VA-ISRAYELE va khale a va li kazri va tibekisela ku wela Nambu wa Yordane leswaku va nghena a tikweni ledzri Xikwembu Nkulukumba a va dumbisiki dzrone. Ntsentsentse, ko tlhasa vayeni, ku nga vavasati lava a va nga li va-Israyele. Va tlhase va zramba vavanuna akuva va ya navu ka nkhuvu wa kukazri. Xizrambu xa ku tanu a xi kala ngopfu. I mani lweyi a a nga swi naveli ku kuma vanghanu va nyiwana, ku kina ni ku da swakuda swa ku xawula? Nambi leswi vavasati volavo a va nga hanyi hi ku landzra Nawu lowu Xikwembu Nkulukumba a wu nyikiki Israyele, swi nga yentxeka van’we va vavanuna va va-Israyele va tibyele leswi: ‘A hi na ku lahlekisiwa hine. Hi ta tivonela.’

 Kambe ku yentxeke yini? Wudzrunguli lebyi huhuteliwiki byi li: ‘A vhanu va sungula ku woswanana ni van’hwanyana va le Moab.’ Hi ntiyiso wa kone, vavasati lavaya a va djula ku yentxa vavanuna va va-Israyele va gandzrela swikwembu swa madzrimi. Mazrengu yavu ma tizrile! Swa twisiseka leswi ‘a mahlundzru ya Yehovha ma [nga] pfuzrela Israyele.’​—Tin 25:1-3.

Va-Israyele lavaya va tlule Nawu wa Xikwembu Nkulukumba hi tindlela tibidzri: Va khinsamele swithombe va tlhela va yentxa wuwoswani. Makume ya madzana ma file hi mhaka ya ku kala ku yingiseta. (Eks 20:4, 5, 14; Dt 13:6-9) Lexi yentxiki leswaku khombo dzravu dzri twisa wusiwana ngopfu i nkama lowu dzri nga yentxeka ha wone. Loko vavanuna lavaya a va nga tlulanga Nawu wa Xikwembu Nkulukumba, ndzreni ka nkamanyana makume ya madzana wolawo ya va-Israyele nha ma wele Yordane, ma nghena Tikweni dzra Xidumbiso.​—Tin 25:5, 9.

Mayelanu ni mhaka leyi humeleliki, mupostola Pawulo a tsrale leswi: ‘Leswo hinkwaswu swa va humeleli swi va swifaniso; kambe swi tsraliwi swi ta hi dzrimuxa, hine lava a vugamu bya minkama byi hi kumiki.’ (1Ko 10:7-11) Handle ka ku ganaganeka Sathana a nyonxe swinene leswi van’we va va-Israyele lavaya va weliki xidohweni lexikulu va va va nga ha faneleki ku nghena a Tikweni dzra Xidumbiso. Hi ta va hi tlhazrihile loko ho xi tekela nhlokweni xibasopiso lexo, hi ku tiva leswaku leswi Sathana ngopfu-ngopfu a swi djulaka i ku hi sivela ku nghena a misaveni leyimpswha ya Xikwembu Nkulukumba!

Sathana a hlota vakriste hi ku tizrisa mazrengu lawa a swi tivisisaka leswaku vanyingi va phasiwa ha wone. Hi laha hi swi voniki ha kone, Sathana a dohise va-Israyele hi ku va hlohlotela ku yentxa wuwoswani. Ni namunhla wuwoswani bya ha li ntlhamu lowu dlayisaka vanyingi. Yin’we ya tindlela leti nga hi hlohlotelaka ku yentxa wuwoswani i ku vona swinavetisi swa tinkuku.

Namunhla, swi tolovelekile kuva mhunu a vona swinavetisi swa tinkuku na van’wana va nga swi tivi. Khale, lweyi a a djula ku vona swinavetisi swa tinkuku a a boheka ku ya sinema a ya vona mafilme ya nsila kumbe a ya ka switolo leswi xavisaka mabuku lama nga ni swifaniso swa vhanu lava yentxaka swa tinkuku. Vanyingi swi nga yentxeka va hlulekile ku ya mimbangwini yoleyo hi ku dana ku voniwa. Kambe namunhla mhunu lwa nga ni Internet a nga swi kota ku tivonela swinavetisi swa tinkuku a ntizrweni kumbe a movheni wakwe. A matikweni manyingi, wanuna kumbe wansati a nga vona swinavetisi swa tinkuku na a nga zanga a suka a kaya.

A hi swoswo ntsena. Maselulari na wone ma yentxe swi nabyala ku vona swinavetisi swa tinkuku. Vhanu va nga tivonela swifaniso leswi nga basangakiki ka selulari na va li kazri va famba a xitaratwini kumbe loko va li xibombeni kumbe xitimeleni.

Leswi kutani swi nga ha kazratikiki kuva mhunu a vona swinavetisi swa tinkuku na van’wana va nga swi tivi, swinavetisi swa tinkuku swi dlayisa vanyingi namunhla ku tlula khale. Vhanu va ntsrandzra-vahlayi lava vonaka swinavetisi swa tinkuku va hona wukati byavu, va tisusa lisima nakone va tlanyata lipfalu. Ngopfu-ngopfu va le khombyeni dzra ku hona wunghanu byavu na Xikwembu Nkulukumba. U tiyisile loko u ku ku vona swinavetisi swa tinkuku i ku tihalela khombo. Hakanyingi swi siya mhunu ni swilondzra leswikulu mbilwini. Hi swone leswaku hi ku famba ka nkama swilondzra leswo swi nga hola, kambe mintsrhosi a yi suki.

Kambe, hi fanela ku tiva leswaku Yehovha awa hi huluxa ka ntlhamu lowu wa Sathana. Loko hi djula ku huluxiwa hi Yehovha, hi fanela ku yentxa leswi vavanuna vanyingi va Israyele wa khale va hlulekiki ku swi yentxa​—ku nga ku yingiseta swinene nawu wa Yehovha. (Eks 19:5) Ku djuleka hi twisisa leswaku Xikwembu Nkulukumba a swi nyenya swinene swinavetisi swa tinkuku. Hi swi tivisa kuyini?

Pimisa hi leswi: Milawu leyi Xikwembu Nkulukumba a yi nyikiki tiko dzra Israyele a yi hambane  swinene ni ya matiko man’wana. A yi fana ni lihlampfu ledzri a dzri sizrelela va-Israyele ka vamatiko ni mikhuva yavu ya ku biha. (Dt 4:6-8) Milawu leyo yi swi beke livaleni leswaku Yehovha a venga wuwoswani.

Loko a xaxameta mikhuva ya ku nyenyentsa ya vamatiko, Yehovha a byele va-Israyele a ku: ‘N’wi nga yentxiseni xi-swiyentxo swa tiko dzra le Kanana, ledzri ndzri n’wi yisaka ku dzrone . . . Tiko dzri honiwile; hi leswo ke ndzri dzri yavukanyisa [khatisa] hi vusomboloki bya dzrone.’ Ka Xikwembu xa Israyele lexi xwengiki, mahanyela ya va-Kanana a ma nyenyentsa swinene lakakuva a tiko ledzri a va hanya ka dzrone a dzri ntxhimile, dzri sala ni nsila.​—Lv 18:3, 25.

Nambi leswi Yehovha a khatisiki va-Kanana, vhanu vambeni va tame va yentxa wuwoswani. Loko ku khalute ku tlula 1.500 wa malembe, Pawulo a vulavule hi matiko lawa vakriste a va hanya ka wone a ku hi lava ‘va nga ha yingelikiki ntxhumu’. Kunene, a ‘va tinyiketa xambyeni a ku tizra wuwoswi hinkwabyu hi ku felela’. (Ef 4:17-19) Ni namunhla vhanu vanyingi a va ha dani hi mahanyela ya ku biha. Vagandzreli va ntiyiso va tikazrata hi laha va nga kotaka ha kone leswaku va nga voni mintxhumu ya nsila leyi yentxeteliwaka hi vhanu va misava leyi.

Swinavetisi swa tinkuku i xizruku ka Xikwembu Nkulukumba. A hambe vhanu a xifanisweni xakwe nakone a va nyike wuswikoti bya ku vona leswaku xa kukazri i xinene kumbe xi bihile. Hi wutlhazri, Xikwembu Nkulukumba a beke milawu ya matizrisela ya swizro swa mbeleko. Swi yentxeliwe kuva lava tekaniki va nyonxisana ha swone. (Gn 1:26-28; Pr 5:18, 19) Kambe xana lava hambaka kumbe va txhotxhelaka swinavetisi swa tinkuku va yentxa yini ke? Va yentxa milawu ya mahanyela ya Xikwembu Nkulukumba yi nga vi ya ntxhumu. Ina, lava txhotxhelaka swinavetisi swa tinkuku va zruketela Yehovha. Xikwembu Nkulukumba a ta yavanyisa lava dzrelaka milawu yakwe hi kuva va hamba kumbe va hangalasa swifaniso leswi ntxhimiki.​—Ro 1:24-27.

Kambe ku nga hlayiwa yini hi vhanu lava hi maxivomu va dondzraka kumbe va vonaka swinavetisi swa tinkuku? Van’we va nga ha ku vo hungata ntsena. Kambe, hi ntiyiso wa kone, va seketela lava dzrelaka milawu ya Yehovha. N’waninkama a hi swone leswi a va swi djula loko va sungule ku vona swinavetisi swa tinkuku. Kambe swi le livaleni  leswaku vagandzreli va Xikwembu xa ntiyiso va fanela ku swi venga swinene swinavetisi swa tinkuku. Bibele dzri hi tsratsriya leswi: ‘N’wine, lava zrandzraka Yehovha, vengani leswa ku biha.’​—Ps 97:10.

Nambi lava va nga swi djulikiki ku vona swinavetisi swa tinkuku swi nga va bindzrela. A hi hetisekanga nakone swi nga djula xibakela kuva hi hlula ku navela ka ku biha hi swa tinkuku. Handle ka leswo, mbilu yezru leyi nga hetisekangakiki yi nga hi yentxa hi pimisa leswaku ku vona swinavetisi swa tinkuku a swi bihanga mbangu. (Yr 17:9) Kambe vanyingi lava swoswi kutani va nga vakriste va yi hlulile yimpi leyi. Loko na wene u li ka yimpi leyi, tiyiseka leswaku na wene u nga hlula. Xiya leswaku Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri nga ku pfunisa kuyini ku huluka ntlhamu wa Sathana wa swinavetisi swa tinkuku.

Hi laha hi swi voniki ha kone, vanyingi va-Israyele va tsrhike ku navela ka ku biha ku va dlayisa. Ku nga yentxeka leswi fanaka ni namunhla. Yakobe, makwavu wa Yesu hi tlhelo dzra mamana, a dzri tlhamuxelise xileswi khombo ledzri: ‘Lweyo ni lweyo a . . . dzringiwa hi ku navela kwakwe . . . , hi ku kokiwa ni ku phasiwa. Kutani a ku navela, loko ku teki nyimba, ku beleka xihono.’ (Yk 1:14, 15) Loko ku navela loku bihiki ko za ku kula a mbilwini ya mhunu, a nga doha hi ku nabyala. Xileswo, ku djuleka hi susa mimpimiso leyi ntxhimiki—a matsrhan’wini ya ku yi tsrhika yi kula.

Loko u kokiwa hi mimpimiso ya ku biha, tekela ku yentxa xa kukazri. Yesu a te: ‘Loko voko dzraku, kumbe nenge waku, swi ku khunguvanyisa, swi tsreme, u swi txukumeta kule . . . Ni loko tihlu dzraku dzri ku khunguvanyisa, dzri suse, u dzri txukumeta kule.’ (Mt 18:8, 9) Yesu a a nga hlayi swone leswaku hi fanela ku tilimata. A o fananisa leswaku ku djuleka kuva hi susa ntxhumu lowu hi khunguvanyisaka—hi xihatla ni ku tiyimisela. Xana hi nga xi tizrisisa kuyini xilayu lexo a mhakeni ya swinavetisi swa tinkuku?

Loko u txhuka u tlhangana ni swinavetisi swa tinkuku, u nga tibyele leswi: ‘A swi na ku ni lahlekisa mine.’ Tekela ku swi fulazrela. Tekela ku tima televhizawu. Tekela ku tima komputadori kumbe selulari. Pimisa hi leswi basiki. Ku yentxa tanu swi nga ku pfuna ku tikhoma a matsrhan’wini ya ku tsrhiketela ku navela ka ku biha ku ku fuma.

U nga ku yini loko u hlulile mavabyi ya ku vona swinavetisi swa tinkuku, kambe leswi u nga sama u swi vona swi tama swi buya nhlokweni ke? Swifaniso swa ku navetisa tinkuku swi nga tsrhama miyanakanywini ya mhunu hi nkama wa ku leha. Swi nga mu buyela kola ni kola. Loko leswo swi txhuka swi yentxeka, u nga ha titwa na u navela ku yentxa ntxhumu wa ku kala wu nga basanga, wa ku fana ni ku tinyanyula swizro. Kambe dzrimuka leswaku mimpimiso yoleyo yi nga ha ku buyela kola ni kola, leswi djulaka kuva u tsrhama na u tivonela.

Tiyisa ku tiyimisela kwaku ka ku yentxa mimpimiso yaku ni swiyentxo swi fumiwa hi ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba. Fana na mupostola Pawulo, lweyi a a tibekisele ku ‘khata mizri yakwe a mi yentxa mi va mundjema’. (1Ko 9:27) U nga pfumelele ku navela ka ku biha ku ku fuma. ‘Ndzrulutiwa hi vumpswha bya ku yanakanya kwaku akuva u ta kota ku pimisa a ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba leswaku hi lokunene, loku tsrhavisaka, loku hetisekiki.’ (Ro 12:2) Dzrimuka: Loko u pimisa u tlhela u yentxa leswi zrandzriwaka hi Xikwembu Nkulukumba, u ta nyonxa swinene ngopfu ku tlula loko u nyonxisa ku navela ka wudoho.

Dzringisa ku dzrimukela tindzrimana ta kukazri ta Bibele. Kutani loko u teliwa hi miyanakanyu ya ku biha, tidzrimuxe leswi tindzrimana leto ti swi hlayaka. Tindzrimana ta ku fana na Amapsalma 119:37; Ezaya 52:11; Mattheo 5:28; Ba-le-Efesa 5:3; Ba-le-Kolosa 3:5; na 1 Ba-le-Thesalonika 4:4-8 ti ta ku pfuna ku twananisa mimpimiso yaku ni ya Yehovha a mhakeni ya ku vona swinavetisi swa tinkuku ni leswi a djulaka u yentxa swone.

U nga yentxa yini loko minkama yin’wana u vona ingiki a wa ha swi koti ku lwa ni ku navela ka ku vona kumbe ku pimisa hi mintxhumu ya nsila? Landzrisela minkondzro ya Xikombiso xezru, Yesu. (1Pe 2:21) A ntsrhaku ka ku babatisiwa, Yesu a dzringiwe kanyingi ha Sathana. Xana Yesu a yentxe yini? A tame a yala ku hluliwa. A tizrise tindzrimana ta ku hlawa, a hlulisa xiswoswo mindzringo ya Sathana. A te: “Suka, Sathana!” Sathana a mu tsrhikisa xiswoswo. Swanga heswi Yesu a nga samikiki a kazrala ku lweni na Diyavulosi, na wene u nga kazrale. (Mt 4:1-11) Sathana ni misava yakwe va ta ya mahlweni va dzringisa ku ku tata hi miyanakanyu ya wuwoswani, kambe tama u lwa. Swa koteka ku hlula mukhuva wa ku vona swinavetisi swa tinkuku. Hi ku pfuniwa ha Yehovha, u nga swi kota ku hlula nala.

Tsrhama hi ku khongota ka Yehovha u mu kombela a ku pfuna. Pawulo a te: ‘A ku kombela kwenu a ku tibyiwe hi Xikwembu Nkulukumba . . . Kutani a ku zrula ka Xikwembu Nkulukumba, loku tlulaka ku yanakanya hinkwaku, ku ta bekisa timbilu tenu ni miyanakanyu yenu ku Kriste Yesu.’ (Flp 4:6, 7) Ku zrula ka Xikwembu Nkulukumba ku nga ku pfuna ku lwa ni xidoho. Loko u tsrhindzrekela kusuhi na Yehovha, ‘na yene a ta tsrhindzrekela ka wene’.​—Yk 4:8.

Lexi taka hi pfuna ngopfu ku huluka makhombo i ku va ni wuxaka byikulu na Yehovha, Hosi ya tilo ni misava. Yesu a te: ‘N’winyi wa misava leyi [Sathana] awa ta; kambe a nga na ntxhumu a ndzreni kwanga.’ (Yh 14:30) A wu kume kwini Yesu nhlana wa ku hlaya leswo? Siku dzrin’wana a hlaye leswi: ‘Lwa ndzri zrumiki a na mine; Tatana a nga ndzri tsrhikanga ndzri va swanga, hikusa mine ndzri tizra masiku hinkwawu leswi swi mu tsrhavisaka.’ (Yh 8:29) Loko u li kazri u yentxa leswi nyonxisaka Yehovha, na wene a nga ti ku tsrhika wuswaku ni siku ni dzrin’we. Fambela kule ni ntlhamu wa swinavetisi swa tinkuku, kutani Sathana a nga ti swi kota ku ku phasa nikutsrongo.