NSOLO WA PFUNDZIRO 16
“M’bale Wako Anadzalamuka”!
“Yezu apanga [Marta]: ‘M’bale wako anadzalamuka.’” —JUWAU 11:23.
NYIMBO 151 Iye Anadzacemera
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA a
1. Kodi Mateu apangiza tani cidikhiro cace cakulamuswa kwa anthu muli akufa?
M’PHALE anacemerwa Mateu akhaduwala kakamwe, pontho akhafunika kucitwa maoperasau mazinji. Pikhali iye na pyaka pinomwe pyakubalwa, iye na anyakubalace akhaona programu ya JW Broadcasting®. Kunkhomo kwa programu ineyi, iwo aona vidhyu ya nyimbo inalonga pya kutambira anthu anafuna kulamuswa muli akufa. b Pidamala iwo kuona programu ineyi, Mateu afendedzera anyakubalace, aphata manjawo mbalonga: “Mwaona mama na baba, ngakhale ine ndife, ndinadzalamuswa muli akufa. Imwe munakwanisa kundidikhira; pyenepi pinadzacitikadi.” Mwakukhonda penula, anyakubala anewa atsandzaya kakamwe thangwi yakuona kuti mwanawo ali na cikhulupiro cakuwanga cakulamuswa muli akufa.
2-3. Thangwi yanji ndi pyakufunika kunyerezera pikiro yakulamuswa kwa anthu muli akufa?
2 Ndi pyakufunika kakamwe kuna ife tonsene kunyerezera pikiro ya Bhibhlya inalonga pya kulamuswa kwa anthu muli akufa. (Juwau 5:28, 29) Thangwi yanji? Thangwi mwakukhonda dikhira panango tinakhala na utenda wakugopswa peno tinaferwa na nyakufunika wathu. (Ekle. 9:11; Tiya. 4:13, 14) Cidikhiro cathu cakulamuswa muli akufa cinatiphedza toera kupirira pinentso pyenepi. (1 Ates. 4:13) Bhibhlya isatipasa cinyindiro cakuti Babathu wakudzulu asatidziwa mwadidi, pontho asatifuna kakamwe. (Luka 12:7) Yahova Mulungu asatidziwa mwadidi kakamwe munjira yakuti anakwanisa kutilamusa muli akufa na makhaliro athu na manyerezero mabodzi ene. Kusiyapo pyenepi, Yahova asatifuna kakamwe, pontho atipasa cidikhiro cakukhala kwenda na kwenda. Ngakhale tife, iye anadzatilamusa muli akufa!
3 Mu nsolo uno, pakutoma tinapfundza kuti thangwi yanji tinakwanisa kukhulupira pikiro yakulamuswa kwa anthu muli akufa. Buluka penepo, tinapfundza mafala akuwangisa cikhulupiro adalonga Yezu kuti: “M’bale wako anadzalamuka.” (Juwau 11:23) Pakumalisa tinapfundza kuti tinakwanisa tani kukhulupira kuti cidikhiro cakulamuswa kwa anthu muli akufa ndi candimomwene kuna ife.
THANGWI YANJI TISAKHULUPIRA PIKIRO YAKULAMUSWA KWA ANTHU MULI AKUFA?
4. Tisafunika kukhala na cinyindiro cipi toera tikwanise kukhulupira pikiro? Perekani citsandzo.
4 Toera kukhulupira pikiro, tisafunika kunyindira kuti munthu anacita pikiro ineyi ali na cifuno, pontho ali na mphambvu peno maluso toera kuikwanirisa. Mwacitsandzo, nyerezerani kuti nyumba yanu yafudzika pang’ono na condzi. Xamwali wanu abwera mbakupangani kuti: ‘Ine ndinakuphedza toera kusasanyira nyumba yako.’ Iye asalonga pyenepi kubulukira muntima, pontho imwe muli na cinyindiro cakuti iye asafuna kukuphedzani. Khala iye ali na maluso akumanga, pontho ali na maferamentu toera kuaphatisira, imwe musadziwa kuti iye anakwanisa kucita pyenepi. Natenepa imwe musakhulupira kuti xamwali wanu anacita pidalonga iye. Mphapo ndiye tani pikiro ya Mulungu yakulamusa anthu muli akufa? Kodi mwandimomwene iye ali na cifuno na mphambvu toera kukwanirisa pikiro ineyi?
5-6. Thangwi yanji tiri na cinyindiro cakuti Yahova asafuna kulamusa anthu muli akufa?
5 Kodi Yahova ali na cifuno cakulamusa anthu muli akufa? Inde, ali naco. Iye atsogolera anyakulemba Bhibhlya toera kulemba pikiro yace yakulamusa anthu muli akufa ntsogolo. (Iza. 26:19; Oze. 13:14; Apok. 20:11-13) Pontho Yahova angapikira cinthu, ndzidzi onsene iye asacikwanirisa. (Yos. 23:14) Yahova asafuna kakamwe kulamusa anthu muli akufa. Thangwi yanji tisalonga pyenepi?
6 Nyerezerani mafala adalonga Yobe. Iye akhali na cinyindiro cakuti ngakhale afe, Yahova mbadafuna kumulamusa muli akufa. (Yobe 14:14, 15) Yahova ali na cifuno cibodzi cene kuna alambiri ace onsene adafa. Iye asafuna kakamwe kualamusa muli akufa na ungumi wadidi mbakhala akutsandzaya. Mphapo ndiye tani kuna anthu onsene adafa mbadzati kupfundza undimomwene thangwi ya Yahova? Mulungu wathu wa ufuni asafunambo kualamusa. (Mabasa 24:15) Iye asafuna kuti iwo adzakhale na mwai wakukhala axamwali ace mbakhala m’maso kwenda na kwenda pa dziko ino yapantsi. (Juwau 3:16) Mwakukhonda penula, Yahova, asafuna kulamusa anthu muli akufa.
7-8. Thangwi yanji tiri na cinyindiro cakuti Yahova ali na mphambvu yakulamusa anthu muli akufa?
7 Kodi Yahova alimbo na mphambvu yakulamusa anthu muli akufa? Inde! Iye ndi “Wamphambvu zonsene.” (Apok. 1:8) Natenepa iye ali na mphambvu toera kufudza anyamalwa onsene kuphatanizambo kufa. (1 Akor. 15:26) Kudziwa pyenepi kusatiwangisa na kutibalangaza. Onani citsandzo ca Mulongo Emma Arnold. Iye na banja yace athimbana na mayesero akusiyana-siyana mu ndzidzi wa nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene Yapantsi. Toera kubalangaza mwanace wantsikana thangwi yakuferwa na anyakufunika awo ku mazunde a Nazi, Emma alonga: “Khala anthu adafa nee anadzakhala pontho m’maso, pyenepi pisapangiza kuti nyamalwa wathu kufa ndi wamphambvu kakamwe kupiringana Mulungu. Mbwenye unoyu nee ndi undimomwene.” Mwandimomwene, nkhabe cinthu camphambvu kakamwe kupiringana Yahova! Mulungu wamphambvu zonsene adapasa anthu umaso, anakwanisa kulamusa muli akufa anthu adafa.
8 Thangwi inango inatipasa cinyindiro cakuti Mulungu anakwanisa kulamusa anthu muli akufa ndi yakuti iye asakwanisa kukumbuka pinthu pyonsene. Iye asacemera nyenyezi ibodzi na ibodzi na dzina yace. (Iza. 40:26) Natenepa, iye asakumbukambo anthu onsene adafa. (Yobe 14:13; Luka 20:37, 38) Iye asakumbuka pinthu pyonsene thangwi ya anthu anafuna kulamusa iye muli akufa, kuphatanizambo makhaliro awo, pinthu pidaacitikira na manyerezero awo.
9. Thangwi yanji musakhulupira pikiro ya Yahova yakulamusa anthu muli akufa?
9 Mwandimomwene ife tisakhulupira pikiro ya Yahova yakulamusa anthu muli akufa thangwi tisadziwa kuti iye asafuna, pontho ali na mphambvu toera kucita pyenepi. Thangwi inango inaticitisa kukhulupira pikiro ineyi ndi yakuti Yahova alamusa kale anthu muli akufa. Mu ndzidzi wakale, iye apasa mphambvu atumiki ace angasi akukhulupirika kuphatanizambo Yezu toera kulamusa anthu muli akufa. Cincino tendeni tione munthu m’bodzi adalamuswa muli akufa na Yezu analongwa pa Juwau kapitulu 11.
YEZU AFERWA NA XAMWALI WACE WAPANTIMA
10. Ninji pidacitika ku Bhetanya, pontho Yezu acitanji? (Juwau 11:1-3)
10 Lerini Juwau 11:1-3. Nyerezerani pinthu pidacitika ku Bhetanya kunkhomo kwa caka ca 32. Yezu akhali na axamwali ace apantima mu nzinda unoyu akuti akhali Lazaro, Mariya na Marta. (Luka 10:38-42) Mbwenye Lazaro atoma kuduwala, pontho abale ace adzudzumika kakamwe na pyenepi. Natenepa iwo atuma munthu toera akapange Yezu wakuti akhadawambuka nkulo wa Yordane, pontho akhadafamba ntsiku ziwiri buluka ku Bhetanya. (Juwau 10:40) Mwakutsukwalisa, Lazaro afa mu ndzidzi udafika munthu adatumwa kuna Yezu. Ngakhale kuti Yezu adziwa kuti xamwali wace afa, iye apitiriza kukhala kweneko ntsiku ziwiri, buluka penepo acita ulendo wakubwerera ku Bhetanya. Natenepa, mu ndzidzi udafika Yezu kweneko, Lazaro akhadafa mu ntsiku zinai. Mbwenye Yezu acita cinthu cakuti mbicidaphindulisa axamwali ace na kupasa mbiri Mulungu.—Juwau 11:4, 6, 11, 17.
11. Pinthu pidacita Yezu pisatipfundzisanji thangwi ya uxamwali?
11 Ife tisapfundza cinthu cakufunika kakamwe kubulukira mu pinthu pyenepi pidacitika. Nyerezerani basi: Mu ndzidzi udatuma Mariya na Marta munthu toera aende kuna Yezu, iwo nee ampanga toera akaphembe Yezu kuti abwerere ku Bhetanya. Basi ene iwo atuma munthu unoyu toera akapange Yezu kuti xamwali wace wapantima ali kuduwala. (Juwau 11:3) Pidafa Lazaro, Yezu mbadakwanisa kumulamusa muli akufa na kutali. Mbwenye iye aenda ku Bhetanya toera akhale pabodzi na axamwali ace, Mariya na Marta. Kodi imwe muli na xamwali adakuphedzani maseze nee mwaphemba ciphedzo cace? Natenepa imwe munakwanisa kunyindira ciphedzo cace “m’midzidzi ya nyatwa.” (Mis. 17:17) Ninga Yezu, ife tisafunikambo kukhala axamwali a anango. Cincino tendeni tione pinthu pidacitika mu ndzidzi udafika Yezu ku Bhetanya.
12. Kodi Yezu apanganji Marta, pontho thangwi yanji iye akhafunika kukhulupira mafala anewa? (Juwau 11:23-26)
12 Lerini Juwau 11:23-26. Pidadziwa Marta kuti Yezu akhali cifupi na Bhetanya, iye aenda mwakucimbiza kuna iye mbampanga: “Mbuya, mbamudakhala pano, m’bale wanga mbadafa tayu.” (Juwau 11:21) Mwandimomwene Yezu mbadawangisa Lazaro. Mbwenye iye akhafuna kucita cinthu cinango cakupambulika kakamwe. Yezu apanga Marta: “M’bale wako anadzalamuka.” Kusiyapo pyenepi, Yezu apasa cinyindiro Marta toera akhulupire pidalonga iye mbampanga: “Ine ndine kulamuka muli akufa na umaso.” Mwandimomwene Mulungu akhadapasa kale mphambvu Yezu toera kulamusa anthu muli akufa. Yezu akhadalamusa ntsikana pidamala iye kwene kufa, pontho akhadalamusa m’phale panango ntsiku ibodzi ene idafa iye. (Luka 7:11-15; 8:49-55) Kodi iye mbadakwanisa kulamusa munthu adafa mu ntsiku zinai wakuti manungo ace akhatoma kubvunda?
“LAZARO, BULUKA PANJA!”
Yezu abvera ntsisi kakamwe axamwali ace adaferwa (Onani ndima 13-14)
13. Mwakubverana na Juwau 11:32-35, Yezu acitanji pidaona iye Mariya na anthu anango mbakalira? (Onanimbo foto.)
13 Lerini Juwau 11:32-35. Onani pinthu pidacitika. Mariya, m’bale unango wa Lazaro aenda kuna Yezu mbampanga mafala mabodzi ene adalonga Marta kuti: “Mbuya, mbamudakhala pano, m’bale wanga mbadafa tayu.” Iye pabodzi na anthu anango akhali akutsukwala kakamwe. Pidaona Yezu kutsukwala na kulira kwawo, iye atsukwalambo kakamwe. Thangwi yakubvera ntsisi kakamwe axamwali ace anewa, iye alira. Yezu asabvesesa kutsukwala kunakhala na anthu angaferwa na anyakufunika awo. Na thangwi ineyi, iye asafuna kakamwe kumalisa nyatwa zinacitisa anthu kulira!
14. Tisapfundzanji thangwi ya Yahova kubulukira mu pinthu pidacita Yezu na kulira kwa Mariya?
14 Pinthu pidacita Yezu thangwi yakulira kwa Mariya pisatipfundzisa kuti Yahova ndi Mulungu wantsisi kakamwe. Thangwi yanji tisalonga pyenepi? Ninga pidapfundza ife mu nsolo udamala, Yezu asatowezera mwadidi kakamwe manyerezero na mabvero a Pai wace. (Juwau 12:45) Yezu alira thangwi yakubvera ntsisi kakamwe axamwali ace akhatsukwala. Natenepa ife tisadziwa kuti Yahova asatibverambo ntsisi kakamwe angaona kuti tiri kulira thangwi ya nyatwa zinathimbana na ife. (Mas. 56:8) Kodi pyenepi nee pisaticitisa kufuna kukhala xamwali wa Mulungu wathu wantsisi kakamwe?
Yezu apangiza kuti ali na mphambvu yakulamusa anthu muli akufa (Onani ndima 15-16)
15. Mwakubverana na Juwau 11:41-44, ninji pidacitika pa nthumbi ya Lazaro? (Onanimbo foto.)
15 Lerini Juwau 11:41-44. Yezu afika pa nthumbi idaikhwa Lazaro mbaphemba anthu toera abuluse mwala ukhafunga nthumbi ineyi. Mbwenye Marta alonga kuti mpaka pano panango manungo ace ali kununkha. Yezu antawira: “Kodi ine nee ndakupanga kuti ungakhulupira mbudaona mbiri ya Mulungu?” (Juwau 11:39, 40) Buluka penepo Yezu ayang’ana kudzulu mbacita phembero pamwinji unoyu wa anthu. Iye acita pyenepi toera kupasa mbiri Yahova thangwi ya pinthu pikhafuna kucitika. Buluka penepo Yezu akhuwa: “Lazaro, buluka panja!” Natenepa Lazaro abuluka munthumbi! Yezu acita cinthu cakuti anthu anango nee akhakhulupira kuti iye mbadacicita.—Onani nota de estudo pa Juwau 11:17.
16. Pinthu pinagumanika pa Juwau kapitulu 11 pisawangisa tani cikhulupiro cathu thangwi ya cidikhiro cakulamuswa muli akufa?
16 Pinthu pinalongwa pa Juwau kapitulu 11 pisawangisa cikhulupiro cathu thangwi ya cidikhiro cakulamuswa kwa anthu muli akufa. Munjira ipi? Kumbukani mafala adalonga Yezu kuna Marta kuti: “M’bale wako anadzalamuka.” (Juwau 11:23) Ninga Babace, Yezu ali na cifuno na mphambvu toera kukwanirisa mafala anewa. Kulira kwa Yezu kwapangiza kuti iye asafuna kakamwe kulamusa anthu muli akufa na kumalisa kutsukwala kunakhala na anthu thangwi yakuferwa na acibale awo. Pontho mu ndzidzi udabuluka Lazaro munthumbi, Yezu apangizambo kuti ali na mphambvu yakulamusa anthu muli akufa. Kusiyapo pyenepi, kumbukani mafala adalonga Yezu kuna Marta kuti: “Kodi ine nee ndakupanga kuti ungakhulupira mbudaona mbiri ya Mulungu?” (Juwau 11:40) Natenepa ife tiri na mathangwi adidi toera kukhulupira kuti pikiro ya Mulungu yakulamusa anthu muli akufa inadzakwanirisika. Mphapo tisafunika kucitanji toera cidikhiro ceneci cikhale candimomwene kuna ife?
TISAFUNIKA KUCITANJI TOERA CIDIKHIRO CAKULAMUSWA MULI AKUFA CIKHALE CANDIMOMWENE KUNA IFE?
17. Tisafunika kukumbukanji mu ndzidzi unaleri ife m’Bhibhlya thangwi yakulamuswa kwa anthu muli akufa?
17 Lerini, pontho nyerezerani mwadidi mphangwa zinalonga pya anthu adalamuswa muli akufa. Bhibhlya isalonga pya anthu asere adalamuswa muli akufa mbakhala m’maso pa dziko yapantsi. c Pfundzani thangwi ya anthu anewa. Mu ndzidzi unacita imwe pinthu pyenepi, kumbukani kuti amuna, akazi na anapiana anewa akhali anthu andimomwene. Onani kuti munapfundzanji na mphangwa zinalonga pya anthu anewa. Nyerezerani kuti citsandzo cibodzi na cibodzi ca anthu anewa cisapangiza tani kuti Mulungu asafuna, pontho ali na mphambvu zakulamusa anthu muli akufa. Kusiyapo pyenepi, kumbukani kulamuswa muli akufa kwa Yezu kwakuti ndi kwakufunika kakamwe. Kumbukanimbo kuti pidamala iye kulamuswa muli akufa aoniwa na anthu azinji kakamwe, pontho pyenepi pisatipasa cinyindiro toera kukhulupira kuti iye alamuswadi muli akufa.—1 Akor. 15:3-6, 20-22.
18. Munaphatisira tani mwadidi nyimbo zathu zinalonga pya cidikhiro cakulamuswa muli akufa? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.)
18 Phatisirani mwadidi “nyimbo zauzimu” zinalonga pya cidikhiro cakulamuswa muli akufa. d (Aef. 5:19) Nyimbo zenezi zisatiphedza toera cidikhiro cakulamuswa muli akufa cikhale candimomwene kuna ife, pontho zisawangisa cikhulupiro cathu. Bveserani nyimbo zenezi, pontho zipfundzeni toera mukwanise kuziimba mwadidi. Kusiyapo pyenepi, cedzani mabvekero a nyimbo zenezi pakulambira kwanu kwa banja. Koyani m’manyerezero mafala a nyimbo zenezi, pontho anyerezereni mwadidi toera awangise cikhulupiro canu na kukhuya ntimanu. Natenepa mungaferwa na nyakufunika wanu peno mungathimbana na nyatwa zinango, nzimu wa Yahova unakuphedzani toera kukumbuka nyimbo zenezi mbamugumana cibalangazo na mphambvu.
19. Tisafunika kunyerezeranji thangwi yakulamuswa kwa anthu muli akufa? (Onani bokosi yakuti “ Ndi Mibvundzo Ipi Inafuna Imwe Kudzaacita?”)
19 Phatisirani manyerezero anu. Yahova atipasa maluso toera kunyerezera na kuona pinthu pinafuna kucitika n’dziko ipswa. Mulongo unango alonga: “Ine ndisamala ndzidzi uzinji mbandikanyerezera kuti ndiri mu dziko ipswa, pontho ndiri kubva khwema ya maluwa adidi mparaizu.” Nyerezerani kuti muli kuonana na amuna na akazi akukhulupirika a mu ndzidzi wakale. Mbani anadikhira imwe toera kudzaonana naye? Ndi mibvundzo ipi inafuna imwe kudzancita? Nyerezeranimbo kuti muli kuonana pontho na anyakufunika anu adafa. Nyerezerani pinthu pyakutoma pinafuna kuapanga imwe, njira inafuna kuakhumbatira imwe na kutsandzaya kunafuna kukhala na imwe thangwi ya kuaona pontho.
20. Tisafunika kupitiriza kucitanji?
20 Tisapereka takhuta kakamwe kuna Yahova thangwi ya pikiro yakulamusa anthu muli akufa! Ife tiri na cinyindiro cakuti Yahova anakwanirisa pikiro ineyi thangwi iye asafuna, pontho ali na mphambvu toera kucita pyenepi. Natenepa tendeni tipitirize kuwangisa cikhulupiro cathu ku cidikhiro ceneci cakutsandzayisa. Tingacita pyenepi, ife tinakhala na uxamwali wakuwanga na Mulungu wakuti asapikira kuna m’bodzi na m’bodzi wa ife kuti: ‘Nyakufunika wako anadzalamuka!’
NYIMBO 147 Pikiro ya Umaso Wakukhonda Mala
a Khala imwe mwaferwa na nyakufunika wanu, mwakukhonda penula pikiro yakulamuswa kwa anthu muli akufa inakubalangazani kakamwe. Mphapo munafokotoza tani kuna anango mathangwi anakucitisani kukhulupira pikiro ineyi? Pontho munawangisa tani cikhulupiro canu ku pikiro ineyi? Cifuniro ca nsolo uno ndi cakuphedza ife tonsene toera kuwangisa cikhulupiro cathu ku cidikhiro cakulamuswa kwa anthu muli akufa.
b Vidhyu ineyi ya nyimbo ndi ya nsolo wakuti Dziko Ipswa Iri Dhuzi Kakamwe, pontho yapangizwa mu jw broadcasting ya Novembro caka ca 2016.
c Onani bokosi ya nsolo wakuti “Anthu Asere Adalamuswa Muli Akufa Analongwa m’Bhibhlya” mu Ncenjezi 1 ya Agosto 2015 tsa. 4.
d Onani nyimbo izi m’bukhu yathu ya nyimbo yakuti Imbirani Yahova Mwakutsandzaya: “Nyerezerani Kuti Muli mu Dziko Ipswa” (Nyimbo 139), “Pitirizani Kuyang’ana Sagwati!” (Nyimbo 144) na “Iye Anadzacemera” (Nyimbo 151). Onanimbo mu jw.org nyimbo ya nsolo wakuti “Dziko Ipswa Iri Dhuzi Kakamwe,” “No Mundo Que Aí Vem” na “Um Lugar Que Vais Querer Conhecer.”
