxela ku tiva leswaku a wugevengu byi ta heliseliwa wugamu lani misaveni. Ka swiyimu hinkwaswu, lwela ku pfuna lava ku yingisetaka akuva va vona ndlela leyi swilayu swa Bibele swi nga va pfunaka ya yone. Katarína, lweyi hi sunguliki hi bula ha yene, a li: “Ni dzrimuka ndlela leyi ntiyiso wu yampswisiki wutomi byanga ha yone.” Hi ndlela leyo, Katarína a vulavula hi ku kholwiseka, nakone vhanu lava a vulavulaka na vone va swi xiya leswo.

14. Hi ku ya hi Amaproverbia 27:17, xana vazrezri va nga pfunana hi hi ndlela yini?

¹⁴ Yamukela mpfunu wa vambeni. A dzaneni dzra ku sungula, Pawulo a dondzrise Timotewu tindlela ta ku zrezra ni ku dondzrisa, a tlhela a mu kutxa ku dondzrisa vambeni tindlela leto. (1Ko 4:17) Ku fana na Timotewu na hine hi nga pfuneka hi mimfambu ya vamakwezru lava wupfiki a bandleni dzrezru.  (Dondzra Amaproverbia 27:17.) Vona xikombiso xa makwezru lweyi a vitaniwaka Shawn. Ku dzringana nkama wa kukazri a a phayona mbangwini lowu nga ntlhava lani vhanu vanyingi a va nyonxa hi wukhongoti byavu. A yentxi yini kuva a nga heleliwi hi ku nyonxa? A li: “Minkama hinkwayu loko swi koteka a hi tizra na hi li vabidzri. A hi londzrovota nkama lowu a hi suka ka muti wun’wana hi ya ka wun’wana akuva hi bula hi ndlela leyi hi nga yampswisaka ha yone mazrezrela yezru. Hi xikombiso, a hi yanakanyisisa hi leswi dzri fambisiki xiswone bulu ka muti lowu hi sukaka ka wone. Leswo a swi hi pfuna ku vona leswi hi nga swi yampswisaka loko ho tlhela kumana ni xiyimu lexi fanaka.”

15. Ha yini xikhongoto xi li xa lisima a ntizrweni wezru wa ku zrezra?

¹⁵ Khongota u kombela mpfunu wa Yehovha. Minkama hinkwayu loko u li ntizrweni wa nsimu kombela Yehovha akuva a ku kongomisa. A hi nge swi koti ku a nsin’wini na hi nga pfuniwanga hi moya wa ku xwenga. (Ps 127:1; Lk 11:13) Loko u khongota ka Yehovha u kombela mpfunu, u nga djikadjiki. Hi xikombiso, kombela Yehovha a ku pfuna ku kuma mhunu lweyi a nga ni mbilu leyinene a djulaka ku yingela dzrungula dzrezru ni ku djula ku dondzra ha yene. Ntsrhaku u yentxa hi ku ya hi xikhongoto xaku, hi ku zrezrela mun’wana ni mun’wana lweyi u mu kumaka.

16. Ha yini dondzro ya ximhunu yi li ya lisima swinene a ntizrweni wa ku zrezra?

¹⁶ Tinyike nkama wa ku hamba dondzro ya ximhunu. A Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri li: ‘Yani ku ndzrulutiwa hi wumpshwa bya ku yanakanya kwenu, akuva n’wi ta kota ku pimisa a ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba, leswaku hi lokunene, loku tsrhavisaka, loku hetisekiki.’ (Ro 12:2) Loko hi ya hi kholwiseka leswaku ha wu tiva ntiyiso mayelanu na Xikwembu Nkulukumba, hi ta ya hi zrezra hi ku kholwiseka lokukulu loko hi bula ni vambeni a nsin’wini. Katarína lweyi hi sunguliki hi bula ha yene, a li: “Masikunyana ntsrhaku ni xiye leswaku a ni fanela ku tiyisa lipfumelo dzranga mayelanu ni tidondzro ta masungulu ta Bibele. Xileswo, ni dondzre hi wutsrhokotsrhoko a wumboni bya leswaku ku ni Muvumbi, leswaku nakunene Bibele i Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba, ni leswaku Xikwembu Nkulukumba a ni nhlengeletanu leyi mu yimelaka namunhla.” Katarína a hlaya leswaku xidondzro xakwe xa ximhunu xi tiyise lipfumelo dzrakwe ni ku yengesela ku nyonxa kwakwe a ntizrweni wa ku zrezra.

17. Ha yini Yesu a tame a va ni vonela ledzrinene a ntizrweni wakwe wa ku zrezra?

¹⁷ Yesu a tame a va ni vonela ledzrinene ni ku tama a zrezra nambi leswi van’wana a va nga na mhaka ni dzrungula dzrakwe. Ha yini? Hikusa a a swi tiva leswaku vhanu vanyingi a va swi vilela ngopfu ku tiva xihlayelamfuzri, nakone a a djula ku pfuna vanyingi hi lani a nga kotaka ha kone akuva va va ni mukhandlu wa ku yamukela dzrungula dzra Mfumu. Nakone a a swi tiva leswaku van’wana lava a ku sunguleni a va nga na mhaka, hi wugamu a va ta dzri yamukela. Yanakanya hi leswi humeleliki a ndangwini wakwe. Ku dzringana malembe mazrazru ni hamfu ya wutizreli byakwe, a nga kone ni mun’we ka vamakwavu vakwe lweyi a nga ndzruluka mudondzrisiwa wakwe. (Yh 7:5) Nambi tanu, ntsrhaku ka loko a pfuxiwile, va ndzruluke vakriste.​—Min 1:14.

18. Ha yini hi tama hi zrezra?

¹⁸ A hi swi tivi leswaku hi mani lweyi hi wugamu a taka yamukela a xihlayelamfuzri xa Bibele lexi hi xi dondzrisaka. Van’we va hatla va dzri yamukela dzrungula dzrezru na kasi vambeni va hlwela. Nambi lava va hlawulaka ku kala va nga hi yingiseti va ma vona mahanyela yezru lamanene  ni vonela dzrezru ledzrinene, nakone va nga ha ‘twalisa Xikwembu Nkulukumba’.​—1Pe 2:12.

19. Hi dondzra yini ka 1 Ba-le-Korinte 3:6, 7, mayelanu ni ntizro wezru?

¹⁹ Ha wu vona ntizro wa Xikwembu Nkulukumba nkama lowu hi byalaka hi tlhela hi txhelela. (Dondzra 1 Ba-le-Korinte 3:6, 7.) Getahun, makwezru lwa tizrelaka a Etiópia, a li: “Ni hete ku tlula 20 wa malembe, na ni li wuswanga swanga Mboni ka nsimu leyi kalaka yi nga tizriwi ngopfu. Kambe swoswi ku ni 14 wa vazrezri lani. 13 wa vone va babatisiwile ku patsra ni nkatanga ni vananga vazrazru. Hi ku dzringanisa, kolomu ka 32 wa vhanu va hlalela mintlhanganu.” Getahun a nyonxile hi leswi a lehisiki mbilu a tama a zrezra na a ha yimela Yehovha a kokela vhanu va timbilu letinene a nhlengeletanwini Yakwe!​—Yh 6:44.

20. Hi fana hi ndlela yini ni vahuluxi?

²⁰ Yehovha a vona wutomi bya vhanu hinkwavu na byi li bya lisima swinene. A hi nyike ndjombo ya ku tizrisana ni n’wanakwe hi hlengeleta vhanu va matiko hinkwawu na wugamu bya xiyimu lexi xa mintxhumu byi nga si na tlhasa. (Hg 2:7) Ntizro wezru wa ku zrezra wu fana ni wa lava va yaka ku huluxeni. Hine hi fana ni swizro swa ntlawa wolowo lowu wu zrumiwiki ku ya huluxa vhanu lava gidlikeliwiki hi mugodi. Nambi leswi vanyingi va nga ha kumiwaka na va file, kambe a ntizro wa vahuluxi lava hinkwavu i wa lisima. Swa fana ni ntizro wezru wa ku zrezra, a hi swi tivi leswaku i vangani lava ha ha taka kota ku va huluxa ka xiyimu lexi xa Sathana. Kambe Yehovha a nga tizrisa mun’wana ni mun’wana wezru akuva a va pfuna. Andreas, lweyi a tsrhamaka a Bolivia a li: “Ni vona mhunu mun’wana ni mun’wana lwa dondzraka Bibele a va a babatisiwa swa nga mihandzru ya ntizro lowu yentxiwaka hi ntlawa.” Hi ndlela leyi fanaka ingiki hinkwezru hi nga tama hi va ni vonela dzrinene hi ntizro wezru wa ku zrezra. Loko hi yentxa leswo, Yehovha a ta hi tovokisa, nakone ntizro wezru wa ku zrezra wu ta hi yentxa hi nyonxa.