1-2. Ha yini swi li swinene ku dondzra ha Samisoni?

 LOKO u twa vito dzra Samisoni i yini leswi ku telaka miyanakanywini? Kumbexana u dzrimuka leswaku a a li wanuna lweyi a a ni ntamu ngopfu swinene. Lowo i ntiyiso. Nakone i ntiyiso leswaku a teke swiboho leswi nga liki swinene nakone a tsrhovele ku vava hikola ka leswo. Nambitanu, Yehovha a xiyisise mintxhumu leyinene leyi Samisoni a yi yentxiki. Nakone Xikwembu Nkulukumba a tsrale xikombiso xa Samisoni ka Bibele akuva xi hi pfuna.

² Yehovha a tizrise Samisoni akuva a yentxa mintxhumu ya ku hlamalisa ni kuva a tlhela a pfuna Vaisrayele. Ntsrhaku ka malembe manyingi na Samisoni a file, Yehovha a huhutele mupostola Paulo akuva a patsra vito dzra Samisoni ka nxaxamelo wa mavito ya vhanu lava kombisiki lipfumelo ledzri tlulaka ledzri tolovelekiki. (Heb. 11:32-34) Xikombiso xa Samisoni xi nga hi pfuna, a dumbe Yehovha nambiloko a lavisana ni swiyimo swa ku kazrataka. A hi voneni ndlela leyi xikombiso xa Samisoni xi nga hi tiyisaka ha yone ni leswaku hi nga dondzra yini ka xikombiso xake.

3. He xini xiyavelo lexi Samisoni a xi yamukeliki?

³ Nkama lowu Samisoni a pswaliwiki ha wone, a Vaisrayele a va hluphiwa ngopfu hi Vafilista. (Abaṭ. 13:1) Vafilista a va li vhanu va tihanyi ngopfu swinene xileswo Vaisrayele va hlupheke ngopfu a mavokweni yavu. Yehovha a hlawule Samisoni akuva a ‘huluxa Israyele a mavokweni ya Vafilista’. (Abaṭ. 13:5) Leswo a swi ta kazrata ngopfu! Akuva Samisoni a kota ku hetisisa xiyavelo lexo, a swi ta djula kuva a dumba Yehovha.

4. Xana Yehovha a mu pfunise kuyini Samisoni ku tihuluxa ka Vafilista? (Abaṭemi 15:14-16)

⁴ A hi voneni xikombiso lexi swi bekaka livaleni leswaku Samisoni  a a dumba ni tiseketela hi pfunu wa Yehovha. Khambi dzrin’wana, a ntlawa wa masotxha ya Vafilista wu ye a Lei, lomu kumbexana a ku kumeka Yuda, akuva wu ya khoma Samisoni. Ku yentxeke yini? A vavanuna va le Yuda va khomiwe hi ntxhavu, kutani va teke xiboho xa kuva va nyikela Samisoni ka valala. Va mu khome va mu tsrimba hi mapindzra mabindzri lamampshwa va mu nyikela ka Vafilista. (Abaṭ. 15:9-13) Kambe ‘a moya wa [Yehovha] wu mu tata hi ntamu’ kutani Samisoni a tsrema mapindzra. Hi lanu Samisoni a nga ‘vona lihlaya dzra mbogolo ledzri afaka dzri nga si na woma’, kutani a nalavuta voko a dzri teka, a va a dlaya 1000 wa Vafilista ha dzrone!—Dondzra Abaṭemi 15:14-16, BX.

5. Xana Samisoni a swi kombisise kuyini leswaku a a mu dumba Yehovha?

⁵ Kambe, ha yini Samisoni a tizrise lihlaya dzra mbongolo? Lowo a ku li ntxhumu lowu mhunu a a nga ti wu pimisela ku wu tizrisa swanga ntxhumu wa ku lwa ha wone! Kambe, handle ka ku ganaganeka, Samisoni a a swi tiva leswaku ku hlula kwake a ku tiseketela ha Yehovha, ku nga li ka ntxhumu lowu a a wu tizrisa kuva a lwa ha wone. Wanuna lweyi wa ku dumbeka a tizrise ntxhumu lowu a wu kumiki kusuhi akuva a hetisisa ku zrandzra ka Yehovha. Handle ka ku ganaganeka, Samisoni a tovokisiwe ngopfu ka xiyentxakalo lexo nakone a swi kotile ku hlula vavanuna lavayani hikusa a dumbe Yehovha!

6. Xikombiso xa Samisoni xi hi tiyisekisa yini?

⁶ Na hine Yehovha a nga hi nyika ntamu lowu fanaka akuva hi hetisisa xiyavelo xin’wana ni xin’wana, nambi leswi swi tikombaka ingiki a swi koteki ku swi hetisisa. Nakone Xikwembu Nkulukumba a nga hi yentxela leswo hi ndlela ya ku hlamalisa. Kutani ke, dumba Yehovha. Swanga hi leswi a nyikiki Samisoni ntamu, na wene a ta ku pfuna akuva u hetisisa ku zrandzra kwake loko u mu dumba ni loko u mu kombela akuva a ku pfuna.—Amapr. 16:3.

7. Nyikela xikombiso xa lisima dzra ku djuletela minkongomiso ya Yehovha.

⁷ Vamakwezru vanyingi lava tizraka ka ku yaka miyaku ya nhlengeletanu va kombisa leswaku va mu dumba Yehovha. Hi xikombiso, malembe ntsrhaku a swi tolovelekile akuva vamakwezru va hlela ni ku yaka tiyindlu  tinyingi ta wugandzreli ni miyaku leyikulu ya nhlengeletanu. Kambe hi ku famba ka nkama, vhanu vanyingi va ye va babatisiwa, xileswo swi vilele kuva nhlengelatanu yi hamba ku ntxintxa ka kukazri. Vamakwezru lava a va zrangela ka mintizro leyi, va djuletele nkongomiso wa Yehovha nakone va dzringisele tindlela timpswha ta ku fana ni ku xava miyaku leyi kutani a yi helelile. Makwezru Robert, lweyi a tizriki ka mintizro ya ku siyanasiyana ya ku yaka a misaveni hinkwayu, a li: “A ku sunguleni, a swi nga nabyali ku pfumela leswaku a mintxhumu kutani a yi ta ntxintxa yi yentxiwa hi ndlela leyi. Leswo a swi hambane ngopfu ni leswi a hi tolovele ku swi yentxa hi malembe. Kambe vamakwezru a va tiyimiseli ku titwananisa ni swiyimo nakone swi tekele ku tikomba leswaku Yehova a a tovokisa ku ntxintxa koloko.” Lexi kova xin’we xa swikombiso xa ndlela leyi Yehovha a va kongomisaka ha yone vhanu vake akuva va hetisisa ku zrandzra kwake. Minkama yin’wana, swi nga va swinene kuva hinkwezru hi yimanyana hi tivutisa leswi: ‘Xana ni djuletela nkongomiso wa Yehovha nakone ni tiyimisele ku yentxa ku ntxintxa akuva ni mu tizrela hi ndlela leyi nga yone?’

8. I yini leswi Samisoni a swi yentxiki loko a khomiwe hi tozra ledzrikulu?

⁸ Swi nga ha yentxeka u dzrimuka leswaku Samisoni a hambe mintxhumu yinyingi ya ku hlamalisa. Hi xikombiso, a dlaye nghonyama na a nge na ntxhumu mavokweni, nakone hi ku famba ka nkama a dlaye 30 wa Vafilista a doropeni dzra Ascaloni. (Abaṭ. 14:5, 6, 19) Samisoni a a swi tiva leswaku handle ka mpfunu wa Yehovha inhaka a nga swi kotanga ku yentxa hinkwaswu leswi a swi yentxiki. Khambi dzrin’wana a khomiwa hi tozra ledzrikulu ntsrhaku ka loko a dlaye 1000 wa Vafilista. A yentxe yini? Matsrhan’wini ya kuva a djuletela mati kumbe ku lulamisa mhaka hi wuswake a kombele mpfunu wa Yehovha.—Abaṭ. 15:18.

9. I yini leswi Yehovha a swi yentxiki loko Samisoni a khongote a kombela mpfunu? (Abaṭemi 15:14-16)

⁹ Yehovha a hlamule xikombelo xa Samisoni nakone a mu hambele nhlovo ya mati hi hlolana. Ntsrhaku ka loko Samisoni a nwe mati ‘a hika dzrakwe dzri tlhela dzri buya, a tlhatlhamuka’. (Dondzra Abaṭemi 15:19.) Swi tikomba na xihlovo lexi a xa ha li kone hi nkama lowu muprofeta Samuwele a huhuteliwiki ku tsrala buku dzra Abaṭemi. Loko Vaisrayele va lavisa xihlovo lexiyani xa mati, minkama hinkwayu a va ta dzrimuka leswaku loko va dumba Yehovha a a ta va pfuna akuva va hlula xikazratu xin’wana ni xin’wana.

10. I yini leswi hi faneliki ku swi yentxa akuva hi yamukela mpfunu wa Yehovha? (Tlhela u vona xifaniso.)

¹⁰ Na hine hi fanela ku djuletela mpfunu wa Yehovha swi nge na mhaka wutlhazri, wuswikoti lebyi hi nga ha vaka hi li na byone kumbe leswi kutani hi swi yentxhiki hi yentxela Yehovha. Swo djula hi titsrongahata ni ku pfumela leswaku hi to kota ku yentxa leswi Yehovha a hi kombelaka swone loko hi mu dumba. Swanga hi leswi Samisoni a tlheliki a kuma ntamu ntsraku ka loko a nwe mati lawa Yehovha a mu nyikiki wone, na hine hi nga kuma ntamu hi tlhelo dzra moya loko hi londzrovota malulamiselo hinkwawu ya moya lawa Yehovha a hi yentxelaka wone.—Mat. 11:28.

11. Xana Aleksey a swi kombise hi ndlela muni leswaku a a mu dumba Yehovha nakone hine hi nga swi yentxisa kuyini leswo? Nyikela xikombiso.

¹¹ Vona xikombiso xa makwezru Alekseyi, mun’we wa vamakwezru va le Rússia lweyi a kumana ni nxanisa leyikulu. I yini lexi mu pfuniki ku tama a tiya nambiloko a kumana ni swiyimu swa ku kazrata? Yene ni nkatake va tihambele xiyimiso lexinene xa moya. Yene a li: “Ni tikazratela ku va ni dondzro ya ximhunu ni ku  tlhela ni dondzra Bibele siku ni siku. Mixo wun’wana ni wun’wana mine ni nkatanga hi kambisisa tsralwa dzra siku ni ku tlhela hi khongota ka Yehovha xikan’we.” Hi nga dondzra yini ka xikombiso xa makwezru Alekseyi? Amatsran’wini ya kuva hi tidumba, hi fanela ku dumba Yehovha. Kambe hi nga swi yentxisa kuyini? Hi ku va ni xiyimiso lexinene xa dondzro ya ximhunu ni ku nhlengemela ka mintizro ya moya leyi taka tiyisa lipfumelo dzrezru. Loko hi tikazratela ku yentxa leswo, Yehovha a ta tovokisa ku tikazrata kwezru ka ku mu tizrela. A tiyise Samisoni, nakone handle ka ku ganaganeka a ta hi tiyisa na hine.

12. a) He xini xiboho lexi kalaka xi nga li xinene lexi Samisoni a xi tekiki? b) Ha yini wukati lebyi a viki na byone na Delila a byi hambanile ni lebyi a viki na byona ni vavasati van’wana?

¹² Samisoni a a li mhunu wa ku kala ku htiseka ku fana na hine. Xileswo, a teke swiboho swa kukazri leswi kalaka swi nga li swinene. Xin’we xa swone xi mu tisele swikazratu swinyingi. Ntsranku ka loko a tizre nkama wa kukazri swanga muyavanyise, ‘a zrandzre wansati wa kukazri lwe a yakiki a nkisini wa Soreki, a vito dzrake afe Delila’. (Abaṭ. 16:4) Na leswi swi nga si humelela, Samisoni a a zrandzrane ni wansati wa Mufilista. Hi Yehovha lweyi a mu kongomisiki ku yentxa leswo hikusa leswo a swi ta mu pfulela mukhandlu wa ku lwa ni Vafilista. Nakone ka khambi dzrin’wana, Samisoni a tsrhame a mutini wa wansati wa ngwavana, a doropeni dzra Vafilista a Gaza. A nkameni luwani, Yehovha a nyike Samisoni ntamu akuva a tlakula swipfalu swa doropa, hi ndlela leyo doropa a dzri nga ha sizrelelekanga. (Abaṭ. 14:1-4; 16:1-3) Kambe ka Dalila a swi li hi ndlela leyi hambaniki. Swi tikomba na Delila a a li mu-Israyele. Xileswo, ku tekana kwavu a swi nga ti pfula mukhandlu wa kuva Samisoni a lwa ni Vafilista.

13. Samisoni va mu yentxe yini ha Delila?

 ¹³ Vafilista va hakele mali yinyingi ka Delila akuva a wonga Samisoni. Samisoni a a mu zrandzra ngopfu Delila lakakuva a nga swi kotanga ku xiya leswi Delila a a djula ku mu yentxa swone. Delila a a tsrhamela ku sindzrisa Samisoni leswaku a mu byela xihundla xa ntamu wake. Hi wugamu Samisoni a mu dzrungulele hinkwaswu. Lexi vavisaka, hi leswaku Samisoni a tipete ka xiyimo lexi xa ku kazrata hi wuswake. Xihoxo xake xi yentxe leswaku ku dzringana nkama wa kukazri a heleliwa hi ntamu lowu a a li na wone ni ku tlhela a nga ha nyonxeliwi ha Yehovha.—Abaṭ. 16:16-20.

14. I yini leswi humeleliki Samisoni hikuva a dumbe Delila?

¹⁴ Samisoni a hakele ku vava hikuva a dumbe Delila matsrhan’wini ya ku dumba Yehovha. Vafilista va khome Samisoni, va mu boxa matihlo va gama va ya mu pfalela a Gaza, ku nga doropa ledzri a samiki a hahlula minyangwa ya dzrone va gama va mu hamba xikazrawa xa ku sila tindzroho. Va tame va mu khomisiwa tingana hi ku mu teka va mu yisa ka nkhuvu lowu a va hambela xikwembu xavu Dagoni. Vafilista a va yanakanya leswaku xikwembu lexi hi xone xi va pfuniki ku hlula Samisoni, xileswo va mu humese a djele akuva a va ”‏hlekisa”.—Abaṭ. 16:21-25.

15. Xana Samisoni a tlhele a dumba Yehovha hi ndlela yini? (Abaṭemi 16:28-30) (Vona xifaniso xi nga ka kapa.)

¹⁵ Samisoni a yentxe xihoxo xikulu, kambe a nga tsrhikanga ku tama a tizrela Yehovha. A djuleteli mikhandlu ya ku yentxa leswi Yehovha a a swi djula kumbe ku lwa ni Vafilista. (Dondzra Abaṭemi 16:28-30.) Samisoni a khongote ka Yehovha a ku: ‘Ndzri hanane ntamu swoswi, ndzri tidzrihisela xikan’we ku Vafilista.’ Yehovha a xi hlamulile xikombelo xa Samisoni, a tlhele a mu nyika ntamu lowu tlulaka lowu tolovelekiki, hi ndlela ya hlolana. Xileswo hi siku ledzri, Samisoni a kote ku dlaya Vafilista vanyingi ku tlula lava a va dlayiki masiku ntsrhaku.

16. Hi dondzra yini ka ndlela leyi Samisoni a yanguliki ha yone ntsrhaku ka loko a yentxe xihoxo?

¹⁶ Nambileswi Samisoni a viki ka xiyimu lexi xa ku vavisa, a nga tsrhikanga ku tikazratela ku yentxa ku zrandzra ka Yehovha. Na hine hi nga yentxa leswi fanaka. Loko hi txhuka hi yentxa xihoxo xa kukazri nakone hi nyikiwa xilayu kumbe hi luzekeliwa hi wutuyanguleli bya kukazri, a hi fanelanga hi tsrhika ku tizrela Yehovha. Dzrimuka leswaku Yehovha a nga ti txhuka a hi tsrhikile. (Amaps. 103:8-10) Nambiloko hi pfa hi yentxa swihoxo hi nga tama hi tizrisiwa ha Yehovha ku fana na Samisoni.

17-18. U dondzre yini ka xikombiso xa Michael? (Tlhela u vona xifaniso.)

 ¹⁷ Vona leswi humeleliki makwezru wa kukazri lweyi a ha liki mumpshwa lwa vitaniwaka Michael. A a tsrhama na a khomekile hi mintizro ya le bandleni, ya ku fana ni ku tizra swanga nandzra wa ku tizrela ni kuva phayona dzra nkama hinkwawu. Kambe khombo dzra kone, a yentxe xihoxo lexi yentxiki leswaku a luzekeliwa hi swiyavelo leswi a a li na swone. Loko a dzrungula a li: “A mintxhumu a yi ni fambela ha hombe kambe a ni ni swinyingi swa ku swi yentxa a ntizrweni wa Yehovha, kambe hi ku byavuta ka tihlo a mintxhumu yi ni fambele ximatsri. A ni swi tiva leswaku Yehovha a a nga ta ni tsrhika, kambe a ni tsrhamela ku yanakanya leswaku xana a na ha ta swi kota ku tama ni va ni wunghanu na Yehovha bya ku fana ni lebyi a hi li na byone khale ni leswaku kumbexana a na ha ta swi kota ku tama ni yentxa mintizro yinyingi a bandleni ku fana ni leyi a ni yi yentxa khale.”

¹⁸ Lexi nyonxisaka, Michael a nga tsrhikanga ku tizrela Yehovha. Hi ku famba ka nkama, a tlhele a kuma swiyavelo leswi a a li na swona a bandleni, nakone swoswi a tizra swanga nkulu wa bandla tlhelo phayona. Loko a tlhamuxela a li: “A ni tiyimisele ku pfuxeta wuxaka byanga na Yehovha hi kuva ni tikazratela kuva minkama hinkwayu ni pfula mbilu yanga ka Yehovha hi xikhongoto, ku dondzra ni ku yanakanyisisa hi leswi ni swi dondzriki. A vakulu va ni kutxile ni ku ni seketela, leswo swi ni pfune ku xiya leswaku Yehovha a ha ni zrandzra. Swoswi ni nga tlhela ni tizra a bandleni na ni ni lipfalu ledzri basiki. Leswo swi ni dondzrise leswaku minkama hinkwayu Yehova a ta dzrivalela mun’wana ni mun’wana lweyi a tisolaka hi ku helela.” Hi nga dondzra yini ka mhaka leyi? Na hine hi nga tiyiseka ka leswaku Yehovha a nga hi tizrisa nakone a ta hi tovokisa nambiloko hi yentxa swihoxo, loko hi tikazratela ku lulamisa swihoxo swezru ni ku tama hi mu dumba.—Amaps. 86:5; Amapr. 28:13.

19. U titwisa kuyini ntsrhaku ka loko u dondzre switsrongo mayelanu na Samisoni?

¹⁹ Ka xidondzro lexi, hi dzrimukele swin’we swa swiyentxo leswi humeleliki a wuton’wini bya Samisoni. Yene a a nga hetisekanga, kambe nambitanu a nga tsrhikanga ku tizrela Yehovha nambiloko a yentxe xihoxo xa ku tekana na Delila. Nakone Yehovha a nga mu tsrhikanga Samisoni. Yehovha a tlhele a tizrisa Samisoni hi ndlela ya ku hlamalisa. Nakone Yehovha a ha vona Samisoni swanga wanuna wa lipfumelo dzra ku hlamalisa, leswo swi yentxe leswaku a kumeka ka nxaxamelo wa lava ku dumbeka lowu hi wu kumaka ka Vaheberu ndzrima 11. A hi ku nyonxisa ka swone ku tiva leswaku hi tizrela Papayi lweyi a nga ni lizrandzru ledzrikulu lwa djulaka ku hi tiyisa, ngopfu ngopfu loko hi titwa na hi hele ntamu! Kutani ku fana na Samisoni, a hi tameni hi khongota ka Yehova hi mu kombela hi ku: ‘Ndzri yanakanye, ndzra ku khongota, ndzri hanane ntamu swoswi ku hela.’—Abaṭ. 16:28.