VÄE ON
Tei Famör Ala?
Tes tä sok se ‘isa ‘e av ne ‘is ala e?
Po ‘e tes tä ‘is ala e?
Tei ka ‘is la po fürmariạ ‘e av ne ‘is ‘inea e te aier ne mou se ala?
TE‘IS sạio‘ ne famori a‘a‘häe‘ȧk ‘e fạu äf his ne ofiofua. Iris sạio‘ ‘es‘ao ‘i, ‘Inea ne sei tä ‘is ne ‘is noh ‘e tei, ‘oris togi täe tutu se te‘ ne ‘is ‘atakoa.
2 ‘E väet ne ‘is kotä hat se‘, ‘is ‘iokia ne rạu‘if ne hạitogiag ‘on Jisu Karisto po tapen ma säea sal ta se mȧür se ‘es a‘ofiga. ‘Is rak tape‘ma ne Puk Ha‘a parofesại‘ȧk vạhia av het ne “ala täla toak pauena.” (Kel‘ȧk Tē 21:4) Ka ‘e ‘on ‘i hete‘, ‘is atakoa al. Sạu huạg pot ta Solomone ‘eam ne, “Iris ne mạuri ‘inea tape‘ma ne iris la al ‘e ta av het.” (Le‘ Marag ta 9:5) ‘Is na ‘os vahia la pola ‘os mạuri la tä‘ma ‘on la pola roa heta. Ka, ‘is noh a‘häe‘ȧk ma kikia ne tes tä la sok se ‘isa ‘e av ne ‘is ala e.
3 ‘E avat ne iris ne ‘is hanis sin ala, ‘is ouou‘ȧk rū ne ‘os huga ma kạtkạt‘ȧk ‘os pa hạipoag hoi‘ạkit ma iris. Ma kop ma ‘is la sạisạio‘ tape‘: ‘Tes ta sok se irisa? Tei ka iris tȧr te a‘rū? Tei ka iris matmatạ‘um se ‘isa? Tei ka ‘is la pola hạiasoag se irisa? Tei ka ‘is la pola kel hoi‘ȧk se irisa?’ Rot ne rȧnte‘ ‘oris togi se sạio‘ ‘i kat tatạu ra, Iris ‘e ‘on rerege rak‘ȧk ne kepoi ka ‘äe famör agnonojot, ma ‘äe la la‘ se hevạni ka kepoi ka ‘äe famör se agnonojot, ma ‘äe la susun ‘e ut ne mamaua ma a‘ru‘ạkiga. Ka rot ‘e ‘on rerege rak‘ȧk ne ‘e av ne famori ala, iris holieris se hanua ha‘ ta la hạipoag hoi‘ȧk ma ‘oris temamfua. Ka rot hoi‘ȧk rak‘ȧk ne lelea‘ ala la‘ se hanua ha‘ ta, ne li‘ marä‘e, ne ‘oroi ta la a‘lel ka vȧh ma kotä iris a‘su hoi‘ạkim ‘e ta for tu hoi‘ạkit.
4 Rak‘ȧk te tape‘ ne rot ‘i ‘oris räe heta tatạu pạu—ne tēet ‘e ‘os laloga mȧür ma kikia ‘e avat ne famör ta ala. ‘El se‘ ma la te‘ ne rotu, ‘e ‘on mumua ma ‘e ‘on ‘i hete‘, rak‘ȧk ne ‘is po ma mȧür ma kikia se av se ‘es a‘ofiget ne tore ma ‘is pola kel te, a‘fại te ma re a‘häe ma kikia. Ka, la po tapen la sok te te‘is? ‘Os ne‘ne‘ fakfor ne ‘is pola ‘inea te tutu ne soksok se ‘os foro, ma tape‘ma se ‘os a‘häe, tē ‘i hạisok‘ạkiag ma garue ne ‘uạt pạrpạr heta. ‘E av ne ‘is ala, ‘uạt pạrpạr heta toak ‘e garue. Te ne ‘is a‘häe‘ạki, te ne ‘is kokon‘ạki, ma tes tu hoi‘ȧk ne sok se for ta iris kat garue la‘ma ‘e iris ‘esea ‘e ta sal ‘oroi. Iris kat pora la garue ‘e av ne ‘uạt pạrpạr heta mane‘ȧk vạhia.
TES TÄ SOK AIER ‘E AV NE IS ALA?
5 Te ne sok ‘e av ne famori ala ‘eake te ‘oroi‘ạkit ‘e Jihova, Iạ ne fup‘ȧk se‘ ‘uạt pạrpạr heta. Iạ ‘inea tēet ne aire, ma ‘on Fäega, Puk Ha‘a , iạ sui‘ȧk a‘taf te ne sok se famori ‘e av ne iris ala e. Te‘is ‘on rak‘ȧk te nonoj ta: ‘E avat ne famör ta ala e, iạ toak pạuena ‘e ‘inea ta te hoi‘ạkit. Ala tä agại ne mạuri. Iris ne alafuạ kat pora la kel te ne a‘fại te ne a‘häe‘ȧk ta te. Kat ‘es ra ta fupagat la pola mȧür ‘e av ne famör ta ala e. ‘Is kat ‘es ra ta ‘at het ne kal pora la al ne rȧg ne mạurit ne kal pora la öf.*
6 ‘E av ne Solomone ‘inea e ne iris ne mạuri ‘inea ne iris la al ‘e ta av het, ma täe iạ fȧ‘ tape‘: “Ka ne lelea‘ ala kat ‘inea ra ta tēet.” Ma täe iạ sui‘ȧk a‘tafan rak‘ȧk te aier te‘ ma ‘eag ne iris ne alafuạ tokaris la pola hanis ne fek po ‘e “kal ‘es garue hoi‘ạkit, ra ne a‘häe‘ȧk tēet, ne ‘ineat, ne potot ‘e rȧn ‘on lelea‘ ala.” (Le‘ Marag ta 9:5, 6, 10) Ma tape‘ma, Salamo 146:4 ‘ea ne ‘e avat ne fa ta ala e, “ma te‘ ne ‘on ‘amnạki mao ma ‘e terȧn ta‘ag.” ‘Is famör alal ma ‘is kal pora la mȧür ma kikia ‘e av ne for ta ala. ‘Os mȧür ‘oaf‘ofa fakma se ta keanre fuf het. ‘E avat ne puạl heta mosean, iạ kat la‘ ra se ta ut hoi‘ạkit. Iạ öf pạuen.
TE NE JISU ‘EA HÜN SE ALA
7 Jisu Karisto fäeag‘ȧk te ne sok se iris ne alafuạ. Iạ re te te‘is ‘e reko Lasarusa, fāat ne iạ ‘inea a‘lelei pạu, ne atia. Jisu ‘ea se ‘on tisaipeli, “‘Äna Lasarusa, ‘os kạinag ta, mosean.” Ma täe ‘on tisaipeli a‘häe ke ne Jisu ‘ạligen ne Lasarusa mosean ma a‘u‘uen ‘e reko iạ kotä ne‘ne‘ se‘ ‘e ‘af‘afa. ‘Oris a‘häe ta kat noj ra. Ma täe Jisu ‘ea pal‘ȧk pạu ne, “Lasarusa atia.” (Jone 11:11-14) ‘Is räe ne Jisu a‘tatau‘ȧk ala se mose ma a‘u‘ua. Lasarusa kat puạpuạ ra ‘e hevạni ne ‘e rȧh mala te heli. Iạ kat hạipoag ra ma ‘agero ne ‘on temamfua. Lasarusa kat a‘su hoi‘ạkim ra ‘e ta for fakfamör hoi‘ạkit ra. Iạ a‘u‘uen ‘e ala, la fakse iạ mös alan ma kat pora la re mös. Ma ‘on ut ne puk hoi‘ȧk a‘tatạu‘ȧk ala se mose. La fakse avat ne tisaipel ta Sitiveni iris kȧ‘ hạf ma ala e, Puk Ha‘a ‘ea ne iạ “mosean.” (Garue 7:60) Hoi‘ȧk ‘apostol ta Paula fȧ‘ ne iris ‘e ‘on rerege ne mȧür ag‘esea ma iạ “mosearis” ‘e ala.—1 Korinita 15:6.
8 Tei ka te‘is ‘amnȧk ‘on ‘Ạitu ‘e ‘on kamataga la famori la al? ‘Igke‘ fakapạu! Jihova fup‘ȧk famori la mȧür se av se ‘es a‘ofiget ‘e rȧnte‘. La fakse te ne ‘is rak vạhia ‘e kamatag ne puk hete‘, ‘Ạitu ös se ta parataiạs helavat la ‘inos mumue ta la noho e. Iriạ ‘atakoa fakfor ‘e reko ‘Ạitu ạlạlum‘ȧk iriạ. Jihova pa ‘es ma la iriạ la po te lelei ‘atakoa. Tei ka ma ‘on ö‘ hanisit la ‘oaf la ‘on lele‘a la a‘ru‘ȧk ‘e av ne iris mafua e ma ala sok se irisa? Ta kal ‘oaf ra! Jihova hanis ‘e ‘on lele‘a ma pa ‘es la iris la noh ‘oaf‘oaf se av se ‘es tohiget ‘e rȧnte‘. Puk Ha‘a ‘ea tape‘ ‘e reko ‘os mạuri ne, “Av se ‘es gata‘aga [Jihova] na vạhia se ‘oris huga.” (Le‘ Marag ta 3:11, NW) ‘Ạitu fup‘ȧk se‘ ‘is famori la ‘is la ‘oaf la mȧür ma kikia se av se ‘es a‘ofiget. Ma iạ säe vạhia salat ne la pola a‘sokoa ‘on ‘amnȧk te‘is.
HÜN NE FAMORI ALA E
9 Ma ke ta‘a, ma hün se tese tä famori ala e? La po‘ia ‘on tög ta, ‘is kop la re a‘häe se te ne soko ‘e avat ne fa ‘eseat ma hȧn ‘eseat ‘e rȧnte‘. Puk Ha‘a sui‘ȧk tape‘ “Ma Jihova ‘Ạitu rē ma ‘ại tūtū fup ‘e pear ta-te‘ ne ‘ại ‘atakoa ne keleag a‘värvär ka lelei ‘e rē tela‘ā.” (Kamataga 2:9) Ka, ma tēet ha‘ȧk. Te‘is fas‘ȧk te ‘on Jihova se ‘Atama: “Te‘ ne ‘ại ‘atakoa ne täe ‘e vek ta va‘ön ma sại la ‘äe la ‘ā e: ka ne ‘ại hūut ne pō la fupu e ‘ot ‘ineag ne tē lelei ma tē raksa‘a, ‘äe la se ‘ā e; ne ‘e terạnit ne ‘äe la ‘ā e, ma ‘äe la al aier.” (Kamataga 2:16, 17) ‘Eake te a‘noat la tovahian se fas‘ȧk te te‘is. Po ‘e ma ‘on ‘ại hū mao‘i hoi‘ȧk la ‘Atama ma ‘Ive la pola ‘ā e. Ka tape‘ma iriạ po se av lelei het la iriạ la kel‘ạkia ‘oriạ voivoi‘ạki se Iạ ne na vạhia se iria te‘ ne tē ‘atakoa, ma tape‘ma se mạurit ne ‘atakoa sema. ‘Oria tovavhina la kel‘ȧk tape‘ma ne iria fakte‘ȧk fūạg puer ne ‘oria Ö‘fa faklạgi ma tape‘ma ne iria noh a‘fại se ‘on juj‘ȧk tē.
10 Ka ‘on pefä‘ heta te‘is, ‘inos mumue ta repuer ‘e ‘oria huga la agạia Jihova. Ma täe Satan ta, fäeag ‘e ta ‘aletet, ma sạio‘ se ‘Ive ne: “Tapen? Ka ‘Ạitu ‘eafua la ‘auar se ‘ā ‘e ta ‘ại hū ‘e vek ta?” ‘Ive tög ma ‘eag: “‘Äna sại la ‘ạmiar la ‘ā ‘e te‘ ne ‘ại ne vek ta; ka ne ‘ại hūut ne fū ‘e uạn pau ne vek ta, ‘Ạitu ‘ạligen ka ‘at, ‘Ha‘ pau la ‘auar la ‘ā e, ne täe sin, kop ma ‘auar la al.’ ”—Kamataga 3:1-3.
11 Ma täe Satan ta ‘eag, “‘Igkȧ‘! ‘Auar kal al ra: mou ma se. ‘Ạitu ‘inea ne ‘e terạnit ne ‘auar la ‘ā e ‘e ‘ại ta, ma ‘omuar mafa la puạl, ma ‘auar la fak‘ia se ‘Ạitu, ne ‘auar la ‘inea‘ia tē lelei ma tē raksa‘a.” (Kamataga 3:4, 5) Satan ta pa ‘es la ‘Ive la aier‘ȧk pạu ne te te‘is la ‘es‘ao se ia, la iạ la ‘ania hue ne ‘ại hūut ne ha‘ȧk vạhia. Satan ta ‘ea ne hȧn ta la pola repuer la‘ ma ‘e ia ne tes tä te nonojo ma tes tä te se nonojo; iạ la pola puerpuer ma se ia. Satan ta ko‘ȧk tape‘ma ne Jihova re ‘on sikot ‘e ‘on ‘eag ne tes tä la sok se iria ‘e av ne iriạ la ‘ā hue ne ‘ại heta. ‘Ive mā kikia se Satan ta. Ma täe iạ tạu se hue ne ‘ại ta ma ‘ānia. Ia na se hue ne ‘ại ta se ‘on vävän ta, ma iạ tape‘ma ‘ānia. Iriạ kat re ra te te‘is ‘e reko ‘oriạ kat ‘inea te. Iriạ ‘inea ‘atama ne te ne iriạ re‘ia ta te pạut ne ‘Ạitu fas‘ȧk la iriạ se rere‘ia. ‘E ‘oriạ ‘āag ne hue ne ‘ại heta, iriạ repuer ‘e ‘oriạ huga la siạ‘kia fäeag fas‘ȧk te‘is ne ma ‘on hün lelei ka kat a‘noa ra la iriạ la tovavhian sin. Iriạ faksekua ‘oriạ Ö‘fa faklạgi ma ‘on pure. Ag maf‘ā tape‘ ne iriạ re se Iạ ne Fup‘ȧk Tē meavhanis ta kal pora la röt‘ȧk!
12 La fakse: ‘Äe la a‘häe tapen kepoi ka ‘äe put a‘lelei se‘ ‘ou le‘ fāat ne le‘ hạnit ne toa‘noa se ‘äe ‘e salat ne kel‘ạkim ne iạ kat ‘e‘ȧk ra ‘äe ma kat hanis ra ‘e ‘äe? Te te‘is la a‘rū pạu ‘ou huga. Ma ‘äe la pola a‘häe‘ȧk te ne sok se Jihova, rū a‘mamạrut ne sok se ‘on huga ‘e avat ne ‘Atama ma ‘Ive repuer ‘e ‘oriạ huga la agạia iạ.
13 Ma täe Jihova tokana ‘e ‘es hün lelei la iạ la matạ‘ famör toa‘noa ruạ ‘i, ‘Atama ma ‘Ive, la mȧür se av se ‘es a‘ofiget. Iriạ al fakapạu la fakma se te ne iạ fakne‘ne‘ vạhia la sok se iria. ‘Atama ma ‘Ive kal mȧür hoi‘ȧk ra ‘e ta av. Iriạ kat höl ra se pure‘ag ne ‘ata. ‘Is ‘inea te te‘is ‘e avat ne Jihova fäeag mah se ‘Atama ‘e reko ‘on toa‘noa. ‘Ạitu ‘ea tape‘, “‘Äe täla ‘ā‘ātē la hele‘ se ‘ou la ho‘iag se pear ta: ko ta‘ag tēet ne ‘äe rēeme. ‘Äe ke ne kefkefu, ma ‘äe täla ho‘ioua se kefkef ta.” (Kamataga 3:19) ‘Ạitu majạu se‘ ‘Atama ‘e kefkef ne pear ta. (Kamataga 2:7) Mumuạ ne te te‘is la soko, ‘Atama kat mȧür ra ‘e ta utut. Ma ‘e av ne Jihova ‘ea e ne ‘Atama täla ho‘iena se kefkefu, Iạ ‘ạligen ne ‘Atama la al ma iạ kal pora la mȧür hoi‘ȧk ‘e ta avat. ‘Atama la hele‘ la toak ‘e ‘es mȧür la fakse kefkef ne iạ majạum ‘e.
14 ‘Atama ma ‘Ive kepoi ma la mȧür la hele‘um se terạnit ‘e ‘i, ka iriạ al ‘e reko iriạ repuer la toa‘noa se ‘Ạitu ma iriạ agraksa‘. Ma hün ne ‘is ala ‘e reko ‘Atama rou sio ‘on agraksa‘a ma ala se ‘on tör ‘atakoa.(Roma 5:12) Agraksa‘a la fakse ta ‘af‘af raksa‘at ne rou sio ma kat ‘es le’et ra la pola sại. Ma iạ ho‘am kikia martie ma ala. Ala iạ firit, ‘eake iạ kạumane‘agat. (1 Korinita 15:26) Ma nonoj la ‘is la ‘uạ‘uạ‘ȧk a‘ti‘ pạu ‘e reko Jihova re se‘ ta hạitogiget la sại‘ạkia ‘is ‘e fir mamạr te‘!
TE ‘ES‘AOT LA ‘IS LA ‘INEA TE AIER NE MOU SE ALA
15 Te ne Puk Ha‘a ‘ea ‘e reko iris ne alafuạ, hö‘ furmaria. La fakse te ne ‘is räe, iris lelea‘ ala ‘oris foro ma ‘oris huga kat rū ra. ‘Is kal a‘noa ra la fea‘ȧk iris, po ‘e iris kal pora la mane‘ȧk ‘is. Iris pa kat ‘es ra ‘e ‘os hạiasoaga, ma iris kal pora la hạiasoagan ‘is. ‘Is kat pora la hạifäegag ma iris, ma iris kal pora la hạifäegag ma ‘is. Lelea´ puer ne rot ma‘oi siok ma ‘ea ne iris la pola hạiasoagan iris ne ala, ma famori mā ma na mone se irisa. Ka ‘os ‘ineag ne tēet ne aire iạ la pärea is ‘e iris ne rak‘ȧk siok ‘i ma iris kal pora la potoa ‘is.
16 Tei ka ‘ou rot ta kạu‘ȧk te ne Puk Ha‘a ‘ea hün se lelea‘ ala? Ma‘oi se‘ rot ne kat kạu‘ȧk ra. Po ‘e tese? Po ‘e Satan ta iạ laloag ‘oris rak‘ȧk te. Iạ a‘es‘av‘ȧk rot a‘sioksiko la re la famori la mā ne ‘e av ne ‘oris foro ala, iris la mȧür ma kikia ‘e pure‘ag ‘on ‘ata. Siok hete‘ Satan ta tạunȧ‘ se siok tu hoi‘ȧk la hoa‘ tuen famori ‘e Jihova ‘Ạitu. Iạ sok tapen?
17 La fakse te ne ‘is po mumuạ vạhia, rot ‘e ‘on rerege rak‘ȧk ne kepoi ka ‘äe famör agraksa‘at ‘e avat ne ‘äe mạuri e, ma ‘e avat ne ‘äe la ala e, ‘äe la la‘ se ta utut ne ma ‘on rȧh puạl malmalat la mamauạ, a‘ru‘ȧk ma susun se av se ‘es tohiget. Rak‘ȧk te te‘ fatne‘ạkia ‘Ạitu. Jihova iạ ‘Ạit mäeav hanisit ma iạ kal po pạu ra la a‘mamauạ famori ‘e kạinag sal te‘. (1 Jone 4:8) Tes ta ‘äe la a‘häea ‘e fāat ne tötög‘ạkia ta le‘ toa‘noa het ma na‘ia ‘on ‘uhapa se rȧh ta? Tei ka ‘äe la ‘e‘ȧk kạinag fa ta? Ma a‘ti‘ se‘, ka tei ka ‘äe la pa hại‘ineag ma iạ? ‘Igke‘ fakapạu! Kop ma ‘äe la a‘häe ne iạ fa mam‘as pạut. Ka, Satan ta pa ‘es la ‘is la ma sin ne Jihova a‘mamauạ famori ‘e rạhit se av se ‘es aófiget—‘e laloag ne fạu piliön his ne kal pora la hat!
18 Satan ta a‘es‘av‘ȧk tape‘ma rot a‘sioksiok hoi‘ȧk la rak‘ȧk ne ‘e av ne famori ala e iris hele‘ la ‘ata, ne famör mạuri ma kop la ‘e‘ȧk ma fakeanean sin. Te ne rak‘ȧk te te‘is ‘eam, ne ‘at ‘on lelea‘ ala la pola hele‘ la ‘os kạumane‘ag ne‘ne‘it ne fir mamạrut. Famör ma‘oi mā pạu se siok te‘. Famör ma‘oi fea‘ȧk lelea‘ ala ma iris fakeanean ma titi‘ȧk se irisa. ‘On tutu heta te‘, Puk Ha‘a rak‘ȧk ne lelea‘ ala iris mosearis ma nonoj kikia la ‘is la titi‘ȧk ma se ‘Ạit aier ‘esea ta, Jihova, Iạ ne Fup‘ȧk Tē ma Na Tē ma Matạ‘ sin.—Kel‘ȧk Tē 4:11.
19 ‘Ou la ‘ineag ne te aier ne sok se lelea’ ala iạ päregat se ‘äe la pola siok ne rot tutu la se hoa‘ tuen ‘äe. Iạ hạiasoag tape‘ma se ‘äe la ‘inea‘ia rak‘ȧk te hoi‘ȧk ne Puk Ha‘a. La fakse, ‘e av ne ‘‘äe ‘inea e ne famori kat la‘ ra se rȧn ‘on ‘ata ‘e av ne iris ala e, fäeag porȧk ne mȧür se ‘es a‘ofiget ‘e parataisi te rȧnte‘, iạ hele‘ la ‘es fuạg aier se ‘äe.
20 ‘E av roat ne ofiofua, fa ag nonoj ta Jope nāam sạio‘ hete‘, “Kepoi ka ta famorit la al ma, ma te‘ ka ia la pōla mȧür hoi‘ạkim?” (Jope 14:14) Tei ka famör se ‘es mạurit ne mosean ‘e ala la pola a‘mȧür hoi‘ȧk? Te ne Puk Ha‘a rak‘ȧk ‘e te te‘is iạ a‘fürmaria huạg ti‘ pạu, la fakse väet ne tohim la kel‘ạkia.
TĒ NE PUK HA‘A ‘EA
- Lelea‘ ala kat räe te ra, ne a‘fại te ra, ne a‘häe‘ȧk te ra.—Le‘ Marag Ta 9:5.
- Lelea‘ ala a‘u‘uaris; iris kat a‘ru‘ȧk ra.—Jone 11:11.
- ‘Is al ‘e reko agraksa‘ ne ‘is pōom ‘e ‘Atama.—Roma 5:12.
* La hạifäegag hün se “‘ata” ma “rȧg ne mạuri,” figalelei ma ‘io se ‘Onasoa.
SẠIO‘ NE RAK TA
1-3. Tes ‘atama tä famori sạisạio‘ hün se ala, ma tög tes ‘atama tä rot ‘e ‘on rerege na?
4. Tes tä tēet ne rot ma‘oi rak‘ạki hün se ala?
5, 6. Tes tä Puk Ha‘a ‘ea ma tes tä sok se iris ne alafuạ?
7. Jisu sui‘ȧk a‘taf tapen ne tes tä ala?
8. Ka ‘is po ma ‘inea tapen ne ‘eake ‘amnȧk ‘on ‘Ạitu la famori la al?
9. Tes tä tēet ne Jihova ha‘ȧk ‘Atama la iạ se re‘ia, ma po ‘e tes tä te te‘is kat a‘noa ra la iạ la tạupir sin?
10, 11. (a) ‘Inos mumue ta hele‘ tapen la agại ‘Ạitu? (b) Po ‘e tes tä siạ‘ puer ‘on ‘Atama ma ‘Ive iạ te mah pạut?
12. Tes tä la pola hạiasoagan ‘is la ‘inea‘ia te ne sok se huạg ‘on Jihova ‘e avat ne ‘Atama ma ‘Ive hilia salat ne agạia iạ?
13. Tes tä Jihova ‘ea la sok se ‘Atama ‘e av ne iạ ala, ma tes tä ‘on fuạga?
14. Po ‘e tes tä ‘is ala e?
15. Po ‘e tes tä iạ te a‘fürmariạ huget la ‘is la ‘inea te aier ne mou se ala?
16. Sei ta laloag rak‘ȧk te ‘on rot ma‘oi, ma ‘e sal teset?
17. Po ‘e tes tä rak‘ȧk tēet ne ‘ea la a‘mamauạ se av se ‘es tohiget fatne‘ạkia Jihova?
18. Titi‘ạkiag se lelea‘ ala iạ hün‘ȧk se siok tes het ne rotu rak‘ạki?
19. ‘Ou ‘ineag ne te aier ne mou se ala hạiasoag tapen ‘äe la ‘inea‘ia rak‘ȧk te hoi‘ȧk ne täe ‘e Puk Ha‘a?
20. Sạio‘ tes täla ‘is la hạifäegag sin ‘e väet ne tohim?