Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

MBIRI YA UMASO

Kupangiza Citsalakano Kuna Anango Kusabweresa Nkhombo Zakukhonda Mala

Kupangiza Citsalakano Kuna Anango Kusabweresa Nkhombo Zakukhonda Mala

Ndiri na mama pabodzi na m’bale wanga Pat, mu caka ca 1948

YAVU wanga apanga mama: “Gereja ya Anglikana nee isapfundzisa undimomwene. Pitiriza kusaka undimomwene.” Buluka penepo mama atoma kusaka uphemberi wandimomwene. Mbwenye mama nee akhafuna kucedza na Mboni za Yahova, pontho andipanga toera ndibisale zingabwera panyumba pathu ku Toronto, Kanadha. Ngakhale tenepo, pidatoma m’bale wanga kupfundza Bhibhlya na Mboni za Yahova mu caka ca 1950, mama atomambo kupfundza. Iwo akhapfundza panyumba ya tiyanga, pontho mukupita kwa ndzidzi adzabatizwa.

Pai wanga akhali nkulu mu Gereja Unida ya Kanadha, natenepa masumana onsene iye akhandituma na m’bale wanga toera tiende kapfundza kuxikola ya anapiana ya gereja ineyi. Buluka penepo, ndzidzi wa 11 ora ife tikhaenda pontho ku gereja. Camasikati, tikhaenda na mama ku Nyumba ya Umambo. Nee pikhanentsa kuona kusiyana kwa mauphemberi anewa mawiri.

Kukhunganyika nsonkhano pabodzi na Randi ku Montreal mu caka ca 1985

Mama akhalongambo pinthu pikhapfundza iwo m’Bhibhlya kuna axamwali awo, Bob na Marion Hutcheson, pontho iwo adzakhalambo Mboni za Yahova. Mu caka ca 1958, m’bale Hutcheson na nkazace andikwata toera tiende pabodzi na iwo na anawo atatu pa Nsonkhano Unacemerwa Abale a Madziko Anango wa ntsiku zisere ku Nzinda wa Nova York. Nsonkhano unoyu ukhali na nsolo wakuti Vontade Divina. Ndingakumbuka pyenepi, ndisaona kuti iwo awangisira kakamwe toera kundikwata mbandienda na iwo, mbwenye cipo ndinaduwala nsonkhano unoyu.

ABALE NA ALONGO ANDIPHEDZA TOERA KUCITA PIZINJI M’BASA YA YAHOVA

Pikhali ine na pyaka khumi, ndikakhala ku mbuto ikhatsalakana ife pinyama, pontho ndikhakomerwa kakamwe na basa ineyi. Ndikhafuna kakamwe kukhala dotoro wakukondza pinyama. Mama alonga pyenepi kuna nkulu wa mpingo unango. Iye andikumbusa kuti tiri kukhala mu “ntsiku zakumalisa,” pontho andibvundza kuti kuenda ku universidhadhe mu pyaka pizinji mbakudakhuya tani uxamwali wanga na Yahova. (2 Tim. 3:1) Natenepa, nee ndaendabve ku universidhadhe.

Ine ndapitiriza kunyerezera pinthu pikhafuna ine kucita ndingamalisa xikola. Maseze ndikhamwaza mphangwa masumana onsene, ine nee ndikhakomerwa na basa ineyi, pontho ndikhanyerezera kuti nee mbidakwanisa kutumikira ninga mpainiya. Mu ndzidzi unoyu, pai wanga na tiu wanga akuti nee akhali Mboni za Yahova akhandikulumiza toera ndiphate basa mu empreza inango ikulu ya seguro ku Toronto. Nakuti tiu wanga akhali nkulu mu empreza ineyi, ine ndatawira basa ineyi.

Ku Toronto, ine ndikhaphata basa ndzidzi uzinji, pontho ndikhacita uxamwali na anthu akuti nee akhatumikira Yahova. Pyenepi pikhandicitisa kukhonda kuenda ku misonkhano na m’basa yakumwaza mphangwa. Pakutoma ndikakhala na yavu wanga wakuti nee akhali Mboni wa Yahova, mbwenye pidalowa iye, ine ndikhafunika kusaka mbuto inango yakukhala.

M’bale Hutchesons na nkazawo adandikwata toera kuenda ku nsonkhano mu caka ca 1958, akhali ninga anyakubala kuna ine. Iwo andicemera toera kukhala na iwo, pontho andiphedza toera kuthambaruka. Mu caka ca 1960, ine ndabatizwa pabodzi na mwanawo John. John atoma kutumikira ninga mpainiya, pontho pyenepi pyandiphedza toera kuthimizira utumiki wanga. Abale mu mpingo akhaona kuthambaruka kwanga, pontho mukupita kwa ndzidzi ndakhazikiswa ninga Muyang’aniri wa Xikola ya Utumiki wa Mulungu. a

NDAGUMANA NKAZI WADIDI MBANDIKHALA MPAINIYA

Ntsiku idamanga ife banja mu caka ca 1966

Mu caka ca 1966, ndamanga banja na Randi Berge, wakuti akhali mpainiya waphinga, pontho akhafuna kakamwe kaphedzera ku mbuto yakuti iri na amwazi mphangwa akucepa. Muyang’aniri wathu wa cisa atiwangisa toera kuphedzera mpingo wa ku Orillia, Ontario. Natenepa tafuluka mbatienda kweneko.

Pidafika ife ku Orillia, ndatoma kutumikira pabodzi na Randi ninga mpainiya wa ndzidzi onsene. Ine ndakhalambo wakutsandzaya kakamwe ninga nkazanga! Pidatoma ine kutumikira ninga mpainiya, ndatsandzaya kakamwe thangwi yakuphatisira Bhibhlya na kuona njira ikhabvesera anthu undimomwene wa Bhibhlya. Ife tatsandzaya kakamwe thangwi ya kuphedza banja inango ku Orillia toera kucita macinjo mbitoma kutumikira Yahova.

CILONGERO CIPSWA NA MANYEREZERO MAPSWA

Mu ndzidzi udaenda ife ku Toronto, ndadziwana na Arnold MacNamara, wakuti akhali m’bodzi mwa abale akhatsogolera pa Bheteli. Iye andibvundza khala mbidatawira kutumikira ninga apainiya akupambulika. Ine ndatawira: “Inde! Mbwenye nee tisafuna kuenda ku Quebec!” Ine ndikhali na manyerezero akhali na anthu akakhala kukhundu inango ya Kanadha kwakuti kukhalongwa Cingerezi. Iwo akhali na manyerezero akuphonyeka thangwi ya anthu a ku Quebec kwakuti kukhalongwa Cifransa. Mu ndzidzi unoyu anthu akhacita uviyaviya toera provinsya ya Quebec isiyane na makhundu anango a dziko ya Kanadha.

Arnold atawira: “Ntsiku zino Bheteli iri kutumiza apainiya akupambulika basi ene ku Quebec.” Mu ndzidzi ubodzi ene ndatawira kuenda kweneko. Ine ndikhadziwa kuti Randi akhafuna kuenda katumikira kweneko. Mukupita kwa ndzidzi, ndaona kuti ceneci ndi cisankhulo cadidi kakamwe cidacita ife mu umaso wathu.

Pidamala ife kupfundza Cifransa masumana maxanu, ine na Randi pabodzi na banja inango taenda ku Rimouski, cifupi na makilometru 540 toera kufika ku Montreal. Ife tikhafunika kupfundza pizinji, pontho ine ndaona pyenepi mu ndzidzi udaleri ine pidziwiso pingasi pa nsonkhano. Ine ndalonga kuti pa nsonkhano ukhafuna kukhala na ife, mbatidatambira “abale a ku avestruz” m’mbuto mwakulonga “abale a ku Áustria.”

“Nyumba Yakucena” ya ku Rimouski

Alongo anango anai akukhonda manga banja, kuphatanizambo m’bale Huberdeaus na anawo abwera kudzatumikira ku Rimouski pabodzi na ife. M’bale Huberdeaus na nkazace alugari nyumba ikulu yakuti apainiya azinji akhakhala mu nyumba ineyi, pontho ife tikhaphedzerambo kulipa nyumba ineyi. Nyumba ineyi tikhaicemera Nyumba Yakucena, thangwi iyo ikhali yakucena, pontho ikhali na mizati yakucena. Kazinji kene n’nyumba ineyi mukhagumanika anthu 12 peno 14. Ninga apainiya akupambulika, ine na Randi tikhaenda kamwaza mphangwa namacibese, namasikati, kuphatanizambo namasiku. Natenepa tikhapereka takhuta thangwi ndzidzi onsene tikhali na munthu toera kuenda kamwaza mphangwa na ife, ngakhale mu ndzidzi wakuthondola namasiku.

Ife takhala na uxamwali wakuwanga kakamwe na apainiya anewa akukhulupirika, pontho iwo adzakhala ninga acibale athu. Midzidzi inango tikhaotha moto pabodzi peno kuphika pabodzi. M’bodzi mwa abale anewa akhali nyakuimba, natenepa Nsabudu namasiku kazinji kene tikhaimba mbatibvina.

Anthu a ku Rimouski akhafuna kakamwe kupfundza Bhibhlya! Mu pyaka pixanu, ife takhala akutsandzaya thangwi yakuona anyakupfundza Bhibhlya azinji mbathambaruka mpaka kubatizwa. Mpingo wathambaruka mpaka kukhala na amwazi mphangwa akukwana 35.

Ku Quebec, ife tapfundza mwadidi basa yakumwaza mphangwa. Ife taona njira idatiphedza Yahova mu utumiki na mu pinthu pyakumanungo. Kusiyapo pyenepi, tatoma kufuna anthu analonga Cifransa, kukomerwa na cilongero cawo na makhaliro awo, pontho pyenepi pyaticitisambo kufuna anthu a makhaliro anango.—2 Akor. 6:13.

Mwakukhonda dikhira, Bheteli yatiphemba toera tiende katumikira mu nzinda wa Tracadie, wakuti ukhali dhuzi na New Brunswick. Pyenepi mbapidakhala pyakunentsa, thangwi ife tikhadalugari nyumba, pontho ine ndikhaphata basa ntsiku zingasi pasumana. Kusiyapo pyenepi, anyakupfundza athu anango akhadatoma kwene kutumikira ninga amwazi mphangwa, pontho tikhamanga Nyumba ya Umambo.

Ife tacita phembero kazinji kene thangwi ya pyenepi, pontho taenda kaona nzinda unoyu wa Tracadie wakuti ukhali wakusiyana na Rimouski. Nakuti taona kuti Yahova akhafuna kuti tiende kweneko, ife taenda. Ife tayesera Yahova, pontho taona ciphedzo cace mu pinthu pikhadzudzumika na ife. (Mal. 3:10) Nakuti Randi akhali na uxamwali wakuwanga na Yahova, akhali wakuperekeka, pontho akhali wakutsandzaya, pyenepi pyatiphedza toera kucita macinjo anewa.

Mpingo wathu upswa basi ene ukhali na nkulu wa mpingo m’bodzi akhacemerwa Robert Ross. Iye akhatumikira ninga mpainiya pabodzi na nkazace Linda, pontho asankhula kupitiriza kukhala kweneko pidabala iwo mwanawo wakutoma. Maseze akhatsalakana mwanawo wang’ono, iwo atiwangisa kakamwe na njira idatitambira iwo na phinga yawo m’basa yakumwaza mphangwa.

TAKHALA NA NKHOMBO THANGWI YAKUTUMIKIRA KONSENE KUKHAFUNIKA CIPHEDZO

Ndzidzi wakuthondola mu cisa cakutoma cidatumikira ife

Pidamala ife kutumikira ninga apainiya mu pyaka piwiri ku Tracadie, ine ndapangwa toera kutumikira ninga muyang’aniri wa cisa. Ife tacedzera mipingo Yacingerezi mu pyaka pinomwe, buluka penepo tatumizwa mu cisa ca Cifransa, ku Quebec. Muyang’aniri wathu wa gawo ku Quebec, Léonce Crépeault, akhandisimba thangwi ya nkhani zikhacita ine. Mbwenye mukupita kwa ndzidzi iye akhandibvundza: “Unacitanji toera nkhani zenezi zikhale zakuphata ntima?” b Citsalakano ceneci candiphedza kuwangisira toera ndipfundzise mwadidi.

Ibodzi mwa mabasa akuti nee ndinaaduwala ndi idakhala na ine pa nsonkhano mu caka ca 1978 wa nsolo wakuti “Fé Vitoriosa” mu Estádio Olímpico de Montreal. Ine ndaphata basa mu Dhepartamentu Yakugawira Cakudya. Ife tikhadikhira kutambira anthu 80.000, pontho masasanyiro akugawira cakudya akhadacinja. Pinthu pyonsene pikhali pipswa kuna ife: Pinthu pikhaphatisirwa toera kuphika, pyakudya pikhafuna kuphikwa na njira yakuphika. Ife tikhali na majilera makulu akukwana 20, mbwenye midzidzi inango nee akhaphata basa. Mbidzati kufika ntsiku yakutoma ya nsonkhano, ife nee tikhadakwanisa kukhunganya pinthu pyonsene mpaka tcititciti, thangwi ntsiku ineyi mbidzati kufika, mu estádio ineyi mukhacitwa masendzekero akugwa bhola. Pontho tikhafunika kugasa mafugau kunja mbakudzati kuca toera kuphika matabixu! Ife tikhadaneta, mbwenye ndapfundza pizinji na basa ineyi yakuwanga, kukola mwauzimu kwa abale akhaphata na ife basa na kutsandzaya kwawo. Ife tikhali akuphatana, pontho pyenepi pyaticitisa kukhala axamwali mpaka lero. Pyakhala pyakutsandzayisa kakamwe kugumanika pa nsonkhano unoyu wakufunika ku Quebec, provinsya yakuti abale na alongo athu akhatcingwa mu pyaka 1940 na 1950.

Ndiri pabodzi na banja ya m’bale Hutcheson pa nsonkhano wa nsolo wakuti Vontade Divina mu caka ca 1958

Ine ndapfundza pizinji na abale anango akhayang’anira misonkhano ku Montreal. Mu caka cinango, m’bale David Splane wakuti cincino ndi m’bodzi wa Mathubo Akutonga, ayang’anira nsonkhano. Pa nsonkhano unango, pidapangwa ine toera kukhala muyang’aniri, m’bale David andiphedza kakamwe.

Pidamala ine kutumikira ninga muyang’aniri wa cisa mu pyaka 36, mu caka ca 2011 ndaphembwa toera kutumikira ninga mpfundzisi wa Xikola ya Akulu a Mpingo. Ine na Randi tagona m’mbuto 75 zakusiyana-siyana mu pyaka piwiri, mbwenye kuwangisira kwathu kwakhala kwakuphedza kakamwe. Pakumala kwa sumana ibodzi na ibodzi, akulu a mpingo akhapereka takhuta kakamwe, thangwi akhaona kuti Mathubo Akutonga asaatsalakana mwauzimu.

Mukupita kwa ndzidzi, ndatumikira ninga mpfundzisi wa Xikola ya Amwazi Mphangwa a Umambo. Kazinji kene anyakupfundza akhaneta kakamwe thangwi ya pinthu pizinji pikhacitwa pa xikola ineyi: Akhapfundza maora manomwe pa ntsiku, kucita t.p.c maora matatu masiku onsene na kucita makhundu manai peno maxanu pasumana. Ine na mpfundzisi unango tikhaapanga kuti iwo basi mbadakwanisa kucita pyenepi na ciphedzo ca Yahova. Ine cipo ndinaduwala kudzumatirwa kudakhala na anyakupfundza anewa thangwi ya kuona kuti kunyindira kwawo Yahova kwaaphedza toera akwanise kucita pinthu pyakuti nee akhanyerezera kuti mbadakwanisa kupicita.

KUPANGIZA CITSALAKANO KUNA ANANGO KUSABWERESA NKHOMBO ZAKUKHONDA MALA

Kutsalakana anango kukhacita mama kwaphedza anyakupfundzace a Bhibhlya toera kuthambaruka, pontho kwaphedza pai wanga toera kucinja maonero ace thangwi ya undimomwene. Pidapita ntsiku zitatu pakumala kufa kwa mama, baba abwera pa misonkhano, pontho apitiriza kugumanika pa misonkhano mu pyaka 26. Maseze iye alowa mbadzati kubatizwa, akulu a mpingo andipanga kuti iye ndzidzi onsene akhali wakutoma kufika pa misonkhano masumana onsene.

Mama akhali citsandzo cadidi kuna ine na abale anga. Utatu wawo asatumikira Yahova mwakukhulupirika pabodzi na amunawo. Awiri asatumikira pa Bheteli, m’bodzi ku Bheteli ya Portugal, unango ku Bheteli ya Haiti.

Ine na Randi cincino tisatumikira ninga apainiya akupambulika ku Hamilton, Ontario. Pikhali ine muyang’aniri wa cisa, tikhatsandzaya kuperekera anango m’maulendo awo akubwereza na m’mapfundziro a Bhibhlya. Mbwenye cincino tisatsandzaya na kuona anyakupfundza athu a Bhibhlya mbakathambaruka mwauzimu. Mu ndzidzi unacita ife uxamwali na abale na alongo mu mpingo wathu upswa, pisatiwangisa kuona kuti Yahova asaaphedza m’midzidzi yadidi na m’midzidzi ya nyatwa.

Tinganyerezera pinthu pidaticitikira, tisapereka takhuta kakamwe thangwi ya citsalakano cidapangiza anthu azinji kuna ife. Natenepa, ife tisawangisirambo “kudzudzumika” na anango toera kuawangisa kuti atumikire Yahova mwaphinga. (2 Akor. 7:6, 7) Mwacitsandzo, pa banja ibodzi, mai na anace awiri akhatumikira m’basa ya ndzidzi onsene. Ine ndabvundza baba khala iye akhafunambo kutumikira ninga mpainiya. Iye alonga kuti akhaphedzera apainiya atatu. Natenepa ine ndambvundza: “Kodi imwe munakwanisa kuatsalakana mwadidi kupiringana Yahova?” Ine ndamuwangisa toera atumikire ninga mpainiya, pontho pidapita miyezi mitanthatu iye atoma kutumikira ninga mpainiya.

Ine na Randi tinapitiriza kupanga “ubalwi unafuna kudza” pya ‘mabasa akudzumisa’ a Yahova, pontho tisadikhira kuti iwo anatsandzaya kakamwe thangwi yakutumikira Yahova ninga pidacita ife.—Mas. 71:17, 18.

a Cincino asadziwika ninga Muyang’anigi wa Nsonkhano wa Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki.

b Onani mbiri ya umaso ya m’bale Léonce Crépeault mu Ncenjezi wa Fevereiro wa 2020, tsa. 26-30.