NHLOKOMHAKA YA XIDONDZRO 22
Swidzrimuxo Swa Wutlhazri Leswi Pfunaka A Wuton’wini
‘Hikuva Yehovha a nyika vutlhazri.’—PR 2:6.
LISIMU 89 Yingela U Ta Kateka
NKATSRAKANYU WA LESWI TAKA DONDZRIWA *
1. Ha yini hinkwezru hi vilela wutlhazri? (Amaproverbia 4:7)
XANA u sama u teka xiboho xa lisima swinene a wuton’wini? Loko swi li tanu, nakunene u khongotile u kombela wutlhazri hikusa wa swi tiva leswaku leswo i swa lisima. (Yk 1:5) Hi leswi yentxiki hosi Solomoni a tsrala leswi: ‘A ntxhumu lowu tlulaka hinkwaswu i vutlhazri.’ (Dondzra Amaproverbia 4:7.) Solomoni a a nga vulavuli hi wutlhazri lebyi pfaka ka vhanu, kambe a a vulavula hi wutlhazri lebyi pfaka ka Yehovha Xikwembu Nkulukumba. (Pr 2:6) Kambe xana wutlhazri lebyi pfaka ka Yehovha byi nga hi pfuna ku langutana ni swikazratu swa siku ni siku? Hi lani hi taka swi vona ha kone ka xidondzro lexi, nakunene, byi nga hi pfuna.
2. Hi nga byi kumisa kuyini wutlhazri?
2 Hi nga kuma wutlhazri loko hi dondzra ni ku tizrisa leswi dondzrisiwiki hi vavanuna vabidzri lava a va tlhazrihile swinene. Ku sungula hi ta vona xikombiso xa Solomoni. Bibele dzri hlaya leswaku ‘Xikwembu Nkulukumba a nyika Solomon hi ku tala ngopfu a ku yingelisisa, ni vutlhazri’. (1Th 4:29) Hi ta gama hi vona xikombiso xa Yesu, mhunu wa ku tlhazriha ku tlula hinkwavu lava samiki va hanya misaveni. (Mt 12:42) A wuprofeta byin’wana bya Ezaya byi hlaye leswi mayelana na Yesu: ‘A moya wa Yehovha wu ta tsrhama a henhla kwakwe, moya wa vutlhazri ni wa ku yanakanya.’—Eza 11:2.
3. Hi ta vona yini ka xidondzro lexi?
3 Xikwembu Nkulukumba a nyike Solomoni na Yesu wutlhazri bya ku hlamalisa, xileswo va nyikele swidzringanyeto mayelanu ni mintxhumu ya lisima leyi yi hi pfunaka namunhla. Ka xidondzro lexi hi ta vona swizrazru swa swone, ku nga ku dzringanisela a mhakeni ya mali, ya ntizro ni ndlela leyi hi tivonaka ha yone.
KU DZRINGANISELA A MHAKENI YA MALI
4. Xana a wutomi bya Yesu ni bya Solomoni a byi hambane hi ndlela yini?
4 Solomoni a a ganyile ngopfu nakone a a ni hinkwaswu leswi a a swi vilela. (1Th 10:7, 14, 15) Yesu a a hanya hi mintxhumu yitsrongo, nakone a a nga na yindlu. (Mt 8:20) Nambi swi li tanu, ha wubidzri byavu a va dzringanisela hikusa a va ni wutlhazri lebyi pfaka ka Yehovha.
5. Xana Solomoni a a dzringanisela hi ndlela yini a mhakeni ya mali?
5 Solomoni a te: “Mali [ya] mpfenkela.” (Ekl 7:12) Hi mali, hi nga xava leswi hi swi vilelaka ni leswi hi swi djulaka nambi swi nga li xivileleko. Kambe Solomoni a tivonele ha wuswake leswaku mali a ku nga li wone ntxhumu wa lisima ngopfu a wuton’wini. Hi xikombiso, a tsrale leswi: ‘A ku nkhensiwa ku tlula vukosi lebyikulu.’ (Pr 22:1) Solomoni a tlhele a vona leswaku vhanu lava nga ni mali yinyingi, swa va kazratela ku yaneliseka hi leswi va nga na swone. (Ekl 5:10, 12) A tlhele a hi byela leswaku a hi fanelanga ku nyika ngopfu lisima mali a wuton’wini, hikusa hi nga yi luza na hi nga swi yimelanga.—Pr 23:4, 5.
Xana ndlela leyi hi yi vonaka ha yone mintxhumu leyi hi nga nayu, yi hi yentxa hi nga wu zrangisi Mfumu a wuton’wini byezru? (Vona mayava 6-7) *
6. Yesu a swi kombisise kuyini leswaku a a dzringanisela ka mintxhumu leyi a a li na yone? (Matewu 6:31-33)
6 Yesu na yene a a dzringanisela a mhakeni ya mintxhumu leyi a a li nayu. A a swi zrandzra ku tikholisa hi swakuda nakone minkama yin’wana a a nwa. (Lk 19:2, 6, 7) Ka hlolana dzrake dzra ku sungula a ndzrulute mati ma va vhinyu dzra lisima. (Yh 2:10, 11) Nakone hi siku ledzri a dlayiwiki ha dzrone, a a yambale mpahla ya lisima. (Yh 19:23, 24) Kambe Yesu a a nga pfumeleli kuva mintxhumu leyi a nga na yone yi va yone ya ku zranga a wuton’wini byake. A byele vadondzrisiwa vake a ku: “A nga kone lweyi a nga tizrelaka tihosi tibidzri . . . A mi nge swi koti ku tizrela Xikwembu Nkulukumba ni wukosi.” (Mt 6:24) Yesu a dondzrise leswaku loko hi zrangisa Mfumu, Yehovha a ta hi pfuna ku kuma leswin’wana hi swi vilelaka.—Dondzra Matewu 6:31-33.
7. He wani mabindzru lawa Daniel a ma kumiki hi ku va a hlawule ku hanya hi mintxhumu yitsrongo?
7 Vamakwezru vanyingi va pfuneka hi ku tizrisa swidzringanyeto swa wutlhazri leswi Yehovha a hi nyikaka swone mayelanu ni ku dzringanisela a mhakeni ya mali. Vona xikombiso xa makwezru lweyi a nga siki txhata lweyi a vitaniwaka Daniel. Yene a te: “Ku sukela na ne he ntsrongo, ni tiyimisela ku zrangisa mintxhumu ya moya.” Leswi a tiyimiseliki ku hanya hi mintxhumu yitsrongo, Daniel a kote ku yentxa swinyingi a ntizrweni wa Yehovha. Daniel a yengeta a ku: “Ku hlaya ntiyiso, a ni tisoli hi xiboho lexi ni xi tekiki. I ntiyiso leswaku inhaka ni kume mali yinyingi loko a ne yentxa mintizro yin’wana. Kambe mali yoleyo a hi ya ntxhumu loko ni yi pimanisa ni vanghanu lava ni va kumiki. Ni nga ha hlayi ku nyonxa loku ni nga na kone hi ku tiva leswaku ni zrangisa Mfumu a wuton’wini byanga. A ku na ntxhumu lowu nga dzringanisiwaka ni matovoko lawa Yehovha a ni nyikaka wone.” Handle ka ku ganaganeka, i swa lisima kuva hi nga beki miyanakanyu yezru ka mintxhumu leyi hi nga ha yi kumaka ka misava leyi.
KU DZRINGANISELA A MHAKENI YA NTIZRO
8. Xana Solomoni a swi kombisise kuyini leswaku a a dzringanisela a mhakeni ya ntizro? (Ekl 5:18, 19)
8 Solomoni a hlaye leswaku ntizro wu nga yentxa mhunu a nyonxa, a va a ku leswo ‘i ku nyika ka Xikwembu Nkulukumba’. (Dondzra Eklesiasta 5:18, 19.) Solomoni a tsrale a ku: ‘A ntizro mun’wana ni mun’wana wu ni hakelo.’ (Pr 14:23) Solomoni a a swi tiva ha hombe leswi a a vulavula ha swone hikusa a tizre ngopfu, a tiyakela tiyindlu, a tibyalela minsinya ya mawuvha, a tihambela majardim, ni tinhlovo a tlhela a tihambela ni madoropa. (1Th 9:19; Ekl 2:4-6) Nambi leswi a mintxhumu hinkwayu leyi a yi yentxiki yi mu pfuniki, Solomoni a a swi tiva leswaku a hi yone a yi ta mu yentxa a nyonxa. A ka ha kiyela swin’wana. Xileswo a zrangele ntizro lowukulu swinene, lowu hetiki 7 wa malembe, ku nga ku yaka tempele dzra ku xonga lani a ku ta gandzreliwa Yehovha kone! (1Th 6:38; 9:1) Ka mintxhumu hinkwayu leyi Solomoni a yi hanyiki, a xiye leswaku ntxhumu wa lisima lowu mhunu a nga wu yentxaka i ku tizrela Yehovha. A te: ‘A hi yingeleni vugamu bya timhaka hinkwatu: Txhava Xikwembu Nkulukumba, u bekisa swileleto swakwe.’—Ekl 12:13.
9. Xana Yesu a swi kombisise kuyini leswaku a a dzringanisela a mhakeni ya ntizro?
9 Yesu a a swi zrandzra ku tizra. Loko a ha li ntsrongo, a tizre swa nga muvatli. (Mr 6:3) Nakunene a a va pfuna swinene vapswele vake lava a va ni wutiyanguleli bya ku wundla ndangu lowukulu. Leswi a a hetisekile, a a hamba mintizro hi ndlela leyinene ngopfu! Nakone swi nga yentxeka leswo swi yentxe vhanu vanyingi va mu yela akuva a va hambela mintxhumu. Swi tikomba na Yesu a a wu zrandzra ntizro wa ku vatla. Nambitasu, a a tinyika nkama wa ku tizrela Yehovha. (Yh 7:15) Ntsrhakunyana, loko a sungule wutizreli byake bya la misaveni, a byele vayingiseti vake a ku: ‘Tizrelani swakuda swi nge swakuda leswi lahlekaka, kambe swi swakuda leswi tsrhamaka a vutomi lebyi nga helikiki.’ (Yh 6:27) Ka dondzro yake ya le nhaveni, Yesu a te: “Tihlengeletelani wukosi a matilweni.”—Mt 6:20.
Xana hi nga yentxisa kuyini akuva hi dzringanisela a mhakeni ya ntizro wa ku tihanyisa ni mintizro ya moya? (Vona mayava 10-11) *
10. I yini leswi swi nga ha yentxekaka a mintizrweni loko hi nga tivoneli?
10 A wutlhazri lebyi pfaka hi ka Yehovha byi hi pfuna ku dzringanisela a mhakeni ya ntizro. A Vakriste va swi tiva leswaku va fanela ku tikazrata hi ‘ku tizra leswinene’. (Ef 4:28) A mintizrweni, a vatholi vezru va swi vona leswaku hi vhanu lava tizraka hi nkhinkhi nakone ha dumbeka minkama hinkwayu. Nakone minkama yimbeni va hi kulungela hi kola ka leswo. Loko hi va twa va hi kulungela, hi nga ha txhuka hi sungula ku tizra yi nga txhayi hi ku djula ku kombisa leswaku Timboni ta Yehovha ta swi zrandzra ku tizra. Kambe loko hi yentxa leswo, hi nga ha pfumala nkama wa ku tsrhama ni ndangu ni wa ku tizrela Yehovha. Xileswo, i swa lisima ku dzringanisela.
11. I yini leswi William a swi dondzriki mayelana ni ku dzringanisela a mhakeni ya ntizro?
11 Mumpswha wa kukazri lweyi a vitaniwaka William, a dondzre swinyingi ka makwezru lweyi a a tizra na yene. William a te: “[Makwezru lweyi] i xikombiso lexinene xa mhunu lweyi a dzringaniselaka a mhakeni ya ntizro. A tizra hi nkhinkhi nakone vhanu va swi zrandzra ku tizrisana na yene hi kola ka ntizro wa wunene lowu a wu yentxaka. Loko yi txhaya, a huma ntizrweni nakone a tinyika nkama wa ku tsrhama ni ndangu wake ni ku tiyisa wuxaka byake na Yehovha. Ku hlaya ntiyiso, i mun’wana wa vhanu lava nyonxiki swinene lava ni va tivaka!” *
KU DZRINGANISELA KA NDLELA LEYI HI TIVONAKA HA YONE
12. Xana Solomoni a swi kombise hi ndlela yini leswaku a a dzringanisela ka ndlela leyi a a tivona ha yone, kambe ku yentxeke yini hi ku famba ka nkama?
12 Nkama lowu Solomoni a a tizrela Yehovha hi mbilu hinkwayu a a dzringanisela ka ndlela leyi a a tivona ha yone. Loko a ha li mumpswha a a swi tiva leswaku a nga koti ku yentxa hinkwaswu nakone a kombele mpfunu ka Yehovha. (1Th 3:7-9) Loko a sungule ku fuma a a dzri tiva ha hombe khombo dzra ku tikulisa. A tsrale leswi: ‘A ku tikukumuxa ku zrangela ku suva, a ku titwalisa ku zrangela ku wa.’ (Pr 16:18) Lexi vavisaka hi leswaku hi ku famba ka nkama, Solomoni a tsrhike ku landzra xidzringanyeto lexi yene a xi nyikeliki. A sungule ku tikukumuxa a va a tsrhika ku landzra milawu ya Yehovha. Hi xikombiso, wun’we wa milawu leyi Yehovha a yi nyikiki va-Israyele a wu ku a hosi, ‘yi nga vi na vasati lava ku tala suka mbilu ya yone yi hambuka’. (Dt 17:17) Solomoni a kanye nawu lowo, a va a titekela 700 wa vavasati ni 300 wa vavasati lavatsrongo, lani vanyingi va vone a va nga tizreli Yehovha. (1Th 11:1-3) Swi nga yentxeka Solomoni a a yanakanya leswaku a ku nga na swa ku biha ka leswo nakone a swi nga ti mu vangela swikazratu. Kambe hi ku famba ka nkama Solomoni a kumane ni swikazratu hi leswi a kalaka a nga mu yingisetanga Yehovha.—1Th 11:9-13.
13. Hi dondzra yini ka ku titsrongahata ka Yesu?
13 Minkama hinkwayu, Yesu a a titsrongahata nakone a a dzringanisela ka ndlela leyi a a tivona ha yone. Yesu a yentxe mintxhumu ya ku tala ya ku hlamalisa a ntizrweni wa Yehovha. A Bibele dzri hlaya leswaku ha Yesu, ‘ku vumbiwi hinkwaswu leswi nga matilwini ni le misaveni’. (Kl 1:16) Hi siku ledzri a babatisiwiki ha dzrone Yesu a dzrimuki mintxhumu hinkwayu leyinene leyi a yi yentxiki na Yehovha a matilweni. (Mt 3:16; Yh 17:5) Kambe ku dzrimuka mintxhumu hinkwayu leyo, a swi zanga swi yentxa Yesu a tikulisa. Ku hlaya ntiyiso, a ngi ngi sama a yanakanya leswaku awa yampswa ku tlula van’wana. A byele vadondzrisiwa vake leswaku ‘a nga telanga ku ta tizreliwa, kambe a tele ku ta tizrela ni ku nyikela wutomi byake byi va xitizrulo ka lavanyingi’. (Mt 20:28) Yesu a kombise leswaku a nga koti ku yentxa hinkwaswu hi ku va a nga yentxi ntxhumu hi ku tisungulela. (Yh 5:19) Handle ka ku ganaganeka, Yesu a a titsrongahata swinene nakone a hi bekele xikombiso lexinene a mhakeni leyi.
14. I yini leswi Yesu a swi hlayiki, leswi hi pfunaka ku dzringanisela ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone?
14 Yesu a dondzrise valandzreli vake ku dzringanisela ka ndlela leyi va tivonaka ha yone. Khambi dzrin’wana Yesu a va byele leswi: “Misisi hinkwayu ya tinhloko tenu yi kontiwile.” (Mt 10:30) Mazritu lawa ma nga hi tiyisa, ngopfungopfu loko hi tsrhamela ku titwa na hi nga pfuni ntxhumu. Mazritu lawa ma kombisa ndlela leyi Yehovha a zron’wekaka ha yone hi mun’wana ni mun’wana wezru ni leswaku hi va lisima swinene kwake. Leswi ku nga Yehovha a hi hlawuliki kuva hi mu tizrela, ni leswi a hi vonaka na hi faneleka ku hanya hi la ku nga helikiki a misaveni leyimpswha, hi nga hlayisa kuyini leswaku a hoxile?
I yini leswi hi nga swi luzaka loko hi nga dzringaniseli ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone? (Vona yava 15) *
15. a) Xana Xihondzro xa kukazri xi hi kutxise kuyini ku dzringanisela ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone? b) Hi lani swifaniso swi nga ka tluka 24 swi kombisaka ha kone, he wani matovoko lawa hi nga ma luzaka loko hi nga dzringaniseli ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone?
15 Ka 15 wa malembe lama khalutiki, Xihondzro Xa Ku Zrindzra xi hlaye leswi mayelanu ni ku dzringanisela ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone: “Nakunene a hi djuli ku tivona na hi yampswa lakakuva hi za hi tikulisa, nakone a hi djuli ku tivonela hansi lakakuva hi titwa na hi nga pfuni ntxhumu. A matsrhan’wini ya leswo, hi fanela ku dzringanisela ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone hi ku va hi pfumela leswaku ku ni leswi hi kotaka ku swi yentxa ni leswi hi nga swi kotikiki. Makwezru wa kukazri wa xisati a hlaye leswi: ‘A ni mhunu wa ku biha, kambe a ni mhunu wa ku hlawuleka. Ni ni matsrhamela lamanene ni lama nga liki manene, ku fana ni vhanu hinkwavu.’” * Xana wa ma vona mabindzru ya ku tikazratela ku dzringanisela ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone?
16. Ha yini Yehovha a hi nyika swidzringanyeto?
16 Hi ku tizrisa Bibele Yehovha a hi kongomisa hi ndlela ya wutlhazri. A yentxa leswo hikusa awa hi zrandzra nakone a djula leswaku hi nyonxa. (Eza 48:17, 18) A ku na ntxhumu wa ku yampswa lowu hi nga wu yentxaka a wuton’wini byezru ku tlula ku zrangisa Yehovha, hikusa leswo hi swone swi taka hi nyika ku nyonxa ka ntiyiso. Loko hi zrangisa wuxaka byezru na Yehovha swi ta hi pfuna ku tingawula swikazratu leswi hi nga ha swi kumaka loko hi nga dzringaniseli a mhakeni ya mali, ntizro ni ka ndlela leyi hi tivonaka ha yone. Xileswo, tiyimiseli ku teka swiboho swa wutlhazri ni ku tikazratela ku nyonxisa mbilu ya Yehovha!—Pr 23:15.
LISIMU 94 Hi Khensa Zritu Dzra Nkulukumba
^ par. 5 Solomoni na Yesu a va tlhazrihe ngopfu. Nakone a wutlhazri lebyo a byi pfa ka Yehovha Xikwembu Nkulukumba. Ka xidondzro lexi, hi ta vona swidzringanyeto leswi Solomoni na Yesu va hi nyikiki swone, leswi nga hi pfunaka ku dzringanisela a mhakeni ya mali, ya ntizro ni ndlela leyi hi tivonaka ha yone. Hi ta tlhela hi vona ndlela leyi vamakwezru van’wana va pfunekiki ha yone hi ku tizrisa swidzringanyeto leswo.
^ par. 11 Vona nhlokomhaka leyi liki “Ndlela Yo Tsakela Ntirho Wa Wena” ka Xihondzo xo Rindza Nkandziyiso Wa Vanhu Hinkwavo, xa Fevhereru wa 2015.
^ par. 15 Vona nhlokomhaka leyi liki “Bibele Yi Nga Ku Pfuna Leswaku U Kuma Ntsako” Ka Xihondzo xo Rindza Nkandziyiso Wa Vanhu Hinkwavo xa Agoxto wa 2005.
^ par. 52 NTLHAMUXELO WA XIFANISU: João na Tom i vampswha lava hlengemelaka ka bandla dzrin’we. João a heta nkama wunyingi na a basisa ni ku bekisa movha wake. Kasi Tom a tizrisa movha wake akuva a teka vamakwezru va ya mintlhanganwini ne nsin’wini.
^ par. 54 NTLHAMUXELO WA XIFANISU: João a tizra yi nga txhayi hikusa a nga djuli ku khomisa tingana mutholi wake. Minkama hinkwayu loko a kombeliwa ku tizra nkama lowu yengetelekiki wa pfumela. Ka wusiku byolebyo, Tom lwa nga nandzra wa wutizreli a ni nkulu wa bandla va hambaka liyendzro dzra wubyisi. Masiku ntsrhaku, Tom a byele mutholi wake leswaku a nge swi koti ku tizra nkama lowu yengetelekiki hikusa a tizrisa madambu ya masiku man’wana akuva a yentxa mintizro leyi fambisanaka ni wugandzreli.
^ par. 56 NTLHAMUXELO WA XIFANISU: João a nga na mhaka ni vhanu van’wana. Kasi Tom, a zrangisa mintxhumu ya moya ku tlula yake, xileswo a tikholisa hi xinghanu nkama lowu a pfunisaka ku pfuxeteni ka Yindlu ya Tinhlengeletanu.
