PIKHALI Yezu pa dziko yapantsi iye apangiza kuti akhali “nkumbizi wadidi.” (Juw. 10:11) Pidaona iye mwinji wa anthu mbukantowera, Yezu “aabvera ntsisi, thangwi iwo akhapwazwa na kutsalakanwa mwakuipa ninga mabira akusowa nkumbizi.” (Mat. 9:36) Pedhru na apostolo anango aona citsalakano ceneci caufuni. Yezu akhali wakusiyana kakamwe na akumbizi authambi a mu Izraeli, akuti akhacimwana kutsalakana mwauzimu mabira awo mpaka mabira anewa kubalalika. (Ezek. 34:7, 8) Citsandzo cidapangiza Yezu cakupfundzisa na kutsalakana mabira, mpaka kupereka umaso wace thangwi ya iwo, capfundzisa apostolo ace kudziwa kuti anaphedza tani anyakukhulupira toera abwerere kuna Yahova wakuti ndi ‘nkumbizi na muyang’aniri wa umaso wawo.’—1 Ped. 2:25.

² Ntsiku inango Yezu akhalonga na Pedhru, mbagomezera kufunika kwa kudyesa na kukumbiza mabira a Mulungu. (Juw. 21:15-17) Mwakukhonda penula pyenepi pyakhuya kakamwe Pedhru, ndi thangwi yace mukupita kwa ndzidzi iye akulumiza akulu a mpingo a mu ndzidzi wa apostolo: “Kumbizani nkumbi wa mabira a Mulungu adapereka iye m’manja mwanu, mbamutumikira ninga ayang’aniri, tayu mwakukakamizwa, mbwenye na ntima onsene pamaso pa Mulungu; tayu thangwi yakufuna kuwina cinthu, mbwenye thangwi yakufuna kwanu; mbamukhonda kukhala ninga atongi kuna ale adaperekwa na Mulungu m’manja mwanu, mbwenye mupangize  makhaliro adidi akuti nkumbi wa mabira unakwanisa kuatowezera.” (1 Ped. 5:1-3) Mafala anewa a Pedhru asaphatisirwambo kuna ayang’aniri a mu mpingo lero. Toera kutowezera Yezu, akulu a mpingo asatumikira ninga citsandzo kuna mabira pakutsogolera mwaphinga basa ya Yahova.—Aheb. 13:7.

³ Tisapereka takhuta thangwi yakukhala na ayang’aniri mu mpingo adakhazikiswa na nzimu wakucena. Tisakhala na nkhombo zizinji thangwi iwo asatitsalakana mwaufuni. Mwacitsandzo, iwo asawangisa mpingo, pontho asatsalakana m’bodzi na m’bodzi mu mpingo. Masumana onsene asatsogolera mwadidi misonkhano ya mpingo yakuti isawangisa cikhulupiro ca onsene. (Aroma 12:8) Kuwangisira kwawo toera kutitsidzikiza toera tikhonde kuthabuka peno kuthabuswa na anthu akuipa, kusatiphedza toera tikhale akutsidzikizika mwauzimu. (Iza. 32:2; Tito 1:9-11) Kutsogolera kwawo basa yakumwaza mphangwa kusatikulumiza toera ife timwazembo mphangwa zadidi mwaphinga miyezi yonsene. (Aheb. 13:15-17) Yahova asaphatisira “amuna ninga miyoni,” toera kuwangisa mpingo.—Aef. 4:8, 11, 12.

⁴ Toera mpingo utsalakanwe mwadidi, amuna adakhazikiswa toera kutumikira ninga akulu a mpingo asafunika kutowezera pitsogolero pinagumanika m’Mafala a Mulungu. Angakwanirisa pitsogolero pyenepi, tinakwanisa kulonga kuti iwo akhazikiswa na nzimu wakucena. (Mabasa 20:28) Nakuti basa ineyi ndi yakufunika kakamwe, akulu a mpingo asafunika kutowezera mwadidi pitsogolero pya m’Malemba. Mbwenye pitsogolero pyenepi nee ndi pyakunentsa kakamwe pyakuti amuna Acikristu akuti asafunadi  Yahova, pontho asafuna kuphatisirwa na iye anacimwana kupikwanirisa. Natenepa akulu a mpingo onsene asafunika kuwangisira toera kuphatisira pitsogolero pya m’Bhibhlya mu pinthu pyonsene pinacita iwo ntsiku na ntsiku.

⁵ Mu tsamba yakutoma idalemba Paulu kuna Timoti na kuna Tito, mpostolo Paulu alonga pinthu pyakuti munthu anafuna kukhala nkulu wa mpingo asafunika kupitowezera. Pa 1 Timoti 3:1-7, Paulu alemba: “Khala munthu akuwangisira toera akhale muyang’aniri, iye asafuna basa yadidi. Mbwenye muyang’aniri asafunika akhale munthu wakusowa mathangwi akusandikwa nawo, mamuna wa nkazi m’bodzi basi, wakulinganira mu pinthu pinacita iye, wandzeru zadidi, wakutsalakana mwadidi pinthu, wakutambira alendo, wakuthema toera kupfundzisa. Nee asafunika kukhala nyamwera, nee wakumenya munthu, mbwenye akhale wa maonero akulinganira, tayu wanthonga. Nee asafunika kufuna kakamwe kobiri. Asafunika kutsogolera mwadidi anthu a panyumba pace, anace asafunika akhale akubvera na ntima onsene. (Thangwi khala munthu nkhabe dziwa kutsogolera anthu a panyumba pace, anakwanisa tani kutsalakana mpingo wa Mulungu?), nee asafunika kukhala munthu adatoma kwene cincino kukhulupira Kristu, toera akhonde kudzikuza kakamwe, mbatongwa munjira ibodzi ene ninga mudatongerwa Dyabo. Kusiyapo pyenepi, iye asafunikambo kulongwa mwadidi na anthu akunja, toera akhonde kupwazwa, mbagwa mu nsampha wa Dyabo.”

⁶ Paulu alembera Tito: “Ine ndakusiya ku Kreta toera ulungamise pinthu pyakuti pikhafunika kusasanyirwa, pontho toera ukhazikise akulu a mpingo mu nzinda ubodzi na ubodzi, mwakubverana na pitsogolero pidakupasa ine: Nkulu wa mpingo asafunika akhale munthu wakusowa mathangwi akusandikwa nawo, mamuna  wa nkazi m’bodzi basi, akhale na ana akukhulupira akuti nee asapambizirwa kuti ali na makhaliro akuipa peno akukhonda bvera. Thangwi ninga muimiriri wa Mulungu, muyang’aniri asafunika akhale wakusowa mathangwi akupambizirwa nawo, wakukhonda kukakamira pinafuna iye basi, wakukhonda kucimbiza na kuipirwa, akhonde kukhala nyamwera, akhonde kumenya anthu, akhonde kufuna kuwina pinthu mwakukhonda kulungama, mbwenye asafunika akhale wakutambira alendo, wakufuna pinthu pyadidi, wa manyerezero adidi, wakulungama, wakukhulupirika, wakuphata ntima, atoweze mwadidi mafala akukhulupirika pakupfundzisa kwace mwaluso, toera akwanise kuwangisa kubulukira mu cipfundziso cadidi, mbakwanisambo kusandika ale anapokanya cipfundziso ceneci.”—Tito 1:5-9.

⁷ Pinalonga Bhibhlya thangwi ya ale anafuna kutumikira ninga akulu a mpingo, pakutoma panango pinaoneka ninga pyakunentsa, mbwenye amuna Acikristu asafunika kuwangisira toera akhale akulu a mpingo. Angapangiza makhaliro adidi Acikristu anaphembwa kuna akulu a mpingo, iwo asawangisambo anango mu mpingo toera kucitambo pibodzi pyene. Paulu alemba kuti abale anewa akuti ndi “amuna ninga miyoni,” aperekwa “toera kuphedza anthu akucena kuti afambe munjira yadidi, toera kuphata basa yakutumikira, toera kuwangisa manungo a Kristu, mpaka tonsene tikhale akuphatana mu cikhulupiro na mu cidziwiso candimomwene ca Mwana wa Mulungu, akukola ninga munthu wathunga,  munjira ineyi ife tinakhala akukola ninga Kristu.”—Aef. 4:8, 12, 13.

⁸ Akulu a mpingo nee asafunika kukhala aphale ang’ono kakamwe peno amuna apswa mu undimomwene. M’mbuto mwace, asafunika kukhala abale akuti ali na maluso ninga Akristu, asadziwa na asabvesesa mwadidi pinalonga Bhibhlya, pontho asafuna na ntima onsene abale na alongo mu mpingo. Munthu angacita pinthu pyakuipa iwo nee asafunika kugopa kulonga naye peno kunsandika. Pontho asafunika kutsidzikiza mabira kuna onsene anafuna kuadyera nkopekope. (Iza. 32:2) Natenepa, akulu a mpingo asafunika kudziwika na onsene mu mpingo kuti ndi amuna akukola mwauzimu akuti asatsalakana mwadidi mabira a Mulungu.

⁹ Ale anafuna kukhala akulu a mpingo asafunika kupangiza udziwisi wandimomwene mu umaso wawo. Khala ndi wakumanga banja, nkulu wa mpingo asafunika kubvera pitsogolero pinaperekwa kuna Akristu thangwi ya banja pinalonga kuti mamuna asafunika kukhala wa nkazi m’bodzi basi, pontho asafunika kutsogolera mwadidi anthu a panyumba pace. Khala nkulu wa mpingo ali na ana akukhulupira akuti nee asapambizirwa, pontho nee asalongwa kuti ali na makhaliro akuipa peno akukhonda bvera, pinakhala pyakukhonda nentsa kuna anango mu mpingo kun’nyindira na kuphemba uphungu unalonga thangwi ya banja na umaso Wacikristu. Nkulu wa mpingo asafunikambo kukhala munthu wakusowa mathangwi akusandikwa nawo na wakusowa mathangwi akupambizirwa nawo, pontho asafunika kulongwa mwadidi ngakhale na anthu akunja. Nee asafunika kukhala na makhaliro akuipa akuti anapswipisa mpingo. Nee asafunika kukhala munthu wakuti asandikwa cincino na madawo makulu. Anango mu mpingo  anakwanisa kutowezera citsandzo cace, mbanyindira kuti anatsalakanwa mwadidi mwauzimu.—1 Akor. 11:1; 16:15, 16.

¹⁰ Amuna anewa akuthema asakwanisa kutumikira mu mpingo Wacikristu ninga pikhacita akulu a mu Izraeli adalongwa kuti akhali “audziwisi, andzeru na aluso.” (Dheu. 1:13) Akulu a mpingo Acikristu ndi akusowa ungwiro, mbwenye asadziwika mu mpingo na pacisa kuti ndi a makhaliro adidi, pontho asagopa Mulungu, mbapangiza kuti kutomera kale asatowezera pitsogolero pya Mulungu. Thangwi ya makhaliro awo adidi, iwo asakhala akusudzuka toera kupfundzisa mu mpingo.—Aroma 3:23.

¹¹ Amuna adathema kukhazikiswa ninga akulu a mpingo asafunika kukhala anthu akulinganira mu pinthu pinacita iwo na pakucita pinthu na anango. Iwo asafunika kukhala akulinganira na akuphata ntima. Asafunika kupangiza kuti ndi akulinganira pakudya, pakumwa, pakusankhula ubalangazi na pakucita pinthu pinango mu ndzidzi wakupuma. Asafunikambo kukhala akulinganira pakumwa pyakumwa pyakuledzeresa toera akhonde kukhala anyamwera. Munthu wakuti manyerezero ace nee ali mwadidi thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa nee anakwanisa kukhala wakuphata ntima, pontho nee anakwanisa kutsogolera mwadidi mpingo.

¹² Toera munthu akhale nkulu wa mpingo asafunika kutsalakana mwadidi pinthu. Maonekero ace, nyumba yace na pinthu pinacita iye ntsiku na ntsiku pinakwanisa kupangiza kuti asatsalakana mwadidi pinthu. Munthu anacita pyenepi nee asasiya pinthu toera kucita ndzidzi unango, pontho asakhunganyika mwanyapantsi pinthu pinafuna iye kucita. Ndzidzi onsene asatowezera pinalonga Bhibhlya.

 ¹³ Nkulu wa mpingo asafunika kukhala munthu wa maonero akulinganira. Asafunika kuphata basa mwakuphatana na nsoka wa akulu a mpingo na kuaphedzera. Asafunika kukhala na maonero adidi na kucalira kutonga anango. Ninga munthu wa maonero akulinganira, nkulu wa mpingo nee asaona kuti maonero ace ndi akufunika kakamwe kupiringana a akulu a mpingo anango. Thangwi akulu anango panango anakwanisa kukhala na maluso peno makhaliro akuti iye nee ali nawo. Nkulu wa mpingo asapangiza kuti ndi wa maonero akulinganira angaphatisira Malemba pakucita pisankhulo, pontho angatowezera citsandzo ca Yezu Kristu. (Afil. 2:2-8) Nkulu wa mpingo nee asafunika kukhala wa nthonga peno wakumenya anthu, mbwenye asafunika kulemedza anango mbaaona kukhala akulu kupita iye. Nee asakakamira pinafuna iye basi, ndzidzi onsene mbafuna kuti anthu atawire pinalonga iye. Nee asaipirwa mwakucimbiza, mbwenye asacita pinthu mwantendere na anango.

¹⁴ Kusiyapo pyenepi, munthu anafuna kukhala nkulu wa mpingo asafunika kukhala wa manyerezero adidi. Pyenepi pisabveka kuti asafunika kubvesesa mwadidi pinthu mbakhonda kucimbiza kutonga. Iye asabvesesa pinalonga Yahova mbapiphatisira. Munthu wa manyerezero adidi asatawira uphungu na pitsogolero, pontho nee ndi mpfakafaka.

¹⁵ Paulu akumbusa Tito kuti nkulu wa mpingo asafunika kufuna pinthu pyadidi. Iye asafunika kukhala wakulungama na wakukhulupirika. Makhaliro anewa asapangizika munjira inatsalakana iye anango, pontho asakhala dzololo toera kucita pinthu pyadidi. Ndzidzi onsene asaperekeka kuna Yahova, pontho asatowezera pitsogolero pyace pyakulungama. Iye asakoya mphangwa za  cibisobiso, asatambira alendo, pontho asaphatisira pinthu pyace toera kuphedza anango.—Mabasa 20:33-35.

¹⁶ Toera nkulu wa mpingo acite mwadidi basa yace asafunika kukhala wakuthema toera kupfundzisa. Mwakubverana na mafala adalonga Paulu kuna Tito, nkulu wa mpingo asafunika “atoweze mwadidi mafala akukhulupirika pakupfundzisa kwace mwaluso, toera akwanise kuwangisa kubulukira mu cipfundziso cadidi, mbakwanisambo kusandika ale anapokanya cipfundziso ceneci.” (Tito 1:9) Mu ndzidzi unapfundzisa iye asafunika kuphedza anango toera anyerezere mwadidi, apereke umboni wa pinthu pidapfundzisa iye, kutawira ale analonga uthambi, kuphatisira Malemba mwadidi na kuwangisa cikhulupiro ca anango. Nkulu wa mpingo asafunika kupfundzisa munjira ineyi m’midzidzi yadidi na yakunentsa. (2 Tim. 4:2) Nkulu wa mpingo asafunika kukhala wakukhurudzika mu ndzidzi unasandika iye munthu adadawa peno mu ndzidzi unaphedza iye munthu anapenula pinthu pidapfundza iye, mbawangisa munthu unoyu toera kucita mabasa adidi anapangiza kuti ndi nyakukhulupira. Khala nkulu wa mpingo asakwanisa kupfundzisa mwadidi pa mwinji, peno asakwanisa kuphedza munthu paekha asapangiza pakweca kuti ali na luso yakupfundzisa.

¹⁷ Mphyakufunikambo kakamwe kuti akulu a mpingo akhale aphinga mu utumiki. Iwo asafunika kupangiza kuti asawangisira toera kutowezera Yezu wakuti akhaikha basa yakumwaza mphangwa pa mbuto yakutoma. Yezu akhatsalakana anyakupfundzace, mbaaphedza toera akhale amwazi mphangwa aphinga. (Marko 1:38; Luka 8:1) Akulu a mpingo anaperekeka m’basa yakumwaza mphangwa maseze akhale akuphatika kakamwe, asawangisa anango mu mpingo toera amwazembo mphangwa mwaphinga. Pontho akulu a mpingo  angamwaza mphangwa pabodzi na mabanjawo peno na anthu anango mu mpingo, ‘asawangisana unango na ndzace.’—Aroma 1:11, 12.

¹⁸ Panango pyenepi pinaoneka ninga mphyakunentsa kuna ale anafuna kukhala akulu a mpingo. Ndimomwene kuti nkhabe nkulu wa mpingo anafuna kwanisa kutowezera mwakukwana pitsogolero pyonsene pya m’Bhibhlya, mbwenye pyenepi nee pisabveka kuti akulu asafunika kucimwaniratu kutowezera pitsogolero pya m’Bhibhlya thangwi pinaacitisa kukhala akukhonda thema kutumikira ninga akulu a mpingo. Akulu a mpingo anango anakwanisa kukhala na maluso akuti akulu a mpingo anango nkhabe nawo. Thangwi yakusiyana kweneku pisacitisa kuti nsoka onsene wa akulu a mpingo ukhale na makhaliro adidi anacitisa mpingo kufamba mwadidi.

¹⁹ Nsoka wa akulu a mpingo ungafuna kukhazikisa munthu ninga nkulu wa mpingo, usafunika kukumbuka mafala a mpostolo Paulu adalonga iye kuti: “Ndiri kupanga imwe monsene kuti mukhonde kunyerezera kupiringana pinafunika imwe kunyerezera thangwi ya imwe ene, mbwenye pangizani kuti muli na manyerezero adidi mwakubverana na cikhulupiro cidapereka Mulungu kuna m’bodzi na m’bodzi wa imwe.” (Aroma 12:3) Nkulu wa mpingo m’bodzi na m’bodzi asafunika kuona anango ninga akulu kupiringana iye. Pontho nee m’bodzi asafunika kukhala “wakulungama kakamwe” angafuna kukhazikisa  anthu anango. (Ekle. 7:16) Nakuti akulu a mpingo asadziwa pinaphemba malemba kuna munthu anafuna kutumikira ninga nkulu wa mpingo, iwo asafunika kuona khala ananyerezera iwo kun’khazikisa asakwanirisa pinalonga Bhibhlya. Mu ndzidzi unacedza iwo thangwi ya munthu adathema toera akhazikiswe asafunika kukumbuka kuti ndife akusowa ungwiro, pontho nee asafunika kucita pinthu mwaumpfakafaka. Angacita pyenepi asapangiza kuti asalemedza pinalonga Bhibhlya, pontho pyenepi pisaphedza mpingo. Basa yakukhazikisa ayang’aniri ndi ikulu kakamwe, natenepa akulu a mpingo asafunika kucita pinthu mwakubverana na uphungu wa Paulu: “Leka cimbiza kusandzikira munthu manja.”—1 Tim. 5:21, 22.

²⁰ Abale adathema kukhala akulu a mpingo asatsogolerwa na nzimu wakucena, pontho asapangiza misapo ya nzimu unoyu mu umaso wawo. Paulu alonga makhaliro mapfemba a misapo ya nzimu, akuti ndi “ufuni, kukomerwa, ntendere, kupirira, kukoma ntima, udidi, cikhulupiro, kukhurudzika na kudzitonga.” (Agal. 5:22, 23) Akulu a mpingo anapangiza makhaliro anewa asawangisa abale na alongo, pontho asaphedza toera mpingo ukhale wakuphatana pakutumikira Mulungu. Makhaliro awo na mabasa anacita iwo pisapangiza kuti akhazikiswa na nzimu wakucena.—Mabasa 20:28.

²¹ Akulu a mpingo asafunika kuphata basa pabodzi toera mpingo ukhale wakuphatana. Akulu a mpingo ali na makhaliro akusiyana-siyana, mbwenye iwo asawangisira toera kubveserana mwacilemedzo unango na ndzace toera akhale akuphatana, maseze m’midzidzi inango  anakwanisa kukhala na maonero akusiyana. Khala ntsonga inalongwa nee isaphonyana na pinalonga Bhibhlya, nkulu wa mpingo m’bodzi na m’bodzi asafunika kutawira na kuphedzera cisankhulo cakumalisa ca nsoka wa akulu a mpingo. Kukhala na nsambo wakutawira pinalonga anango kusapangiza kuti munthu asatsogolerwa na “udziwisi wakudzulu,” wakuti ndi ‘wantendere na wakulinganira.’ (Tiya. 3:17, 18) Nee nkulu wa mpingo m’bodzi asafunika kunyerezera kuti ndi wakufunika kakamwe kupiringana anango, pontho nee asafunika kuponderera anango. Akulu a mpingo angacita pinthu mwakubverana ninga nsoka, asabvera Yahova, pontho mpingo onsene usaphedzeka.—1 Akor., kapitulu 12; Akol. 2:19.

²² Amuna Acikristu akukola mwauzimu asafunika kukhala na cifuno cakutumikira ninga akulu a mpingo. (1 Tim. 3:1) Mbwenye kutumikira ninga nkulu wa mpingo kusaphemba kuperekeka na kuwangisira. Pyenepi pisabveka kuti munthu asaperekeka toera kutsalakana abale na kuaphedza mwauzimu. Natenepa, munthu anafuna kukhala nkulu wa mpingo asafunika kuwangisira toera kukwanirisa pinalonga Malemba.

²³ Midzidzi inango m’bale wakuti atumikira mwakukhulupirika mu pyaka pizinji anakwanisa kuphatwa na utenda peno anacimwana kucita pinthu pinango. Thangwi yakukalamba, panango iye nee anakwanisabve kucita mabasa ace ninga nkulu wa mpingo. Ngakhale tenepo, khala iye asapitiriza kutumikira ninga nkulu wa mpingo abale asafunika kupitiriza kumulemedza na kumuona ninga nkulu wa mpingo. Nee asafunika kusiya kutumikira ninga nkulu wa mpingo thangwi nee asakwanisabve  kucita mabasa anango. Iye asafunika kulemedzwa kakamwe ninga akulu anango akuti asakwanisa kucita mwadidi mabasa awo akutsalakana mabira a Mulungu.

²⁴ Mbwenye m’bale angaona kuti mphyadidi kusiya kutumikira ninga nkulu wa mpingo thangwi ya pinthu pinacitika mu umaso wace, iye anakwanisa kusiya. (1 Ped. 5:2) Angasiya, iye asafunika kupitiriza kulemedzwa thangwi iye anakwanisa kucita pinthu pizinji mu mpingo, ngakhale kuti nee asatumikirabve ninga nkulu wa mpingo.

²⁵ Akulu a mpingo asacita mabasa akusiyana-siyana mu mpingo. Unango asatumikira ninga mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo, mulembi, muyang’aniri wa m’munda, nyakutsogolera Pfundziro ya Ncenjezi na muyang’aniri wa Nsonkhano wa Umaso na Utumiki. Akulu a mpingo azinji, asakhala ayang’aniri a misoka ya basa ya m’munda, iwo asacita mabasa anewa ndzidzi onsene. Mbwenye khala m’bale afuluka, peno khala nee asakwanisabve kucita mabasa ace thangwi ya ungumi, peno khala nee asakwanirisa pinalonga Malemba kuna ayang’aniri, nkulu wa mpingo unango anasankhulwa toera kucita mabasa a m’bale unoyu. Mipingo yakuti iri na akulu a mpingo akucepa, nkulu wa mpingo m’bodzi anakwanisa kucita mabasa mazinji mpaka abale anango angakhazikiswa ninga akulu a mpingo.

²⁶ Mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo ndiye anatsogolera misonkhano ya nsoka wa akulu a mpingo. Iye asaphata basa mwakucepeseka pabodzi na akulu a mpingo anango pakutsalakana mabira a Mulungu. (Aroma 12:10; 1 Ped. 5:2, 3) Iye asafunika kukhala munthu wakuti asadziwa kukhunganya mwadidi pinthu, pontho wakuti asatsogolera mwadidi.—Aroma 12:8.

 ²⁷ Mulembi asatsalakana arkivo ya mpingo, pontho asadziwisa akulu a mpingo anango mphangwa zakufunika kakamwe. Pingafunika, nkulu wa mpingo unango peno ntumiki wakutumikira wakuthema anakwanisa kum’phedza.

²⁸ Muyang’aniri wa basa ya m’munda ndiye anatsalakana pya basa ya m’munda na pyonsene pinacita khundu ya basa ineyi. Iye asacita masasanyiro toera pa mwezi acedzere nsoka ubodzi. Mipingo yakuti iri na misoka yakucepa ya basa ya m’munda, muyang’aniri wa basa ya m’munda anakwanisa kucedzera nsoka ubodzi na ubodzi kawiri pa caka. Mu ndzidzi unacedzera iye nsoka, iye asatsogolera nsonkhano wa m’basa ya m’munda, asamwaza mphangwa pabodzi na nsoka unoyu, pontho asaphedza amwazi mphangwa toera kudziwa kuti anacita tani maulendo akubwereza, pontho anacitisa tani mapfundziro a Bhibhlya.

²⁹ Mwai unango wakupambulika mu mpingo ndi kutumikira ninga muyang’aniri wa nsoka wa basa ya m’munda. Basa yace isaphataniza (1) kudziwa kuthambaruka kwa munthu m’bodzi na m’bodzi mu nsoka; (2) kuphedza m’bodzi na m’bodzi mu nsoka toera akhale waphinga m’basa yakumwaza mphangwa mbatsandzaya na basa ineyi; na (3) kuphedza na kupfundzisa atumiki akutumikira mu nsoka toera akhale akuthema kupaswa mabasa anango mu mpingo. Nsoka wa akulu a mpingo ndiwo unasankhula abale adathema toera kucita mabasa anewa.

³⁰ Thangwi ya ntundu wa basa inafuna kucitwa, pingakwanisika ayang’aniri a nsoka wa basa ya m’munda asafunika kukhala akulu a mpingo. Pingacimwanika ntumiki  wakutumikira wakuthema anakwanisa kucita basa ineyi mpaka pangagumanika nkulu wa mpingo. Ntumiki wakutumikira anacita basa ineyi asacemerwa ntumiki wa nsoka thangwi adzati kukhala nkulu wa mpingo. Akulu a mpingo ndiwo anampanga pinafunika iye kucita.

³¹ Basa yakufunika kakamwe ya muyang’aniri wa nsoka ndi kutsogolera basa ya m’munda. Anthu a mu nsoka asawangiswa kakamwe iye angagumanika mwakukhonda phonya mbamwaza mphangwa mwaphinga. Nakuti amwazi mphangwa asatsandzaya, pontho asawangisana angacita pinthu pabodzi, muyang’aniri asafunika kucita ndandanda yadidi yakuti azinji anakwanisa kuitowezera. (Luka 10:1-16) Muyang’aniri asafunika kukhala na cinyindiro cakuti ndzidzi onsene ali na cisa toera kumwaza mphangwa. Iye asatsogolera nsonkhano wa basa ya m’munda na kugawa amwazi mphangwa. Khala muyang’aniri nee anagumanika, asafunika kuphemba nkulu wa mpingo unango toera kutsogolera, angasoweka anaphemba ntumiki wakutumikira, khala nkhabepo nkulu wa mpingo peno ntumiki wakutumikira, m’mwazi mphangwa wa citsandzo cadidi anakwanisa kutsogolera nsonkhano unoyu.

³² Muyang’aniri wa basa ya m’munda mbadzati kucedzera nsoka, muyang’aniri wa nsoka asafunika kukhunganyika nakweru, pontho asafunika kudziwisa anthu a mu nsoka wace toera onsene aphedzeke na kucedzerwa kweneku. Onsene angadziwa pya masasanyiro adacitwa, iwo anakwanisa kuphedzera mwakukomerwa.

³³ Misoka ya basa ya m’munda isafunika kukhala ming’ono. Pyenepi pisaphedza muyang’aniri toera kudziwa mwadidi anthu onsene mu nsoka. Ninga nkumbizi waufuni, iye asatsalakana m’bodzi na m’bodzi mu nsoka.  Asawangisira toera kuphedza amwazi mphangwa kuti akhale aphinga m’basa yakumwaza mphangwa, pontho toera agumanike pa misonkhano ya mpingo. Asacitambo pyonsene pinakwanisa iye toera kuphedza m’bodzi na m’bodzi kuti akhale wakuwanga mwauzimu. Pontho asacedzera atenda peno ale akuti asathimbana na pinentso. Mafalace akuwangisa peno uphungu unapereka iye unakwanisa kuphedza anango toera akhale akuthema kupaswa mabasa anango mu mpingo mbacita pizinji toera kuphedza abale na alongo. Kazinji kene muyang’niri wa nsoka asaphedza anthu a mu nsoka wace. Mbwenye nakuti iye ndi nkulu wa mpingo peno nkumbizi, mwaufuni iye asatsalakana, pontho ali dzololo toera kuphedza onsene mu mpingo.—Mabasa 20:17, 28.

³⁴ Basa inango iri na muyang’aniri wa nsoka ndi kutambira malipoti a basa ya m’munda a anthu onsene a mu nsoka wace. Angamala asaapereka kuna mulembi. Amwazi mphangwa anakwanisa kuphedza muyang’aniri wa nsoka angapereka nakweru malipoti awo a basa ya m’munda. Iwo anakwanisa kupereka malipoti awo kuna muyang’aniri wawo wa nsoka pakumala kwa mwezi, peno kuaikha m’bokosi ya malipoti a basa ya m’munda inagumanika n’Nyumba ya Umambo.

³⁵ Mabasa anango anatsalakanwa na Komiti Yakuyang’anira Basa mu Mpingo yakuti isaphataniza mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo, mulembi na muyang’aniri wa basa ya m’munda. Mwacitsandzo, iwo asatawirisa kuti Nyumba ya Umambo iphatisirwe toera kucitira nkhani yakumanga banja, yaciliro na kugawa amwazi mphangwa m’misoka yakumwaza mphangwa. Iwo asatsalakanambo phembo ya abale anafuna kutumikira  ninga apainiya a ndzidzi onsene, akuphedza, peno ale anafuna kuphedzera mabasa anango. Komiti ineyi isaphata basa pabodzi mwakubverana na nsoka wa akulu a mpingo.

³⁶ Mabasa a abale anatumikira mu komiti ya mpingo, anatsogolera Pfundziro ya Ncenjezi, a muimiriri wa Nsonkhano wa Umaso na Utumiki, na mabasa anango a akulu a mpingo, asafokotozwa mu pitsogolero pinatumizwa na ofesi ya filiali.

³⁷ Midzidzi inango nsoka wa akulu a mpingo usagumanyikana toera kucedza thangwi yakuthambaruka mwauzimu kwa mpingo. Kusiyapo nsonkhano wa akulu a mpingo unacitwa mu ndzidzi unacedzerwa iwo na muyang’aniri wa cisa, nsonkhano unango usacitwa pakupita miyezi mitatu angamala kucedzerwa na muyang’aniri wa cisa. Mbwenye akulu a mpingo anakwanisa kugumanyikana midzidzi inango pangaoneka pinthu pinango pyakufunika toera kutsalakanwa.

³⁸ Maseze akulu a mpingo ndi akusowa ungwiro, ife tonsene mu mpingo tisafunika kuabvera thangwi ndi Yahova adacita masasanyiro anewa. Akulu a mpingo anadzatawirira mulando kuna Yahova thangwi ya mabasa awo. Iwo asaimirira Yahova na utongi wace. Ahebheri 13:17 isalonga: “Bverani ale anatsogolera pakati panu, mbamutawira na ntima onsene citsogolero cawo, thangwi iwo asakuonerani ninga kuti anadzatawirira mulando. Mungacita pyenepi, iwo anaphata basa yawo mwakukomerwa, tayu mwakudungunya, thangwi pyenepi mbapidabweresa nyatwa kuna imwe.” Nakuti Yahova asaphatisira nzimu wakucena toera kukhazikisa akulu a mpingo, iye asaphatisirambo nzimu wakucena ubodzi ene toera  kubulusa ale anakhonda kupangiza misapo ya nzimu peno ale anakhonda kubvera pinalonga Bhibhlya.

³⁹ Kodi ife tisapereka takhuta kuna akulu a mpingo thangwi ya basa yawo yaphinga na citsandzo cawo cadidi? Pidalemba Paulu tsamba kuna mpingo wa ku Tesalonika, iye alonga: “Abale, cincino ife tisakuphembani toera mupangize cilemedzo kuna ale anaphata basa mwakuwanga pakati panu, anakutsogolerani m’basa ya Mbuya, mbakupasani uphungu; pangizani kukoma ntima kakamwe na ufuni kuna iwo thangwi ya basa yawo.” (1 Ates. 5:12, 13) Basa yakuwanga inacita akulu a mpingo isacitisa kuti kutumikira kwathu Mulungu kukhale kwakukhonda nentsa na kwakutsandzayisa. Mu tsamba yace yakutoma kuna Timoti, Paulu alongambo kuti onsene mu mpingo asafunika kuona tani akulu a mpingo. Iye alonga: “Akulu a mpingo anatsogolera mwadidi, asafunika kulemedzwa kakamwe, makamaka ale anaphata basa mwakuwanga pakulonga na pakupfundzisa.”—1 Tim. 5:17.

⁴⁰ Midzidzi inango, akulu a mpingo anango asasankhulwa toera kutumikira m’Misoka Yakucedzera Atenda. Anango asatumikira mu Komiti Yakupita n’Cibverano na Nyumba za Ungumi, anango asacedzera nyumba za ungumi na madotoro toera kudziwa kuti anaphedza tani Mboni za Yahova pakupereka ukondzi wakuti nkhabe kuphatisira ciropa. Akulu a mpingo anango asaphedzera  mabasa a Umambo ninga kumangwa na kusasanyirwa kwa Nyumba za Umambo, Nyumba za Misonkhano peno kutumikira m’makomiti a Nsonkhano wa Gawo. Tisapereka takhuta thangwi ya basa yaphinga inacita abale anewa na kuperekeka kwawo. Na thangwi ineyi, ife ‘tisalemedza kakamwe abale ninga anewa.’—Afil. 2:29.

⁴¹ Mathubo Akutonga ndiwo anacita masasanyiro toera akulu a mpingo akuthema akhazikiswe ninga ayang’aniri a cisa. Ofesi ya filiali ndiyo inasankhula cisa cinafuna kucedzera muyang’aniri wa cisa m’bodzi na m’bodzi, pontho kazinji kene iwo asacedzera kawiri pacaka. Midzidzi inango iwo asacedzerambo apainiya anatumikira mupisa pyakuti nee piri na amwazi mphangwa azinji. Iwo asacita ndandanda, pontho asadziwisa nakweru ntsiku inafuna kucedzerwa mpingo ubodzi na ubodzi toera abale na alongo aphedzeke kakamwe.

⁴² Mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo asatsogolera masasanyiro anacitwa akutambira muyang’aniri wa cisa toera onsene mu mpingo aphedzeke kakamwe na kucedzerwa kweneku. (Aroma 1:11, 12) Mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo angatambira mphangwa zakubwera kwa muyang’aniri wa cisa pabodzi na nkazace (khala ndi wakumanga banja) iye pabodzi na ciphedzo ca abale anango, asasaka mbuto yakufira na pinthu pinango pyakufunika. Iye asafunika kukhala na cinyindiro cakuti onsene, kuphatanizambo muyang’aniri wa cisa adziwiswa pya masasanyiro adacitwa.

⁴³ Muyang’aniri wa cisa asapita ncibverano na mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo toera kudziwa ndzidzi wa misonkhano ya mpingo na misonkhano ya m’basa ya m’munda. Masasanyiro anewa asacitwa mwakubverana  na maonero a muyang’niri wa cisa, pontho mwakubverana na pitsogolero pinabuluka ku ofesi ya filiali. Onsene asafunika kudziwiswa nakweru pya mbuto, ndzidzi wa misonkhano ya mpingo, nsonkhano wa apainiya, wa akulu a mpingo na atumiki akutumikira na mbuto ya misonkhano ya basa ya m’munda.

⁴⁴ Ncipiri namasikati, muyang’aniri wa cisa asaona makartau a Registo de Piblicador de Congregação, registros de assistência às reuniões, cartões de território na makonta. Pyenepi pisam’phedza toera kudziwa pinafunika pa mpingo, pontho kuti anaphedza tani abale anatsalakana maformularyo akusiyana-siyana. Mbveranisi wa nsoka wa akulu a mpingo asafunika kucita masasanyiro toera muyang’aniri wa cisa atambire pinthu pyenepi nakweru.

⁴⁵ Mu ndzidzi unacedzera iye mpingo, muyang’aniri wa cisa asasaka ndzidzi toera kucedza na abale na alongo, pa misonkhano, mu utumiki, pakudya peno midzidzi inango. Kusiyapo pyenepi, iye asacita nsonkhano na akulu a mpingo pabodzi na atumiki akutumikira toera kuapasa uphungu wa m’Malemba, maonero na ciwangiso cakuti cinaaphedza kucita mwadidi basa yawo yakukumbiza mwadidi mabira. (Mis. 27:23; Mabasa 20:26-32; 1 Tim. 4:11-16) Iye asacitambo nsonkhano na apainiya toera kuawangisa m’basa yawo, pontho asaaphedza mu nyatwa zinathimbana na iwo m’basa yakumwaza mphangwa.

⁴⁶ Khala pana nkandzo unango wakuti usafunika kutsalakanwa, muyang’aniri wa cisa asacita pyonsene pinakwanisa iye toera kuphedza akulu a mpingo kutsalakana nkandzo unoyu mu ndzidzi unacedzera iye mpingo. Nkandzo unoyu ungakhonda kumala mu ndzidzi unacedzerwa mpingo, muyang’aniri wa cisa anakwanisa kuphedza akulu a mpingo peno ale akuti ali na nkandzo unoyu toera  kusaka uphungu wa m’Malemba wakuti unakwanisa kuaphedza. Pingafunika kuti ofesi ya filiali idziwiswe pya nkandzo unoyu, muyang’aniri wa cisa pabodzi na akulu a mpingo analemba tsamba mbafokotoza mwadidi pyonsene pidacitika.

⁴⁷ Mu ndzidzi unacedzera iye mpingo, muyang’aniri wa cisa asagumanikambo pa misonkhano yonsene pabodzi na mpingo. Misonkhano ineyi inakwanisa kucinjwa mwakubverana na pitsogolero pinatumizwa na ofesi ya filiali. Iye asacita nkhani toera kupfundzisa na kuwangisa mpingo. Iye asawangisa abale toera apitirize kufuna Yahova na gulu yace, pontho na Yezu Kristu.

⁴⁸ Cifuno cinango ca muyang’aniri wa cisa pakucedzera mpingo, ndi kuwangisa abale toera amwaze mphangwa mwaphinga na kuaphedza kudziwa kuti anamwaza tani mphangwa munjira yadidi. Mu ndzidzi unoyu, abale na alongo anakwanisa kucita masasanyiro toera kuphedzera mwadidi basa ya m’munda sumana ineyi yonsene, peno kutumikira ninga apainiya akuphedza pa mwezi unoyu wakucedzerwa. Ale anafuna kuphata basa pabodzi na muyang’aniri wa cisa peno nkazace anakwanisa kucita masasanyiro nakweru. Pisaphedza kakamwe kuenda na muyang’aniri wa cisa peno na nkazace kacitisa mapfundziro a Bhibhlya na maulendo akubwereza. Tisapereka takhuta thangwi yakuwangisira kwanu toera kuphedzera mwadidi sumana yakucedzerwa.—Mis. 27:17.

⁴⁹ Pyaka pyonsene asacitwa masasanyiro toera misonkhano miwiri ya cisa icitwe mucisa cibodzi na cibodzi. Muyang’aniri wa cisa ndiye anatsogolera masasanyiro a misonkhano ineyi. Iye asasankhula muyang’aniri wa nsonkhano wa cisa na m’bale anafuna kum’phedzera. Iwo asaphata basa pabodzi na muyang’aniri wa cisa pakucita masasanyiro a nsonkhano wa cisa. Pyenepi  pisaphedza muyang’aniri wa cisa toera kuikha manyerezero ace ku programu ya nsonkhano. Muyang’aniri wa cisa asasankhulambo amuna akuthema toera kuphata basa m’madhepartamentu akusiyana-siyana. Pontho asacita masasanyiro a kulengesa kobiri ya cisa pakumala nsonkhano ubodzi na ubodzi wa cisa. Pacaka, pa nsonkhano ubodzi wa cisa pasakhala m’bale wakutumwa na ofesi ya filiali toera kucita nkhani. Thangwi ya nsindzo peno kucepa kwa mbuto inacitirwa nsonkhano, pisa pinango pisagawiwa m’makhundu mang’ono-mang’ono.

⁵⁰ Muyang’aniri wa cisa asatumiza lipoti yace ya basa ya m’munda ku ofesi ya filiali kunkhomo kwa mwezi ubodzi na ubodzi. Khala muyang’aniri wa cisa aphatisira kobiri yace pakucita ulendo, kugula cakudya, kulipa mbuto yakugona peno kugula pinthu pinango pyakufunika pakucita basa yace mpingo ungacimwana kulipa pyenepi, iye anakwanisa kutumiza ku ofesi ya filiali matsamba anapangiza pinthu pidagula iye. Ayang’aniri a cisa asanyindira pikiro ya Yezu yakuti angaikha Umambo wa Mulungu pa mbuto yakutoma, anagumana pinthu pyakumanungo pinafuna iwo. (Luka 12:31) Mipingo isafunika kutambira akulu anewa na manja mawiri m’manyumba mwawo toera kupangiza kupereka takhuta thangwi yakuperekeka kwawo.—3 Juw. 5-8.

⁵¹ Pa ofesi ya filiali ya Mboni za Yahova ibodzi na ibodzi, pasakhala na abale atatu peno akupiringana akuti ndi akukola mwauzimu anatumikira mu Komiti ya Filiali. Abale anewa asayang’anira basa yakumwaza mphangwa inacitwa mu dziko yawo peno m’madziko anayang’anirwa na filiali yawo. M’bodzi mwa abale anewa asatumikira ninga mbveranisi wa Komiti ya Filiali.

 ⁵² Abale a mu Komiti ya Filiali asatsalakana mipingo yonsene iri mucisa ca filiali yawo. Komiti ineyi isayang’anira basa yakumwaza mphangwa zadidi za Umambo inacitwa mu dziko inayang’anirwa na filiali yawo, pontho isacita masasanyiro toera pakhale mipingo, pisa na kudziwa mwadidi pinafuna abale na alongo. Komiti ya Filiali isayang’anirambo basa ya amisionaryo, apainiya akupambulika, a ndzidzi onsene na akuphedza. Mu ndzidzi wa misonkhano ya cisa na ya gawo, Komiti ya Filiali isakhunganya pyonsene pinafunika toera ‘pinthu pyonsene picitwe munjira yadidi na yakulinganira.’—1 Akor. 14:40.

⁵³ M’madziko anango akuti nkhabemo ofesi ya filiali musakhazikiswa Komiti ya Dziko yakuti isayang’anirwa na Komiti ya Filiali ya dziko inango. Kukhala na Komiti ya Dziko kusaphedza toera basa inacitwa mu dziko ineyi iyang’anirwe mwadidi. Komiti ineyi isayang’anira mabasa anacitwa m’maofesi a Bheteli, kuphatanizambo kutumiza matsamba, malipoti na kutsogolera basa ya Umambo inacitwa mu dziko yawo. Komiti ya Dziko isaphata basa pabodzi na Komiti ya Filiali toera kuphedzera mabasa a Umambo.

⁵⁴ Ndi Mathubo Akutonga anakhazikisa ale anatumikira mu Komiti ya Filiali na Komiti ya Dziko.

⁵⁵ Midzidzi inango, Mathubo Akutonga asacita masasanyiro toera abale akuthema acedzere ofesi ibodzi na ibodzi ya filiali pa dziko yonsene yapantsi. M’bale anacita basa ineyi asacemerwa muimiriri wa ofesi ikulu. Basa yace ikulu ndi kuwangisa banja ya Bheteli na kuphedza Komiti ya Filiali mu pinthu pyakuti pisaanentsa na kutawira mibvundzo yakuti panango anakhala nayo thangwi ya basa yakumwaza mphangwa na yakucita  anyakupfundza. Iwo asacitambo nsonkhano na ayang’aniri a cisa adasankhulwa, pontho m’midzidzi inango asacita nsonkhano na amisionaryo. Mu ndzidzi unoyu, iye asacedza na iwo thangwi ya mikandzo inathimbana na iwo na pinthu pinango pinafuna iwo, mbaawangisa toera apitirize kucita basa yakufunika kakamwe yakumwaza mphangwa za Umambo na kucita anyakupfundza.

⁵⁶ Muimiriri wa ofesi ikulu asafuna kakamwe kudziwa kuti basa yakumwaza mphangwa za Umambo ikufamba tani, pontho mabasa anango asafamba tani m’mipingo. Ndzidzi ungakhalapo, iye asacedzerambo maofesi akuthumburuzira mabukhu anagumanika mupisa pinalongwa pilongero pyenepi. Muimiriri wa ofesi ikulu angacedzera ofesi ya filiali, asacitambo pyonsene pinakwanisa iye toera kuenda kamwaza mphangwa za Umambo.

⁵⁷ Ife tisaphedzeka kakamwe na basa yaphinga na citsalakano caufuni ca amuna anewa Acikristu akukola mwauzimu. Tingapitiriza kubvera akulu a mpingo anewa adapaswa basa yakutsalakana mabira, tinakhala akuphatana na Yezu Kristu wakuti ndi Nsolo wa mpingo. (1 Akor. 16:15-18; Aef. 1:22, 23) Pyenepi pisacitisa nzimu wa Mulungu kuphata basa m’mipingo yonsene, pontho basa inacitwa pa dziko yonsene yapantsi icitwe mwakubverana na pinalonga Mafala a Mulungu.—Mas. 119:105.