Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Kodi Musadziwisa Anango Ulungami wa Yahova?

Kodi Musadziwisa Anango Ulungami wa Yahova?

‘Ndinadzabvekesa dzina yanu Yahova, Mulungu wakukhulupirika wakuti cipo asacita pyakusowa ulungami.’—DEUTERONOMYO 32:3, 4.

NYIMBO: 15, 2

1, 2. (a) Ninji pidacitikira Nabote na anace? (b) Ndi pitsandzo pipi piwiri pinafuna ife kudinga mu nsolo uno?

AMUNA awiri akuipa apambizira mamuna unango kuti acita pinthu pyakuipa kakamwe. Pidalonga iwo ndi uthambi. Mbwenye mamuna unoyu aoniwa kuti ali na mulando mbatongwa kuphiwa. Nyerezerani kuti anthu anafuna ulungami apibva tani pikhaona iwo mamuna unoyu wakusowa mulando mbakaphiwa na miyala! Pyenepi pyacitikira ntumiki wakukhulupirika wa Yahova anacemerwa Nabote, adakhala maso mu ndzidzi ukhatongwa Israeli na Mambo Akabu.—1 Amambo 21:11-13; 2 Amambo 9:26.

2 Mu nsolo uno, tinadzadinga pidacitikira Nabote. Tinadzadingambo madodo makulu kakamwe adacita nkulu wa mpingo unango wakukhulupirika wa mu ndzidzi wakale. Pitsandzo pyenepi piwiri pinadzapangiza kuti kukhala akucepeseka na kuwangisira toera kulekerera ndi kwakufunika kakamwe khala tisafuna kutowezera ulungami wa Yahova.

KUNJIPA KWA KUSOWA ULUNGAMI

3, 4. Ndi n’khaliro upi udapangiza Nabote, pontho thangwi yanji akhonda kugulisa munda wace wa mauva kuna Mambo Akabu?

3 Nabote akhali wakukhulupirika kuna Yahova mu ndzidzi wakuti Aisraeli azinji akhatowezera citsandzo cakuipa ca Mambo Akabu na nkazace, nyanyi wakuipa Yezabhele. Iwo akhalambira mulungu wauthambi Bhaale pontho nee akhalemedza Yahova na mitemo yace. Mbwenye Nabote akhapasa ntengo kakamwe uxamwali wace na Yahova kupiringana umaso wace.

4 Lerini 1 Amambo 21:1-3. Pikhafuna Akabu kugula munda wa mauva wa Nabote peno kucinjana na munda wace, Nabote akhonda. Thangwi yanji? Iye alonga mwacilemedzo: ‘Nee ndinakwanisa kucita pyenepi pamaso pa Yahova, kupereka mpfuma ya makolo anga kwa imwe.’ Nabote akhonda phembo ya Mambo Akabu thangwi pyenepi pikhaphonyana na mwambo udapasa Yahova Aisraeli wakuti nee akhafunika kugulisa mpfuma ya makolo awo. (Levitiko 25:23; Numero 36:7) Mwandimomwene, Nabote akhabvera Yahova.

5. Yezabhele acitanji toera kuwina munda wa mauva wa Nabote?

5 Pidakhonda Nabote kugulisa munda wace wa mauva, Mambo Akabu na nkazace acita pinthu pyakuipa kakamwe. Toera kuwina munda unoyu, Nyanyi Yezabhele aphemba amuna awiri toera apambizire Nabote kuti acita cinthu cakuipa. Natenepa, Nabote na anace aphiwa. Kodi Yahova acitanji thangwi ya macitiro anewa akusowa ulungami?

ULUNGAMI WA MULUNGU

6, 7. Yahova apangiza tani kuti asafuna ulungami, pontho thangwi yanji pyenepi pikhali pyakubalangaza kwa acibale na axamwali a Nabote?

6 Mwakukhonda dembuka, Yahova atuma Eliya toera kuenda kalonga na Akabu. Eliya apanga Akabu kuti iye akhali phanga na mbava. Kodi Yahova akhadatonga kucitanji? Akabu, nkazace na anace akhafunika kuphiwa, ninga pidacita iwo kuna Nabote na anace.—1 Amambo 21:17-25.

7 Acibale na axamwali a Nabote akhatsukwala kakamwe thangwi ya pinthu pyakuipa pidacita Akabu. Mbwenye Yahova akhadaona kusowa ulungami kweneku mbacita pinthu mwakucimbiza. Pyenepi pyaabalangaza kakamwe. Mbwenye, kucepeseka na kunyindira kwawo Yahova panango kwayeserwa thangwi ya pinthu pidacitika patsogolo pace.

Eliya apanga Akabu kuti thangwi ya kucepeseka kwace, Yahova nee anadzamuonesa nyatwa

8. Kodi Akabu acitanji pidabva iye mphangwa za Yahova, pontho ninji pidacitika?

8 Pidabva Akabu mafala anewa a Yahova, ‘apandula nguwo zace mbabvala masakala, asiya kudya, agonera masakala, pontho akhafamba mwakutsukwala.’ Akabu acepeseka! Mphapo ninji pidacitika? Yahova apanga Eliya: ‘Thangwi ya kucepeseka kwa Akabu, nee ndinadzamuonesa nyatwa. Mbwenye ndinadzaonesa nyatwa anace.’ (1 Amambo 21:27-29; 2 Amambo 10:10, 11, 17) Yahova, ‘nyakudinga mitima,’ mbakwanisa kuona makhaliro athu, abvera ntsisi Akabu.—Misangani 17:3.

KUCEPESEKA KUSATSIDZIKIZA

9. Kucepeseka kwatsidzikiza tani acibale na axamwali a Nabote?

9 Pidabva acibale na axamwali a Nabote kuti banja ya Akabu nee inatcunyuswa mpaka kufa kwa Akabu, panango pyenepi pyayesera cikhulupiro cawo kwa Mulungu. Mbwenye kucepeseka kwaaphedza toera kutsidzikiza cikhulupiro cawo. Thangwi yanji? Kucepeseka mbukudaaphedza toera kupitiriza kulambira Yahova na kunyindira kuti Mulungu nkhabe kucita pinthu pyakusowa ulungami. (Lerini Deuteronomyo 32:3, 4.) Ntsogolo, banja ya Nabote inadzakhala na nkhombo zakuona Nabote na anace angalamuswa muli akufa. Unoyu unadzakhala ulungami kwa Nabote na anace. (Yobe 14:14, 15; Jwau 5:28, 29) Munthu wakucepeseka asadziwa kuti ‘Mulungu wandimomwene anadzatonga macitiro onsene, kuphataniza cinthu consene cakubisika, toera aone khala ndi cadidi peno cakuipa.’ (Koelete 12:14) Yahova asadinga undimomwene wakuti ife nkhabe kuudziwa. Natenepa, kucepeseka kusatitsidzikiza toera tikhonde kuluza cikhulupiro cathu kwa Yahova.

Kucepeseka kusatitsidzikiza toera tikhonde kuluza cikhulupiro cathu kwa Yahova

10, 11. (a) Ndi makhaliro api akuti panango anayesera cikhulupiro cathu? (b) Kodi kucepeseka kunatitsidzikiza tani?

10 Kodi munapibva tani khala akulu a mpingo asankhula kucita cinthu cakuti nee musacibvesesa peno nee musakomerwa naco? Mwacitsandzo, munacitanji khala imwe peno munthu unango aluza mwai wakutumikira? Munacitanji khala ndzanu wa m’banja, mwananu peno xamwali wanu wapantima abuluswa mu mpingo, pontho imwe nee musakomerwa na pidacita akulu a mpingo? Munacitanji khala imwe musaona kuti akulu a mpingo adodoma mukukhonda bulusa munthu mu mpingo adacita madawo? Makhaliro anewa anakwanisa kuyesera cikhulupiro cathu kwa Yahova na njira inatsalakana iye mpingo lero. Kodi kucepeseka kunakutsidzikizani tani khala cikhulupiro canu cisayeserwa m’makhaliro anewa? Tendeni tidinge njira ziwiri.

Kodi musapibva tani khala akulu a mpingo akucita cidziwiso cakuti nee musakomerwa naco? (Onani ndima 10, 11)

11 Cakutoma, tingakhala akucepeseka, tinadzindikira kuti nee tiri na undimomwene onsene. Maseze tinyerezere kuti tisadziwa pyonsene thangwi ya pinthu pyenepi, ndi Yahova basi ene asadziwa piri muntima mwa munthu. (1 Samwele 16:7) Tingakumbuka pyenepi, tinadzindikira mwakucepeseka kuti ife nee tisadziwa pinthu pyonsene na tisafunika kucinja manyerezero athu. Caciwiri, tingaona peno kucitirwa pinthu pyakusowa ulungami, kucepeseka kunatiphedza toera kukhala akubvera, akupirira na kudikhira Yahova toera kutsalakana pinthu. Bhibhlya isalonga: ‘Ule anagopa Mulungu pyonsene pinanfambira mwadidi. Mbwenye nyakuipa asakhala na dzedze, pontho nkhabe kudzakhala na ntsiku zizinji.’ (Koelete 8:12, 13) Tingapitiriza kukhala akucepeseka, tinadzaphindula pabodzi na onsene anacepeseka.—Lerini 1 Pedro 5:5.

PANGAONEKA UMPFAKAFAKA MU MPINGO

12. Ndi cakucitika cipi cinafuna kudinga ife, pontho thangwi yanji?

12 Akristu akutoma a ku Antyokiya wa ku Sirya athimbana na makhaliro akuti ayesera kucepeseka kwawo na cifuno cawo cakulekerera. Tendeni tidinge cakucitika ceneci na kuona kuti cinatiphedza tani toera kukhala akulekerera. Pyenepi pinatiphedza toera kubvesesa kuti thangwi yanji Yahova asaphatisira anthu akusowa ungwiro maseze asapwaza midida yace.

13, 14. Ndi basa ipi ikhadapaswa Pedhru, pontho apangiza tani kuti akhali wacipapo?

13 Mpostolo Pedhru akhali nkulu wa mpingo wakuti akhadziwika kakamwe na Akristu akutoma. Iye akhali xamwali wa Yezu, pontho akhadapaswa mabasa akufunika kakamwe. (Mateo 16:19) Mwacitsandzo, mu caka 36, Pedhru akhadapaswa basa yakumwazira mphangwa Kornelyo na onsene a pabanja pace. Thangwi yanji basa ineyi ikhali yakupambulika? Thangwi Kornelyo nee akhali Muyuda wakusidzwa. Pidatambira Kornelyo nzimu wakucena pabodzi na a pabanja pace, Pedhru adzindikira kuti iwo akhafunika kubatizwa ninga Akristu. Iye alonga: ‘Anthu awa atambira nzimu wakucena ninga ife. Kodi alipo anakwanisa kuakhondesa kubatizwa m’madzi?’—Machitiro 10:47.

14 Mu caka 49, apostolo na akulu a mpingo a mu Yerusalemu agumanyikana toera kudinga khala Akristu akuti nee ndi Ayuda akhafunika kusidzwa peno nkhabe. Pa nsonkhano unoyu, Pedhru akumbusa abale mwacipapo kuti iye aona Akristu akuti nee ndi Ayuda akukhonda kusidzwa mbatambira nzimu wakucena. Pidaona Pedhru pyaphedza mathubo akutonga toera kucita cisankhulo cawo. (Machitiro 15:6-11, 13, 14, 28, 29) Ayuda na Akristu akuti nee ndi Ayuda akomerwa kakamwe na mafala acipapo adalonga Pedhru. Pyenepi pyaphedza Akristu akutoma kunyindira amuna anewa akukhulupirika na akukola!—Ahebere 13:7.

15. Ndi madodo api adacita Pedhru pikhali iye ku Antyokiya wa ku Sirya? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

15 Pidamala nsonkhano unoyu mu Yerusalemu, Pedhru aenda ku Antyokiya wa ku Sirya. Pikhali iye kweneko, amala ndzidzi uzinji na abale ace akuti nee akhali Ayuda. Mwandimomwene iwo akomerwa kakamwe mukupfundza pizinji na Pedhru. Mbwenye, panango adzumatirwa na kuipirwa pidasiya Pedhru kudya nawo pabodzi. Macitiro a Pedhru acitisa Akristu Aciyuda, kuphatanizambo Bharnabhe toera kucita pibodzi pyene. Thangwi yanji nkulu wa mpingo unoyu wakukola mwauzimu acita madodo anewa akuti mbadacitisa mpingo kugawana? Mphapo, tinapfundzanji kubulukira m’madodo a Pedhru tingalongerwa mafala akudzidzida peno kucitirwa pinthu pyakuipa na nkulu wa mpingo?

Kodi Akristu akuti nee akhali Ayuda apibva tani mudakhonda Pedhru kucedza nawo?

16. Kodi Pedhru asandikwa tani, pontho ndi mibvundzo ipi inacitwa?

16 Lerini Agalata 2:11-14. Pedhru adzakhala nyakugopa anthu. (Misangani 29:25) Pedhru akhadziwa mabvero a Yahova thangwi ya Akristu akuti nee ndi Ayuda. Ngakhale tenepo, iye agopa kuti Akristu Aciyuda akukhonda kusidzwa akhabwera kubuluka ku Yerusalemu mbadanyerezera kuti iye akucedza na Akristu akuti nee ndi Ayuda. Mpostolo Paulu apanga Pedhru kuti akhali mpfakafaka. Thangwi yanji? Thangwi Paulu akhadabva Pedhru mbatsidzikiza Akristu akuti nee ndi Ayuda pa nsonkhano udacita iwo mu Yerusalemu mu caka 49. (Machitiro 15:12; Agalata 2:13) Kodi Akristu anewa apibva tani mudakhonda Pedhru kudya nawo pabodzi? Kodi iwo agwegweduka na macitiro anewa? Kodi Pedhru aluza mabasa ace thangwi ya madodo ace?

KHALANI WAKULEKERERA

17. Kodi Pedhru aphindula tani na kulekerera kwa Yahova?

17 Pedhru akhali wakucepeseka mbatawira kusandikwa na Paulu. Bhibhlya nee isalonga kuti Pedhru aluza mabasa ace. Mukupita kwa ndzidzi iye alemba matsamba mawiri akuti asacita khundu ya Bhibhlya. Mu tsamba yace yaciwiri, iye acemera Paulu ninga ‘m’bale wathu wa pantima.’ (2 Pedro 3:15) Panango madodo a Pedhru atsukwalisa kakamwe Akristu akuti nee akhali Ayuda. Mbwenye, Yezu wakuti ndi nsolo wa mpingo, apitiriza kuphatisira Pedhru. (Aefesi 1:22) Abale na alongo mu mpingo akhali na mwai wakutowezera Yezu na Babace mukulekerera Pedhru. Tisanyindira kuti nkhabepo munthu anagwegweduka thangwi ya madodo a munthu wakusowa ungwiro.

18. Ndi ndzidzi upi wakuti tisafunika kutowezera ulungami wa Yahova?

18 Mu mpingo wa Akristu akutoma nee mukhali na akulu a mpingo aungwiro, munjira ibodzi ene, mu mpingo Wacikristu lero nkhabemo akulu a mpingo aungwiro. Bhibhlya isalonga: ‘Tonsene tisadawisa kazinji kene.’ (Tyago 3:2) Pyenepi ndi pyakukhonda nentsa kupidzindikira, mphapo tinacitanji tingaona pinthu pyakusowa ulungami kuna m’bale unango? Tinatowezera ulungami wa Yahova? Mwacitsandzo, munacitanji khala nkulu wa mpingo alonga mafala akukhonda thema? Munagwegweduka khala nkulu wampingo akulongerani mafala akudzidzida? Kodi munadikhira mwakupirira Yezu ninga nsolo wa mpingo, m’mbuto mwakunyerezera kuti iye nee athema kukhala nkulu wa mpingo? Kodi munakumbukira pyaka pizinji pidatumikira m’bale unoyu mwakukhulupirika, m’mbuto mwakunyerezera madodo ace? Munakhala wakutsandzaya khala m’bale adakudawisirani akupitiriza kutumikira ninga nkulu wa mpingo peno akucita mabasa mazinji? Mungakhala wakulekerera, munapangiza kuti musatowezera ulungami wa Yahova.—Lerini Mateo 6:14, 15.

19. Tisafunika kukhala akutonga kucitanji?

19 Nakuti tisafuna ulungami, tisadikhira mwakutsandzaya ntsiku inafuna kudzamalisa Yahova kusowa ulungami kunacitiswa na Sathani pabodzi na makhaliro ano akuipa. (Izaiya 65:17) Mbidzati kufika ntsiku ineyi, tingacitirwa pinthu pyakusowa ulungami, tendeni tidzindikire mwakucepeseka kuti nee tisadziwa undimomwene onsene na kulekerera na ntima onsene munthu adatidawira. Tingacita pyenepi, tikutowezera ulungami wa Yahova.