NSOLO 1
‘Umambo Wanu Mbudze’
1, 2. Ndi mafala api adalonga Yahova kuna apostolo atatu a Yezu, pontho iwo atawira tani?
KHALA Yahova akupangani toera kucita cinthu, mbamudatawira tani? Mwakukhonda tsalakana pinthu pinafuna kukuphembani iye, imwe nee mbamudafunisisa kubvera citsogolero cace? Mwandimomwene mbamudabvera!
2 Pakumala Paskwa mu caka 32 N.W., apostolo atatu a Yezu—Pedhro, Tyago na Jwau, akhala na cakugumana naco ninga ceneci. (Lerini Mateo 17:1-5.) Mu kugumanyikana kwawo pabodzi na Mbuya wawo pa “phiri yakulapha,” iwo aona masomphenya pinafuna kudzacita Yezu ninga Mambo wa mbiri wakudzulu. Masomphenya anewa akhaoneka ninga andimomwene kwakuti Pedhro akhafuna kucita khundu mu pinthu pidaona iye. Mu ndzidzi ukhalonga Pedhro kwaoneka mitambo. Pedhro na andzace abva mwapakweca pinthu pyakuti basi ene anthu akucepa akhala na mwai wakubva Yahova mbakalonga. Pakumala kutawira kuti Yezu akhali Mwana wace, Yahova alonga mwakugomezera: “Mubvereni.” Apostolo abva citsogolero ceneci ca Yahova. Iwo akhabvesera pikhapfundzisa Yezu, pontho akhakulumiza anango toera kucita pibodzi pyene.—Mach. 3:19-23; 4:18-20.
Yezu alonga pya Umambo wa Mulungu kupiringana pinthu pinango
3. Thangwi yanji Yahova asafuna kuti tibvere Mwanace, na tisafunika kudinga nkhani ipi?
3 Mafala akuti “mubvereni” alembwa m’Bhibhlya toera tiphindule. (Arom. 15:4) Thangwi yanji? Thangwi Yezu ndi nkwati mphangwa wa Yahova, pontho ndzidzi onsene Yezu akhafungula mulomo wace toera kupfundzisa na kulonga pinthu pyakuti Babace asafuna kuti tipidziwe. (Jwau 1:1, 14) Kusiyapo nkhani zinango, Yezu alonga kazinji kene pya Umambo wa Mulungu na utongi wakudzulu Waumesiya wakuti Kristu Yezu pabodzi na atongi andzace 144.000 asacita khundu. Mphyadidi tidinge mwacidikhodikho nkhani ineyi yakufunika kakamwe. (Apok. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) Pakutoma, tendeni tidinge thangwi yanji Yezu alonga kazinji kene pya Umambo wa Mulungu.
“Pinadzala mu Ntima . . .”
4. Yezu apangiza tani kuti asatsalakana Umambo na ntima onsene?
4 Yezu asatsalakana na ntima onsene pya Umambo. Thangwi yanji tinakwanisa kulonga tepo? Thangwi mafala asapangiza piri mu ntima mwa munthu. Pyenepi pisabveka kuti mafala athu asapangiza pinthu pyakufunika kwa ife. Yezu alonga: “pinadzala mu ntima, ndi pinalongwa na mulomo.” (Mat. 12:34) Ndzidzi onsene, Yezu akhafungula mulomo wace toera kulonga pya Umambo. M’Maevanjelyu manai musagumanika fala ya Umambo m’maulendo akupiringana 100, mafala anewa mazinji alongwa na Yezu. Iye acita Umambo kukhala nsolo wa mphangwa zikhamwaza iye mu kulonga kuti: ‘Pisafunika kuti ine ndipfundzisembo anthu a mizinda inango mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu. Thangwi ya ipyo ine ndatumiwa.’ (Luka 4:43) Ngakhale pakumala kwace kulamuswa muli akufa, Yezu apitiriza kulonga pya Umambo kuna anyakupfundzace. (Mach. 1:3) Mwandimomwene, ntima wa Yezu ukhadadzala na kupereka takhuta ku Umambo, pontho pikhankulumiza toera kulonga pya Umambo.
5-7. (a) Tisadziwa tani kuti Yahova asatsalakana Umambo na ntima onsene? Fokotozani. (b) Tinapangiza tani kuti tisatsalakana Umambo na ntima onsene?
5 Yahova asatsalakana kakamwe pya Umambo. Tisadziwa tani pyenepi? Kumbukani kuti Yahova atuma Mwanace m’bodzi ekha pa dziko yapantsi. Yahova ndi mwanaciro wa pinthu pyonsene pidalonga Mwanace na pidapfundzisa iye. (Jwau 7:16; 12:49, 50) Pontho, Yahova ndi mwanaciro mphangwa zonsene zidalembwa m’Maevanjelyu manai analonga pya umaso wa Yezu. Dingani kuti pyenepi pisabvekanji.
Mphyadidi kubvundzika, ‘Ndisatsalakana na ntima onsene pya Umambo wa Mulungu?’
6 Nyerezerani kuti mukuikha mafoto a banjanu m’bukhu yakukoyera mafoto. Imwe muli na mafoto mazinji toera musankhule, mbwenye nkhabe kwana onsene. Munacitanji? Munasankhula ale akufunika mbamuaikha. Mu njira ibodzi ene, Maevanjelyu asalandaniswa na bukhu yakukoyera mafoto yakuti isatiphedza kudziwa mwadidi Yezu. Yahova nee apumira anyakulemba a Maevanjelyu toera kulemba pyonsene pidalonga Yezu na pidacita iye pantsi pano. (Jwau 20:30; 21:25) M’mbuto mwace, nzimu wa Yahova waatsogolera mwakubverana na mafala na pyakucitika pyakuti pisatiphedza kubvesesa cifuno ca utumiki wa Yezu na pinafuna Yahova. (2 Tim. 3:16, 17; 2 Ped. 1:21) Natenepa, Maevanjelyu asabvekesa mwakukwana pipfundziso pya Yezu thangwi ya Umambo wa Mulungu, mbitikhala na cibaso cakuti Yahova asatsalakana kakamwe Umambo. Nyerezerani basi, Yahova asafuna kuti tidziwe pyonsene thangwi ya Umambo wace!
7 Mphyadidi kubvundzika, ‘Ndisatsalakana na ntima onsene pya Umambo wa Mulungu?’ Khala ndi tenepo, tinadzakhala dzololo toera kubva pidalonga Yezu na pidapfundzisa iye thangwi yakufunika kwa Umambo, unabwera tani na unabwera lini.
‘Umambo Wanu Mbudze’—Mu Njira Ipi?
8. Yezu apangiza tani mwacigwagwa kufunika kwa Umambo?
8 Dingani phembero yacipangizo. M’mafala akukhonda nentsa, Yezu apangiza mwacigwagwa kufunika kwa Umambo na unadzabweresanji. Phembero ineyi iri na maphembo manomwe. Maphembo matatu akutoma asafokotoza cifuno ca Yahova—kuceneswa kwa dzina yace, kubwera kwa Umambo wace na kukwanirisika kwa cifuno cace kudzulu na pantsi. (Lerini Mateo 6:9, 10.) Maphembo matatu anewa ndi akubverana. Umambo Waumesiya ndi feramentu inafuna kuphatisira Yahova toera kucenesa dzina yace na kukwanirisa cifuno cace.
9, 10. (a) Ninji pinadzacita Umambo wa Mulungu ungadzabwera? (b) Ndi pikiro ipi ya Bhibhlya inafuna imwe kuona mbikakwaniriswa?
9 Umambo wa Mulungu unabwera tani? Tingaphembera kuti, ‘Umambo wanu mbudze,’ tikuphemba kuti Umambo ucite pinthu. Umambo wa Mulungu ungabwera, unadzaphatisira mphambvu yawo pa dziko yapantsi. Iwo unadzafudza makhaliro ano akuipa a pinthu, kuphataniza mautongi onsene a anthu, mbubweresa dziko ipswa ya ulungami. (Dan. 2:44; 2 Ped. 3:13) Mu Umambo wa Mulungu, dziko yonsene inadzakhala paradizu. (Luka 23:43) Ale ali m’manyerezero a Mulungu anadzalamuswa mbakhala pabodzi na anyakufunika awo. (Jwau 5:28, 29) Anthu akubvera anadzakhala aungwiro mbatsandzaya kwenda na kwenda. (Apok. 21:3-5) Buluka penepo, dziko yapantsi inadzakhala yaungwiro ninga kudzulu, mbipangiza cifuno ca Yahova Mulungu! Imwe nee musafuna kuona kukwanirisika kwa mapikiro a Bhibhlya? Kumbukani kuti ndzidzi onsene munaphembera imwe toera Umambo wa Mulungu udze, mukuphemba kuti mapikiro anewa adidi akwanirisike.
10 Mphyakubveka kuti Umambo wa Mulungu udzati ‘bwera’ toera kudzakwanirisa phembero yacipangizo. Kusiyapo pyenepi, utongi wa anthu uli kutonga, pontho dziko ipswa yacilungamo idzati kukhalapo. Mbwenye pali na mphangwa zadidi. Mu nsolo unatowera tinadzadinga kuti Umambo wa Mulungu wakhazikiswa. Cincino tendeni tidinge pidalonga Yezu thangwi ya ndzidzi udakhazikiswa Umambo kudzulu na ndzidzi unafuna bwera iwo pa dziko yapantsi.
Umambo wa Mulungu Mbudakhazikiswa Lini?
11. Yezu apangizanji thangwi yakukhazikiswa kwa Umambo wa Mulungu?
11 Yezu apangiza kuti Umambo nee mbudakhazikiswa mu ndzidzi wace, maseze anyakupfundzace anango akhanyerezera tepo. (Mach. 1:6) Dingani pidalonga iye m’misangani miwiri yakusiyana, panango ubodzi aulonga mu caka 31 N.W., pontho unango mu caka 33 N.W.
12. Nsangani wa tirigu na nyakasongole usapangiza tani kuti Umambo wa Mulungu nee wakhazikiswa mu ndzidzi wa Yezu?
12 Nsangani wa trigu na nyakasongole. (Lerini Mateo 13:24-30.) Pakumala kulonga nsangani wace, panango mu nthanda ya khoni ya caka 31 N.W., Yezu aufokotoza kuna anyakupfundzace. (Mat. 13:36-43) Onani ntsonga na mabvekero a nsangani unoyu: Na kufa kwa apostolo, Dyabo mbadabzwala nyakasongole (Akristu akusangizira) pakati pa trigu (‘ana a Umambo,’ peno Akristu akudzodzwa). Trigu na nyakasongole mbadasiiwa toera kukula pabodzi mpaka ndzidzi wakubvuna, wakuti ndi ‘ndzidzi wakumaliswa kwa makhaliro a pinthu.’ Pakumala ndzidzi wakubvuna, nyakasongole mbadagumanywa pabodzi. Buluka penepo, trigu mbidagumanywa. Nsangani unoyu usapangiza kuti Umambo mbudakhazikiswa tayu mu ndzidzi wa Yezu mbwenye basi ene pakumala ndzidzi wakukula. Mu ndzidzi wakuti pinthu piri kuenda kutsogolo, ndzidzi wakukula wamala, pontho ndzidzi wakubvuna watoma mu caka 1914.
13. Yezu apangiza tani kuti nee mbadakhazikiswa ninga Mambo Waumesiya pakubwerera kwace kwene kudzulu?
13 Nsangani wa kobiri ya ndalama. (Lerini Luka 19:11-13.) Yezu alonga nsangani uyu mu caka 33 N.W., mukhaenda iye ku Yerusalemu paulendo wace wakumalisa. Anango mwa anyakubvesera ace akhanyerezera kuti iye mbadakhazikisa Umambo pakufika kwace kwene ku Yerusalemu. Toera kusandika manyerezero anewa na kupangiza kuti pakhafunika kudikhira, Yezu alandanisika na ‘Munthu m’bodzi wa mbiri’ wakuti aenda ‘ku dziko ya kutali, toera apaswe mphambvu ya umambo.’ Kuna Yezu, “dziko yakutali” kukhali kudzulu, kukhafuna paswa iye mphambvu ninga Mambo na Babace.[1] Mbwenye Yezu akhapidziwa kuti nee mbadakhazikiswa ninga Mambo Waumesiya pakubwerera kwene kudzulu. Mbuto mwace, mbadadikhira ku nkono wa madyo wa Mulungu mpaka kufika ndzidzi. Natenepa, kudikhira kweneku kwamala pyaka madzana mazinji.—Sal. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Aheb. 10:12, 13.
Umambo wa Mulungu Unadzabwera Lini?
14. (a) Yezu atawira tani mbvundzo udacita apostolo ace anai? (b) Kukwanirisika kwa profesiya ya Yezu kusatipanganji thangwi ya kukhalapo kwace na Umambo?
14 Ntsiku zakucepa Yezu mbadzati kufa, anai mwa apostolo ace ambvundza: ‘Ndi cipi cinafuna kudzakhala cidzindikiro cakukhalapo kwanu na cakumala kwa makhaliro ano a pinthu?’ (Mat. 24:3, Tradução do Novo Mundo; Mko. 13:4) Yezu atawira mukulonga pinthu pizinji pya profesiya inagumanika pa Mateo kapitulu 24 na 25. Yezu alonga pyakucitika pyakusiyana-siyana pya dziko yonsene pyakuti mbipidakhala ninga cidzindikiro ca ndzidzi wa ‘kukhalapo’ kwace. Ndzidzi Wakutoma kukhalapo kwace mbudabverana na ndzidzi wa kukhazikiswa kwa Umambo; pontho ndzidzi wakumala kukhalapo kwace mbudabverana na kubwera kwa Umambo. Tiri na cinyindiro cakuti profesiya ya Yezu ikukwanirisika kutomera mu caka 1914. * Natenepa, caka ceneci cadzakhala cidzindikiro cakutoma cakukhalapo kwace na kukhazikiswa kwa Umambo.
15, 16. Mafala akuti ‘ubalwi uyu’ asalonga pya ani?
15 Mphapo, Umambo wa Mulungu unadzabwera lini? Yezu nee alonga kuti pyenepi mbipidacitika lini. (Mat. 24:36) Mbwenye alonga cinthu cakuti cisafunika kutipasa cinyindiro cakuti Umambo uli cifupi kakamwe. Yezu apangiza kuti Umambo mbudabwera pakumala kwa ‘anthu awa peno ubalwi uyu’ kuona kukwaniriswa kwa cidzindikiro cidalongweratu. (Lerini Mateo 24:32-34.) Kodi mafala akuti ‘ubalwi uyu’ asalonga ani? Tendeni tidinge mafala anewa a Yezu.
16 ‘Ubalwi uyu.’ Kodi Yezu akhanyerezera anthu akukhonda kukhulupira? Nkhabe. Nyerezerani anyakubvesera a Yezu. Iye alonga profesiya ineyi kuna apostolo ace akucepa akuti ‘anfendezera, mbakhala na iye paokha.’ (Mat. 24:3) Mwakukhonda dembuka apostolo mbadadzodzwa na nzimu wakucena. Onanimbo mafala a mavesi andzulu. Mbadzati kulonga pya ‘ubalwi uyu,’ Yezu alonga: ‘Pfundzani na nsangani wa nsambvu: nthawi zace zingatoma kukhala zitete, mbaziphukira masamba, imwe munadziwa kuti Maindza ali dhuzi. Tenepa na kupiona ipi pyonsene, dzindikirani kuti Mwana munthu ali dhuzi na pa nsuwo.’ Atowereri akudzodzwa a Yezu tayu anthu akukhonda khulupira mbadaona pinthu pidalongweratu, pontho mbadadzindikira mabvekero apyo, makamaka kuti Yezu ‘ali dhuzi na pa nsuwo.’ Natenepa, mudalonga Yezu pya ‘ubalwi uyu,’ iye akhalonga thangwi ya atowereri ace akudzodzwa.
17. Mafala akuti ‘ubalwi’ na “ipi pyonsene” asabvekanji?
17 “Hanadzafa tayu mpaka kuoneka ipi pyonsene.” Kodi mafala awa anadzapangiza tani kukhala andimomwene? Toera kutawira mbvundzo unoyu tisafunika kudziwa pinthu piwiri: mabvekero a ‘ubalwi uyu’ na “ipi pyonsene.” Kazinji kene mafala akuti ‘ubalwi uyu’ asalonga anthu a mathunga akusiyana-siyana akuti umaso wawo usabverana mu ndzidzi wakucepa nkati mwa ndzidzi wakupambulika. Ndzidzi unoyu nee ndi wakulapha kakamwe, mbwenye uli na mamalisiro. (Eks. 1:6) Mafala akuti “ipi pyonsene” asaphataniza pyakucitika pyonsene pidalongwa mu ndzidzi wakukhalapo kwa Yezu kutomera ndzidzi wakutoma kwace mu caka 1914 mpaka ndzidzi wakumalisa kwace pa ‘nyatwa ikulu.’—Mat. 24:21.
18, 19. Tinakwanisa tani kubvesesa mafala a Yezu thangwi ya ‘ubalwi uyu,’ na ndi api mamalisiro ace?
18 Tinakwanisa tani kubvesesa mafala a Yezu a ‘ubalwi uyu?’Ubalwi unoyu usacita khundu ya misoka miwiri ya Akristu akudzodzwa—nsoka wakutoma ndi wa Akristu akudzodzwa adatoma kuona kukwaniriswa kwa cidzindikiro mu caka 1914, nsoka waciwiri, Akristu akudzodzwa akuti mu ndzidzi wakucepa akhala pabodzi na nsoka wakutoma. Natenepa, Akristu anango a nsoka waciwiri anadzakhala maso toera kuona kutoma kwa nyatwa inafuna kudza. Misoka ineyi miwiri isacita ubalwi ubodzi thangwi umaso wawo ninga Akristu akudzodzwa usabverana na ndzidzi. *
19 Ndi api mamalisiro ace? Tisadziwa kuti cidzindikiro cakukhalapo kwa Yezu m’mphambvu ya Umambo cisaoneka pakweca pa dziko yonsene. Tisakwanisambo kuona kuti Akristu akudzodzwa akuti aciri maso na khundu ya ‘ubalwi uyu’ ndi akukalamba; onsene nkhabe mala kufa mbidzati kutoma nyatwa ikulu. Natenepa, tinakwanisa kulonga kuti mwakukhonda dembuka Umambo wa Mulungu unabwera mbutonga pa dziko yapantsi! Mphyakutsandzayisa kakamwe, kupereka umboni wakukwanirisika kwa phembero idatipfundzisa Yezu: ‘Umambo wanu mbudze!’
20. Ndi pinthu pipi pyakufunika kakamwe toera kupipfundza pyakuti pinadzadingwa m’bukhu ino, na tinadzadinganji mu nsolo unatowera?
20 Tilekeni kuduwala mafala adalonga Yahova kubulukira kudzulu thangwi ya Mwanace: “Mubvereni.” Ninga Akristu andimomwene, tisafuna kakamwe kubvera citsogolero ceneci ca Mulungu. Tisafuna pinthu pyonsene pidalonga Yezu na pidapfundzisa iye thangwi ya Umambo wa Mulungu. Pinthu pidacita Umambo unoyu na pinafuna kudzacita iwo ntsogolo ndi pyakufunika kakamwe toera kupipfundza pyakuti pinadzadingwa m’bukhu ino. Nsolo unatowerera unadzadinga kuthambaruka kwakutsandzayisa kunalonga pya kutoma kwa Umambo wa Mulungu kudzulu.
^ ndima 14 Nsangani wa Yezu wakumbusa mwadidi anyakubvesera pya Arkelau, mwana wa Herode wa Nkulu. Mbadzati kufa, Herode akhazikisa Arkelau ninga nyakutambira umambo toera kutonga Yuda na mbuto zinango. Natenepa, mbadzati kutoma kutonga, Arkelau acita ulendo mpaka Roma toera kutawirwa ninga mambo na Augustu Sezari.
^ ndima 18 Toera kudziwa pizinji, onani nsolo 9 wa bukhu Kodi Mwandimomwene Biblya Isapfunzisanji?
Onsene adadzodzwa pakumala kufa kwa wakudzodzwa wakumalisa wa nsoka wakutoma udaona ‘kutoma kwa nyatwa’ mu caka 1914, nee mbadacita khundu ya ‘ubalwi uyu.’—Mat. 24:7, 8.
