1. Mwakubverana na 1 Pedhru 5:2, ndi basa ipi yakufunika inacita akulu a mpingo?

 AKULU a mpingo apaswa basa yakutsalakana mabira akufunika a Yahova. Amuna anewa asapereka takhuta kuna Yahova thangwi yakutumikira abale na alongo awo, pontho asawangisira toera kukhala ‘akumbizi akuti mwandimomwene asakumbiza.’ (Yer. 23:4; lerini 1 Pedhru 5:2.) Ife tisapereka takhuta kakamwe thangwi yakukhala na amuna anewa m’mipingo yathu!

2. Ndi pinentso pipi pinathimbana na akulu a mpingo anango?

² Akulu a mpingo asathimbana na pinentso pizinji mu ndzidzi unacita iwo mabasa awo. Na thangwi ineyi, iwo asafunika kuwangisira kakamwe toera kutsalakana mpingo. Mwacitsandzo, Tony, nkulu wa mpingo wa ku Estados Unidos, akhafunika kukhala wakucepeseka toera akhonde kutawira mabasa mazinji. Iye alonga: “Pidatoma utenda wa COVID-19, ine ndawangisira kucita mabasa mazinji toera kutsalakana misonkhano na basa yakumwaza mphangwa. Mbwenye mwakukhonda tsalakana kuwangisira kwanga, ndzidzi onsene ndikhali na mabasa mazinji toera kucita, mbandisowa ndzidzi wakuleri Bhibhlya, kucita pfundziro ya munthu paekha na kucita phembero.” Ilir, nkulu wa mpingo wa ku Kosovo, athimbana na cinentso cinango. Mu ndzidzi ukhacitika nkhondo mu cisa cace, iye aona kuti pikhali pyakunentsa toera kubvera pitsogolero pya gulu. Iye alonga: “Cipapo canga cayeserwa mu ndzidzi udaphembwa ine na abale a ku Bheteli toera kuenda kaphedza abale na alongo akuti akhali pa ngozwi mucisa ceneci. Ine ndikhagopa, pontho pitsogolero pyenepi pikhaoneka ninga nee mbapidaphedza.” Tim, anatumikira ninga misionaryo ku Azya, aona kuti pikhali pyakunentsa toera kucita pinthu pyonsene pikhafunika iye kucita. Iye alonga: “Midzidzi inango ine ndisapibva kuti ndiri wakuneta kakamwe toera kutsalakana abale na alongo.”  Mphapo ninji pinafuna kuphedza akulu a mpingo anathimbana na pinentso pibodzi pyene?

3. Kupfundza citsandzo ca Jidhiyoni kunatiphedza tani?

³ Akulu a mpingo anakwanisa kupfundza na citsandzo ca Jidhiyoni. (Aheb. 6:12; 11:32) Iye akhali ntsidzikizi na nkumbizi wa atumiki a Mulungu. (Aton. 2:16; 1 Kro. 17:6) Ninga Jidhiyoni, akulu a mpingo akhazikiswa toera kutsalakana atumiki a Mulungu midzidzi ino yakunentsa kakamwe. (Mabasa 20:28; 2 Tim. 3:1) Ife tinakwanisa kupfundza pinthu thangwi ya kucepeseka na kubvera kwa Jidhiyoni. Kupirira kwace kwayeserwa mu ndzidzi ukhatsalakana iye mabasace. Mwakukhonda tsalakana khala tisatumikira ninga nkulu wa mpingo peno nkhabe, ife tinakwanisa kupereka takhuta kuna akulu a mpingo wathu. Ife tinakwanisambo kuphedzera abale anewa anaphata basa mwakuwanga toera kutitsalakana.—Aheb. 13:17.

4. Jidhiyoni apangiza tani kuti akhali wakucepeseka?

⁴ Jidhiyoni akhali munthu wakucepeseka. b Pidapangwa iye na anju wa Yahova kuti asankhulwa toera kupulumusa Aizraeli m’manja mwa Amidhiyani amphambvu, Jidhiyoni alonga: “Banja yathu ndi yakupwazika kakamwe mu dzindza ya Manase, pontho ine ndine wakupwazika kakamwe panyumba ya babanga.” (Aton. 6:15) Iye apibva kuti nee akhali wakuthema toera kucita basa ineyi, mbwenye Yahova akhadziwa kuti iye mbadakwanisa kuicita. Na ciphedzo ca Yahova, Jidhiyoni acita mwadidi basa idapaswa iye.

5. Ndi ndzidzi upi wakuti panango kucepeseka kwa nkulu wa mpingo kunayeserwa?

⁵ Akulu a mpingo asacita pyonsene pinakwanisa iwo toera kupangiza kuti ndi akucepeseka mu pinthu pyonsene. (Mik. 6:8; Mabasa 20:18, 19) Iwo nee asadzikuza thangwi ya pinthu pinakwanisa iwo kucita, pontho nee asapasika mulando angacimwana kucita pinthu pinango. Mbwenye midzidzi inango pisanentsa kuna nkulu wa mpingo toera kukhala wakucepeseka. Mwacitsandzo, panango iye anatawira mabasa mazinji buluka penepo mbacimwana kuacita onsene. Peno panango anthu anamulonga mwakuipa thangwi ya njira inacita iye mabasa ace, peno anasimbwa thangwi ya njira inacita iye mabasa anango. Mphapo citsandzo ca Jidhiyoni cinaphedza tani akulu a mpingo angathimbana na mayesero anewa?

6. Akulu a mpingo anapfundzanji na kucepeseka kwa Jidhiyoni? (Onanimbo foto.)

⁶ Phembani ciphedzo. Munthu wakucepeseka asadzindikira pinthu pinacimwana iye kucita.  Jidhiyoni apangiza kuti akhali wakucepeseka mu ndzidzi udaphemba iye ciphedzo ca anango. (Aton. 6:27, 35; 7:24) Akulu a mpingo akucepeseka asacitambo pibodzi pyene. Tony adalongwa mu ndima yaciwiri afokotoza: “Thangwi ya njira idapfundziswa ine pikhali ine mwana, kazinji kene ndikhatawira mabasa mazinji akuti nee mbidakwanisa kuacita. Natenepa, ndasankhula kulonga thangwi ya pyenepi pakulambira kwathu kwa banja, pontho ndaphemba nkazanga toera alonge maonero ace thangwi ya ine. Kusiyapo pyenepi, ine ndaona mu jw.org vidhyu ya nsolo wakuti Pfundzisani, Nyindirani na Wangisani Anango Ninga Pinacita Yezu.” Tony atoma kuphemba anango toera am’phedze kucita mabasa anango. Mphapo pyenepi pyaphedza tani? Tony alonga: “Mabasa a mu mpingo ali kutsalakanwa mwadidi, pontho cincino ndiri na ndzidzi wakukwana toera kuwangisa uxamwali wanga na Yahova.”

7. Akulu a mpingo anatowezera tani citsandzo ca Jidhiyoni angalongwa mwakuipa? (Tiyago 3:13)

⁷ Lekani kuipirwa anango angakulongani mwakuipa. Cinentso cinango cakuti akulu a mpingo anakwanisa kuthimbana naco ndi kulongwa mwakuipa. Mphapo citsandzo ca Jidhiyoni cinaaphedza tani? Jidhiyoni akhadziwa kuti iye nee akhali waungwiro, natenepa iye akhala wakukhurudzika mu ndzidzi udalongerwa iye na Aefraimu. (Aton. 8:1-3) Jidhiyoni nee atawira mwakuipirwa. Iye apangiza kuti akhali wakucepeseka mukubvesera pinthu pikhalonga Aefraimu, pontho mukulonga nawo mwaufuni; pyenepi pyaacitisa kukhala akukhurudzika. Akulu a mpingo anatowezera citsandzo ca Jidhiyoni mukubvesera mwadidi na kutawira mwakukhurudzika angalongwa mwakuipa. (Lerini Tiyago 3:13.) Mukucita pyenepi, iwo asaphedzera mpingo toera upitirize kukhala muntendere.

8. Akulu a mpingo asafunika kulonganji angasimbwa? Perekani citsandzo.

⁸ Pasani mbiri Yahova. Ndzidzi udasimbwa Jidhiyoni na anthu anango thangwi yakukunda Amidhiyani, iye apasa mbiri Yahova. (Aton. 8:22, 23) Akulu a mpingo anatowezera tani citsandzo ca Jidhiyoni? Iwo asafunika kupasa mbiri Yahova mu pinthu pyonsene pinakwanisa iwo kucita. (1 Akor. 4:6, 7) Mwacitsandzo, khala nkulu wa mpingo asasimbwa thangwi ya maluso ace akupfundzisa, iye anakwanisa kulonga kuti pinapfundzisa iye pisabulukira m’Mafala a Mulungu, pontho kuti ife tonsene tisapfundziswa na gulu ya Yahova. Midzidzi inango, akulu a mpingo asafunika kunyerezera khala njira inapfundzisa iwo isapangiza kuti asapasa mbiri Yahova peno asafuna kupaswa mbiri na anthu. Onani citsandzo ca nkulu wa mpingo anacemerwa Timoti. Pidatoma iye kutumikira ninga nkulu wa mpingo, Timoti akhakomerwa kakamwe na kucita nkhani za pakweca. Iye alonga: “Pakucita nkhani mafala anga akutoma akhali akulapha, akunentsa, pontho ndikhaphatisira pitsandzo pyakunentsa. Kazinji kene anthu akhandisimba thangwi ya pinthu pyenepi. Natenepa m’mbuto mwakupasa mbiri Bhibhlya peno Yahova, iwo akhapasa mbiri ine.” Mukupita kwa ndzidzi, Timoti aona kuti akhafunika kucinja njira yace yakupfundzisa toera anthu apase mbiri Yahova, tayu iye. (Mis. 27:21) Pyenepi pyaphedza tani? Iye afokotoza: “Cincino abale na alongo asandipanga kuti nkhani idacita ine yaaphedza toera kukunda nyatwa, kupirira pinentso peno kuwangisa uxamwali wawo na Yahova. Ine ndisatsandzaya kakamwe ndingabva mafala anewa kupiringana mu ndzidzi ukhandisimba iwo.”

9. Kubvera na cipapo ca Jidhiyoni pyayeserwa tani? (Onani foto iri patsamba yakutoma.)

⁹ Pidasankhulwa Jidhiyoni toera kutsogolera Aizraeli, iye akhafunika kukhala wakubvera na wacipapo. Thangwi iye apangwa toera kufudza maguwa akhaphatisira pai wace toera kulambira Bhaale. (Aton. 6:25, 26) Mukupita kwa ndzidzi, pidamala iye kugumanyiza anyankhondo,  maulendo mawiri Jidhiyoni apangwa toera aapungule. (Aton. 7:2-7) Pakumalisa, iye apangwa toera akamenyane na anyamalwa ace namasiku.—Aton. 7:9-11.

10. Ndi midzidzi ipi yakuti panango pinakhala pyakunentsa kuna nkulu wa mpingo toera kubvera?

¹⁰ Akulu a mpingo asafunika kukhala “dzololo toera kubvera.” (Tiya. 3:17) Nkulu wa mpingo wakubvera asatawira mwakucimbiza pinalonga Malemba na pitsogolero pya gulu ya Yahova. Mukucita pyenepi, iye asakhala citsandzo cadidi kuna anango. Mbwenye midzidzi inango panango pinakhala pyakunentsa toera kubvera. Panango iye anatambira pitsogolero pizinji peno pinacinja mwakucimbiza. Pyenepi pinacitisa kuti pikhale pyakunentsa kuna iye toera kubvera. Midzidzi inango, panango iye anapenula khala pitsogolero pinatambira iye pinaphedzadi. Peno anapangwa toera kucita basa yakuti panango inancitisa kumangwa na apolixa. Mphapo akulu a mpingo anatowezera tani citsandzo ca Jidhiyoni mu pinentso pyenepi?

11. Ninji pinafuna kuphedza akulu a mpingo toera kukhala akubvera?

¹¹ Bvesesani mwadidi pitsogolero, pontho piphatisireni. Mulungu apanga Jidhiyoni kuti mbadafudza tani guwa ya pai wace, mbuto ikhafunika iye kumanga guwa ya Yahova na cinyama cikhafunika iye kupereka ninga ntsembe. Jidhiyoni nee apenula pitsogolero pyenepi, mbwenye acita pidapangwa iye. Lero, akulu a mpingo asatambira pitsogolero mu gulu ya Yahova kubulukira m’matsamba, pidziwiso na njira zinango toera kutiphedza kuti tikhale akutsidzikizika mbatikhala na uxamwali wakuwanga na Yahova. Ife tisafuna kakamwe akulu a mpingo wathu, thangwi iwo asabvera mwakukhulupirika pitsogolero pya Yahova. Pontho thangwi ya pyenepi, mpingo onsene usaphedzeka.—Mas. 119:112.

12. Akulu a mpingo anaphatisira tani lemba ya Ahebheri 13:17 pangaoneka macinjo mu gulu ya Yahova?

¹² Khalani dzololo toera kutawira macinjo. Kumbukani kuti Yahova apanga Jidhiyoni toera apungule anyankhondo ace azinji kakamwe. (Aton. 7:8) Panango iye mbadabvundzika: ‘Macinjo anewa ndi akufunikadi? Kodi pyenepi pinaphedza?’ Ngakhale tenepo, Jidhiyoni abvera. Lero, akulu a mpingo asatowezera citsandzo ca Jidhiyoni angapangwa toera kucita macinjo na gulu ya Yahova. (Lerini Ahebheri 13:17.) Mwacitsandzo, mu caka ca 2014, Mathubo Akutonga acinja njira ikhaphatisirwa kobiri toera kumanga Nyumba za Umambo na Nyumba zinacitirwa misonkhano ya gawo na ya cisa. (2 Akor. 8:12-14) Mipingo nee ikhafunikabve kulipa kobiri idaphatisirwa toera kumanga Nyumba yawo ya Umambo. Mbwenye mipingo yonsene pa dziko yapantsi mbidacita pyakupereka toera kuphedzera basa yakumanga nyumba za gulu ya Yahova mbuto zonsene zikhafunika izo, mwakukhonda tsalakana khala mpingo unafuna kumangirwa uli na kobiri toera kulipa peno nkhabe. M’bale José pidabva iye pyenepi, apenula mbalonga: ‘Nee Nyumba ya Umambo ibodzi inafuna kumangwa. Pinthu ninga pyenepi nee pinakwanisika muno mu dziko yathu.’ Mphapo ninji cidaphedza José toera kuphedzera citsogolero ceneci? Iye alonga: “Mafala anagumanika  pa Misangani 3:5, 6 andikumbusa kuti ndisafunika kunyindira Yahova. Ife takhala na nkhombo zizinji! Cincino tamanga Nyumba za Umambo zizinji, pontho tisacita pyakupereka munjira yakusiyana toera kunjipa kwa pinthu piri na ife kuphedze abale na alongo a m’mbuto zinango.”

13. (a) Ndi cinyindiro cipi cikhali na Jidhiyoni? (b) Akulu a mpingo anatowezera tani citsandzo ca Jidhiyoni? (Onanimbo foto.)

¹³ Citani cifuno ca Yahova mwacipapo. Jidhiyoni akhabvera Yahova ngakhale kuti akhagopa mabasa akugopswa akhapaswa iye. (Aton. 9:17) Pidamala Yahova kupangiza kuti mbadaphedza Jidhiyoni, iye akhala na cinyindiro cakuti Yahova mbadam’phedza toera kutsidzikiza atumiki ace. Akulu a mpingo anakhala m’mbuto zakuti basa yathu isakhondeswa, asatowezera citsandzo ca Jidhiyoni. Mwacipapo, iwo asatsogolera misonkhano na basa yakumwaza mphangwa mwakukhonda tsalakana kuthuswa na mautongi, kucitwa mibvundzo, kuluza basa peno kutsalakanwa mwakuipa. c Mu ndzidzi wa nyatwa ikulu, akulu a mpingo anadzafunika kukhala na cipapo toera kubvera pitsogolero pinafuna kutambira iwo maseze pikhale pyakugopswa. Mwacitsandzo, panango ife tinatambira pitsogolero pinalonga kuti tinamwaza tani mphangwa zakutonga na pinthu pinafunika ife kucita toera kupulumuka tingapomokerwa na Goge wa Magoge.—Ezek. 38:18; Apok. 16:21.

14. Thangwi yanji pikhali pyakunentsa kuna Jidhiyoni toera kupirira?

¹⁴ Jidhiyoni akhafunika kuphata basa mwakuwanga toera kutumikira ninga ntongi. Pidakundwa Amidhiyani pa nkhondo namasiku mbathawa, Jidhiyoni aathamangira kutomera ku Gowa ya Yezrieli mpaka ku Nkulo wa Yordani, wakuti panango ukhali na miti mizinji. (Aton. 7:22) Kodi Jidhiyoni abwerera pidafika iye ku Yordani? Nkhabe. Maseze akhadaneta, iye na anyankhondo ace 300 awambuka nkulo mbapitiriza kuathamangira. Buluka penepo, iye athamangira Amidhiyani mbaaphata.—Aton. 8:4-12.

15. Thangwi yanji midzidzi inango pinakhala pyakunentsa kuna nkulu wa mpingo toera kupirira?

¹⁵ Nkulu wa mpingo midzidzi inango panango anapibva kuti ali wakuneta kakamwe toera kutsalakana  mpingo na banja yace. Midzidzi ineyi, nkulu wa mpingo anatowezera tani citsandzo ca Jidhiyoni?

16-17. Ninji pidaphedza Jidhiyoni toera kupirira, pontho ndi cinyindiro cipi cakuti akulu a mpingo anakwanisa kukhala naco? (Izaiya 40:28-31) (Onanimbo foto.)

¹⁶ Nyindirani kuti Yahova anakupasani mphambvu. Jidhiyoni anyindira kuti Yahova mbadampasa mphambvu, pontho Yahova acita pyenepi. (Aton. 6:14, 34) Paulendo unango, Jidhiyoni na anyankhondo ace athamangira amambo a Midhiyani na miyendo mu ndzidzi wakuti iwo akhathamanga na makamelo. (Aton. 8:12, 21) Ngakhale tenepo, Mulungu aphedza Aizraeli toera aphate Amidhiyani mbawina nkhondo. Akulu a mpingo anakwanisambo kunyindira Yahova, wakuti “nkhabe neta, nee kukhala wakusowa mphambvu.” Natenepa ndzidzi onsene iye anakupasani mphambvu.—Lerini Izaiya 40:28-31.

¹⁷ Onani citsandzo ca m’bale Matthew, m’bodzi wa Komiti Yakupita Ncibverano na Nyumba za Ungumi. Ninji pidam’phedza toera kupirira? Iye alonga: “Ine ndaona kuti mafala anagumanika pa Afilipi 4:13 ndi andimomwene. Kazinji kene ndingakhala wakuneta, ndisacita phembero kuna Yahova kuti andipase mphambvu toera ndiphedze abale na alongo. Midzidzi ineyi, ine ndisaona kuti Yahova asandipasa mphambvu toera ndikwanise kupirira.” Ninga Jidhiyoni, akulu a mpingo athu asaphata basa mwakuwanga toera kutsalakana atumiki a Yahova, maseze midzidzi inango pisakhala pyakunentsa. Mwandimomwene, iwo asafunika kukhala akucepeseka mbadzindikira kuti midzidzi inango nee anakwanisa kucita pinthu pyonsene pinafuna iwo kucita. Mbwenye iwo anakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova anabva maphembero awo akuphemba ciphedzo, mbaapasa mphambvu toera kupirira.—Mas. 116:1; Afil. 2:13.

18. Mwacigwagwa, akulu a mpingo anatowezera tani citsandzo ca Jidhiyoni?

¹⁸ Akulu a mpingo anakwanisa kupfundza pinthu pizinji na citsandzo ca Jidhiyoni. Akulu a mpingo asafunika kukhala akucepeseka toera akwanise kudzindikira pinthu pinacimwana iwo kucita angapaswa mabasa, pontho asafunika kukhala akucepeseka angalongwa mwakuipa peno angasimbwa. Iwo asafunika kukhala akubvera na acipapo, makamaka mu ndzidzi unafendedzera ife cifupi na kumala kwa dziko ino. Pontho asafunika kunyindira kuti mwakukhonda tsalakana pinentso pinathimbana na iwo, Yahova anaapasa mphambvu. Mwakukhonda penula, ife tisapereka takhuta thangwi ya basa yakuwanga inacita akumbizi anewa, pontho ‘tinapitiriza kulemedza kakamwe abale anewa.’—Afil. 2:29.