1-2. a) Ha yini vatekani lava ha ku txhata va fanela ku dumba Yehovha? (Amapsalma 37:3, 4) b) Xana hi ta bula hi yini ka xidondzro lexi?

XANA u kusuhi ni ku txhata? Kumbe xana u txhate swoswinyana? Loko swi li tanu, a swi ganaganekisi leswaku u swi yimele hi manyawu ku londzrovota wutomi ni mhunu lweyi u mu zrandzraka swinene. I ntiyiso leswaku a wukati byi ni swikazratu swa byone nakone ku ni swiboho swa lisima leswi fanelaka ku tekiwa. Ndlela leyi vatekani va langutanaka ha yone ni swikazratu swavu ni ndlela leyi va tekaka swiboho swavu ha yone, yi nga khumba ku nyonxa kwavu swanga vatekani ka malembe lama landzrelaka. Loko va dumba Yehovha, va ta teka swiboho swa wutlhazri, wukati byavu byi ta tiya nakone va ta ya va nyonxa. Loko va nga landzri milawu ya Xikwembu Nkulukumba, va nga ha va ni swikazratu a wuton’wini byavu leswi nga ha yentxaka leswaku va nga nyonxi.—Dondzra Amapsalma 37:3, 4.

² Nambi leswi xidondzro lexi xi yaka ngopfongopfu ka lava ha ka ku txhata, xi ta khanela hi swikazratu leswi vatekani hinkwavu va nga ha kumanaka na swone. Hi ta kambisisa leswi hi nga swi dondzraka a Bibeleni ka swikombiso swa vavanuna ni vavasati va ku dumbeka. Swikombiso leswo swi ta hi dondzrisa mintxhumu ya lisima leyi hi nga yi tizrisaka ka swiyenge swa ku siyanasiyana swa wutomi ku patsra ni le wukatini. Hi ta tlhela hi vona leswi hi nga swi dondzraka ka mimfambu ya vatekani va le masikwini yezru.

3-4. Xana he swini swikazratu leswi lava ha ka ku txhata va nga ha kumanaka na swone?

³ Vhanu vambeni va nga ha kutxa lava ha ka ku txhata akuva va hanya leswi vambeni va liki i wutomi lebyi tolovelekiki. Hi xikombiso, vapswele ni maxaka va nga ha va kutxa kuva va zranga hi ku va ni vana. Kumbe vanghanu ni maxaka va nga ha va kutxa leswaku va xava yindlu ni ku yi tata hi mintxhumu yinyingi.

⁴ Loko va nga tivoneli, vatekani va nga ha teka swiboho leswi taka va nghenisa ka swikweneti leswikulu. Kutani swi nga ha yentxeka nuna ni nsati va fanela ku tizra mawora manyingi akuva va kota ku hakela swikweneti swoleswo. Ntizro wa siku ni siku wu nga ha va yivela nkama lowu a va ta wu tizrisa ka xidondzro xa ximhunu xa Bibele, wugandzreli bya ndangu, ni ku zrezra. Vatekani va nga ha sungula ku luza mintlhanganu akuva va tizra nkama lowu yengetelekiki leswaku va va ni mali yinyingi kumbe hi ku txhava leswaku va nga heleliwa hi ntizro. Leswi swi nga ha yentxa leswaku va luza mikhandlu ya ku yengesela ntizro wavu ka Yehovha.

5. Xana hi nga dondzra yini ka xikombiso xa Klaus na Marisa?

⁵ Ku ni swikombiso leswi swi bekaka livaleni leswaku ku va mhunu a va ni mintxhumu yinyingi a hi swone swi yentxaka leswaku a nyonxa. Vatekani va kukazri lava vitaniwaka Klaus na Marisa, va dondzre swinyingi mayelanu ni mhaka leyi. * A ku sunguleni ka wukati byavu a va tizra ngopfu akuva va va ni mintxhumu yinyingi. Kambe leswo a swi va yentxanga va yaneliseka. Klaus a li: “A hi ni swinyingi leswi a hi swi vilela hi tlhelo dzra nyama, kambe a hi nga na makungu ya moya. Ku hlaya ntiyiso, a wutomi a byi kazrata byi tlhela byi hi tlhanyisa nhloko.” Swi nga yentxeka na wene u swi xiyile leswaku ku va ni mintxhumu yinyingi a swi ku yentxanga u nyonxa. Nambi tanu u nga heli ntamu. Ku kambisisa swikombiso leswinene swa vambeni swi nga ku pfuna. Ku sungula, a hi voneni leswi vanuna va nga swi dondzraka ka xikombiso lexi hi siyeliwiki xone hi Hosi Yehoxafati.

6. Hi ku ya hi xitsratsriyo lexi hi xi kumaka ka Amaproverbia 3:5, 6, xana Hosi Yehoxafati a kumane ni xikazratu xini?

⁶ Vanuna, xana minkama yimbeni mi titwa na mi bindzriwa hi mhaka ya wutiyanguleli lebyi mi nga na byone? Loko swi li tanu, mi nga pfuneka hi xikombiso xa Hosi Yehoxafati. Swanga hosi, Yehoxafati a a ni wutiyanguleli bya ku sizrelela tiko hinkwadzru! Xana a yentxe yini akuva a hetisisa wutiyanguleli lebyo bya byikulu? Yehoxafati a yentxe hinkwaswu leswi a nga swi kota akuva a sizrelela lava a va li ka wutiyanguleli byake. A tiyise makhumbi ya doropa dzra Yuda nakone a tlhanganise masotxha lama tlulaka 1.160.000 wa wone. (2Mk 17:12-19) Hi ku famba ka nkama, Yehoxafati a kumane ni xikazratu lexikulu. Khandzra ledzrikulu dzra va-Amori, dzra Vamowabe ni vavanuna va  tiko dzra Seir va hlaye leswaku a va ta mu dlaya yene ni ndangu wake kun’we ni tiko hinkwadzru. (2Mk 20:1, 2) Xana Yehoxafati a yentxe yini? A kombele mpfunu wa Yehovha. Leswo swi yelana swinene ni xitsratsriyo lexi hi xi kumaka ka Amaproverbia 3:5, 6. (Dondzra.) Xikhongoto lexi Yehoxafati a xi yentxiki hi ndlela ya ku titsrongahata, lexi nga ka 2 Makronika 20:5-12, xi kombisa leswaku a a mu dumba swinene Papayi wake wa le matilweni. Xana Yehovha a xi yangulise kuyini xikhongoto xa Yehoxafati?

7. Xana Yehovha a hlamule xikhongoto xa Yehoxafati hi ndlela yini?

⁷ Yehovha a khanele na Yehoxafati hi ku tizrisa Mulevhi lweyi a vitaniwaka Yakhaziel. Yehovha a te: ‘Tlhevisani n’wi yima, n’wi ta vona ku huluka loku Yehovha a taka n’wi yentxela kone.’ (2Mk 20:13-17) Leyo a a nga li ndlela leyi tolovelekiki ya ku lwa yimpi! Minkongomiso leyo a yi nga buyi hi ka mhunu; a yi buya hi ka Yehovha. Leswi a a mu dumba hi ku helela Xikwembu Nkulukumba, Yehoxafati a yentxe leswi a mu byeliki swone. Loko yene kun’we ni tiko va sukile va ya kumana ni valala, a matsrhan’wini ya ku beka mahlweni masotxha, a beke vayimbeleli lava a va nga na matlhazri. Yehovha a hetisise leswi a a swi dumbise Yehoxafati. A helise khandzra dzra valala vake.—2Mk 20:18-23.

8. Xana vanuna va nga dondzra yini ka xikombiso xa Yehoxafati?

⁸ Vanuna, mi nga dondzra swinyingi ka xikombiso xa hosi Yehoxafati. Mi fanela ku zron’weka hi wuhlayiseki bya ndangu wenu hi ku va mi tizra leswaku mi va sizrelela ni ku va wundla. Loko mi kumana ni swikazratu mi nga ha twa ingiki mi ni hinkwaswu leswi mi swi vilelaka akuva mi lwisana ni swikazratu leswo. Nambi swi li tanu, tivonelani akuva mi nga tidumbi ku tlula mpimu. A matsrhan’wini ya leswo, khongota u kombela mpfunu wa Yehovha. Handle ka leswo, khongota kun’we ni nsati waku. Djuletela nkongomiso wa Yehovha hi ku dondzra Bibele ni mabuku lawa ma humexiwiki hi nhlengeletanu ya Yehovha ni ku tizrisa swilayu leswi u swi dondzraka. Van’wana va nge ti nyonxa loko u teka swiboho leswi seketeliwiki a Bibeleni nakone va nga ha ku teka swanga xiphunta. Va nga ha ku byela leswaku mali, ni mintxhumu yimbeni leyi u nga yi xavaka, hi yone leyi nga yentxaka leswaku ndangu waku wu sizreleleka. Kambe dzrimuka xikombiso xa Yehoxafati. A a dumba Yehovha nakone a swi kombisile leswo hi leswi a a swi yentxa. Yehovha a nga mu tsrhikanga wanuna lwiyani wa ku dumbeka. Hi ndlela leyi fanaka, na wene a nge ku tsrhiki. (Ps 37:28; Hb 13:5) Xana i yini leswi vatekani va nga swi yentxaka akuva va nyonxa?

9. Xana i yini leswi hi nga swi hlayaka mayelanu na muprofeta Ezaya ni nsati wake?

⁹ Ntxhumu lowu a wu li wa lisima a wuton’wini bya Ezaya ni nsati wake a a li ku tizrela Yehovha. Ezaya a a li muprofeta, nakone swi nga yentxeka nsati wake na yene a a ni wutiyanguleli bya wuprofeta, swanga hi leswi a a vitaniwa ‘muprofeta wa xisati’. (Eza 8:1-4) Swanga vatekani, Ezaya kun’we ni nsati wake, va beke wugandzreli bya Yehovha byi va bya ku sungula a wuton’wini byavu. Awee xikombiso lexi va xi siyeliki vatekani va masiku yezru!

10. Xana ku dondzra mayelanu ni wuprofeta byi nga Bibeleni swi nga pfuna hi ndlela yini vatekani?

¹⁰ Namunhla wa siku, lava txhatiki, va nga beka wungadzreli bya Yehovha byi va bya ku sungula hi ku yentxa hinkwaswu leswi va nga swi kotaka a ntizrweni wake. Va nga tiyisa ku dumba loko va nga na kone ha Yehovha hi ku dondzra xikan’we wuprofeta lebyi nga kone a  Bibeleni ni ku vona ndlela leyi byi hetisekaka ha yone. * (Ti 1:2) Nakone va nga yanakanyisisa hi leswi va nga va byelisaka xiswone vambeni mayelanu ni ndlela leyi wuprofeta lebyo byi taka hetiseka ha yone. Hi xikombiso, va nga hlengela a ku hetisiseni ka wuprofeta bya Yesu bya leswaku madzrungula lamanene ma ta zrezriwa a misaveni hinkwayu na wugamu byi nga si na tlhasa. (Mt 24:14) Loko vatekani va ya va tiyiseka leswaku wuprofeta bya Bibele byi ta hetiseka, va ta ya va tiyimisela ku yentxa hinkwaswu leswi va nga swi kotaka a ntizrweni wa Yehovha.

11. Xana i yini leswi Prisila na Akila va kotiki ku swi yentxa nakone ha yini?

¹¹ Lava ha ka ku txhata va nga dondzra ka xikombiso xa Prisila na Akila, ku nga vatekani va Vayuda lava a va tsrhama a Roma. Va yingele madzrungula lamanene mayelanu na Yesu nakone va ndzruluke vakriste. Handle ka ku ganaganeka, a va nyonxile hi wutomi byavu. Nambi tanu, a wutomi byavu byi txintxile loko Klaudius a hlaye leswaku Vayuda hinkwavu a va fanela ku suka a Roma. Xana leswo swi tlhamuxele yini ka Akila na Prisila? A va fanela ku suka ka mbangu lowu a va wu tolovelile, va ya yaka yindlu yimbeni va tlhela va djuletela mbangu wumbeni akuva va hamba ntizro wa ku xavisa matende. Xana swikazratu leswo swi yentxe leswaku vatekani lavayani va yima ku zrangisa Mfumu? Wa yi tiva nhlamulo. Ka muti wumpshwa lowu a va li ka wone a Korinte, Akila na Prisila va tipatsre ni bandla nakone a va tizra na mupostola Pawulo akuva va tiyisa vamakwezru. Hi ku famba ka nkama, va ye pfunisa ka madoropa mambeni lawa a ma ni xivileleko lexikulu. (Min 18:18-21; Ro 16:3-5) A swi ganaganekisi leswaku a va tsrhama na va khomekile va tlhela va nyonxile!

12. Ha yini vatekani va fanela ku tibekela makungu ya moya?

¹² Vatekani va le masikwini yezru va nga yetisela xikombiso xa Prisila na Akila hi ku zrangisa Mfumu a wuton’wini byavu. Nkama wunene wa kuva vhanu vabidzri va bulisana mayelanu ni minkongometo yavu a wuton’wini hi loko va ha namorara. Loko vatekani va teka xiboho xikan’we akuva va tlhaselela makungu ya moya,  va kuma mukhandlu wa ku va moya wa Yehovha wu tizra a wuton’wini byavu. (Ekl 4:9, 12) Vona xikombiso xa Russell na Elizabeth. Russell a li: “Na ha ha namorara, hi bulisane hi ku kongoma mayelanu ni makungu yezru ya moya.” Elizabeth a li: “Hi ve ni mabulu lawa a ma ta hi pfuna leswaku loko hi ku famba ka nkama hi teka swiboho, a hi ta tiyiseka leswaku swiboho swezru a swi nge te sivela kuva hi tlhaselela makungu ya moya.” Xiyimu xa Russell na Elizabeth xi va pfumelele kuva va zruzrela Micronésia akuva va ya tizra lani ku nga ni xivileleko lexikulu xa vazrezri.

13. Hi ku ya hi Amapsalma 28:7, xana ku ta humelela yini loko hi dumba Yehovha?

¹³ Ku fana na Russell na Elizabeth, vatekani vanyingi va boha ku hanya wutomi hi ndlela leyi taka va yentxa va va ni nkama wunyingi wa kuva va zrezra ni ku dondzrisa. Loko vatekani va tibekela makungu a ntizrweni wa Yehovha nakone va yentxa hinkwaswu akuva va ma tlhaselela va kuma matovoko manyingi. Va ta vona ndlela leyi Yehovha a va hlayisaka ha yone nakone ndlela leyi va mu dumbaka ha yone yi ta ya yi kula va tlhela va nyonxa swinene.—Dondzra Amapsalma 28:7.

14. Xana mupostola Petro ni nsati wake va swi kombise hi ndlela yini leswaku a va swi dumba swidumbiso leswi nga ka Matewu 6:25, 31-34?

¹⁴ Vatekani va nga tlhela va dondzra ka xikombiso lexi hi siyeliwiki xone hi Petro ni nsati wake. Ntsrhaku ka kolomu ka 6 kumbe 12 wa tihweti na a kumane na Yesu hi khambi dzra ku sungula, mupostola Petro a a fanela ku teka swiboho swa lisima. Ntizro wa Petro a a li wa ku phasa tihlampfi. Xileswo, loko Yesu a zrambe Petro akuva a va mulandzreli wake, Petro a a fanela ku yanakanya hi ndangu wake. (Lk 5:1-11) Petro a bohe ku famba na Yesu akuva va ya zrezra. A teke xiboho xa wutlhazri! Nakone hi ni swivangelo leswi twalaka swa ku hlaya leswaku nsati wa Petro a mu seketelile ka xiboho lexo. A Bibele dzri kombisa leswaku ntsrhaku ka loko Yesu a pfuxiwile a ku feni, nsati wa Petro a yendzre na Petro ku dzringana nkama wa kukazri. (1Ko 9:5) Handle ka ku ganaganeka, xikombiso lexinene swanga wansati lwa nga mukriste xi nyike Petro ntsrhunxeko wa ku va a tsrala swilayu leswi huhuteliwiki ka vanuna ni vasati lava nga vakriste. (1Pe 3:1-7) Nakunene, Petro ni nsati wake a va dumba xidumbiso xa Yehovha xa leswaku loko va beka Mfumu ku sungula a a ta va pfuna.—Dondzra Matewu 6:25, 31-34.

15. Xana hi dondzra yini ka mfambu wa Tiago na Esther?

¹⁵ Loko ku li leswaku wa ha ku txhata, xana u nga yentxa yini akuva u tama u txutxela ku navela ka ku yentxa leswi yengeselekiki a ntizrweni waku wa ku zrezra? Swin’we swa leswi u nga swi yentxaka i ku dondzra hi swikombiso swa vatekani vambeni. Hi xikombiso, u nga dondzra ka xiyenge lexi liki: Mfambu wa Wutomi. Swiyenge leswo swi pfune vatekani va kukazri va le Brasil, ku nga Tiago na Esther, akuva va kulisa ku navela kwavu ka ku tizra lani ku nga ni xivileleko lexikulu. Tiago a li: “Loko hi dondzra hi mimfambu ya ndlela leyi Yehovha a pfuniki malandzra yake ya le masikwini yezru ha yone, swi hi nyike ku navela ka ku va na hine hi djula ku vona voko dzra Yehovha loko dzri hi kongomisa ni ku hi hlayisa.” Va hetelele hi ku txintxa va ya Paraguai, lani va tizraka ka nsimu ya xiputukezi ku sukela hi 2014. Esther a li: “Yin’we ya tindzrimana leti hi ti zrandzraka ngopfu i Ba-le-Efesa 3:20. Minkama yinyingi hi vona mazritu lawa na ma hetiseka, loko hi tizrela Yehovha.” Ka papela ledzri Pawulo a dzri tsraleliki va-Efesa, a dumbisa leswaku Yehovha a ta hi nyika ku tlula leswi hi swi vileleka. Hakunene xidumbiso lexo xi tiyile!

16. Xana lava ha ka ku txhata va nga kombela nkongomiso ka vamani akuva va va pfuna ku kambisisa makungu yavu a wuton’wini?

 ¹⁶ Vatekani lava ha ka ku txhata va nga pfuneka hi mimfambu ya vambeni lava dondzriki ku dumba Yehovha. Vatekani vambeni va nga ha va va heti malembe manyingi na va tizra ka ntizro wa nkama hinkwawu. Ha yini u nga kombeli nkongomiso kwavu loko u vona na swi vileleka ku kambisisa makungu yaku? Leyi i yin’we ya tindlela ta ku kombisa leswaku u dumba Yehovha. (Pr 22:17, 19) Vakulu va nga pfuna lava ha ka ku txhata akuva va tibekela makungu ya moya ni ku ma tlhaselela.

17. I yini leswi humeleliki Klaus na Marisa, nakone hi nga dondzra yini ka mfambu wavu?

¹⁷ Minkama yimbeni, xiboho xezru xa ku yengesela ntizro wezru wa ku zrezra a xi yentxeki hi lani a hi navela ha kone. Vona xikombiso xa Klaus na Marisa, lava hi sunguliki hi bula ha vone. Loko va tlhanganise malembe mazrazru na va txhatile, va suke kaya kwavu akuva va ya pfunisa ntizro wa ku yaka ka zrwavi dzra Finlândia. Nambi tanu va tive leswaku a va nge ti pfumeleliwa kuva va tsrhama ka zwravi ledzro ku tlula 6 wa tihweti. A ku sunguleni leswo swi va hete ntamu. Kambe ntsrhaku va zrambiwe ku ya dondzra xi-Árabe nakone swoswi va tizra na va nyonxile ka nsimu ya xi-Árabe ka tiko dzrimbeni. Loko a yanakanya hi leswi yentxekiki, Marisa a li: “Swa txhavisa ku suka lani u toloveliki kone kutani u dumba Yehovha hi ku helela. Kambe ni vona ndlela leyi Yehovha minkama hinkwayu a hi pfuniki ha yone hi tindlela ta ku siyanasiyana. Ntsrhaku ka loko ni khalute hi ka leswi, ndlela leyi ni mu dumbaka ha yone Yehovha yi ye yi tiya.” Swikombiso swa ku fana ni leswi swi hi tiyisekisa leswaku Yehovha minkama hinkwayu a hakela lava mu dumbaka hi ku helela.

18. Xana vatekani va nga yentxa yini akuva va tama va dumba Yehovha?

¹⁸ A wukati i nyiko leyi pfaka ka Yehovha. (Mt 19:5, 6) A djula leswaku lava txhatiki va nyonxa hi nyiko leyi. (Pr 5:18) N’wine lava ma ha ka ku txhata, ha yini mi nga kambisisi ndlela leyi mi tizrisaka wutomi byenu ha yone? Xana mi yentxa hinkwaswu leswi mi nga swi kotaka akuva mi komba Yehovha leswaku ma ti nyika lisima tinyiko leti a mi nyikiki tone? Vulavulani na Yehovha hi xikhongoto. Kambisisani minsinya ya milawu leyi nga Bibeleni mi va mi yi tizrisa ka xiyimu xenu. Ntsrhaku, landzrani nkongomiso lowu Yehovha a mi nyikaka wone. Loko mi yentxa leswo, mi nga tiyiseka leswaku mi ta va ni wutomi lebyi nyonxisaka hi leswi mi tamaka mi zrangisa ntizro Yehovha!