Skip to content

Skip to table of contents

Xana A Wu Swi Tiva?

Xana A Wu Swi Tiva?

Xana vhanu a minkameni ya Bibele a va hamba maboti hi ku tizrisa vungu?

Minsinya ya vungu

VANYINGI va swi tiva leswaku a Egipta wa khale a vungu a dzri tizrisiwa ngopfu ku hamba mapapela ya ku tsralela ka wone. Vagrika ni Varoma na vone a va tsralela ka vungu. * Kambe vanyingi a va swi tivi leswaku a vungu a dzri tizriseliwa ku hamba maboti.

Mihlovo yibidzri ya maboti ya vungu, leyi kumiwiki a sizreni dzra mu-Egipta wa kukazri

Ku tlula 2.500 wa malembe lama khalutiki, muprofeta Ezaya a tsrale leswaku a vhanu lava tsramaka kusuhi ni ‘milambu ya Kuxi [Etiópia]’, va zrumi ‘vazrumiwa hi le likhulwini hi mabarika’. Hi ku famba ka nkama, muprofeta Yeremiya a hlaye leswaku Vameda ni Vapersa, a va ta hlasela Vababilona va va va hisa ‘mabarika kumbe maboti yavu ya vungu’ leswaku va nga tsrutsrumi.​—Eza 18:1, 2; Yr 51:32.

A Bibele dzri huhuteliwe hi Xikwembu Nkulukumba, xileswo a vadondzri va dzrone a va hlamali loko vayembuli va gungula leswaku nakunene a vungu a dzri tizrisiwa a minkameni ya Bibele leswaku va hamba maboti. (2Tm 3:16) Kambe hi ku kongoma, i yini leswi va swi gungukiki? A vayembuli va gungule wutsrhokotsroko lebyi kombisaka leswaku a Egipta a ku hambiwa maboti hi vungu.

XANA MABOTI YA VUNGU A MA HAMBISIWA KUYINI?

A masizreni yavu, a va-Egipta, a va ni swifaniso swa ku pendiwa ni swa ku kenyengetiwa, leswi kombisaka ndlela leyi va tsremaka vungu ha yone ni ku hamba maboti. Vavanuna a va tsrema vungu, va dzri tsrimba hi swinyandzrana, va gama va tsrimba swinyandzrana leswo hinkwaswu xikan’we. A vungu dzri ni matlelo mazrazru. Xileswo, loko dzri tsrimbiwa xikan’we dzra khomana dzri hamba nyandzra leyi tiyiki. Hi ku ya hi buku dzra kukazri ledzri khanelaka hi Egipta, a maboti ya vungu a ma lehe ku ya tlhasa 17 wa mametru, ma tlhela ma teka 10 ku ya ka 12 mawombe kumbe marema ka tlhelo dzrin’wana ni dzrin’wana.

Xifaniso xa va-Egipta, lexi va kombisaka na va hamba boti hi vungu

HA YINI A VAHAMBI VA A MABOTI A VA TIZRISA VUNGU?

A vungu byi kumeka hi ku nabyala a nkoveni wa Nilo. Handle ka leswo, a swi nabyala ku hamba maboti hi vungu. Nambi nkama lowu kutani a va hamba maboti lamakulu hi mapulangu, swi tikomba na vaphasi ni vahloti a va ha tama va tizrisa vungu akuva va hamba maboti ya matsrongo.

Vanyingi va tame va tizrisa maboti ya vungu ku dzringana nkama wa ku leha. Hi ku ya hi mutsrali wa Mugrika Plutarco, lwa hanyiki kolomu ka dzana dzra ku sungula ni dzra wubidzri, a hlaye leswaku vambeni a va ha ma tizrisa maboti ya vungu hi nkama lowo.

^ par. 3 A vungu dzri kulela matsrhobyeni ni le minabyeni. Dzri nga tlhasa kolomu ka 5 wa mametru hi ku leha na dzri tsrindzre kolomu ka 15 wa masentimetro.