Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO 86

Mwana Wakutayika Abwerera

Mwana Wakutayika Abwerera

LUKA 15:11-32

  • NSANGANI UNALONGA PYA MWANA WAKUTAYIKA

Mu ndzidzi ukhali Yezu ku Pereya ku mabulukiro a dzuwa a Nkulo wa Yordani, iye alonga pya nsangani wa bira yakutayika na wa kobiri ya ndzaya yakutayika. Misangani ineyi isatipfundzisa kuti tisafunika kutsandzaya khala nyakudawa atcunyuka mbabwerera kwa Mulungu. Afarisi na apfundzisi a mwambo asandika Yezu thangwi yakucedza na anyakudawa. Kodi anyakusumula anewa piripo pidapfundza iwo pa misangani miwiri idalonga Yezu? Kodi iwo abvesesa kuti Babathu wakudzulu asapibva tani anyakudawa angatcunyuka? Yezu alonga nsangani wadidi kakamwe toera kugomezera ntsonga ibodzi ene.

Nsangani unalonga pya baba wakuti ali na ana awiri, usagomezera makhaliro a mwana wang’ono. Afarisi, apfundzisi a mwambo na anango adabva pidalonga Yezu akhafunika kupfundza pidalonga iye kubulukira kwa mwana wang’ono. Mbwenye nee akhafunika kupwaza pidalonga Yezu pya Baba na mwana wankulu, thangwi tinapfundzambo pya makhaliro awo. Natenepa nyerezerani amuna anewa atatu mu ndzidzi ukhalonga Yezu nsangani unoyu.

Yezu atoma kulonga: “Mamuna unango akhali na anace awiri aamuna. Wang’ono apanga baba wace kuti ‘Baba, ndipaseni khundu ya mpfuma inafuna imwe kundipasa. Natenepa, baba aagawira pinthu pyace.’” (Luka 15:11, 12) Onani kuti mwana wang’ono akhafuna mpfuma yace mu ndzidzi wakuti baba wace akhali maso. Mwana unoyu akhafuna mpfuma pa ndzidzi unoyu toera acite pinthu pikhafuna iye. Mphapo iye acitanji?

Yezu afokotoza: “Mudapita ntsiku zingasi, mwana wang’ono agumanya pinthu pyace pyonsene mbaenda ku dziko yakutali, kweneko iye abvunga pinthu pyace thangwi ya pinthu pyakuipa pikhacita iye.” (Luka 15:13) M’mbuto mwakukhala wakutsandzaya kunyumba na acibale ace, mbakatsalakanwa na baba wace, iye asankhula kuenda kakhala dziko inango. Kweneko, iye abvunga mpfuma yace thangwi ya umaso waulukwali. Pyenepi pyancitisa kuti iye atambe nyatwa ikulu kakamwe.

Yezu alonga: “Pidamala iye kubvunga pinthu pyace pyonsene, yaoneka njala ikulu kakamwe mu dziko ineyi, iye mbatoma kuthabuka na njala. Natenepa, iye aenda kaphemba basa kuna mamuna unango wa dziko ineyi, mamuna unoyu antumiza kumaminda ace toera aende kadyesa nkhumba. Iye akhasirira pikhadya nkhumba, mbwenye nee m’bodzi akhampasa cakudya.”—Luka 15:14-16.

Mwambo wa Mulungu ukhalonga kuti nkhumba nee ndi zakucena, mbwenye thangwi yakuthabuka, mwana unoyu aphata basa yakukumbiza nkhumba. Iye aphatwa na njala, mbatoma kusirira cakudya cinapaswa pinyama, ninga nkhumba. Mwana unoyu athabuka kakamwe mpaka ‘kudzindikira madawo ace.’ Kodi iye acitanji? Iye alonga: “Anyabasa azinji a babanga ali na pyakudya pyakunjipa kakamwe, mbwenye ine ndiri kufa kuno na njala! Ndinabwerera kuna baba mbandimpanga kuti ‘Baba, ndadawira Mulungu kudzulu, pontho ndadawira imwe. Nee ndathemabve kucemerwa mwananu. Ndioneni pyanu ninga m’bodzi wa anyabasa anu.’” Buluka penepo iye aenda kuna baba wace.—Luka 15:17-20.

Kodi baba wace acitanji? Kodi aipirwa kakamwe mbansandika thangwi yakukhonda kunyerezera mwadidi mbabuluka panyumba? Akhala wakuuma ntima mbakhonda kutambira mwanace? Mbadakhala ndi mwananu wamamuna peno wankazi mbamudacitanji?

MWANA WAKUTAYIKA AONEKA

Yezu alonga mabvero na pidacita baba, iye alonga: “Mbadzati kufika [mwana], baba wace amuona nakutali mbambvera ntsisi. Iye an’thamangira, an’khumbatira mbampswompswona.” (Luka 15:20) Ngakhale kuti baba abva pinthu pyakuipa pidacita mwanace, iye antambira mwadidi. Kodi pyenepi pyaphedza atsogoleri Aciyuda, akhalonga kuti asalambira Yahova, kudzindikira kuti Babathu wakudzulu asapibva tani munthu angatcunyuka? Kodi iwo adzindikirambo kuti Yezu akupangiza nzimu ubodzi ene wakutambira anyakudawa angatcunyuka?

Mukuona nkhope ya mwanace, panango baba aona kuti kutsukwala kwa mwana kusapangiza kuti iye atcunyuka. Mwaufuni baba akhala wakutoma kumwanyika mwanace, kwakuti kwamphedza toera kubweka madawo ace. Yezu alonga: “Penepo mwanace alonga: ‘Baba, ndadawira Mulungu kudzulu, pontho ndadawira imwe. Nee ndathemabve kucemerwa mwananu.’”—Luka 15:21.

Baba apanga anyabasace: “Cimbizani! Bweresani nguwo yadidi kakamwe mbamumbvazika, pontho muikheni mphete ncala cace mbamumbvazika masandalya. Bweresanimbo mwana ng’ombe wakununa, mupheni toera tidye mbaticita phwando, thangwi mwananga uyu akhadafa, mbwenye cincino ali na umaso; iye akhadatayika, mbwenye aoneka.” Penepo onsene “atoma kusekera.”—Luka 15:22-24.

Mu ndzidzi ukhacitika pyenepi, mwanace wakutoma akhali kumunda. Yezu alonga: “Pikhabwerera iye, mbadzati kufika panyumba, iye abva anthu mbakaimba na kubvina. Natenepa, iye acemera nyabasa m’bodzi mbasaka kudziwa kuti ninji pikucitika. Iye antawira: ‘M’bale wako abwera, natenepa babako apha mwana ng’ombe wakununa toera kusekera, thangwi iye abwerera na ungumi wadidi.’ Mbwenye iye aipirwa mbakhonda kupita. Penepo baba wace abuluka kunja mbatoma kun’dembetera toera apite. Iye atawira baba wace, mbalonga: ‘Ine ndakuphatirani basa mu pyaka pizinji, pontho cipo ndakhonda kubvera mitemo yanu, mbwenye imwe cipo mwandipasambo mwana mbuzi toera ndicite phwando na axamwali anga. Mbwenye pidafika mwananu uyu adabvunga mpfuma yanu na akazi aulukwali, imwe mwam’phera mwana ng’ombe wakununa.’”—Luka 15:25-30.

Ninga mwana wankulu, apfundzisi a mwambo na Afarisi asandika Yezu thangwi yakubvera ntsisi anthu akupwazika na anyakudawa. Pyenepi pyacitisa Yezu kulonga nsangani unoyu. Ndimomwene kuti onsene anapasa mulando Mulungu thangwi yakubvera ntsisi anthu, asafunika kupfundza kubulukira mu nsangani udalonga Yezu.

Yezu amalisa nsangani wace mukulonga pya baba mbakacedza na mwanace wankulu: “Mwananga, iwe wakhala na ine ndzidzi onsene, pontho pinthu pyanga pyonsene mphyako. Mbwenye ife tisafunika kucita phwando mbatitsandzaya, thangwi m’bale wako akhadafa, mbwenye cincino ali na umaso; iye akhadatayika, mbwenye aoneka.”—Luka 15:31, 32.

Yezu nee alonga pinthu pidacita mwana unoyu wankulu pidamala iye kucedza na baba wace. Mbwenye, pakumala kulamuswa kwa Yezu muli akufa, “mwinji ukulu wa anyantsembe wakhulupira.” (Mabasa 6:7) Panango pisaphataniza angasi mwa ale adabva nsangani wa Yezu unalonga pya mwana wakutayika. Panango iwo, adzindikira madawo awo, mbatcunyuka pontho mbabwerera kwa Mulungu.

Kutomera ntsiku ineyi, anyakupfundza a Yezu akhafunika kupfundza pizinji kubulukira mu nsangani wadidi udalonga Yezu. Ifembo tisafunikambo kunyerezera ntsonga zenezi. Yakutoma, mphyandzeru kupitiriza mu gulu yakutsidzikizika ya mbumba ya Mulungu, wakuti asatifuna mbatipasa pinafuna ife, m’mbuto mwa kuenda ku “dziko yakutali” kasaka pinthu pyakuipa pinaona anango ninga pyakutsandzayisa.

Ntsonga yaciwiri inapfundza ife ndi yakuti, tingasiya njira za Mulungu, tisafunika kubwerera kuna Babathu mwakucepeseka toera tikhale pontho akutawirika.

Tinakwanisambo kupfundza ntsonga inango thangwi yakusiyana na pidacita baba na mwana wankulu. Baba akhali wakukoma ntima na wakulekerera, mbwenye mwana wankulu aipirwa mbakhonda kulekerera m’bale wace. Pyenepi pisapangiza kuti munthu angatcunyuka mwandimomwene mbabwerera ‘kunyumba ya Baba,’ atumiki a Mulungu asafunika kumulekerera na kuntambira na manja mawiri. Pontho tisafunika kutsandzaya khala m’bale wathu ‘akhadafa mbakhala pontho maso, akhadatayika mbaoneka.’