“Bantu bakweete kupanga ziintu ziingi zishinya mazimo e cisi. Mileneñi mikaando kayimine mu meenzi. Mandinda makaando. Luhuho lukaando lutiiza. Bukaabo bwa kutayela kwa meenzi mucisi coonse. Kumana kwa mifuta miingi ya zinyolozi ni zimenantu. Izi kaheena indaba za kuwamba bulyo kono nji mwiikalilo wiina kwateni. Mu bawambila beena sayansi haiba mibuso ni isacinci musebelisezo wa ziho.” Mwa wambila António Guterres, mukulwana wee Nkopano ya Macaba (United Nations), kuya ca katengo ka Intergovernmental Panel he ndaba ya kucinca kwa mazimo ewulu ibazwiiswa kali 4 April, 2022.

 “Masaintisiti batulemusa kuti hahanu zibaka za kulikatuluseza (mapaki) zilikana 423 za mwa Amerika ka ziamiwe ahulu ni kucinca kwa mazimo ewulu, cebaka lyakuti izi zibaka ziwoola kushinywa ahulu ni kuhiisa. Bukaabo bweete tukopane naabo buzuweka sina maanzwi awambitwe mwi Bibele: mulilo ni muunda, kuhazuluka kwa meenzi ahazele, kwinjiha kwa meenzi mu mawate ni mandinda makaando.”—“Kumina kwa Zibaka ku Muunda mwa Yellowstone, Cisupo ca Bukaabo Bukezite,” impiho ya The New York Times, ya kali 15 June, 2022.

 Kana bukaabo bwa kusaaba hande kwa mazimo ewulu mucisi buwoola ku maniswa? Haiba njoo bulyo, njeeni yeete naa bumanise? Mulolisise feela ziiwamba iBibele.

 IBibele iwamba zicilila kuti iLeza “kaa shinye bashinya cisi.” (Kuzikula 11:18) Iyi intimana ya mwi Bibele ituluta ziintu zootatwe za butokwa:

1.  1. Zicitantu za bantu ka zishinye ahulu cisi.

2.  2. Kushinywa kwa cisi ka kumane.

3.  3. ILeza, insinyi bantu, njiyena yeete a manise bukaabo bwa mazimo aseena hande e cisi.

 IBibele iwamba kuti “cisi ciikala kuya kwiile.” (Muwambi 1:4) Cisi ka cizwiile-habusu kwi kalwa bantu.

•   “Bantu bashiyeme kabayole cisi, Mi kabahale mwateni kuya kwiile.”—Lisamu 37:29.

 Cisi ceetu ka ciboole mu mazimo eena hande.

•   “Ihalaupa ni nkaanda izumite kazinyakalale, Mi ihalaupa kalisaange ni kutumpa impalisa sina isafrani.”—Isaya 35:1.