1. Xana van’wana va titwisa kuyini loko mhunu lweyi va mu zrandzraka a susiwa a bandleni?

XANA u ni xaka kumbe munghanu lweyi a susiwiki a bandleni? Ku hlaya ntiyiso leswo swi vavisa ngopfu! Makwezru wa kukazri wa xisati, lweyi a vitaniwaka Hilda, a li: “Ntsrhaku ka 41 wa malembe na hi txhatile loko nkatanga a fa, a ni pimisa leswaku lowu i txhumu wa ku vavisa ngopfu lowu wu samiki wu ni yentxekela. * Kambe loko n’wananga a tsrhike nhlengeletanu, nsati ni vana, lowo ku ve ntxhumu wa ku vavisa ngopfu swinene ku mine ku tlula hinkwaswu.”

2-3. Hi ku ya hi buku dzra Amapsalma 78:40, 41, xana Yehovha a titwisa kuyini loko malandzra yake ma mu fulazrela?

² Yanakanya ndlela leyi Yehovha a twiki ku vavisa ha yone loko tintsrumi ku nga swizro swa ndangu wake swi mu fulazrelile! (Yd 6) Tlhela u yanakanya hi ndlela leyi a vavisekiki a yone loko Vaisrayele, ku nga vhanu lava a a va zrandzra, va mu pfukelile hi makhambi manyingi. (Dondzra Amapsalma 78:40, 41.) Tiyiseka leswaku loko xizro xa ndangu waku kumbe munghanu waku a tsrhika ntiyiso,Yehovha na yene a vaviseka ngopfu swinene. Papayi wezru wa le tilweni awa ku twisisa ku vavisa loku u ku twaka. Hi ndlela ya lizrandzru, Yehovha a ta ku nyika mpfunu lowu u wu vilelaka a tlhela a ku tiyisa.

³ Ka xidondzro lexi hi ta vona leswi hi nga swi yentxaka akuva hi yamukela mpfunu lowu pfaka hi ka Yehovha. Hi ta tlhela hi vona ndlela leyi hi nga pfunaka vambeni ha yone a bandleni lava na vone va nga ka xiyimu lexi xa ku kazrata. Ku sungula, a hi voni miyanakanyu leyi hoxekiki leyi hi faneliki ku yi tingawula.

4. Xana vapswele vanyingi va titwisa kuyini loko vanavu va tsrhika ku tizrela Yehovha?

⁴ Loko n’wana wa kukazri lweyi a zrandzrekaka a tsrhika ku tizrela Yehovha, i swa ntumbuluku ku va vapswele va tivutisa leswaku  i yini leswi a va fanele va swi yentxile akuva n’wana lweyo a tama a tizrela Yehovha. Ntsrhaku ka loko n’wanake a susiwe bandleni, makwezru wa kukazri lweyi a vitaniwaka Luke, a hlaye leswi: “A ni titwa nandzru nakone a wusikwini a ni tsrhamela ku hahamuteka. Minkama yimbeni a ni dzrila ni tlhela ni twa mbilu yanga yi vavisa.” Makwezru wa kukazri, lweyi a vitaniwaka Elizabeth, lweyi na yene a langusanaka ni xikazratu lexi fanaka, a a tsrhamela ku titwa nandzru, a pimisa leswi: “Xana ni pazame kwini? Ni vona leswaku a ni tikazratanga ngopfu akuva ntiyiso wu dzima timitsru a mbilwini ya n‘wananga.”

5. Loko mhunu a tsrhika ku tizrela Yehovha, xana nandzru i wa mani?

⁵ Hi fanela ku dzrimuka leswaku Yehovha a nyike mun’wana ni mun’wana wezru ntsrhunxeko wa ku tihlawulela. Swi djula ku hlaya leswaku mun’wana ni mun’wana wezru a fanela ku tihlawulela kumbe a ta mu yingiseta kumbe im-him. Hi xikombiso, vampswa vambeni a va zanga va va ni xikomiso lexinene xa vapswele. Nambi tanu va hlawule ku tizrela Yehovha. Nakone ku ni vampswa lava va kulisiwiki hi vapswele lava va tikazratiki akuva va va dondzrisa minsinya ya milawu ya Bibele. Nambi tasu loko va kulile, vamphswa volavu va hlawule ku tsrhika ku tizrela Yehovha. Xana leswo swi hi dondzrisa yini? Yinhla hi leyi: Mun’wana ni mun’wana a fanela ku tihlawulela ku tizrela Yehovha. (Yš 24:15) Xileswo, loko u li mumpswali nakone u vavisekile hi leswi n’wanaku a tsrikiki ku tizrela Yehovha, dzrimuka leswi: A nandzru a hi waku. Nakone loko mimpimiso leyo ya ku biha yi ku buyela a miyanakanywini, yentxa hinkwaswu akuva u lwisana na yone.

6. Xana mumpshwa a nga ha titwisa kuyini loko mun’we wa vapswele vake a tsrhika ku tizrela Xikwembu Nkulukumba?

⁶ Minkama yimbeni swi nga yentxeka papayi wa kukazri a tsrhika ku tizrela Yehovha a tlhela a tsrukula ndangu. (Ps 27:10) Leswo swi nga ha yentxa vana va hela ntamu, hikusa minkama yinyingi va mu vona swanga xikombiso. Esther, lweyi a voniki papayi wake na a susiwa a bandleni, a li: “Minkama yimbeni a ni dzrila, hikusa papayi a a nge tsrhika ntiyiso ntsena, kambe a a tiyentxele xiboho xa ku tsrhika Yehovha hi lani ku heleliki. Phela ni mu zrandzra ngopfu papayi. Xileswo, loko a susiwe bandleni a ni kazrateka ngopfu hi wuhlayiseki byake. A swi ni yentxa ni hlatiyela ngopfu ni tlhela ni txhava.

7. Xana Yehovha a titwisa kuyini hi vampshwa lava nga ni vapswele lava susiwiki bandleni?

⁷ Vampshwa, loko mun’we ka vapswele venu a tsrhike ku tizrela Yehovha, na hine hi dzrila na n’wine. Tiyiseka leswaku Yehovha awa yi twisisa ndlela leyi u titwaka ha yone. A ku zrandzra swinene. Nakone Yehovha kun’we ni vamakwezru a bandleni va ku nyika lisima ku dumbeka kwaku. Dzrimuka leswaku a wu na nandzru ka swiboho leswi vapswele vaku va swi tekaka. Hi lani hi swi voniki ha kone a ku sunguleni, Yehovha a nyike mun’wana ni mun’wana wezru a ntsrhuxeko wa ku tihlawulela. Nakone mun’wana ni mun’wana lweyi a tinyiketeliki a tlhela a babatisiwa ‘a ta zrwala ntsrhwalu wakwe’.​—Ga 6:5.

8. I yini leswi swizro swa ndangu swi nga swi yentxaka na swa ha yimela leswaku xizro lexi susiwiki bandleni xi tlhelela ka Yehovha? (Tlhela u vona bokisi ledzri liki “ Tlhelela Ka Yehovha”.)

⁸ Hi ntolovelo, loko mhunu lweyi hi mu zrandzraka a tsrhika ku tizrela Yehovha, hi ni dumbo dzra leswaku siku dzrimbeni a nga ha tlhelela. A nkama lowu a kalaka a nga si na tlhelela, xana hi nga yentxa yini? I swa lisima ku va u ya  mahlweni u tiyisa lipfumelo dzraku. Hi ndlela leyo, u ta pfuna swizro swimbeni swa ndangu kun’we ni xizro lexi tsrhikiki ku tizrela Yehovha. Nakone leswo swi ta tlhela swi ku tiyisa akuva u kota ku lwisana ni matitwela lama hoxekiki. A hi voni mintxhumu leyi u nga yi yentxaka akuva yi ku pfuna.

9. I yini leswi u nga swi yentxaka akuva u kuma mpfunu wa Yehovha? (Tlhela u vona Bokisi ledzri liki “ Matsralwa Lama Tiyisanaka Loko Mhunu Lweyi U Mu Zrandzraka A Tsrhike Yehovha”.)

⁹ Tihambele xiyimiso lexinene xa moya. I swa lisima ku va u tama u tiyisa lipfumelo dzraku ni dzra swizro swimbeni swa ndangu waku. U nga swi yentxisa kuyini leswo? Tihambele xiyimiso xa ku va minkama hikwayu u dondzra Bibele, u yanakanyisisa ha dzrone u tlhela u va kone a mintlhanganwini. Loko u yentxa leswo, u ta yamukela mpfunu wa Yehovha. Joanna, lweyi makwavu wa xisati ni papayi wake va tsrhikiki ntiyiso, a li: “Ni titwa na ni zrulile ntsrhaku ka ku dondzra hi swikombiso leswi nga Bibeleni swa ku fana ni swa Abigail, Ester, Yobe, Yosefa na Yesu. Swikombiso swavu swi yentxa mbilu yanga ni mimpimiso yanga swi tala hi mintxhumu leyinene nakone swi pumba ku vaviseka kwanga. A tinsimu leti kumekaka ka xiyenge lexi liki tinsimu tin’wana, a jw.org ti ni tiyisa ngopfu.”

10. Xana a buku dzra Amapsalma 32:6-8 dzri nga ku pfuna hi ndlela yini loko u titwa na u kazrateke ngopfu?

¹⁰ Byela Yehovha ndlela leyi u titwaka ha yone. Loko u khunguvanyekile, u nga tsrhiki ku khongota kwake. Mu kombele akuva a ku pfuna ku vona xiyimu hi ndlela leyi a xi vonaka ha yone. Mu kombele ku va a ku nyika wutlhazri ni ku va a ku dondzrisa ndlela leyi u fanelaka ku famba ha yone. (Dondzra Amapsalma 32:6-8.) I ntiyiso leswaku a hi minkama hinkwayu swi nabyalaka ku tlhamuxela Yehovha ndlela leyi u titwaka ha yone. Kambe yene a ku twisisa hi ku helela ku vaviseka loku u ku twaka. A ku zrandzra ngopfu  swinene nakone a ku kutxa kuva u mu pfulela xifuva.​—Eks 34:6; Ps 62:7, 8.

11. Hi ku ya hi buku dzra Ba-Heberu 12:11, ha yini hi fanela ku dumba ku tshinya ka lizrandzru ka Yehovha? (Tlhela u vona bokisi ledzri liki “ Ku Susiwa A Bandleni Ku Kombisa Lizrandzru Dzra Yehovha”.)

¹¹ Seketela xiboho xa vakulu. Ku susiwa a bandleni i lulamiselo ledzri pfaka ka Yehovha. I ndlela ya lizrandzru ya ku pfuna mhunu lweyi a dohiki kun’we ni bandla. (Dondzra Ba-Heberu 12:11.) Loko mhunu wa kukazri a susiwa bandleni, u nga ha twa vhanu va khanela ku biha hi vakulu, mayelanu ni xiboho lexi va xi tekiki. Kambe dzrimuka leswaku vhanu volavo, hakanyingi a va swi djuli ku hlaya mintxhumu ya ku biha leyi yentxiwiki hi mudohi. Lexi tiyiki hi leswaku hine a hi tivi mhaka hinkwayu. Tiyiseka leswaku vakulu lava hlengeliki ka xihubyana xa wuyavanyisi, va yentxe hinkwaswu leswi va nga swi kotaka akuva va landzra minsinya ya milawu ya Bibele ni kuva va yavanyisa hi yavanyisela ‘dzra Yehovha’.​—2Mk 19:6.

12. He wani mabindzru lamanene lawa vambeni va ma kumiki hi ku va va seketela Yehovha?

¹² Loko u seketela xiboho xa vakulu, u ta pfuna lweyi a susiwiki a bandleni akuva a tlhelela ka Yehovha. Elizabeth, lweyi hi sunguliki hi bula ha yene a li: “A swi nga nabyali ku tsrhika ku bulisana ni n’wananga lwenkulu. Loko a tlhelele ka Yehovha a pfumelile leswaku a swi fanela ku va a susiwa a bandleni. Hi ku famba ka nkama a hlaye leswaku a dondzre swinyingi hi leswi yentxekiki. Leswi swi ni pfune ku vona leswaku loko Yehovha a hi laya, ku pfunela hine.” Mark, nkata Elizabeth, na yene a hlaya leswi: “Hi ku famba ka nkama, n’wanezru a ni byele leswaku xin’we xa swivangelo leswi mu yentxiki a tlhelela, ku ve leswaku hi yentxe leswi a hi fanela ku swi yentxa. Ni mu tlangela ngopfu Yehovha hi leswi a hi pfuniki ku va hi yingeseta.”

13. I yini lexi nga ku pfunaka ku va u langusana ni ku vaviseka?

¹³ Bulisana ni vanghanu lava xi twisisaka xiyimu xaku. Minkama hinkwayu titlhanganisi ni vakriste lava wupfiki lava taka ku pfuna ku va ni vonela ledzrinene. (Pr 12:25; 17:17) Joanna, lweyi hi sunguliki hi bula ha yene, a li: “A ni tsrhamela ku titwa wuswanga, kambe loko ni bula ni vanghanu lava ni va dumbaka, a ni titwa ha hombe ngopfu.” Kambe swi li yini loko van’wana a bandleni va hlaya mintxhumu leyi yi ku khunguvanyisika?

14. Ha yini hi fanela ku tama hi ‘byatsrhana ni ku dzrivalelana milandzru’?

¹⁴ Lehisela vamakwezru mbilu. Ku hlaya ntiyiso, a hi vamakwezru hinkwavu lava taka hlaya mazritu lamanene. (Yk 3:2) Hinkwezru a hi hetisekaka. Kutani u nga hlamali loko van’wana va nga swi tivi swa ku hlaya kumbe na va nga swi yimelanga va hlaya ntxhumu lowu wu ku tlhavaka. Dzrimuka xilayu xa mupostola Pawulo. A te: ‘N’wi byatsrhana ni ku dzrivalelana milandzru loko mun’we e ni mhaka leyi a holovelaka mun’wana ha yone.’ (Ko 3:13) Makwezru wa kukazri wa xisati lweyi a nga ni xaka ledzri susiwiki a bandleni, a li: “Vamakwezru va dzringisi ku yentxa ntxhumu wa kukazri lowunene kambe hi ndlela ya ku biha, kambe Yehovha a ni pfune ku va ni va dzrivalela. Xana bandla dzri nga yentxa  yini akuva dzri pfuna swizro swa ndangu leswi dumbekaka swa lweyi a susiwiki a bandleni?

15. Hi nga yentxa yini akuva hi pfuna swizro swa ndangu swa mhunu lweyi a susiwiki a bandleni?

¹⁵ Vana munghanu wa swizro swa ndangu wa mhunu lweyi a susiwiki a bandleni. Makwezru wa xisati lweyi a vitaniwaka Miriam a hlaya leswaku loko makwavu a susiwe bandleni a titwe na swi mu kazratela ku ya a mintlhanganwini. A li: “A ni txhava leswi vambeni a va ta ni byela swone. Vamakwezru va ni khome hi ndlela leyinene ngopfu nakone va dzrile na mine. Handle ka leswo, a va hlayanga ntxhumu wa ku biha hi leswi a swi humelele makwezru. Hi ku pfuniwa hi vamakwezru, a ni nga titwi wuswanga.” Makwezru mumbeni wa xisati a dzrimuka leswi: “Loko n’wanezru a susiwe a bandleni, vamakwezru va ku zrandzreka va buyile va ta ta hi mbuwetela. Vambeni va pfumelile leswaku a va nga swi tivi ni swa ku swi hlaya. Van’we va dzrile na mine, van’wana va ni zrumelele mapapela ya ku ni tiyisa. Leswi va ni yentxeliki swone swi ni pfune ngopfu swinene.”

16. Xana bandla dzri nga yentxa yini akuva dzri tama dzri seketela swizro swa ndangu wa mhunu lweyi a susiwiki?

¹⁶ Tama u seketela swizro swa ndangu swa mhunu lweyi a susiwiki. Swoswi va vilela mpfunu ni nseketelo waku ku tlula khale. (Hb 10:24, 25) Minkama yimbeni vamakwezru va tsrhika ku vulavula ni swizro swa ndangu wa mhunu lweyi a susiwiki. Xileswo, va titwa na ingi na vone ve susiwa a bandleni. U nga pfumeleli ku va leswo swi yentxaka! Ngopfungopfu vana lava nga ni vapswele lava susiwiki a bandleni, va vilela ngopfu ku kulungeliwa ni ku tiyisiwa. Maria, lweyi nuna wake a susiwiki a bandleni a tlhela a tsrukula muti, a li: “Vanghanu vanga va buye kaya va hi swekela va tlhela va hi pfuna ku fambisa wugandzreli bya ndangu. Va tibeki a mbangwini wanga va tlhela va dzrila na mine. Loko vambeni va sungule ku ni hehla, vone va ni yimelelile. Nakunene vone va ni tiyisile!”​—Ro 12:13, 15.

17. Xana vakulu va nga yentxa yini akuva va tiyisa swizro swa ndangu wa mhunu lweyi a susiwiki a bandleni?

¹⁷ Vakulu, londzrovotani mikhandlu hinkwayu akuva mi tiyisa lipfumelo dzra swizro swa ndangu wa mhunu lweyi a susiwiki a bandleni. Mi ni wutiyanguleli bya lisima swinene bya ku tiyisa vamakwezru lava nga ni swizro swa ndangu leswi tsrhikiki Yehovha. (1Te 5:14) Va tiyisi na mintlhanganu  yi nge si na sungula ni loko yi gamile. Va pfuxeli u tlhela u khongota na vone. Tizra na vone a nsin’wini nakone loko swi koteka va patsri ka wugandzreli bya ndangu. Vakulu va swi tiva leswaku va fanela ku kombisa lizrandzru ni ntwela wusiwana ka tihamba ta Yehovha leti xanisekaka.​—1Te 2:7, 8.

18. Hi ku ya hi 2 Petros 3:9, i yini leswi Xikwembu Nkulukumba a swi navelelaka lava tsrhikiki ku mu tizrela?

¹⁸ Yehovha a nga zrandzri ‘leswaku ni mun’we a lahleka, ya ka ku zrandzra leswaku hinkwavu va ta va ndzruluka’. (Dondzra 2 Petros 3:9.) Nambi loko mhunu e yentxa xidoho lexikulu, a wutomi byake bya ha li bya lisima ka Xikwembu Nkulukumba, lakakuva Yehovha a hakele wutomi bya n’wanake akuva a hakela swidoho swa vhanu hinkwavu. Hi lizrandzru, Yehovha a dzringisa ku pfuna vhanu lava mu tsrhikiki akuva va tlhelela kwake. Nakone a yimela kuva va yamukela mpfunu wolowo. Hi lani swi kombisiwiki ha kone ka xifananiso xa Yesu mayelanu ni n’wana lweyi a lahlekiki. Vanyingi lava tsrhikiki ntiyiso va game va tlhelela a nhlengeletanwini. Nakone bandla dzri va yamukele hi mavoko mabidzri. Elizabeth, lweyi hi khaneliki ha yene, a nyonxe ngopfu loko n’wanake a tlhelele a bandleni. A li: “Ni va tlangela swinene vamakwezru hinkwavu lava ni kutxiki ku va ni nga heleliwi hi dumbo.”

19. Ha yini hi nga dumbaka Yehovha minkama hinkwayu?

¹⁹ Hi nga dumba Yehovha minkama hinkwayu. Yehovha a hi nyika swileleto akuva a hi pfuna. I papayi lweyi a nga ni lizrandzru a tlhela a hanana. Lweyi a zrandzraka hinkwavu lava va mu zrandzraka ni ku mu tizrela. Loko u lavisana ni xikazratu xa kukazri, Yehovha a nge ti ku tsrhika. (Hb 13:5, 6) Mark, lweyi hi sunguliki hi bula ha yene, a li: “Yehovha a nga hi tsrhikaka. Minkama hinkwayu leyi a hi langusana ni swikazratu, a a li tlhelweni kwezru.” Yehovha a ta tama a ku nyika ‘vukulu bya ntamu’. (2Ko 4:7) Xileswo, nambi loko mhunu lweyi u mu zrandzraka a tsrhika Yehovha, tiyiseka leswaku u nga tama u dumbeka u tlhela u nga lahlekeliwi hi dumbo.