Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 32

Khalani na Maonero Akulinganira Ninga Yahova

Khalani na Maonero Akulinganira Ninga Yahova

“Anthu onsene adziwe kuti imwe muli na maonero akulinganira.”AFIL. 4:5.

NYIMBO 89 Bverani Toera Mupaswe Nkhombo

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA a

Ndimwe ntundu upi wa muti? (Onani ndima 1)

1. Akristu anakwanisa tani kukhala ninga muti? (Onanimbo foto.)

 “MPHEPO nee inakwanisa kutcola muti khala usatekenyeka.” Nsangani unoyu usapangiza kuti muti usafunika kutekenyeka ungamenywa na mphepo toera ukhonde kugwa. Munjira ibodzi ene, ife tisafunikambo kudzolowera pinthu pinathimbana na ife mu umaso wathu toera tikwanise kupitiriza kutumikira Yahova mwakutsandzaya. Tinakwanisa tani kucita pyenepi? Tisafunika kukhala na maonero akulinganira toera tikwanise kudzolowera macinjo anacitika mu umaso wathu na kulemedza maonero na pisankhulo pya anango.

2. Ndi makhaliro api anafuna kutiphedza toera kudzolowera macinjo mu umaso wathu, pontho tinapfundzanji mu nsolo uno?

2 Ninga atumiki a Yahova, ife tisafuna kukhala na maonero akulinganira. Ife tisafunambo kukhala akucepeseka na akubvera ntsisi anango. Mu nsolo uno, tinaona kuti makhaliro anewa aphedza tani Akristu anango mu ndzidzi udacinja umaso wawo. Pontho tinaona kuti makhaliro anewa anatiphedzambo tani. Mbwenye pakutoma tinapfundza kuti Yahova na Yezu asapangiza tani kuti ndi akulinganira.

YAHOVA NA YEZU NDI AKULINGANIRA

3. Ninji pinatiphedza toera kudziwa kuti Yahova ndi wakulinganira?

3 Yahova asacemerwa “Mwala” thangwi iye asakhala dzololo na wakuwanga. (Dheu. 32:4) Kusiyapo pyenepi, iye ndi wakulinganira. Mu ndzidzi unacinja pinthu n’dziko ino, Yahova asakhala wakulinganira mbacita pinthu toera kukwanirisa mapikiro ace. Yahova aticita mwakulandana na iye; natenepa, ife tinakwanisambo kukhala akulinganira pinthu pingacinja mu umaso wathu. Iye atipasa midida ya Bhibhlya yakubveka mwadidi toera kutiphedza kucita pisankhulo pyadidi mwakukhonda tsalakana pinentso pinathimbana na ife. Citsandzo ca Yahova na midida ya Bhibhlya pisatiphedza toera kudziwa kuti maseze iye ndi “Mwala” mbwenye ndi wakulinganira.

4. Perekani citsandzo cinapangiza kuti Yahova ndi wakulinganira. (Levitiko 5:7, 11)

4 Yahova asacita pinthu mwadidi na mwakulinganira. Iye nee asatsalakana anthu mwaukali. Mwacitsandzo, onani kuti Yahova apangiza tani kuti ndi wakulinganira kuna Aizraeli. Iye nee akhaphemba ntsembe zibodzi zene kuna anthu akutcerenga na akupfuma. Midzidzi inango, iye akhatawirisa munthu toera apereke ntsembe mwakubverana na pikhali na iye.—Lerini Levitiko 5:7, 11.

5. Perekani citsandzo cinapangiza kuti Yahova ndi wakucepeseka na wakubvera ntsisi.

5 Kucepeseka kwa Yahova na kubvera kwace ntsisi kusancitisa kukhala wakulinganira. Mwacitsandzo, Yahova apangiza kucepeseka kwace mu ndzidzi ukhafuna iye kufudza anthu akuipa mu Sodhoma. Mukuphatisira aanju, Yahova apanga Loti wakuti akhali wakulungama toera athawire ku mapiri. Loti agopa kuthawira kweneko. Natenepa, iye aphemba Yahova toera iye na banja yace athawire ku Zoari, nzinda ung’ono wakuti ukhafuna kufudzwa na Yahova. Yahova mbadakakamiza Loti toera abvere pidampanga iye. Mbwenye iye atawirisa Loti toera athawire ku Zoari, pontho iye nee afudzabve nzinda unoyu. (Gen. 19:18-22) Mukupita kwa pyaka, Yahova abvera ntsisi anthu a ku Ninive. Iye atuma mprofeta Yona toera akadziwise kuti nzinda unoyu mbudafudzwa pabodzi na anthu akuipa. Mbwenye pidatcunyuka iwo, Yahova aabvera ntsisi, pontho nee afudzabve nzinda unoyu.—Yona 3:1, 10; 4:10, 11.

6. Yezu atowezera tani kulinganira kwa Yahova?

6 Yezu atowezera kulinganira kwa Yahova. Iye akhadabwera pa dziko yapantsi toera kumwazira mphangwa “mabira akutayika a dzindza ya Izraeli.” Mbwenye iye akhali wakulinganira mu ndzidzi ukhamwaza iye mphangwa kuna anthu. Mwacitsandzo, nkazi wakuti nee akhali wa dzindza ya Izraeli an’dembetera toera awangise mwanace wankazi wakuti ‘akhathabuka kakamwe thangwi iye akhali na dimonyo.’ Yezu abvera ntsisi nkazi unoyu mbawangisa mwanace. (Mat. 15:21-28) Onani citsandzo cinango. Mu ndzidzi ukhatoma Yezu utumiki wace, iye alonga: “Ule anandikhonda . . . , inembo ndinadzan’khonda.” (Mat. 10:33) Mbwenye iye nee akhonda Pedhru, maseze Pedhru akhadan’khonda katatu. Yezu aona kuti Pedhru akhadatcunyuka, pontho akhali wakukhulupirika. Pidalamuswa Yezu muli akufa aonekera kuna Pedhru, pontho pisaoneka kuti ampasa cinyindiro cakuti amulekerera na asanfuna.—Luka 24:33, 34.

7. Mwakubverana na Afilipi 4:5, tisafuna kuti anthu atione tani?

7 Ife taona kuti Yahova Mulungu na Yezu Kristu ndi akulinganira. Ndiye tanimbo ife? Yahova asafuna kuti tikhale akulinganira. (Lerini Afilipi 4:5.) Natenepa tisafunika kubvundzika: ‘Kodi anthu asandiona ninga munthu wakulinganira peno asandiona ninga waukali wakuti nee asabva maonero a anango? Kodi ndisakakamiza anango toera acite pinthu munjira inanyerezera ine? Kodi ndisabvesera anango mbandicita pinafuna iwo khala ndi pyakukwanisika?’ Tingakhala akulinganira kakamwe tinapangizambo kuti tisatowezera mwadidi Yahova na Yezu. Cincino tendeni tione makhundu mawiri akuti tisafunika kukhala akulinganira: Pinthu pingacinja mu umaso wathu na tingaona kuti maonero a anango na pisankhulo pyawo ndi pyakusiyana na pyathu.

KHALANI AKULINGANIRA PINTHU PINGACINJA MU UMASO WANU

8. Ninji pinafuna kutiphedza toera tikhale na maonero akulinganira pinthu pingacinja mu umaso wathu? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.)

8 Ife tisafunika kukhala akulinganira pinthu pingacinja mu umaso wathu. Macinjo anewa panango anatibweresera nyatwa zakukhonda dikhira. Mwacitsandzo, panango tinathimbana na nyatwa za ungumi. Panango tinathimbana na utcerengi mu dziko inakhala ife peno mautongi anacitisa kuti umaso wathu ukhale wakunentsa kakamwe. (Ekle. 9:11; 1 Akor. 7:31) Panango pinakhala pyakunentsa kuna ife, gulu ingatiphemba toera titumikire Yahova munjira inango peno ku mbuto inango. Mwakukhonda tsalakana pinentso pinafuna kuthimbana na ife, tinakwanisa kukhala na maonero akulinganira tingacita pinthu pinai: (1) kudzindikira kuti pinthu pyacinja, (2) kunyerezera pinthu pya ntsogolo, (3) kuona pinthu pyadidi pinaticitikira na (4) kuphedza anango. b Cincino tendeni tione kuti abale na alongo anango aphedzeka tani thangwi yakucita pinthu pyenepi?

9. M’bale Emanuele na Francesca akwanisa tani kupirira pinentso pyakukhonda dikhira?

9 Dzindikirani kuti pinthu pyacinja. Emanuele na Francesca akhatumikira ninga amisionaryo ku dziko inango. Pidatoma iwo kupfundza cilongero ca dziko ineyi na kudziwana na abale na alongo mu mpingo, utenda wa COVID-19 watoma, pontho iwo akhafunika kukhala kutali na anthu anango. Mukupita kwa ndzidzi, Francesca aferwa na mai wace. Iye akhafuna kakamwe kukhala pabodzi na acibale ace, mbwenye thangwi ya utenda unoyu, iye nee mbadakwanisa kucita ulendo toera kuenda kweneko. Mphapo Francesca akwanisa tani kupirira pinentso pyenepi? Pakutoma, Emanuele na Francesca acita phembero ninga banja toera Yahova aapase udziwisi mbakhonda kudzudzumika. Yahova atawira phembero yawo pa ndzidzi wakuthema mukuphatisira gulu yace. Mwacitsandzo, iwo awangiswa na mafala adalonga m’bale m’bodzi mu vidhyu. M’bale unoyu alonga: “Tingadzindikira mwakucimbiza kuti pinthu pyacinja mu umaso wathu, tinakhala pontho akutsandzaya mwakucimbiza. Buluka penepo tinawangisira toera kucita pinakwanisa ife m’makhaliro athu mapswa.” c Caciwiri, iwo atonga kumwaza mphangwa mukuphatisira ntokodzi, mbatomesa pfundziro ya Bhibhlya. Cacitatu, iwo atawira ciphedzo ca abale na alongo mu mpingo wawo. Mulongo unango akhaatumizira vesi ibodzi ya m’Bhibhlya ntsiku zonsene mu caka camumphu. Munjira ibodzi ene, tingadzindikira pinthu pyakuti pyacinja mu umaso wathu tinakhala akutsandzaya na pire pinakwanisa ife kucita.

10. Mulongo Christina akhala tani na maonero akulinganira mu ndzidzi udafungwa mpingo ukhasonkhana iye?

10 Kunyerezera pya ntsogolo na kuona pinthu pyadidi pinaticitikira. Mulongo wa ku Romeniya anacemerwa Christina anakhala ku Japau atsukwala pidafungwa mpingo Wacingerezi ukhasonkhana iye. Mbwenye iye nee pitiriza kunyerezera pinthu pyenepi. M’mbuto mwace, iye aenda kasonkhana na mpingo wa Cijapau mbacita pyonsene pikhakwanisa iye toera kumwaza mphangwa mu cilongero ca Cijapau. Iye aphemba ndzace akhaphata na iye basa kale kuti am’phedze toera adziwe mwadidi cilongero ceneci. Nkazi unoyu atawira kupfundzisa Christina mu cilongero ca Cijapau mukuphatisira Bhibhlya na bhruxura Tsandzayani na Umaso Kwenda na Kwenda! Pyenepi nee pyaphedza basi ene Christina toera kudziwa mwadidi Cijapau, mbwenye pyaphedzambo nkazi unoyu toera kufuna kupfundza undimomwene. Tinganyerezera pinthu pya ntsogolo na kuona pinthu pyadidi pinaticitikira, macinjo akukhonda dikhira anakwanisa kubweresa nkhombo.

11. Banja ibodzi yacitanji pidathimbana iwo na nyatwa yakusowa kobiri?

11 Kuphedza anango. Banja ibodzi inakhala mu dziko yakuti basa yathu isakhondeswa yatoma kuthimbana na nkandzo wakusowa kobiri mu dziko ineyi. Mphapo iwo acitanji? Cakutoma, iwo asiya kugula pinthu pizinji. Buluka penepo, m’mbuto mwakunyerezera nyatwa zawo, iwo aikha manyerezero awo m’basa yakumwaza mphangwa toera kuphedza anango. (Mabasa 20:35) Mamuna alonga tenepa: “Nakuti tikhamala ndzidzi uzinji m’basa yakumwaza mphangwa, nee tikhali na ndzidzi toera kunyerezera nyatwa zathu, mbwenye tikhanyerezera cifuno ca Mulungu.” Pinthu pingacinja mu umaso wathu, tisafunika kukumbuka kuti cinthu cakufunika kakamwe ndi kupitiriza kuphedza anango makamaka mukuamwazira mphangwa.

12. Citsandzo ca mpostolo Paulu cinatiphedza tani toera kukhala na maonero akulinganira mu utumiki wathu?

12 Ife tisafunikambo kukhala na maonero akulinganira mu utumiki wathu. Ife tisamwazira mphangwa anthu akuti asakhulupira pinthu pyakusiyana, a makhaliro akusiyana na adakuzwa m’mbuto zakusiyana. Mpostolo Paulu akhali na maonero akulinganira, pontho tinakwanisambo kupfundza na citsandzo cace. Yezu asankhula Paulu toera akhale ‘mpostolo kuna madzindza anango.’ (Aroma 11:13) Natenepa, Paulu akhamwazira mphangwa Ayuda, Agerego, anthu akupfundza, akukhonda pfundza, atongi na amambo. Toera kukhuya mitima ya anthu anewa, Paulu akhacita ‘pyonsene pikhakwanisa iye toera kuphedza anthu a makhaliro onsene.’ (1 Akor. 9:19-23) Iye akhanyerezera mwadidi mbuto idakula anthu akhacedza na iye na pikhakhulupira iwo. Pyenepi pyamphedza toera kukhala na maonero akulinganira mbacedza na m’bodzi na m’bodzi munjira yakuti mbidancitisa kufuna Mulungu. Ife tinakwanisambo kucita mwadidi utumiki wathu tingakhala na maonero akulinganira mbatinyerezera mwadidi anthu anamwazira ife mphangwa.

LEMEDZANI MAONERO A ANANGO

Tingakhala na maonero akulinganira, tinalemedza maonero a anango (Onani ndima 13-16)

13. Mwakubverana na 1 Akorinto 8:9 thangwi yanji tisafunika kulemedza maonero a anango?

13 Maonero akulinganira anatiphedzambo toera kulemedza maonero a anango. Mwacitsandzo, alongo anango asakomerwa na kuikha makiaje, mbwenye anango nkhabe. Akristu anango asakomerwa na kumwa pyakumwa pyakuledzeresa mwakukhonda piringana midida, mbwenye anango asakhonda kumwa. Akristu onsene asafuna kukhala na ungumi wadidi, mbwenye iwo asasankhula njira zakusiyana toera kutsalakana ungumi wawo. Natenepa ndzidzi onsene tinganyerezera kuti maonero athu ndi adidi mbatiyesera kucitisa abale na alongo toera kucita pinthu ninga pinafuna ife, tinagwegwedusa anango mbaticitisa mpingo kukhala wakugawana. Mwandimomwene, ife nee tisafuna kucita pyenepi. (Lerini 1 Akorinto 8:9; 10:23, 24) Tendeni tione pitsandzo piwiri pinapangiza kuti kuphatisira midida ya Bhibhlya kunatiphedza toera kukhala na maonero akulinganira.

Tingakhala na maonero akulinganira, tinalemedza maonero a anango (Onani ndima 14)

14. Ndi midida ipi ya Bhibhlya inafuna kutiphedza toera kukhala na maonero akulinganira thangwi ya mabvaliro na macingiro athu?

14 Mabvaliro na macingiro a tsisi. M’mbuto mwa kukhazikisa mitemo thangwi ya njira inafunika ife kubvala, Yahova atipasa midida toera titowezere. Ife tisafunika kubvala mwadidi toera kusimba Mulungu, kupangiza kuti tiri na maonero akulinganira, ndife akucepeseka na a “ndzeru zadidi.” (1 Tim. 2:9, 10; 1 Ped. 3:3) Natenepa, nee tisafunika kubvala munjira yakuti anthu onsene ayang’ane ife basi. Midida ya Bhibhlya inaphedzambo akulu a mpingo toera acalire kukhazikisa mitemo yawo thangwi ya mabvaliro na macingiro a tsisi. Mwacitsandzo, akulu a mpingo anango akhafuna kuphedza aphale akhacinga tsisi yawo munjira inacinga anthu azinji a pacisa. Tsisi yawo ikhali yakubvira mbwenye nee akhaitsalakana mwadidi. Kodi akulu a mpingo mbadakwanisa tani kuaphedza mwakukhonda kukhazikisa mitemo yawo? Muyang’aniri wa cisa apasa maonero akulu a mpingo toera apange aphale anewa kuti: “Khala imwe muli pa platifomu, pontho anyakubvesera asayang’ana kakamwe njira idabvala imwe na macingiro anu m’mbuto mwakubvesera pinalonga imwe, musafunika kusasanyira mabvaliro anu na macingiro anu.” Mafala anewa aphedza aphale toera kubvesesa pinthu pikhafunika iwo kucita, pontho akulu a mpingo nee akhazikisa mitemo yawo. d

Tingakhala na maonero akulinganira, tinalemedza maonero a anango (Onani ndima 15)

15. Ndi mitemo ipi na midida ya Bhibhlya yakuti inatiphedza pakusankhula ukondzi? (Aroma 14:5)

15 Kutsalakana ungumi. Nkristu onsene asafunika kusankhula ekha njira inafuna iye kutsalakana ungumi wace. (Agal. 6:5) Akristu angasankhula ukondzi, iwo asafunika kubvera mitemo ya Bhibhlya inakhondesa kubuluswa na kuikhwa ciropa na pyamizimu. (Mabasa 15:20; Agal. 5:19, 20) Mbwenye ntundu unango wa ukondzi, munthu ali na ufulu wakusankhula unafuna iye. Anango asaenda ku xipitari toera kukondzwa, mbwenye anango asasaka njira zinango za ukondzi. Mwakukhonda tsalakana khala tisafuna kakamwe ntundu unango wa ukondzi, tisafunika kulemedza pisankhulo pinacita abale na alongo athu thangwi ya ukondzi wawo. Toera kucita pyenepi, ife tisafunika kukumbuka pinthu pinai: (1) Basi ene ndi Umambo wa Mulungu unafuna kudzamalisa mautenda onsene. (Iza. 33:24) (2) Nkristu onsene asafunika kukhala na “cinyindiro” cakuti ndi pinthu pipi pyadidi kuna iye. (Lerini Aroma 14:5.) (3) Nee tisafunika kutonga anango peno kucita pinthu pyakuti pinaagwegwedusa. (Aroma 14:13) (4) Akristu asafunika kupangiza ufuni na kubvesesa kuti kuphatana kwa abale na alongo mu mpingo ndi kwakufunika kakamwe kupiringana maonero awo. (Aroma 14:15, 19, 20) Tingapitiriza kunyerezera pyenepi, tinakhala na uxamwali wakuwanga na abale na alongo athu mbaticitisa kuti mpingo ukhale muntendere.

Tingakhala na maonero akulinganira, tinalemedza maonero a anango (Onani ndima 16)

16. Nkulu wa mpingo anapangiza tani kuti ali na maonero akulinganira? (Onanimbo foto.)

16 Akulu a mpingo asafunika kukhala akulinganira toera kupangiza citsandzo cadidi. (1 Tim. 3:2, 3) Mwacitsandzo, nkulu wa mpingo nee asafunika kudikhira kuti ndzidzi onsene akulu a mpingo anango aphedzere maonero ace basi ene thangwi iye ndi nkulu kupiringana iwo. Iye asafunika kudzindikira kuti nzimu wa Yahova unakwanisa kucitisa m’bodzi wa akulu a mpingo toera kulonga pinthu pyakuti pinaaphedza kucita cisankhulo cadidi. Pontho khala akulu a mpingo azinji aphedzera cisankhulo cakuti nee cisaphonyana na midida ya Bhibhlya, nkulu wa mpingo wakuti ali na maonero akulinganira anaphedzera cisankhulo ceneci maseze ali na maonero akusiyana.

NKHOMBO ZAKUKHALA NA MAONERO AKULINGANIRA

17. Ndi nkhombo zipi zinakhala na ife tingakhala na maonero akulinganira?

17 Tingakhala na maonero akulinganira tisakhala na nkhombo zizinji. Ife tisakhala na uxamwali wakuwanga na abale na alongo athu, pontho mpingo usakhala muntendere. Ife tisatsandzaya na anthu akusiyana-siyana mu gulu ya Yahova. Pontho ndi pyakutsandzayisa kakamwe kudziwa kuti maseze ndife anthu akusiyana, tisalambira Yahova mwakuphatana. Kusiyapo pyenepi, tisakhala akutsandzaya thangwi yakudziwa kuti tisatowezera Yahova Mulungu wathu wakuti ali na maonero akulinganira.

NYIMBO 90 Tiwangisane

a Yahova na Yezu ndi akulinganira, pontho iwo asafuna kuti ife tikhalembo akulinganira. Tingakhala na maonero akulinganira pinakhala pyakukhonda nentsa toera kudzolowera macinjo anacitika mu umaso wathu, ninga nyatwa za ungumi peno kusowa kobiri. Kusiyapo pyenepi, ife tinaphedzera toera mpingo upitirize kukhala wakuphatana na wantendere.

b Onani nsolo wakuti Como Lidar com Mudanças mu Despertai! N.° 4 ya 2016.

c Onani vidhyu ya nsolo wakuti Entrevista ao Irmão Dmitriy Mikhaylov idapangizwa mu nsolo wakuti “Nkhabepo Cinthu Cinafuna Kutipingiza Kumwaza Mphangwa” mu Umaso Wacikristu na Utumiki—Programu ya Misonkhano ya Março-Abril 2021.

d Toera kudziwa pizinji thangwi ya mabvaliro na macingiro, onani nsolo 52 wa bukhu Tsandzayani na Umaso Kwenda na Kwenda!.