Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO 6

Tinasankhula Tani Ubalangazi Wadidi

Tinasankhula Tani Ubalangazi Wadidi

“Citani pinthu pyonsene munjira yakuti inapasa mbiri Mulungu.”—1 AKORINTO 10:31.

1, 2. Thangwi yanji tisafunika kucita mphole-mphole pakusankhula ubalangazi?

NYEREZERANI kuti musafuna kudya nsapo, mbwenye mwadzindikira kuti khundu ibodzi yabvunda. Munacitanji? Munaudya? Munautaya? Peno munaceka khundu yakubvunda mbamudya khundu yadidi?

2 Ubalangazi ndi sawasawa na nsapo unoyu. Pana mafilimu mazinji, maprogramu a Televizau, mabukhu na nyimbo zizinji. Ubalangazi unango ndi wadidi, mbwenye ubalangazi uzinji ndi wakubvunda, thangwi musagumanika ulukwali, uphanga na pyakukhulupira mizimu. Natenepa pakusankhula ubalangazi, kodi musalonga: “Cisankhulo ndi canga, ndinacita pinafuna ine”? Peno musalonga: “Ubalangazi onsene ndi wakuipa”? Peno musasankhula ubalangazi mwadidi, mbamucalira ubalangazi wakuipa?

3. Tisafunika kunyerezeranji pakusankhula ubalangazi?

3 Tonsene tisafuna ubalangazi. Mbwenye tisafunika kusankhula mwadidi, thangwi nee tisafuna kuti ukhuye uxamwali wathu na Yahova.

“CITANI PINTHU PYONSENE MUNJIRA YAKUTI INAPASA MBIRI MULUNGU”

4. Bhibhlya inatiphedza tani toera kusankhula ubalangazi?

4 Pidaperekeka ife kuna Yahova, tapikira kuti tinaphatisira umaso wathu toera kuntumikira. (Lerini Koelete 5:4.) Ife tapikira kuti tinacita “pinthu pyonsene munjira yakuti inapasa mbiri Mulungu.” (1 Akorinto 10:31) Kodi pyenepi pisabveka kuti ndife atumiki a Mulungu basi ene tingaenda kamwaza mphangwa na tingaenda ku misonkhano? Nkhabe. Ndzidzi onsene ndife atumiki a Mulungu, ngakhale pakupuma peno pakucita ubalangazi.

5. Yahova asafuna kuti timulambire tani?

5 Kulambira Yahova ndi cinthu cakufunika kakamwe mu umaso wathu. Na thangwi ineyi, ndzidzi onsene tisawangisira toera kupasa Yahova pinthu pyadidi kakamwe. Paulu afokotoza pyenepi pidalonga iye kuti: ‘Perekani manungo anu ninga ntsembe za maso, zakucena na zakutawirika kuna Mulungu.’ (Aroma 12:1) Yezu alonga: “Funa Yahova Mulungu wako na ntima wako onsene, na umaso wako onsene, na ndzeru zako zonsene na mphambvu zako zonsene.” (Marko 12:30) Mu ndzidzi wakale, Aizraeli akhapereka ntsembe za pinyama kuna Yahova. Mbwenye toera Yahova atawire ntsembe zenezi, cinyama nee cikhafunika kukhala cakulamala. (Levitiko 22:18-20) Munjira ibodzi ene, pinthu pinango pinacitisa kuti ulambiri wathu ukhale wakukhonda tawirika kuna Yahova. Kodi pyenepi pinakwanisika tani?

6, 7. Yahova anaona tani ulambiri wathu tingasankhula ubalangazi wakuipa?

6 Yahova alonga: “Khalani akucena, thangwi ine ndine wakucena.” (1 Pedhru 1:14-16; 2 Pedhru 3:11) Yahova anatawira ulambiri wathu, basi ene ungakhala wakucena. (Deuteronomyo 15:21) Ulambiri wathu nee unakhala wakucena tingacita pinthu pinaida Yahova, ninga ulukwali, uphanga, peno kukhulupira mizimu. (Aroma 6:12-14; 8:13) Pontho tingakomerwa na pinthu pyenepi tinatsukwalisa Yahova. Pyenepi pinacitisa kuti ulambiri wathu ukhale wakukhonda cena na wakukhonda tawirika kuna Yahova, pontho pinaphekesa uxamwali wathu na iye.

7 Mphapo ninji cinafuna kutiphedza toera kusankhula mwadidi ubalangazi wathu? Pontho ndi midida ipi inafuna kutiphedza toera kudzindikira ubalangazi wadidi na wakuipa?

IDANI PINTHU PYAKUIPA

8, 9. Ndi ntundu upi wa ubalangazi unafunika ife kucalira, pontho thangwi yanji?

8 Lero pana ubalangazi wakusiyana-siyana. Ubalangazi unango ndi wadidi kuna Akristu. Mbwenye uzinji wadzala na pinthu pinaida Yahova, natenepa tisafunika kucalira ntundu unoyu wa ubalangazi. Tendeni tione pitsandzo pingasi.

9 Mafilimu mazinji, masaiti, maprogramu a televizau, mavidhyu game na nyimbo zizinji, musagumanika pinthu pyaulukwali, pyauphanga peno kukhulupira mizimu. Kazinji kene, pinthu pyenepi pisapangizwa ninga pinthu pyadidi na pyakutsandzayisa. Mbwenye Akristu nee asatawira ubalangazi unaphataniza pinthu pinaida Yahova. (Mabasa 15:28, 29; 1 Akorinto 6:9, 10) Tingakhonda ntundu unoyu wa ubalangazi, tisapangiza kuna Yahova kuti tisaida pinthu pyakuipa.—Masalmo 34:14; Aroma 12:9.

10. Ninji pinafuna kucitika tingasankhula ubalangazi wakuipa?

10 Anango asanyerezera kuti nee ndi pyakuipa kuona ubalangazi unapangiza pinthu pyaulukwali, uphanga na pya mizimu. Iwo asanyerezera: ‘Ninji pidaipa? Ine cipo ndinacita pyenepi.’ Tinganyerezera tenepo tikunyengezeka. Bhibhlya isalonga: ‘Ntima ndi wakunyengeza kakamwe kupiringana pyonsene, pontho ndi wakusowa cidikhiro.’ (Yeremiya 17:9) Tinganyerezera kuti pinthu pinango pinaida Yahova ndi pyakutsandzayisa, nee tinakwanisa kulonga kuti tisaida pinthu pyenepi. Tingapitiriza kuona ubalangazi wakuipa, tinadzaona pinthu pyenepi ninga pyakutawirika. Mukupita kwa ndzidzi, cikumbuntima cathu cinasiya kuticenjeza kuti tikucita cisankhulo cakuipa.—Masalmo 119:70; 1 Timoti 4:1, 2.

11. Lemba ya Agalata 6:7 inatiphedza tani toera kusankhula mwadidi ubalangazi?

11 Bhibhlya isalonga: “Cinabzwala munthu, ndico cinafuna kudzabvuna iye.” (Agalata 6:7) Lekani kunyengezeka: Tingaona ubalangazi wakuipa, tinadzacita pinthu pyakuipa. Mwacitsandzo, anango akhali na nsambo wakuona mafilimu anapangiza pyaulukwali. Manyerezero awo akhadadzala na pinthu pyakuipa mbadzamalisira kucita ulukwali. Mbwenye Yahova asapereka ciphedzo cinafuna ife toera tikwanise kusankhula mwadidi ubalangazi.

PHATISIRANI MIDIDA YA M’BHIBHLYA PAKUCITA PISANKHULO

12. Ninji cinafuna kutiphedza toera kucita pisankhulo pinakomeresa Yahova?

12 Mphyakukhonda nentsa kudziwa ubalangazi unaida Yahova, pontho tisadziwa kuti tisafunika kucalira ntundu unoyu wa ubalangazi. Mbwenye ndiye tani khala nee tiri na cinyindiro cakuti ubalangazi unafuna kusankhula ife ndi wadidi peno wakuipa? Yahova nee atipasa ndandanda ya mitemo mu pinthu pinafuna ife kuona, kubvesera peno kuleri. M’mbuto mwace, iye asafuna kuti tiphatisire cikumbuntima cathu cakupfundziswa na Bhibhlya toera tisankhule pinafuna ife kucita. (Lerini Agalata 6:5.) Toera kupfundzisa cikumbuntima cathu, Yahova atipasa midida, yakuti ndi undimomwene wa m’Bhibhlya unatipfundzisa “pinafuna Yahova.”—Aefesi 5:17.

Midida ya Bhibhlya isatiphedza toera kusankhula mwadidi ubalangazi

13. (a) Thangwi yanji Akristu asacita pisankhulo pyakusiyana thangwi ya ubalangazi? (b) Mbwenye ninji pinafunika kucita Akristu onsene?

13 Kazinji kene ubalangazi unafuna kusankhula Nkristu m’bodzi unasiyana na unafuna kusankhula Nkristu unango. Thangwi yanji? Thangwi anthu ali na pifuno pyakusiyana. Kusiyapo pyenepi, ubalangazi unakomerwa na Nkristu m’bodzi kuna unango unakwanisa kukhala wakuipa. Mbwenye Akristu onsene asafunika kutsogolerwa na midida ya Bhibhlya. (Afilipi 1:9) Pyenepi pinatiphedza toera kusankhula ubalangazi wakutawirika kuna Mulungu.—Masalmo 119:11, 129; 1 Pedhru 2:16.

14. (a) Ninji cinafunika ife kunyerezera thangwi ya ubalangazi? (b) Ndi cenjezo ipi idapereka Paulu kuna Akristu?

14 Cinthu cinango cinafunika ife kunyerezera ndi ndzidzi unaphatisira ife mu ubalangazi. Ninga Akristu, cinthu cakufunika kakamwe kwa ife ndikutumikira Yahova. (Lerini Mateu 6:33.) Tingakhonda kucita mphole-mphole tinabvunga ndzidzi uzinji kakamwe na ubalangazi. Paulu acenjeza Akristu: “Citani mphole-mphole kakamwe toera mukhonde kufamba ninga anthu akusowa ndzeru, mbwenye ninga anthu audziwisi, mbamuphatisira mwadidi kakamwe ndzidzi wanu.” (Aefesi 5:15, 16) Pyenepi pisapangiza kuti tisafunika kukhazikisa ndzidzi pakucita ubalangazi. Pisapangizambo kuti tisafunika kucita pyonsene pinakwanisa ife toera kulambira kwathu Mulungu kukhale pa mbuto yakutoma.—Afilipi 1:10.

15. Ninji cinafuna kutiphedza toera kutsidzikizika ku ubalangazi wakuti unafudza uxamwali wathu na Yahova?

15 Tisadziwa kuti tisafunika kukhonda ubalangazi unaida Yahova. Mbwenye ndiye tani pya ubalangazi wakuti nee tiri na cinyindiro khala ndi wadidi peno wakuipa? Tisafunika kupitiriza kucita mphole-mphole. Nyerezerani basi: Mungafamba padzulu paphiri, kodi munafamba cifupi na khundu yakuti munagwa mwakukhonda nentsa? Nkhabe. Imwe musafuna umaso wanu, pontho musafuna kukhala kutali na ngozwi. Pyenepi ndi sawasawa na ubalangazi. Bhibhlya isalonga: ‘Thawisani miyendo yanu ku pinthu pyakuipa.’ (Misangani 4:25-27) Mphyakufunika kukhonda ubalangazi unadziwa ife kuti ndi wakuipa. Mbwenye tisafunikambo kukhonda ubalangazi unapenula ife kuti unafudza uxamwali wathu na Yahova.

NYEREZERANI NINGA YAHOVA

16. (a) Ndi pinthu pipi pinaida Yahova? (b) Tinapangiza tani kuti tisaida pinaida Yahova?

16 Nyamasalmo alonga: ‘Imwe munafuna Yahova, idani pinthu pyakuipa.’ (Masalmo 97:10, Tradução do Novo Mundo) Bhibhlya isatipfundzisa kuti Yahova asapibva tani na asanyerezeranji. Kudziwa njira inanyerezera Yahova kunatiphedza toera kunyerezera ninga iye. Mwacitsandzo, ife tisadziwa kuti Yahova asaida ‘lirimi ya uthambi, manja anacucisa ciropa ca anthu akusowa mulando, ntima unanyerezera pinthu pyakuipa na miyendo inafamba n’njira zakuipa.’ (Misangani 6:16-19) Tisadziwambo kuti tisafunika kucalira ‘ulukwali, kulambira madzimunthu, kukhulupira mizimu, ntcanje, kuipirwa kakamwe, bibvu, kuledzera, maphwando akukhonda thema na pinthu pinango ninga pyenepi.’ (Agalata 5:19-21) Kodi musakwanisa kuona kuti midida ineyi inatiphedza tani toera kusankhula mwadidi ubalangazi? Tisafunika kubvera Yahova mu pinthu pyonsene, mwakukhonda tsalakana khala tiri tekhene peno na anthu anango. (2 Akorinto 3:18) Mwakukhonda penula, pinacita ife mu ndzidzi unakhala ife tekhene pisapangiza kuti mwandimomwene ndife ani.—Masalmo 11:4; 16:8.

17. Tisafunika kubvundzikanji mbatidzati kusankhula ubalangazi?

17 Natenepa mbatidzati kusankhula ubalangazi tisafunika kubvundzika: ‘Kodi cisankhulo canga cinakhuya tani uxamwali wanga na Yahova? Kodi pyenepi pinakhuya tani cikumbuntima canga?’ Tendeni tidinge midida inango inafuna kutiphedza toera kusankhula mwadidi ubalangazi.

18, 19. (a) Ndi uphungu upi udapereka Paulu pa Afilipi 4:8? (b) Ndi midida ipi inafuna kutiphedza toera kusankhula mwadidi ubalangazi?

18 Tingasankhula ubalangazi, tikusankhula pinthu pinafuna ife kudzadza m’manyerezero mwathu. Paulu alemba: “Pinthu pyonsene pyakuti ndi pyandimomwene, pyonsene pyakuti ndi pyakufunika, pyonsene pyakuti ndi pyakulungama, pyonsene pyakuti ndi pyakucena, pyonsene pyakuti pyathema kufuniwa, pyonsene pyakuti pisalongwa mwadidi, pyonsene pyakuti ndi pyadidi, na pyonsene pyakuti pyathema kusimbwa, pitirizani kunyerezera pinthu pyenepi.” (Afilipi 4:8) Tingadzadza manyerezero athu na pinthu ninga pyenepi, tinakwanisa kulonga: ‘Pinalonga ine na mulomo wanga na pinanyerezera ntima wanga, pikukomereseni, imwe Yahova.’—Masalmo 19:14.

19 Bvundzikani: ‘Ndisadzadza manyerezero anga na pinthu pipi? Ndingamala kuona filimu peno programu ya televizau, kodi ndisakwanisa kunyerezera pinthu pyadidi na pyakucena? Ndisakhala na ntendere wa m’manyerezero na cikumbuntima cakucena? (Aefesi 5:5; 1 Timoti 1:5, 19) Ndisakhala wakusudzuka toera kucita phembero kuna Yahova? Peno ndisakhala na manyadzo? Ndisakhala na manyerezero auphanga peno aulukwali? (Mateu 12:33; Marko 7:20-23) Kodi ubalangazi unasankhula ine ukundicitisa kukhala ninga anthu a dziko?’ (Aroma 12:2) Matawiro athu anatiphedza kuona pinafunika ife kucita toera kukhala na uxamwali wakuwanga na Yahova. Tisafunika kuphemba kuna Yahova kuti: ‘Thawisani maso anga ku pinthu pyakusowa basa.’ *Masalmo 119:37.

ANANGO ANAPIBVA TANI?

20, 21. Thangwi yanji tisafunika kutsalakana mabvero a anango pakusankhula ubalangazi?

20 Ntsonga inango yakufunika kakamwe yakuti tisafunika kuikumbuka ndi iyi: “Pinthu pyonsene mphyakutawirika kwa ife, mbwenye si pyonsene tayu pyakuti pisaphedza. Natenepa m’bodzi na m’bodzi mbapitirize kucita pinthu pinakomeresa ndzace, tayu pinakomerwa na iye basi.” (1 Akorinto 10:23, 24) Kukhala na ufulu wakucita cinthu nee pisabveka kuti tisafunika kucicita. Tisafunika kunyerezera mwadidi kuti pisankhulo pyathu pinakhuya tani abale na alongo athu.

21 Tonsene tisanyerezera munjira yakusiyana. Munakwanisa kuona filimu cikumbuntima canu mbicikhonda kukunentsani. Mbwenye ndiye tani mungadzindikira kuti filimu ineyi isakhuya cikumbuntima ca m’bale unango? Munacitanji? Ndimomwene kuti muli na ufulu wakuona filimu ineyi. Mbwenye panango munaona kuti mphyadidi kukhonda kuiona thangwi nee musafuna ‘kudawira abale anu’ peno ‘kudawira Kristu.’ (1 Akorinto 8:12) Nee tisafuna kucita cinthu cakuti cinagwegwedusa abale athu.—Aroma 14:1; 15:1; 1 Akorinto 10:32.

22. Tinapangiza tani kuti tisalemedza maonero a m’bale wathu?

22 Cincino nyerezerani kuti cikumbuntima canu nee cisakutawirisani kuona, kuleri peno kucita cinthu, mbwenye m’bale unango asaona pyenepi ninga pinthu pyakutawirika. Nakuti musanfuna, pontho musamulemedza, nee munankakamiza toera kucita pibodzi pyene. Munthu anatekenya motokala asadziwa kuti anango asatekenya mwakuthamanga, anango pang’ono-pang’ono kupiringana iye, ngakhale tenepo iwo asapitiriza kukhala anyakutekenya adidi. Munjira ibodzi ene, imwe na m’bale wanu munakwanisa kukhala na maonero akusiyana thangwi ya ubalangazi, mbwenye uwiri wanu musabvera midida ya Bhibhlya.—Koelete 7:16; Afilipi 4:5.

23. Ninji cinafuna kutiphedza toera kusankhula mwadidi ubalangazi?

23 Mphapo ninji cinafuna kutiphedza toera kusankhula mwadidi ubalangazi? Tingaphatisira cikumbuntima cathu cakupfundziswa na Bhibhlya mbatilemedza cikumbuntima ca abale na alongo athu, tinasankhula mwadidi ubalangazi. Munjira ineyi tinakhala akutsandzaya thangwi tisacita “pinthu pyonsene munjira yakuti inapasa mbiri Mulungu.”

^ ndima 19 Midida inango inafuna kutiphedza toera kusankhula mwadidi ubalangazi, isagumanika pa lemba ya Misangani 3:31; 13:20; Aefesi 5:3, 4; na Akolose 3:5, 8, 20.