NSOLO WA PFUNDZIRO 36
Kwatani Pinthu Pyakufunika, Mbwenye Siyani Pinthu Pyakukhonda Funika
“Tisafunikambo kusiya pinthu pyonsene pyakulemera . . . , pontho tendeni tithamange mwakupirira pa mapika adaikhwa patsogolo pathu.”—AHEB. 12:1.
NYIMBO 33 Siyani Pinentso Pyanu m’Manja Mwa Yahova
PINAFUNA IFE KUPFUNDZA a
1. Mwakubverana na Ahebheri 12:1, tisafunika kucitanji toera tiwine mapika a umaso?
BHIBHLYA isalandanisa umaso wa Akristu na mapika akuthamanga. Anyakuthamanga anawina mapika anadzatambira umaso wakukhonda mala. (2 Tim. 4:7, 8) Ife tisafunika kuwangisira toera tipitirize kuthamanga, thangwi tiri dhuzi na kunkhomo kwa mapika anewa. Mpostolo Paulu, adawina mapika a umaso, alonga pinthu pyakuti pinatiphedza toera kuwinambo. Iye alonga: ‘Mbatisiyeni pinthu pyonsene pyakulemera, pontho tithamange mwakupirira pa mapika adaikhwa patsogolo pathu.’—Lerini Ahebheri 12:1.
2. Mafala akuti “kusiya pinthu pyonsene pyakulemera” asabvekanji?
2 Pidalemba Paulu kuti ‘mbatisiyeni pinthu pyonsene pyakulemera,’ kodi iye akhafuna kulonga kuti Akristu nee asafunika kukwata pinthu? Nkhabe. Iye akhafuna kulonga kuti tisafunika kusiya pinthu pyonsene pyakukhonda funika. Pinthu pyenepi pinaticimwanisa kuthamanga mwadidi mbatineta. Toera tipirire, tisafunika kudzindikira mwakucimbiza pinthu pyakukhonda funika pinakwata ife, mbatipisiya. Mbwenye nee tisafunika kusiya pinthu pyakufunika, thangwi tingacita pyenepi nee tinapitiriza m’mapika akuthamanga. (2 Tim. 2:5) Mphapo ndi pinthu pipi pinafunika ife kukwata?
3. (a) Mwakubverana na Agalata 6:5, tisafunika kuthukulanji? (b) Tinapfundzanji mu nsolo uno, pontho thangwi yanji?
3 Lerini Agalata 6:5. Paulu alonga cinthu cakuti tisafunika kucithukula. Iye alemba kuti “mʼbodzi na mʼbodzi anadzathukula ntolo wace.” Pa lemba ineyi, Paulu alonga pinthu pinafuna Mulungu kuti m’bodzi na m’bodzi wa ife apicite. Mu nsolo uno tinapfundza kuti pinthu pyenepi pisaphatanizanji, pontho tinapithukula tani. Kusiyapo pyenepi, ife tinaona pinthu pyakukhonda funika pyakuti panango tiri kupithukula, pontho tinapisiya tani. Kuthukula pinthu pyakufunika na kusiya pinango pyakukhonda funika kunatiphedza toera tiwine mapika akuthamanga.
PINTHU PINAFUNIKA IFE KUTHUKULA
Kuthukula mitolo yathu kusaphataniza kucita pinthu pidapikira ife kuna Yahova, kucita basa iri na ife m’banja na kutawira nyatwa zinaoneka thangwi ya pisankhulo pyathu pyakuipa (Onani ndima 4-9)
4. Thangwi yanji nee ndi pyakunentsa kakamwe kucita pidapikira ife toera kutumikira Yahova? (Onanimbo foto.)
4 Pikiro idacita ife toera kutumikira Yahova. Tingaperekeka kuna Yahova, tisapikira kumulambira na kucita cifuno cace. Natenepa, tisafunika kupitiriza kucita pidapikira ife. Kucita pinthu mwakubverana na pidapikira ife ndi basa ikulu, mbwenye nee ndi yakunentsa kakamwe. Thangwi Yahova aticita toera kucita cifuno cace. (Apok. 4:11) Iye aticita na cifuno cakundziwa, kumulambira, pontho aticita mwakulandana na iye. Na thangwi ineyi, ife tinakwanisa kukhala na uxamwali wakuwanga na iye mbatikomerwa na kucita pinafuna iye. (Mas. 40:8) Kusiyapo pyenepi, tingacita cifuno ca Mulungu mbatitowezera Mwanace, ‘tinadzagumana ciwangiso.’—Mat. 11:28-30.
(Onani ndima 4-5)
5. Ndi pinthu pipi pinafuna kukuphedzani toera kucita pidapikira imwe kuna Yahova? (1 Juwau 5:3)
5 Munathukula tani ntolo unoyu? Pana pinthu piwiri pyakuti pinakwanisa kukuphedzani. Cakutoma, pitirizani kufuna kakamwe Yahova. Imwe munakwanisa kucita pyenepi mukunyerezera pinthu pyadidi pidakucitirani iye na nkhombo zinafuna kukupasani iye ntsogolo. Mungafuna kakamwe Mulungu pinakhala pyakukhonda nentsa kuna imwe toera kumbvera. (Lerini 1 Juwau 5:3.) Caciwiri, towezerani Yezu. Iye akwanisa kucita cifuno ca Mulungu thangwi akhaphemba ciphedzo ca Yahova, pontho akhaikha manyerezero ace ku muoni ukhafuna iye kutambira. (Aheb. 5:7; 12:2) Ninga Yezu, phembani Yahova toera akupaseni mphambvu, pontho pitirizani kunyerezera cidikhiro cakukhala na umaso wakukhonda mala. Mu ndzidzi unapitiriza imwe kufuna Mulungu na kutowezera Mwanace, munakwanisa kucita pidapikira imwe kuna Yahova.
6. Thangwi yanji tisafunika kucita basa iri na ife m’banja? (Onanimbo foto.)
6 Basa iri na ife m’banja. M’mapika anacita ife toera kuwina umaso, tisafunika kufuna kakamwe Yahova na Yezu kupiringana acibale athu. (Mat. 10:37) Mbwenye pyenepi nee pisabveka kuti tisafunika kupwaza basa iri na ife m’banja. M’mbuto mwace, toera tikomerese Mulungu na Kristu, tisafunika kucita mwadidi basa yathu m’banja. (1 Tim. 5:4, 8) Tingacita pyenepi, ife tinakhala akutsandzaya. Thangwi Yahova asadziwa kuti mabanja anakhala akutsandzaya mamuna na nkazi angatsalakanana mwaufuni na mwacilemedzo, anyakubala angafuna anawo na kuapfundzisa, pontho ana angabvera anyakubalawo.—Aef. 5:33; 6:1, 4.
(Onani ndima 6-7)
7. Munakwanisa tani kucita basa yanu m’banja?
7 Munathukula tani ntolo unoyu? Mwakukhonda tsalakana basa iri na imwe m’banja, phatisirani uphungu wa Bhibhlya m’mbuto mwakutsogolerwa na mabvero anu, misambo ya pacisa peno pinthu pinalonga anyakudziwisa. (Mis. 24:3, 4) Phatisirani mwadidi mabukhu athu. Mwenemu musagumanika mphangwa zinapangiza kuti munaphatisira tani midida ya Bhibhlya. Mwacitsandzo, misolo yakuti “Ajuda Para a Família” iri na mphangwa toera kuphedza anyakumanga banja, anyakubala na aphale na atsikana thangwi ya nyatwa zinathimbana na iwo ntsiku zino. b Phatisirani mwakucimbiza pinalonga Bhibhlya, maseze anthu anango a pabanja panu akhonde kucita pyenepi. Mungacita pyenepi, banjanu inaphedzeka, pontho Yahova anakupasani nkhombo.—1 Ped. 3:1, 2.
8. Pisankhulo pyathu pinatikhuya tani?
8 Pinthu pinacitika thangwi ya pisankhulo pyathu. Yahova atipasa ufulu wakucita pisankhulo, pontho asafuna kuti titsandzaye na pisankhulo pyadidi pinacita ife. Mbwenye iye nee asatitsidzikiza toera tikhonde kuthimbana na nyatwa tingacita pisankhulo pyakuipa. (Agal. 6:7, 8) Na thangwi ineyi, tisafunika kutawira nyatwa zinaoneka thangwi ya pinthu pyakuipa pidacita ife peno pidalonga ife. Mwakubverana na cinthu cakuipa cidacita ife, panango tinakhala na cikumbuntima cakulemera. Mbwenye kudziwa kuti tinathimbana na nyatwa thangwi ya pisankhulo pyathu pyakuipa, kunatikulumiza toera kulonga madawo athu, kusasanyira madodo athu na kucalira kucita pontho madodo mabodzi ene. Kucita pyenepi, kunatiphedza toera tipitirize m’mapika akuthamanga toera kuwina umaso.
(Onani ndima 8-9)
9. Musafunika kucitanji khala mwacita cisankhulo cakuipa? (Onanimbo foto.)
9 Munathukula tani ntolo unoyu? Khala mwacita cisankhulo cakuipa, musafunika kucitanji? Dzindikirani kuti imwe nee munakwanisa kucinja pinthu pidacitika. Lekani kubvunga ndzidzi wanu na mphambvu zanu toera kuyesera kupangiza kuti nee mwacita cinthu cakuipa peno toera kupasa mulando anango thangwi ya madodo anu. M’mbuto mwace, dzindikirani madodo anu, pontho wangisirani toera kucita pinthu pyadidi. Khala muli kupasika mulando thangwi ya pinthu pyakuipa pidacita imwe, mwakucepeseka citani phembero kuna Yahova, longani madawo anu, pontho mphembeni toera akulekerereni. (Mas. 25:11; 51:3, 4) Phembani kulekererwa kuna ale adadawira imwe, pontho khala ndi pyakufunika phembani ciphedzo ca akulu a mpingo. (Tiya. 5:14, 15) Pfundzani na madodo anu, pontho wangisirani toera mukhonde kuacita pontho. Mu ndzidzi unacita imwe pyenepi, khalani na cinyindiro cakuti Yahova anakubverani ntsisi, pontho anakuphedzani.—Mas. 103:8-13.
PINTHU PINAFUNIKA IFE ‘KUSIYA’
10. Thangwi yanji kufuna kucita pinthu pyakuti nee tinapikwanisa ndi ntolo wakulemera? (Agalata 6:4)
10 Kudikhira pinthu pyakuti nee pinakwanisika. Tingalandanisika na anango, tinayesera kucita pinthu pyakuti nee tinapikwanisa. (Lerini Agalata 6:4.) Tingalandanisika na anango kazinji kene, tinakhala na bibvu, pontho tinacita pinthu mwamapika. (Agal. 5:26) Tingawangisira toera kucita pinacita anango maseze nee tiri na maluso akucita pyenepi, ife tinathabuka. Pontho Bhibhlya isalonga kuti “cinthu cinadikhira munthu cingakhonda kucitika pa ndzidzi unacidikhira iye, ntima usapha.” (Mis. 13:12) Natenepa pinakhala pyakutsukwalisa kakamwe tingadikhira cinthu cakuti panango cipo tinakhala naco. Tingacita pyenepi, tinaneta, pontho nee tinathamanga mwadidi m’mapika athu toera kuwina umaso.—Mis. 24:10.
11. Ninji pinafuna kukuphedzani toera mucalire kufuna kucita pinthu pyakuti nee munapikwanisa?
11 Munasiya tani ntolo unoyu? Lekani kudikhira kucita pizinji kupiringana pinakuphembani Yahova. Iye nee asadikhira kuti mumpase pinthu pyakuti nee muli napyo. (2 Akor. 8:12) Khalani na cinyindiro cakuti Yahova nee asalandanisa pinthu pinacita imwe na pinacita anango. (Mat. 25:20-23) Iye asakomerwa na basa inacita imwe na ntima onsene, kukhulupirika kwanu na kupirira kwanu. Khalani wakucepeseka, pontho dzindikirani kuti panango nee munakwanisa kucita pinthu pyonsene pinafuna imwe kucita cincino thangwi ya thunga yanu, ungumi wanu peno pinthu pinango. Ninga Bharzilai, khalani dzololo toera kukhonda mabasa anango khala nee munakwanisa kuacita thangwi ya thunga yanu peno ungumi wanu. (2 Sam. 19:35, 36) Ninga Mose, tawirani ciphedzo, pontho pasani mabasa anthu anango khala ndi pyakufunika. (Eks. 18:21, 22) Kucepeseka kunakuphedzani toera mukhonde kucita pinthu pizinji pyakuti pinakunetesani mu ndzidzi unathamanga imwe toera kuwina umaso.
12. Kodi ife tiri na mulando thangwi ya pisankhulo pyakuipa pinacita anango? Fokotozani.
12 Kupasika mulando thangwi ya pisankhulo pyakuipa pinacita anango. Ife nee tinakwanisa kucitira anango pisankhulo; peno kuatsidzikiza toera akhonde kuthabuka thangwi ya pisankhulo pyawo pyakuipa. Mwacitsandzo, m’phale peno ntsikana panango anasankhula kusiya kutumikira Yahova. Cisankhulo ceneci panango cinatsukwalisa kakamwe anyakubala. Ngakhale tenepo, anyakubala anapasika mulando thangwi ya pisankhulo pyakuipa pya anawo asathukula ntolo wakulemera kakamwe. Yahova nee asafuna kuti iwo acite pyenepi.—Aroma 14:12.
13. Anyakubala anacitanji khala mwanawo acita cisankhulo cakuipa?
13 Munasiya tani ntolo unoyu? Kumbukani kuti Yahova apasa ife tonsene ufulu wakusankhula. Pyenepi pisaphataniza cisankhulo cakuntumikira peno nkhabe. Yahova asadziwa kuti nee ndimwe nyakubala waungwiro; basi ene iye asafuna kuti mucite pinakwanisa imwe. Cisankhulo cinacita mwananu ndi cace, tayu canu. (Mis. 20:11) Ngakhale tenepo, panango munapitiriza kunyerezera madodo adacita imwe ninga nyakubala. Khala ndi pyenepi pinakucitikirani, pangani Yahova mabvero anu, pontho mphembeni toera akulekerereni. Iye asadziwa kuti imwe nee munakwanisa kucinja pinthu pidacitika. Pontho nee asadikhira kuti mutsidzikize mwananu toera akhonde kuthabuka thangwi ya pisankhulo pyace pyakuipa. Kumbukani kuti mwananu angawangisira toera kubwerera kuna Yahova, Iye anantambira na manja mawiri.—Luka 15:18-20.
14. Thangwi yanji kupasika mulando kakamwe ndi ntolo wakuti tisafunika kuusiya?
14 Kupasika mulando kakamwe. Tingadawa, nee ndi pyakuipa kupasika mulando. Mbwenye Yahova nee asafuna kuti tipasike mulando kakamwe. Natenepa kupasika mulando kakamwe ndi ntolo wakuti tisafunika kuusiya. Mphapo tinadziwa tani khala tisapasika mulando kakamwe? Khala talonga madawo athu, tatcunyuka, pontho tisawangisira toera tikhonde kucita madawo anewa, tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova atilekerera. (Mabasa 3:19) Yahova nee asafuna kuti tipitirize kupasika mulando tingamala kucita pinthu pyenepi pyonsene. Iye asadziwa kuti kupasika mulando kakamwe ndi kwakuipa. (Mas. 31:10) Thangwi tingatsukwala kakamwe, panango tinasiya kuthamanga m’mapika toera kuwina umaso.—2 Akor. 2:7.
Mungatcunyuka na ntima onsene, Yahova nee asapitiriza kunyerezera madawo anu, pontho imwe nee musafunikambo kuanyerezera (Onani ndima 15)
15. Ninji pinafuna kutiphedza toera tikhonde kupasika mulando kakamwe? (1 Juwau 3:19, 20) (Onanimbo foto.)
15 Munasiya tani ntolo unoyu? Mungapitiriza kupasika mulando kakamwe, nyerezerani “kulekerera kwandimomwene” kwa Mulungu. (Mas. 130:4) Iye angalekerera anyakudawa adatcunyuka na ntima onsene asapikira kuti: ‘Nee anadzakumbukabve madawo awo. (Yer. 31:34) Pyenepi pisabveka kuti Yahova nee anapitiriza kunyerezera madawo adakulekererani iye nduli. Natenepa, lekani nyerezera kuti nyatwa zinathimbana na imwe ndi cipangizo cakuti Yahova nee akulekererani madawo anu. Pontho lekani kutsukwala thangwi yakuluza miyai inango yakutumikira mu mpingo. Yahova nee asapitiriza kunyerezera madawo anu, pontho imwe nee musafunika kucita pyenepi.—Lerini 1 Juwau 3:19, 20.
THAMANGANI TOERA KUWINA
16. Ninga anyakuthamanga, tisafunika kudzindikiranji?
16 Mu ndzidzi unathamanga ife m’mapika a umaso, tisafunika ‘kuthamanga munjira yakuti tinakwanisa kutambira muoni unoyu.’ (1 Akor. 9:24) Ife tinakwanisa kucita pyenepi tingadzindikira mitolo inafunika ife kukwata na mitolo inafunika ife kusiya. Mu nsolo uno, tapfundza pitsandzo pingasi pya mitolo inafunika ife kuthukula na ire inafunika ife kusiya. Mbwenye mitolo inango nee yalongwa. Yezu alonga kuti panango ‘mbatidadzudzumika na kudya kakamwe, kumwa kakamwe peno kudzudzumika na pinthu pinafuna ife mu umaso.’ (Luka 21:34) Lemba ineyi na malemba anango anakuphedzani toera kudzindikira pinthu pinafunika imwe kusasanyira mu ndzidzi unathamanga imwe m’mapika toera kuwina umaso.
17. Thangwi yanji tiri na cinyindiro cakuti tinakwanisa kuwina mapika a umaso?
17 Ife tiri na cinyindiro cakuti tinakwanisa kuwina mapika a umaso, thangwi Yahova anatipasa mphambvu. (Iza. 40:29-31) Natenepa, pitirizani kuthamanga! Towezerani mpostolo Paulu, adawangisira kakamwe toera kuwina muoni ukhali patsogolo pace. (Afil. 3:13, 14) Nkhabepo munthu unango anafuna kukucitirani mapika anewa, mbwenye na ciphedzo ca Yahova, imwe munakwanisa kuwina. Yahova anakuphedzani toera kukwata pinthu pyakufunika na kusiya pyakukhonda funika. (Mas. 68:19) Na ciphedzo ca Yahova, imwe munakwanisa kuthamanga m’mapika anewa mwakupirira mpaka kuwina!
NYIMBO 65 Pitirizani!
a Nsolo uno unatiphedza toera kuthamanga m’mapika akuwina umaso. Ninga anyakuthamanga, ife tisafunika kukwata pinthu pingasi. Pinthu pyenepi pisaphataniza pikiro idacita ife toera kutumikira Yahova kwenda na kwenda, basa iri na ife m’banja na basa yakucita pisankhulo. Mbwenye ife tisafunika kusiya pinthu pyakuti nee pinatiphedza toera kuthamanga mwadidi. Ndi pipi pinthu pyenepi? Nsolo uno unatawira mbvundzo unoyu.
b Imwe munakwanisa kugumana misolo yakuti “Ajuda Para a Família” mu jw.org. Mingasi mwa misolo yakuti inakwanisa kuphedza anyakumanga banja ndi iyi: “Como mostrar respeito” na “Como mostrar que valoriza seu cônjuge”; toera kuphedza anyakubala: “Como ensinar o seu filho a usar um smartphone de forma responsável” na “Como se comunicar com seu filho adolescente”; toera kuphedza aphale na atsikana: “Como resistir à pressão dos colegas” na “Como lidar com a solidão.”
