1-2. a) Hi ku ya hi Ba-le-Efesa 6:16, ha yini hi vilela ‘xitlhangu xa lipfumelo’? b) Hi swini swivutiso leswi hi taka swi kambisisa?

XANA u ni ‘xitlhangu xa lipfumelo’? (Dondzra Ba-le-Efesa 6:16.) A swi ganaganekisi leswaku u naxu. Ku fana ni xitlhangu lexikulu lexi mpfenkelaka ku tala ka swizro swa mizri, lipfumelo dzraku dzri ku mpfenkela ka mahanyela ya ku biha, tihanyi ni minkutxetelo ya wusomboloki ya xiyimu lexi xa mintxhumu.

² Nambitanu, hi hanya ‘a masikwini ya vugamu’, kutani lipfumelo dzrezru dzri ta ya mahlweni hi ku dzringiwa. (2Tm 3:1) Xana u nga xi kambelisa kuyini xitlhangu xaku xa lipfumelo akuva u tiyiseka leswaku xi tiyile? Nakone xana u nga xi khomisa kuyini xitlhangu xaku swi tiya? A hi kambisiseni tinhlamulo ta swivutiso leswo.

3. Xana masotxha a ma yentxa yini hi switlhangu swa wone, naswone ha yini?

³ A minkameni ya ku tsraliwa ka Bibele, masotxha hi ntolovelo a ma ni switlhangu leswi a swi bekeliwe xikhumba xa xihazri hi le handle. Masotxha a ma tsrhama hi ku swi tota mafuzra, ma yentxela leswaku xikhumba xi nga honeki ni ku va tinsimbi ti nga kuzri. Loko sotxha dzri txhuka dzri gungula leswaku xitlhangu xa dzrone xi honekile, a dzri boheka ku hatla dzri xi lungisa, akuva minkama hinkwayu dzri tsrhama na dzri tibekisele ku lwa yimpi leyi nga txhukaka yi humelela. Xana xikombiso lexo xi tizrisa kuyini ka lipfumelo dzraku?

4. Ha yini u fanela ku kambela xitlhangu xaku xa lipfumelo, nakone u nga swi yentxisa kuyini swoswo?

⁴ Ku fana ni masotxha ya minkama ya khale, nkama ni nkama u fanela ku kambela xitlhangu xaku xa lipfumelo u tlhela u xi lungisa akuva u tsrhama na u tibekisele yimpi. Swanga vakriste,  hi lwa yimpi ya moya nakone valala vezru va patsra mimoya ya ku biha. (Ef 6:10-12) A ku na mumbeni a nga ku bekiselaka xitlhangu xaku xa lipfumelo leswaku xi tsrhama na xi tiyile. Xana u nga tiyisekisa kuyini leswaku u tsrhama na u tibekisele ku lwa ni mindzringo? Ku sungula, u fanela ku khongota u kombela xipfunu xa Xikwembu Nkulukumba. A ntsrhaku, u fanela ku tizrisa Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba akuva dzri ku pfuna ku tivona hi ndlela leyi Xikwembu Nkulukumba a ku vonaka ha yone. (Hb 4:12) Bibele dzri li: ‘Dumba Yehovha hi mbilu yaku hinkwayu, u nga dumbe ku yingelisisa kwaku.’ (Pr 3:5, 6) Na u pimisa hi mazritu lawo, ha yini u nga kambisisi swin’we swa swiboho leswi u swi yentxiki swoswinyana? Hi xikombiso, xana u tlhangane ni xizralanganya lexikulu xa timali? Xana u dzrimukile xidumbiso xa Yehovha lexi tsraliwiki ka Ba-Heberu 13:5, lexi liki: ‘Ndzri nga ku siyi, ndzri nga ku tsriki’? Xana xidumbiso lexo xi ku nyike ku dumba ka leswaku Yehovha a a ta ku pfuna? Loko swi li tanu, leswo swi komba leswaku wa xi bekisa xitlhangu xaku xa lipfumelo.

5. I yini leswi u nga swi gungulaka loko u kambisisa lipfumelo dzraku?

⁵ U nga ha hlamala hi leswi u swi gungulaka loko u kambisisa lipfumelo dzraku hi wunyaminyami. U nga ha gungula ku tsrana ka kukazri loku a wu nga ku tivi. Hi xikombiso, u nga ha twisisa leswaku lipfumelo dzraku dzri honiwile hi ku hlatiyela na swi nga vileli, ku yingela timhaka ta madzrimi ni gome. Loko we txhuka u yentxekeliwa hi leswo, xana u nga mpfenkelisa kuyini lipfumelo dzraku leswaku dzri nga ha tlheli dzri honiwa?

6. Hi swini swikombiso swa ku hlatiyela loku nga kunene?

⁶ A hi mintxhumu hinkwayu swi bihiki ku hlatiyela hi yone. Hi xikombiso, i swinene kuva mhunu a hlatiyela hi ku djula ku nyonxisa Yehovha na Yesu. (1Ko 7:32) Loko hi yentxa xihono lexikulu, ha hlatiyela, hi djula tindlela ta ku pfuxeta wunghanu byezru na Xikwembu Nkulukumba. (Ps 38:18) Handle ka leswo, ha hlatiyela, hi djula tindlela ta ku nyonxisa vakatezru. Hi tlhelo dzrin’wana, a hi byi kumi wuzrongo loko swizro swa ndangu wezru ni vapfumeli-kulozri va nga tsrhamisekanga.​—1Ko 7:33; 2Ko 11:28.

7. Hi ku ya hi Amaproverbia 29:25, ha yini hi nga fanelanga ku txhava mhunu?

⁷ Nambi swi li tanu, ku hlatiyela ku tlula mpimu swi nga hona lipfumelo dzrezru. Hi xikombiso, hi nga ha tsrhama hi ku txhava leswaku a hi nge ti va na swakuda kumbe mpahla ya ku dzringana. (Mt 6:31, 32) Xileswo, hi nga ha tizrela ka ku hlengeleta mintxhumu leyi vonekaka. Swi nga ha yentxeka nambi kuva hi sungula ku zrandzra mali. Loko ho tsrhika leswo swi yentxeka, lipfumelo dzrezru ka Yehovha dzri ta tsrana, hi va khombyeni ledzrikulu hi tlhelo dzra moya. (Mr 4:19; 1Tm 6:10) Kumbe hi nga ha wela ka muxaka wun’wana wa ku hlatiyela lowu ngeke wunene​—ku nga ku tsrhama na hi djula ku nyonxisa vhanu. Lanu hi nga ha txhava ku hlekiwa kumbe ku xanisiwa hi vhanu ku tlula ku txhava ku khunguvanyisa Yehovha. Akuva hi timpfenkela ka khombo ledzro, ku djuleka hi kombela Yehovha a hi nyika lipfumelo ni xixixi xa ku lwa ni ku txhava ka muxaka lowo.​—Dondzra Amaproverbia 29:25; Lk 17:5.

8. Xana hi fanela ku yentxa yini loko hi twa madzrimi?

⁸ Sathana, “tatana wa ku hemba”, a tizrisa vhanu lava a va lawulaka leswaku va hangalasa madzrimi hi Yehovha ni vamakwezru. (Yh 8:44) Hi xikombiso, lava dukiki va tizrisa internet, TV ni tindlela tin’wana akuva va hangalasa madzrimi va tlhela va sonta timhaka leti khumbaka nhlengeletanu ya Yehovha. Madzrimi wolawo i yin’we ya ‘mintumbana lemi pfuzraka’ ya Sathana. (Ef 6:16) Xana hi fanela ku yentxa yini  loko mhunu wa kukazri o txhuka a sungula ku khanela hi madzrimi wolawo? Ho vhela hi ma bakanya! Ha yini? Hikusa hi ni lipfumelo ka Yehovha nakone ha va dumba vamakwezru. Nakunene, a hi buli ni lava dukiki ni siku ni dzrin’we. A hi pfumeli ku phikisana na vone ni siku ni dzrin’we hi mintxhumu leyi va yi hlayaka, nambi ku navela ku tiva leswi va swi hlayaka.

9. Xana gome dzri nga hi khumbisa kuyini?

⁹ Gome dzri nga tsranisa lipfumelo dzrezru. Hi nge bi hi makatla swikazratu leswi hi nga naswu. Nakunene, ku dzringisa ku yentxa leswo a swi ta komba leswaku a hi wupfanga. Nakone ka minkama yin’wana hi nga va ni gome. Kambe a hi fanelanga ku pfumelela swikazratu leswi hi nga naswu swi fuma miyanakanyu yezru. Loko ho yentxa leswo, hi nga ha dzrivala dumbo ledzri hlamalisaka ledzri Yehovha a hi nyikiki dzrone. (Mpf 21:3, 4) Lanu gome dzri nga ha hi heta ntamu, dzri hi yentxa hi godola. (Pr 24:10) Kambe swa koteka ku sivela khombo ledzro.

10. U dondzra yini hi papela dzra makwezru mun’we wa xisati?

¹⁰ Vona ndlela leyi makwezru mun’we wa xisati wa le Estados Unidos a bekisaka ha yone lipfumelo dzrakwe na a li kazri a hlayisa nuna wakwe, lweyi a vabyaka swinene. A tsralele ntsindzra, a ku: “Xiyimu xezru minkama yin’wana xa hlatiyelisa xi tlhela xi godolisa, kambe dumbo dzrezru dzri tiyile. Ni hlamala ngopfu hi dzrungula ledzri hi nyikiwaka akuva hi tiyisa lipfumelo dzrezru ni ku tsrhama na hi nyonxile. Hakunene ha ku djula ku layiwa ni ku kutxiwa koloko. Ku hi nyika ntamu nakone ku hi pfuna ku tiyiselela mindzringo leyi Sathana a hi txukumetelaka.” Ka mazritu ya makwezru lweyi, hi dondzra leswaku swa koteka ku hlula gome! Hi ndlela yini? Twisisa leswaku mindzringo leyi u tlhanganaka nayu i xikambelo xa Sathana. Twisisa leswaku Yehovha i Nhlovo ya ntxhavelelo. Nakone tlangela swakuda swa moya leswi a hi nyikaka swone.

11. Hi swini swivutiso leswi hi fanelaka ku tihamba akuva hi vona xiyimu xa lipfumelo dzrezru?

¹¹ Xana u vona xiyenge xa kukazri ka xitlhangu xaku xa lipfumelo lexi djulaka ku lungisiwa? Ka tihwetinyana leti khalutiki, xana u swi kotile ku sivela ku hluliwa hi ku hlatiyela loku ngeke kunene? Xana u swi kotile ku yala ku yingiseta vhanu lava dukiki ni ku phikisana navu hi madzrimi lawa va ma hangalasaka? Nakone xana u swi kotile ku lwa ni gome? Loko swi li tanu, lipfumelo dzraku dzri tiyile. Kambe swi djula hi tsrhama hi  ku tivonela hikusa Sathana a ni matlhazri man’wana lawa a dzringisaka ku hi hlasela ha wone. Swoswi a hi buleni hi dzrin’we dzra wone.

12. Xana ku zrandzra mintxhumu leyi vonekaka swi nga hi khumbisa kuyini?

¹² Ku zrandzra mintxhumu leyi vonekaka swi nga hi dzrivata, hi nga bekisi xitlhangu xezru xa lipfumelo. Mupostola Pawulo a te: ‘A ku na mhunu lwe, loko a ya yimpini, a tikazrataka hi mintxhumu ya vutomi lebyi, akuva a ta va lwenene ku lwa mu tlhomisiki.’ (2Tm 2:4) Nakunene, masotxha ya varoma a ma nga pfumeleliwi ku nhingenela mabindzru. Xana a ku ta yentxeka yini loko sotxha dzro tsrhika ku yingiseta nawu lowo?

13. Ha yini swi nga fanelanga kuva sotxha dzri tinhingenisa ka mabindzru?

¹³ Yanakanya hi leswi: Ntlawa wa masotxha wu heta mixo hinkwawu na wu tilulamisela ni timpanga ta wone, kambe ku kiyela dzrin’we dzra wone. Sotxha ledzro dzri khomekile hi ku pfula baraka dzra ku xavisa swakuda a doropeni. A madambyeni masotxha lamambeni ma heta nkama na ma kambisisa matlhazri ni ku lota timpanga ta wone. Kambe sotxha ledzri nga ni baraka dzri khomekile hi ku gwevha swakuda leswi dzri taka swi xavisa siku ledzri landzrelaka. Kambe mundzruku ka kone a mixweni nala a hlasela na swi nga languteliwanga. Hi dzrini sotxha ledzri taka yentxa hi nawu wa kone dzri tlhela dzri nyonxisa muzrangeli wa dzrone? Hi dzrini sotxha ledzri u nga djulaka leswaku dzri yima tlhelweni kwaku? I sotxha ledzri tilulamiseliki kumbe hi ledzriya dzri nga dzrivateka?

14. Swanga masotxha ya Kriste, ka hine i yini lexi nga xa lisima?

¹⁴ Ku fana ni masotxha lamanene, a hi dzrivateki hikusa lexi hi lwelaka xone ngopfu-ngopfu i ku nyonxisa Vazrangeli vezru, Yehovha na Kriste. Ka hine leswo swi ni lisima dzrikulu ku tlula ku kuma ntxhumu wini na wini lowu misava ya Sathana yi nga hi nyikaka wone. Hi yentxa hinkwaswu leswaku hi va ni nkama ni ntamu lowu vilelekaka akuva hi tizrela Yehovha ni ku yentxa leswaku xitlhangu xa lipfumelo ni switlhomo hinkwaswu leswin’wana leswi hi nga naswu hi le moyeni swi tsrhama na swi bekisekile.

15. Xana Pawulo a hi basopise yini, nakone ha yini?

¹⁵ Hi nga txhukeni hi yetlela hi tihlo! Ha yini?  Mupostola Pawulo a hi basopise leswaku ‘lava zrandzraka vupfundzri’ va ta gama hi ku ‘tlhela ku pfumeleni’. (1Tm 6:9, 10) Zritu ledzri liki ‘tlhela’ dzri komba leswaku swi nga yentxeka hi dzrivatiwa hi ku dzringisa ku hlengeleta mintxhumu leyi vonekaka ya ku kala yi nga vileleki. Kutani mbilu yezru yi nga ha wela ‘ku naveleni lokunyingi ka vusinge’. A matsrhan’wini ya ku pfumelela ku navela koloko ku fuma timbilu tezru, hi fanela ku twisisa leswaku ku navela loko i tlhazri ledzri nga hi vavisaka.

16. Wundzrunguli lebyi tsraliwiki ka Marka 10:17-22 byi fanela ku hi susumetela ku yanakanya hi swivutiso swini?

¹⁶ A hi nge u ni mali ya ku tixavela mintxhumu ya ku tala. Xana swi hoxekile loko hi xava mintxhumu leyi hi yi navelaka kambe yi ngeke xivileleko hakunene? A swi tanu. Kambe yanakanya hi swivutiso leswi: Nambi loko ho va ni mali ya ku xava ntxhumu wa kukazri, xana hakunene hi nawu nkama ni ntamu wa ku tizrisa ni ku bekisa ntxhumu wolowo? Nangweso, a swi nge kombi leswaku he sungula ku zrandzra ngopfu mintxhumu leyi hi nga nayu ke? Xana leswi hi zrandzrisaka xiswone mintxhumu ya nyama swi nga hi yentxa hi fana ni djaha ledzri yaliki xizrambu xa Yesu xa ku yengetela ntizro wa dzrone ka Xikwembu Nkulukumba? (Dondzra Marka 10:17-22.) A swi ta yampswa ngopfu loko a ho hanya hi switsrongo hi va hi heta nkama wezru wa lisima ni ntamu wezru a ku yentxeni ka ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba!

17. I yini leswi hi nga fanelangakiki ku swi dzrivala ni siku ni dzrin’we?

¹⁷ Hi nga txhukeni hi dzrivala leswaku hi le yimpini nakone hi fanela ku tsrhama na hi tibekisele ku lwa yimpi leyo siku dzrin’wana ni dzrin’wana. (Mpf 12:17) Vamakwezru va nge hi khomeli xitlhangu xa lipfumelo. Hi hine ha byezru hi fanelaka ku xi khoma swi tiya.

18. Ha yini masotxha ya minkama ya khale ma tsrhame na ma khome switlhangu swa wone swi tiya?

¹⁸ A minkameni ya khale, sotxha a dzri bekeliwa xitxhavu hi mhaka ya wunhena bya dzrone a yimpini. Kambe a dzri danisiwa loko dzro tlhelela a kaya na dzri nge na xitlhangu xa dzrone. N’wamatimu wa le Roma Tacitus a tsrale leswi: “Ku lahlekeliwa hi xitlhangu i tingana letikulu ka sotxha.” Lexo i xin’we xa swivangelo leswi yentxiki masotxha ma tsrhama na ma khome switlhangu swa wone swi tiya.

19. Xana hi nga xi khomisa kuyini xitlhangu xezru xa lipfumelo xi tiya?

¹⁹ Hi khoma xitlhangu xezru xa lipfumelo hi ku kumeka a mintlhanganwini ya wukriste nkama ni nkama ni ku vulavula ni van’wana hi vito dzra Yehovha ni Mfumu wakwe. (Hb 10:23-25) Handle ka leswo, hi dondzra Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba siku ni siku nakone hi khongota leswaku a hi pfuna ku dzri tizrisa a mintxhun’wini hinkwayu leyi hi yi yentxaka. (2Tm 3:16, 17) Lanu ke, a ku na tlhazri ni dzrin’we ledzri Sathana a hi hlaselaka ha dzrone dzri taka hi vavisa hi la ku nga helikiki. (Eza 54:17) Xitlhangu xezru lexikulu xa lipfumelo xi ta hi mpfenkela. Hi ta yima hi tiyile, hi tizrisana swinene ni vamakwezru. Nakone a hi nga ti hlula yimpi ya siku ni siku ntsena, kambe hi ta va ni ndjombo ya ku yima na Yesu loko a hlula yimpi leyi taka helisa Sathana ni malandzra yakwe.​—Mpf 17:14; 20:10.