Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

Munatawirisa Ntima Wanu Kutsogolerwa na Mafala a Mulungu?

Munatawirisa Ntima Wanu Kutsogolerwa na Mafala a Mulungu?

‘Ipi pyalembwa toera kucenjeza ife akuti tikukhala kunkhomo kwa makhaliro ano a pinthu.’—1 AKORINTO 10:11.

NYIMBO: 11, 29

1, 2. Thangwi yanji tisafunika kudinga pitsandzo pya amambo anai a ku Yuda?

MUNGAONA munthu atherezeka pa njira mbagwa, mwakukhonda penula imwe munacita mphole-mphole pakupita na mbuto ineyi. Munjira ibodzi ene, tingadinga madodo adacita anango mu umaso wawo, tinakwanisa kucalira madodo mabodzi ene. Mwacitsandzo, tinakwanisa kupfundza kubulukira m’madodo a anthu analongwa m’Bhibhlya.

2 Amambo anai a ku Yuda adapfundza ife mu nsolo udamala atumikira Yahova na ntima onsene. Mbwenye iwo acita madodo makulu kakamwe. Pidacita iwo pyalembwa m’Bhibhlya toera tipinyerezere mwacidikhodikho mbatipfundza ntsonga zakufunika kakamwe. Kodi tinapfundzanji kubulukira ku pinthu pidaacitikira? Tinacalira tani kucita madodo mabodzi ene?—Lerini Aroma 15:4.

KUNYINDIRA NDZERU ZA ANTHU KUSABWERESA NYATWA

3-5. (a) Ndi madodo api adacita Aza maseze akhatumikira Yahova na ntima onsene? (b) Thangwi yanji Aza anyindira anthu mu ndzidzi ukhamenyana Baesa?

3 Pakutoma tendeni tidinge citsandzo ca Aza. Iye anyindira Yahova mu ndzidzi udatcingwa nzinda wa Yuda na Aetiopya. Mbwenye iye nee anyindira Yahova mu ndzidzi ukhamenya iye nkhondo na Baesa, mambo wa Israeli. Aza akhafuna kukhondesa Baesa kumanga Rama, nzinda wakufunika wakuti ukhali cifupi na madire aumambo wa Yuda. (2 Pya dziko ya Israele 16:1-3) Aza aona kuti pikhali pyadidi kudyekera mambo wa Asirya toera kumphedza. Mu ndzidzi udapomokera Asirya mizinda ya Israeli, Baesa ‘asiya kumanga Rama na basa yace.’ (2 Pya dziko ya Israele 16:5) Pakutoma, Aza anyerezera kuti acita cisankhulo cadidi.

4 Mphapo Yahova apibva tani? Yahova nee akomerwa pidaona iye kuti Aza nee an’nyindira, natenepa iye atuma mprofeta Ananiya toera kusandika Aza. (Lerini 2 Pya dziko ya Israele 16:7-9.) Ananiya apanga Aza: ‘Kutomera lero mpaka ntsogolo unadzakhala mu nkhondo.’ Aza akwanisa kutonga nzinda wa Rama, mbwenye mu umaso wace onsene, iye na mbumba yace akhafunika kumenya nkhondo zizinji.

5 Mu nsolo udamala, tapfundza kuti Yahova akomerwa na Aza. Maseze Aza akhali wakusowa ungwiro, Mulungu aona kuti Aza akhantumikira na ntima onsene. (1 Amambo 15:14) Mbwenye pidacita Aza cisankhulo cakuipa, iye nee mbadakwanisa kucalira nyatwa za cisankhulo cace. Thangwi yanji iye anyindira manyerezero ace na anthu anango m’mbuto mwakunyindira Yahova? Panango Aza anyerezera kuti mbadaphatisira anyankhondo aluso toera kuwina nkhondo. Panango iye abvera uphungu wakuipa kubulukira kwa anango.

Mu pinthu pyonsene tisafunika kunyindira Yahova, tayu manyerezero athu

6. Kodi tisapfundzanji kubulukira m’madodo adacita Aza? Perekani citsandzo.

6 Kodi tisapfundzanji kubulukira m’madodo adacita Aza? Tisafunika kunyindira Yahova mu pinthu pyonsene, tayu manyerezero athu. Tisafunika kuphemba ciphedzo cace, mwakukhonda tsalakana khala nyatwa zathu ndi zakucepa peno zikulu. Mphyadidi kunyerezera: Kodi midzidzi inango tisanyindira manyerezero athu mbatitsalakana tekha nyatwa zathu munjira inaona ife kuti ndi yadidi kakamwe? Peno ndzidzi onsene tisatoma kudinga pinalonga Bhibhlya buluka penepo mbatiphatisira uphungu unoyu toera kutsalakana nyatwa zathu? Mwacitsandzo, nyerezerani kuti banja yanu nee isakutawirisani kugumanika pa misonkhano ya mpingo peno misonkhano inango mikulu. Kodi mbamudaphemba ciphedzo ca Yahova toera kudziwa kuti munatsalakana tani nkandzo unoyu? Panango mwakhala ndzidzi uzinji nee kuphata basa, pakumalisa mwagumana munthu anafuna kukupasani basa. Kodi munampanga kuti musafunika kugumanika pa misonkhano masumana onsene maseze pyenepi pinakucitisani kuluza basa? Mwakukhonda tsalakana nyatwa zonsene, tisafunika kukumbuka uphungu wa nyamasalmo: ‘Ikha umaso wako m’manja mwa Yahova; khulupira iye, pontho iye anadzakuphedza.’—Masalmo 37:5.

NINJI PINAFUNA KUCITIKA TINGASANKHULA AXAMWALI AKUIPA?

7, 8. Ndi madodo api adacita Yosafate, pontho ninji pidancitikira? (Onani cithundzithundzi cakutoma.)

7 Cincino tendeni tidinge citsandzo ca Yosafate, mwana wa Aza. Iye akhali na makhaliro mazinji adidi akuti akhakomeresa Yahova. Pontho iye acita pinthu pizinji pyadidi mu ndzidzi ukhanyindira iye Yahova. Mbwenye acitambo pisankhulo pyakuipa. Mwacitsandzo, iye acita masasanyiro toera mwanace amange banja na ntsikana wa Mambo wakuipa Akabu. Buluka penepo Yosafate abverana na Akabu toera kumenya nkhondo na Asirya, maseze akhadacenjezwa na mprofeta Mikeya toera akhonde kucita pyenepi. Ku nkhondo, Asirya apomokera Yosafate mbayesera kumupha. (2 Pya dziko ya Israele 18:1-32) Pidabwerera iye ku Yerusalemu, mprofeta Yehu ambvundza: ‘Kodi ciphedzo cisafunika kuperekwa kwa anthu akuipa na kufuna anthu anaida Yahova?’—Lerini 2 Pya dziko ya Israele 19:1-3, Tradução do Novo Mundo.

8 Kodi Yosafate apfundza cinthu thangwi ya pidancitikira na cenjezo ya mprofeta? Mwakutsukwalisa, iye nee apfundza cinthu. Maseze iye akhafuna Yahova na kunkomeresa, Yosafate acita pontho uxamwali na munthu wakuti nee akhalambira Yahova. Munthu unoyu akhali Mambo Ahaziya, mwana wa Akabu. Yosafate na Ahaziya acita mabote pabodzi. Mbwenye mabote anewa afudzwa mbadzati kuaphatisira.—2 Pya dziko ya Israele 20:35-37.

9. Ninji pinafuna kucitika tingasankhula axamwali akuti nee asatumikira Yahova?

9 Kodi tisapfundzanji thangwi ya pinthu pidacitikira Yosafate? Iye acita pinthu pyadidi ‘mbatumikira Yahova na ntima onsene.’ (2 Pya dziko ya Israele 22:9) Mbwenye iye asankhula kukhala na anthu akuti nee akhafuna Yahova, pyenepi pyambweresera nyatwa zikulu kakamwe mu umaso wace. Mwakukhonda penula, iye aphiwa. Nyerezerani nsangani wa Bhibhlya: ‘Anafamba na anthu andzeru anadzakhalambo wandzeru, mbwenye anafamba na mapswiru anadzakhala pswiru.’ (Misangani 13:20) Ife tisafunika kupanga anango pya Yahova. Natenepa, pinakhala pyakugopswa tingasankhula axamwali akuti nee asatumikira Yahova.

Kodi musanyindira kuti Mulungu anadzatsalakana pyakufuna pyanu pyakumanga banja?

10. (a) Khala tisafuna kumanga banja tinapfundzanji kubulukira mu citsandzo ca Yosafate? (b) Ninji pisafunika ife kukumbuka?

10 Mwacitsandzo, khala tisafuna kumanga banja, tinapfundzanji kubulukira mu citsandzo ca Yosafate? Panango tinatoma kupangiza mabvero aufuni kuna munthu wakuti nee asatumikira Yahova. Panango tinanyerezera kuti nee tinagumana munthu mu gulu ya Yahova toera kumanga naye banja. Peno wacibale wathu anatikakamiza toera kumanga banja mbitidzati kukhala na thunga yakukwana. Ndimomwene kuti Yahova aticita na makhaliro akufuna na kufuniwa. Mbwenye khala nee tagumana munthu wakuthema toera kumanga naye banja, tisafunika kucitanji? Cinthu cibodzi cinafuna kutiphedza ndi kunyerezera mwacidikhodikho pidacitikira Yosafate. Iye kazinji kene akhaphemba ciphedzo ca Yahova. (2 Pya dziko ya Israele 18:4-6) Mbwenye pidacita iye uxamwali na Akabu, wakuti nee akhatumikira Yahova, Yosafate apwaza cenjezo ya Yahova. Yosafate akhafunika kukumbuka kuti ‘maso a Yahova akuyang’ana pa dziko yonsene yapantsi, toera kupangiza mphambvu yace kwa ale akuti mitima yawo ndi yakukhulupirika kwa iye.’ (2  Pya dziko ya Israele 16:9) Ife tisafunikambo kukumbuka kuti Yahova asafuna kutiphedza. Iye asadziwa mwadidi makhaliro athu na asatifuna. Kodi musanyindira kuti Mulungu anadzatsalakana pyakufuna pyanu pyakumanga banja? Khalani na cinyindiro cakuti iye anadzacita pyenepi!

Lekani kupangiza mabvero aufuni kuna munthu wakuti nee asalambira Yahova (Onani ndima 10)

CALIRANI MANYEREZERO AKUDZIKUZA

11, 12. (a) Ninji pidacita Ezekiya pyakuti pyapangiza pinthu pikhali muntima mwace? (b) Thangwi yanji Yahova alekerera Ezekiya?

11 Kodi tinapfundzanji kubulukira mu citsandzo ca Ezekiya? Yahova aphedza Ezekiya toera kuona pinthu pyandimomwene pikhali mu ntima mwace. (Lerini 2 Pya dziko ya Israele 32:31.) Mu ndzidzi ukhathabuka Ezekiya na utenda, Yahova ampanga kuti mbadawanga, pontho ampasa cidzindikiro thangwi ya pyenepi. Yahova acitisa nthundzi kubwerera nduli mathanyo khumi. Buluka penepo, pisaoneka kuti mwana wa mamuna wa mambo wa ku Bhabhilonya akhafuna kudziwa pizinji thangwi ya cidzindikiro ceneci, mbatumiza amuna kuna Ezekiya toera kudziwa pyenepi. (2 Amambo 20:8-13; 2 Pya dziko ya Israele 32:24) Yahova nee apanga Ezekiya kuti anaatsalakana tani. Bhibhlya isalonga kuti Yahova ‘ansiya ekha’ toera kuona kuti mbadacitanji. Ezekiya apangiza kuna amuna a ku Bhabhilonya mpfuma yonsene ikhali na iye. Pyenepi pyapangiza pinthu pikhali muntima mwace. Munjira ipi?

12 Mwakutsukwalisa, Ezekiya adzakhala wakudzikuza. Natenepa, pyenepi pyancitisa ‘kukhonda pereka takhuta na pinthu pyadidi pidacitirwa iye.’ Bhibhlya nee isalonga kuti ninji pidancitisa kucinja makhaliro ace. Panango ndi thangwi yakuwina kwace nkhondo na Asirya peno kuwangiswa kwace na Yahova. Kusiyapo pyenepi, panango ndi thangwi yakuti akhali na mpfuma, pontho akhabvekera. Maseze Ezekiya atumikira Yahova na ntima onsene, mu ndzidzi udadzikuza iye, Yahova nee akomerwa. Mbwenye mukupita kwa ndzidzi, ‘Ezekiya acepeseka,’ mbalekererwa na Mulungu.—2 Pya dziko ya Israele 32:25-27; Masalmo 138:6.

Pinafuna ife kucita pakusimbwa pinapangiza pinthu piri muntima mwathu

13, 14. (a) Ndi makhaliro api akuti anakwanisa kupangiza pinthu piri muntima mwathu? (b) Kodi tinacitanji anango angatisimba?

13 Kodi tisapfundzanji kubulukira mu citsandzo ca Ezekiya na madodo adacita iye? Kumbukani kuti Ezekiya atoma kudzikuza pidaphedzwa iye kwene na Yahova toera kukunda Asirya na kuwangiswa kwace. Natenepa, pinthu pyadidi pingaticitikira peno anango angatisimba, tinacitanji? Pinafuna ife kucita pinapangiza pinthu piri muntima mwathu. Mwacitsandzo, panango m’bale anawangisira kakamwe kukhunganyika nkhani toera kuicita mwadidi. Abale azinji anansimba thangwi ya pidacita iye. Kodi iye anacitanji pyenepi pingacitika?

14 Ndzidzi onsene tisafunika kukumbuka pidalonga Yezu: ‘Mungacita pyonsene pidapangwa imwe, longani: Ife ndife anyabasa apezi, tacita pire basi pidapangwa ife.’ (Luka 17:10) Kumbukani kuti pidadzikuza Ezekiya, iye nee apereka takhuta thangwi ya pinthu pidancitira Yahova. Natenepa, anango angatisimba thangwi ya nkhani idacita ife, ninji pinafuna kutiphedza toera kupitiriza kukhala akucepeseka? Tinakwanisa kunyerezera mwacidikhodikho pinthu pidaticitira Yahova. Tinakwanisambo kulonga pya iye pontho kuti atiphedza tani. Mwa pyonsene, iye ndiye adatipasa Bhibhlya na nzimu wace wakucena toera tikwanise kucita nkhani.

TSOGOLERWANI NA YAHOVA PAKUCITA PISANKHULO

15, 16. Ninji pidacita Yosiya pyakuti pyancitisa kuphiwa?

15 Pakumalisa, tinapfundzanji kubulukira mu citsandzo ca Yosiya? Maseze Yosiya akhali mambo wadidi, iye acita madodo akuti ancitisa kuphiwa. (Lerini 2 Pya dziko ya Israele 35:20-22.) Ninji pidacitika? Yosiya atoma nkhondo na Neko, mambo wa Ejito, maseze nee pakhali thangwi toera kucita pyenepi. Mwandimomwene, Neko apanga Yosiya kuti nee akhafunika kucita nkhondo na iye. Bhibhlya isalonga kuti mafala a Neko ‘akhadabuluka kwa Mulungu.’ Mbwenye Yosiya aenda kamenya nkhondo mbaphiwa. Thangwi yanji iye aenda kamenya nkhondo na Neko? Bhibhlya nee isalonga.

16 Yosiya akhafunika kudinga khala kuti pikhalonga Neko mwandimomwene pikhabuluka kuna Yahova. Munjira ipi? Iye akhafunika kubvundza Yeremiya, m’bodzi wa aprofeta a Yahova. (2 Pya dziko ya Israele 35:23, 25) Pontho Yosiya akhafunika kudinga undimomwene. Neko akhaenda ku Karkemisi toera kamenya nkhondo na mbumba inango, tayu Yerusalemu. Kusiyapo pyenepi, Neko nee ayesera kutikana Yahova peno mbumba yace. Yosiya nee anyerezera mwadidi thangwi ya pyenepi mbadzati kucita cisankhulo cace. Kodi pyenepi pisatipfundzisanji? Khala tiri n’nyatwa mbitifuna kucita cisankhulo, pakutoma tisafunika kudinga kuti Yahova asafuna kuti ticitenji pa nkhani ineyi.

17. Tingathimbana na nyatwa, tinacalira tani kucita madodo ninga adacita Yosiya?

17 Khala tisafuna kucita cisankhulo, pakutoma tisafunika kunyerezera midida ya m’Bhibhlya yakuti inatiphedza mbitiona kuti tinaiphatisira tani. Midzidzi inango, tisafunika kufufudza m’mabukhu athu peno kuphemba uphungu wa nkulu wa mpingo. Iye anakwanisa kutiphedza kunyerezera midida inango ya m’Bhibhlya. Mwacitsandzo, nyerezerani kuti mulongo amanga banja na munthu wakuti nee ndi Mboni ya Yahova. Ntsiku inango iye asanyerezera kubuluka mu utumiki. (Machitiro 4:20) Mbwenye ntsiku ineyi mamunace nee asafuna kuti iye aende kamwaza mphangwa. Iye asapanga nkazace kuti papita ntsiku zizinji mbadzati kucedza mwakukwana, pontho asafuna aende pabodzi ku mbuto inango. Natenepa, mulongo unoyu asadinga mavesi a m’Bhibhlya akuti anamphedza toera kucita cisankhulo candzeru. Iye asadziwa kuti asafunika kubvera Mulungu na pidatipanga Yezu toera kucita anyakupfundza. (Mateo 28:19, 20; Machitiro 5:29) Mbwenye iye asakumbukambo kuti nkazi asafunika kungonjera mamunace, pontho atumiki a Yahova asafunika kukhala na maonero akulinganira. (Aefesi 5:22-24; Afilipi 4:5) Kodi mamunace akukhondesa basa ya kumwaza mphangwa, peno asafuna kuti acedze naye mwakukwana basi ene ntsiku ineyi? Ninga atumiki a Yahova, tisafunika kucita pisankhulo pyakulinganira na pinankomeresa.

PITIRIZANI KUTUMIKIRA MULUNGU NA NTIMA ONSENE MWAKUTSANDZAYA

18. Kodi tisapfundzanji mukunyerezera pitsandzo pya amambo anai a ku Yuda?

18 Midzidzi inango, tisacitambo madodo anango ninga adacita amambo anai a ku Yuda. Panango tisacita madodo a (1) kunyindira manyerezero athu, (2) kusankhula axamwali akuipa, (3) kukhala na makhaliro akudzikuza, peno (4) kucita pisankhulo pakutoma mbitidzati kudinga kuti Mulungu asafunanji thangwi ya pyenepi. Ngakhale tenepo, nkhabepo thangwi toera kunyerezera kuti nee tinakwanisa kukomeresa Yahova. Iye asaona pinthu pyadidi mwa ife, ninga pidaona iye mwa amambo anai anewa. Yahova asaonambo kuti tisanfuna kakamwe, pontho tisafuna kuntumikira mwakukwana. Na thangwi ineyi, iye atipasa pitsandzo pyakuti pinatiphedza kucalira kucita madodo makulu. Tendeni tinyerezere pitsandzo pyenepi pya m’Bhibhlya na kupereka takhuta kuna Yahova adatipasa pitsandzo pyenepi!