Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 45

NYIMBO 138 Kubalika Kwa Imbvi

Tisapfundzanji na Mafala Akumalisa a Amuna Akukhulupirika?

Tisapfundzanji na Mafala Akumalisa a Amuna Akukhulupirika?

‘Kodi ankhalamba nee ndiwo ali na udziwisi? Kukhala na umaso mu ntsiku zizinji nee kusaphedza toera kubvesesa pinthu?’YOBE 12:12.

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA

Tinaona kuti kubvera Yahova kusabweresa nkhombo cincino na umaso wakukhonda mala ntsogolo.

1. Tinapfundzanji na ankhalamba?

 IFE tonsene tisafuna ciphedzo toera kucita pisankhulo pyakufunika kakamwe mu umaso. Pontho akulu a mpingo na Akristu anango akukola anakwanisa kutiphedza toera kucita pyenepi. Maseze iwo ndi akulu kupiringana ife, nee tisafunika kunyerezera kuti uphungu wawo ndi wakale kakamwe, pontho nee unatiphedza. Yahova asafuna kuti tipfundze na ankhalamba. Nakuti iwo akhala m’maso mu ndzidzi uzinji kupiringana ife, iwo ali na maluso mazinji, pontho ndi audziwisi.—Yobe 12:12.

2. Tinaonanji mu nsolo uno?

2 Mu ndzidzi wakale, Yahova aphatisira amuna akukhulupirika toera kuwangisa na kutsogolera mbumba yace. Amuna anewa akhali ankhalamba. Mwacitsandzo, Mose, Dhavidhi na mpostolo Juwau. Iwo nee akhala mu ndzidzi ubodzi ene, pontho umaso wawo ukhali wakusiyana. Pikhafuna iwo kufa, iwo apereka uphungu wadidi kuna anthu akuti akhali aphale, pontho m’bodzi na m’bodzi wa iwo alonga kufunika kwa kubvera Mulungu. Yahova acitisa kuti mafala a amuna anewa alembwe m’Bhibhlya toera tikwanise kuphedzeka nawo. Ife tonsene, aphale peno ankhalamba, tinakwanisa kuphedzeka na pidalonga amuna anewa. (Aroma 15:4; 2 Tim. 3:16) Mu nsolo uno, tinaona mafala akumalisa a amuna anewa, pontho tinaona kuti tinapfundzanji na pidalonga iwo.

“IMWE MUNAKHALA NTSIKU ZIZINJI”

3. Ndi pinthu pipi pidacita Mose?

3 Mose atumikira Yahova mu umaso wace onsene. Iye akhali mprofeta, nyakutonga miseru, ntsogoleri, pontho akhali m’bodzi mwa anthu adalemba Bhibhlya. Pyonsene pidacitika mu umaso wace pyamphedza toera kukhala na maluso mazinji. Ndiye adabulusa Aizraeli mu ubitcu ku Ejitu, pontho aona pirengo pizinji pidacita Yahova. Yahova aphatisira Mose toera kulemba mabukhu a m’Bhibhlya maxanu akutoma, kuphatanizambo Masalmo 90, pontho panango Masalmo 91. Kusiyapo pyenepi, pisaoneka kuti iye alembambo bukhu ya Yobe.

4. Mose apereka uphungu kuna ani, pontho thangwi yanji?

4 Mose pikhali iye dhuzi na kufa na pyaka 120 pyakubalwa, agumanya Aizraeli toera kuakumbusa pinthu pyonsene pidaacitira Yahova. Aizraeli anango pikhali iwo aphale, aona pirengo pidacita Yahova, pontho aona kuti Yahova atcunyusa tani Aejitu. (Eks. 7:3, 4) Iwo aona cirengo cidacita Yahova toera kufungula Bara Yakufira mbakwanisa kuwambuka, pontho aona kufudzwa kwa Farau na anyankhondo ace. (Eks. 14:29-31) Yahova aatsidzikiza na kuatsalakana n’thando. (Dheu. 8:3, 4) Mu ndzidzi wakuti Aizraeli akhali dhuzi na kupita mu Dziko Yakupikirwa, Mose aapasa uphungu mbadzati kufa. a

5. Ndi cinyindiro cipi cidapaswa Aizraeli na mafala akumalisa adalonga Mose pa Dheuteronomyo 30:19, 20?

5 Mose alonganji? (Lerini Dheuteronomyo 30:19, 20.) Mose akumbusa Aizraeli kuti iwo akhali na pinthu pyadidi toera kupidikhira. Na ciphedzo ca Yahova, iwo mbadakhala m’maso mu ndzidzi uzinji mu dziko idapikira Yahova kuapasa. Dziko ineyi ikhali yadidi, pontho mukhabuluka pyakudya pizinji. Mose alemba tenepa thangwi ya dziko ineyi: “Dziko ya mizinda mikulu na yadidi, yakuti nee ndiwe adaimanga, yakuti iri na nyumba zakudzala na mitundu yonsene ya pinthu pyadidi, pinthu pyakuti nee wapiphatira basa, micera yakuti nee ndiwe adaikumba, minda ya mauva na miti ya mulivera yakuti nee ndiwe adaitceka, ungapidya mbukhuta napyo.”—Deut. 6:10, 11.

6. Thangwi yanji Yahova atawirisa kuti madzindza anango akunde Aizraeli?

6 Mose acenjezambo Aizraeli kuti iwo akhafunika kubvera Yahova toera apitirize kukhala mu dziko ineyi yadidi idatambira iwo. Mose aakumbusa kuti akhafunika ‘kukhala akukhulupirika kuna Yahova’ na kumbvera toera apitirize kukhala m’maso. Mbwenye Aizraeli nee abvera. Ndi thangwi yace, mukupita kwa ndzidzi, Yahova atawirisa kuti Asirya na Abhabhilonya akunde Aizraeli mbaakwata ninga mabitcu.—2 Ama. 17:6-8, 13, 14; 2 Kro. 36:15-17, 20.

7. Tisapfundzanji na mafala adalonga Mose? (Onanimbo foto.)

7 Tisapfundzanji? Kubvera kusapulumusa umaso. Ninga Aizraeli akuti akhali dhuzi na kupita mu Dziko Yakupikirwa, ife tiri dhuzi kakamwe toera kupita mu dziko ipswa idapikira Yahova. Mwakukhonda dembuka, dziko yonsene inadzakhala paraizu. (Iza. 35:1; Luka 23:43) Dyabo na madimonyo ace nee anadzakhala mwenemo. (Apok. 20:2, 3) Nee panadzaonekabve mauphemberi authambi, pontho anthu nee anadzanyengezwabve na mauphemberi anewa. (Apok. 17:16) Anthu nee anadzathabuswabve na mautongi a anthu. (Apok. 19:19, 20) Yahova nee anatawirisa kuti munthu abwerese nyatwa m’Paraizu. (Mas. 37:10, 11) Anthu onsene anadzabvera mitemo ya Yahova, pontho pyenepi pinabweresa ntendere na kubverana. Kusiyapo pyenepi, anthu anadzanyindirana unango na ndzace na kufunana. (Iza. 11:9) Ife tisadikhira ndzidzi unafuna kudzacitika pinthu pyenepi! Tingapitiriza kubvera Yahova, tinakhala na mwai wakukhala m’paraizu pa dziko yapantsi, tayu mu pyaka pyakucepa, mbwenye kwenda na kwenda.—Mas. 37:29; Juw. 3:16.

Tingabvera Yahova, tinadzakhala m’paraizu pa dziko yapantsi, tayu mu pyaka pyakucepa, mbwenye kwenda na kwenda (Onani ndima 7)


8. Pikiro ya umaso wakukhonda mala yaphedza tani misionaryo unango? (Yuda 20, 21)

8 Tingapitiriza kunyerezera pikiro idacita Yahova thangwi ya umaso wakwenda na kwenda, tinambvera mwakukhonda tsalakana nyatwa zinatamba ife. (Lerini Yuda 20, 21.) Pikiro ineyi inakwanisa kutipasa mphambvu tingakhala akusowa mphambvu. M’bale unango anatumikira ninga misionaryo mu pyaka pizinji mu Afrika, alonga kuti akhathimbana na mayesero. Iye alonga: “Pidadzindikira ine kuti nee mbidapita m’paraizu ndingakhonda kubvera Yahova, ndawangisira toera kukunda mayesero anewa, pontho ndaphemba Yahova toera andiphedze. Basi ene na ciphedzo ca Yahova, ndakwanisa kukunda mayesero anewa.”

“IWE UNADZAPEMBERA”

9. Ndi nyatwa zipi zidatamba Dhavidhi?

9 Dhavidhi akhali mambo wakukhulupirika kuna Yahova. Iye akhalimbo nyakuimba, nyankhondo na mprofeta. Kusiyapo pyenepi, iye athimbana na nyatwa zizinji. Mwacitsandzo, mu pyaka pingasi, iye akhathawa Mambo Sauli wakuti akhancitira bibvu. Buluka penepo, pidakhala Dhavidhi mambo, athawa toera kupulumusa umaso wace thangwi mwanace, Abhisaloni akhafuna kumpitira mbuto ninga mambo. Mbwenye mwakukhonda tsalakana pinentso pyenepi pyonsene na pinango, Dhavidhi apitiriza kukhala wakukhulupirika kuna Yahova mpaka kufa kwace. Na thangwi ineyi, Yahova alonga Dhavidhi ninga ‘munthu anacita pinafuna ntima Wace.’ Natenepa tisafunika kubvera uphungu udapereka Dhavidhi.—Mabasa 13:22; 1 Ama. 15:5.

10. Thangwi yanji Dhavidhi apasa uphungu Salomoni mbadzati kukhala mambo?

10 Onani uphungu udapereka Dhavidhi kuna mwanace Salomoni wakuti mbadakhala mambo mu Izraeli. Yahova asankhula m’phale Salomoni toera amange templo kuti anthu amulambire mwenemo. (1 Kro. 22:5) Salomoni akhali na basa ikulu kakamwe, pontho mbadafuna ciphedzo ca Yahova toera kutonga mbumba. Tendeni tione mafala adalonga Dhavidhi toera kuphedza Salomoni.

11. Mwakubverana na 1 Amambo 2:2, 3, ndi uphungu upi udapereka Dhavidhi kuna Salomoni, pontho ndi pinthu pipi pyadidi pidacitika mu ndzidzi ukhabvera Salomoni? (Onanimbo foto.)

11 Dhavidhi alonganji? (Lerini 1 Amambo 2:2, 3.) Dhavidhi apanga mwanace kuti angapitiriza kubvera Yahova, ndzidzi onsene mbadapaswa nkhombo. Mu pyaka pizinji, Yahova apasa Salomoni pinthu pizinji pyadidi, pontho amphedza munjira zakusiyana-siyana. (1 Kro. 29:23-25) Salomoni amanga templo yakubalika kakamwe, pontho mafalace mazinji alembwa m’mabukhu anango a Bhibhlya. Iye akhali wakubvekera kakamwe thangwi ya udziwisi wace na mpfuma yace. (1 Ama. 4:34) Ninga pidalonga Dhavidhi, Salomoni mbadapitiriza kupembera basi ene mbadabvera Yahova. Mbwenye mwakutsukwalisa, pidakalamba Salomoni, iye atoma kulambira alungu anango. Na thangwi ineyi, Yahova asiya kupasa nkhombo Salomoni, pontho iye nee akwanisabve kutonga mbumba mwakulungama na mwaudziwisi.—1 Ama. 11:9, 10; 12:4.

Mafala akumalisa adalonga Dhavidhi kuna mwanace Salomoni asatiphedza kubvesesa kuti tingabvera Yahova, iye anatipasa udziwisi toera kucita pisankhulo pyadidi (Onani ndima 11-12) b


12. Tisapfundzanji na uphungu wa Dhavidhi?

12 Tisapfundzanji? Kubvera kusabweresa nkhombo. (Mas. 1:1-3) Ndimomwene kuti lero, Yahova nee asalonga kuti anaticitisa kukhala akupfuma na akubvekera ninga Salomoni. Mbwenye tingabvera Mulungu wathu, iye anapitiriza kutipasa udziwisi toera tikwanise kucita pisankhulo pyadidi. (Mis. 2:6, 7; Tiya. 1:5) Uphungu wa Yahova unakwanisa kutiphedza toera kucita pisankhulo pyadidi thangwi ya basa, kupfundza, kobiri na ubalangazi. Tingaphatisira udziwisi wa Yahova tinakhala akutsidzikizika mu nyatwa zizinji. (Mis. 2:10, 11) Kusiyapo pyenepi, tinakhala na axamwali akunyindirika, pontho tinadziwa pinafunika ife kucita toera kukhala na banja yakutsandzaya.

13. Ninji pidaphedza mulongo Carmen toera kucita cisankhulo cadidi?

13 Mulongo Carmen wa ku Mosambiki akhanyerezera kuti kupfundza ku universidhadhe kunamphedza toera kukhala na umaso wadidi. Iye aenda ku universidhadhe toera kupfundza pya kumanga nyumba. Iye alonga: “Ine ndikhakomerwa na pikhapfundza ine, mbwenye nee ndikhali na ndzidzi na mphambvu toera kucita pinthu pinango. Ine ndikhatoma kupfundza ndzidzi wa 7:30 mpaka 18. Pikhali pyakunentsa toera kuenda kumisonkhano, pontho uxamwali wanga na Yahova ukhatoma kufewa. Muntima mwanga, ndikhadziwa kuti ndikhayesera kutumikira ambuya awiri.” (Mat. 6:24) Iye acita phembero kuna Yahova thangwi ya pinthu pyenepi, pontho afufudza m’mabukhu athu. Carmen alonga: “Pidamala ine kupaswa uphungu na akulu a mpingo, kuphatanizambo mai wanga, ine ndasankhula kusiya kuenda ku universidhadhe mbanditoma kutumikira Yahova m’basa ya ndzidzi onsene. Ine ndiri na cinyindiro cakuti ndacita cisankhulo cadidi kakamwe, pontho ndiri wakutsandzaya thangwi yakucita pyenepi.”

14. Ndi uphungu upi wakufunika udapereka Mose na Dhavidhi kuna ife?

14 Mose na Dhavidhi akhafuna kakamwe Yahova, pontho akhadziwa kuti ndi pyakufunika kubvera Yahova. M’mafala awo akumalisa, iwo akulumiza anango toera atowezere citsandzo cawo. Pontho Mose na Dhavidhi apangiza kuti ale anasiya kutumikira Yahova nee anatambirabve nkhombo zace. Uphungu udapereka iwo ndi wakufunikambo kuna ife lero. Mukupita kwa ndzidzi, ntumiki unango wakukhulupirika wa Yahova apangizambo kufunika kwa kukhala wakukhulupirika kuna Mulungu. Tendeni tione mafala adalonga iye.

“NKHABEPO KUTSANDZAYA KUKULU KAKAMWE”

15. Ndi pinthu pipi pidaona mpostolo Juwau mu umaso wace?

15 Juwau akhali mpostolo wa Yezu wakuti akhafuniwa kakamwe na iye. (Mat. 10:2; Juw. 19:26) Iye aperekera Yezu mu utumiki wace onsene pa dziko yapantsi, aona pirengo pidacita iye, pontho akhala naye m’midzidzi yakunentsa. Iye aona kuphiwa kwa Yezu, pontho amuona pidalamuswa iye muli akufa. Juwau aonambo kuthimizirika kwa Akristu mukupita kwa ndzidzi. Iye aona mphangwa zadidi ‘mbazikamwazwa kuna anthu onsene pa dziko yapantsi.’—Akol. 1:23.

16. Mbani anawangiswa na matsamba adalemba mpostolo Juwau?

16 Pidakalamba Juwau, apaswa basa yakulemba bukhu ya Apokalipse yakuti ikhali na “masomphenya adaperekwa na Yezu.” (Apok. 1:1) Juwau alembambo bukhu inadziwika na dzina yace na matsamba matatu. Mu tsamba yace yacitatu, iye alembera Nkristu wakukhulupirika akhacemerwa Gayo wakuti Juwau akhanfuna kakamwe ninga mwanace. (3 Juw. 1) Pisaoneka kuti Juwau akhali na abale azinji akhaona iye ninga anace akuti akhaafuna kakamwe. Pidalemba mamuna unoyu wakukhulupirika pisawangisa atowereri onsene a Yezu, kuphatanizambo ife.

17. Mwakubverana na 3 Juwau 4, ninji pinatitsandzayisa kakamwe?

17 Mpostolo Juwau alembanji? (Lerini 3 Juwau 4.) Juwau alemba kuti kubvera Yahova kusatsandzayisa. Mu ndzidzi udalemba iye tsamba yace yacitatu, anthu anango akhapfundzisa pinthu pyauthambi mbabweresa nyatwa mu mpingo. Mbwenye mwakutsandzayisa anango akhapitiriza “kufamba mu undimomwene.” Iwo akhabvera Yahova, pontho akhapitiriza “kufamba mwakubverana na matongero ace.” (2 Juw. 4, 6) Akristu anewa akukhulupirika atsandzayisa kakamwe Juwau, kuphatanizambo Yahova.—Mis. 27:11.

18. Tisapfundzanji na mafala a mpostolo Juwau?

18 Tisapfundzanji? Kukhulupirika kusatsandzayisa. (1 Juw. 5:3) Mwacitsandzo, ife tisatsandzaya kakamwe thangwi yakudziwa kuti tisakomeresa ntima wa Yahova. Iye asatsandzaya angaona kuti tisakwanisa kucalira mayesero a dziko ino mbatibvera matongero ace. (Mis. 23:15) Aanju asatsandzayambo tingacita pyenepi. (Luka 15:10) Pontho ife tisatsandzaya tingaona kuti abale na alongo athu ali kupitiriza kukhala akukhulupirika angatcingwa peno angayeserwa. (2 Ates. 1:4) Dziko ino ya Sathani ingafudzwa, ife tinatsandzaya kakamwe thangwi yakupitiriza kukhala akukhulupirika kuna Yahova mpaka kunkhomo.

19. Mulongo Rachel alonganji thangwi yakupfundzisa anango undimomwene? (Onanimbo foto.)

19 Cinthu cinango cinatitsandzayisa kakamwe ndi kulonga na anango thangwi ya Yahova. Rachel anakhala ku República Dominicana alonga kuti ndi mwai ukulu kakamwe kuna iye kulonga na anango thangwi ya Mulungu wathu wadidi kakamwe. Pikhanyerezera iye thangwi ya anthu onsene adaphedza iye toera kupfundza pya Yahova, iye alonga: “Ndi pyakunentsa kulonga kutsandzaya kunakhala na ine ndingaona anthu adaphedza ine toera kudziwa Yahova mbakacita macinjo mu umaso na kutoma kunyindira Yahova. Kutsandzaya kweneku ndi kukulu kakamwe kupiringana pinentso peno kuwangisira kudacita ine toera ndikwanise kuaphedza kupfundza undimomwene.”

Ife tisatsandzaya tingapfundzisa anango toera kufuna Yahova na kumbvera (Onani ndima 19)


PFUNDZANI NA MAFALA AKUMALISA A AMUNA AKUKHULUPIRIKA

20. Ndi munjira ipi ife ndife ninga Mose, Dhavidhi na Juwau?

20 Mose, Dhavidhi na Juwau akhala mu ndzidzi wakusiyana kakamwe na wathu. Ngakhale tenepo, ife ndife ninga iwo, thangwi iwo atumikira Mulungu wathu wandimomwene Yahova, ninga pinacita ife. Ninga iwo, ife tisacita phembero kuna Yahova, tisan’nyindira, pontho tisasaka citsogolero cace. Kusiyapo pyenepi, ninga amuna anewa akukhulupirika, ife tisanyindira kuti Yahova asapasa nkhombo zizinji ale anambvera.

21. Ndi nkhombo zipi zinafuna kutambira ale anabvera uphungu wa Mose, Dhavidhi na Juwau?

21 Mwakukhonda penula, ife tisafuna kakamwe kuphatisira uphungu wa amuna anewa akukalamba na kubvera Yahova. Tingacita pyenepi, tinapaswa nkhombo zizinji na Mulungu wathu, pontho tinakhala na mwai ‘wakukhala m’maso ntsiku zizinji’ peno kwenda na kwenda! (Dheu. 30:20) Kusiyapo pyenepi, ife tinatsandzaya thangwi yakukomeresa Babathu waufuni wakuti anadzatipasa nkhombo munjira yakuti nee tikhainyerezera.—Aef. 3:20.

NYIMBO 129 Tinapitiriza Kupirira

a Aizraeli azinji adaona pirengo pidacita Yahova m’Bara Yakufira afa mbadzati kupita mu Dziko Yakupikirwa. (Num. 14:22, 23) Yahova alonga kuti ale onsene akhali na pyaka 20 kuenda kutsogolo mbadafa n’thando. (Num. 14:29) Mbwenye Yoswa, Kalebe na anango azinji akuti akhali na pyaka 19 peno pyakucepa, kuphatanizambo a dzindza ya Levi, awambuka nkulo wa Yordane mbapita n’Dziko Yakupikirwa.—Dheu. 1:24-40.

b MAFALA ANAFOKOTOZA FOTO: Nkono wabzwere: Dhavidhi ali kupasa uphungu mwanace, Salomoni. Nkono wamadyo: Abale na alongo ali kubvesera mwadidi uphungu wa Yahova pa Xikola ya Apainiya.